Το διαπραγματευτικό “δίδυμο” των κ.κ. Τσκαλώτου- Χουλιαράκη σύμφωνα με πληροφορίες επιχειρεί να αδράξει τουλάχιστο 4 “ανταλλάγματα” στην διαπραγμάτευση για μία ταχεία συμφωνία με τους δανειστές, την οποία επιθυμεί – όπως άλλωστε και οι θεσμοί – αλλά για διαφορετικούς λόγους: η ελληνική πλευρά γνωρίζοντας τους οικονομικούς “κινδύνους” μίας χρονοκαθυστέρησης, (σ.σ. που φτάνουν και σε 4ο MoU) αλλά και η Ευρώπη λόγω του εκλογικού κύκλου που κορυφώνεται με πολλά προβλήματα στα οποία δεν θέλει να προσθέσει ακόμη ένα…

Πάντως χθες (όπως αναμενόταν εξ αρχής) η λύση στον “γόρδιο δεσμό” δεν βρέθηκε. Η ελληνική αποστολή αντιμετώπισε τους θεσμούς στις Βρυξέλλες διαπιστώνοντας “πρόοδο” αλλά και τις “παράλογες απαιτήσεις” του ΔΝΤ (σ.σ. στο σενάριο συμμετοχής του αφού από τον Αυστριακό κεντρικό Τραπεζίτη αυτή τη φορά εκφράστηκε η άποψη μη συμμετοχής του στο πρόγραμμα).

Αλλά και ο “οικοδεσπότης” κ. Ντάισελμπλουμ ανακοίνωσε ότι “σημειώσαμε ουσιαστική πρόοδο” και “είμαστε κοντά σε κοινό έδαφος προκειμένου να επιστρέψει η αποστολή (των κλιμακίων των Θεσμών) στην Αθήνα την προσεχή εβδομάδα”.

Πληροφορίες – που δεν έχουν επιβεβαιωθεί – κάνουν λόγο για νέες “απόπειρες” εύρεσης λύσης ακόμη και σήμερα (σ.σ. η ελληνική αποστολή με βάση τον αρχικό προγραμματισμό σχεδιάζει να επιστρέψει σήμερα το απόγευμα στην Αθήνα), αλλά και μέσα στην προσεχή εβδομάδα, αν χρειαστεί. Προς το παρόν το “βασικό” σενάριο, αυτό της επιστροφής των κλιμακίων ακόμη και αύριο για δια ζώσης διαβουλεύσεις από την προσεχή εβδομάδα και με στόχο συμφωνία (ή έστω ουσιαστική σύγκλιση) έως το Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου, δεν έχει “κλειδώσει”.

Και έτσι, κάποιοι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες θεωρούν ότι η 20η Φεβρουαρίου έχει “χαθεί” και πλέον επιχειρείται συμφωνία στην… παράταση. Παρ όλα αυτά χθες άλλες πηγές των θεσμών ανέφεραν ότι χρόνος ακόμη υπάρχει και έκαναν σαφές ότι τα κλιμάκια “έχουν έτοιμες τις βαλίτσες για επιστροφή αν το πολιτικό σήμα δοθεί”…

Τα 4 ανταλλάγματα που ζητά η ελληνική πλευρά

Τα “ανταλλάγματα” που ζητά η Αθήνα σύμφωνα με πληροφορίες συνδέονται μεταξύ άλλων με φορο-παροχές, μικρότερο “λογαριασμό” λόγω υπερπλεονάσματος, “μετάταξη” των συντάξεων στο 2ο “κύμα” μέτρων και μία συνολική συμφωνία για χρέος- QE.

1. Αξία μέτρων. Επιχειρείται/ζητείται η μείωση της αξίας του πακέτου που έχει προταθεί από τους δανειστές (με μοχλό πίεσης τον άξονα ΔΝΤ-Γερμανίας) στην βάση της πολύ μεγάλης δημοσιονομικής υπεραπόδοσης του 2016 (πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από το 2% του ΑΕΠ έναντι στόχου για 0,5%). Το “πακέτο” των μέτρων με το οποίο προσήλθαν οι θεσμοί στην χθεσινή πολύωρη χθεσινή διαπραγμάτευση για την Ελλάδα ανέρχεται στα 2,7-3,6 δισ. ευρώ (1,5%-2% του ΑΕΠ), έναντι 4,5 δισ. ευρώ που “απαιτεί” το ΔΝΤ. Ωστόσο, πηγές της ελληνικής αποστολής δεν αποδέχονται το ποσό και αρνούνται ότι η πρόταση αυτή έχει τεθεί επισήμως. Επιπλέον αναφέρουν ότι “επιθυμούμε μία όσο το δυνατόν καλύτερη και βιώσιμη συμφωνία χωρίς να παραβιάζουμε τις “κόκκινες γραμμές μας” και εξηγούν ότι το ΔΝΤ πρέπει να αναθεωρήσει τις προβλέψεις του (και άρα το ύψος των μέτρων που ζητούνται) με βάση την υπεραπόδοση του συνόλου του 2016, καθώς βασίζει τα συμπεράσματά του στα στοιχεία που συλλέχθηκαν έως το τέλος του Νοεμβρίου.

2. Τώρα αφορολόγητο, μετά συντάξεις. Η πρόταση των θεσμών αφορά ουσιαστικά σε 2 “πακέτα” μέτρων. Όπως εξηγούσε χθες στο capital.gr πηγή της Κομισιόν, “ζητείται λίστα μέτρων που θα περάσουν τώρα από τη Βουλή αλλά θα εφαρμοσθούν μετά το 2018 σε περίπτωση απόκλισης από τους στόχους” αλλά και μία δεύτερη λίστα με μέτρα που θα λειτουργεί ως μαξιλάρι και “δεν θα χρειαστεί να περάσει από τη Βουλή τώρα”. Πληροφορίες κάνουν λόγο για προσπάθεια να μην υπάρξει ρύθμιση για συντάξεις που θα έρθει στην Βουλή, αλλά το ποσό των εκ των προτέρων μέτρων να καλυφθεί από το αφορολόγητο ή παρεμβάσεις σε φόρους/περικοπή δαπανών. Στο αρχικό “σενάριο” αξίας των μέτρων (2,7- 3,6 δισ. ευρώ), αυτό σημαίνει σύμφωνα με πηγές των δανειστών ένα “πακέτο” μέτρων 1,35- 1,8 δισ. ευρώ που θα πρέπει να θεσπιστεί τώρα και ένα δεύτερο ίδιας αξίας που θα αποτελέσει την “κάβα”.

3. Ανταλλάγματα. Πέρα από τις 2 λίστες μέτρων, οι θεσμοί δέχονται σύμφωνα με πληροφορίες και ένα “αναπτυξιακό” πακέτο, το οποίο θα τεθεί σε εφαρμογή αν υπάρξει η υπεραπόδοση που εκτιμά η Αθήνα. Δεν έχει “δομηθεί” όπως άλλωστε και οι 2 λίστες. Αλλά οι πρώτες πληροφορίες/προθέσεις κάνουν λόγο για πακέτο μείωσης φορολογικών συντελεστών/ΦΠΑ/εισφορών, ως το οικονομικό αλλά και πολιτικό “αντιστάθμισμα” της Αθήνας για να περάσει τα μέτρα.

4. Συνολική συμφωνία. Το οικονομικό επιτελείο θέλει να υπογράψει μία συμφωνία η οποία (έστω και εμμέσως) θα ανοίγει από τώρα ξεκάθαρα τον “δρόμο” προς το QE και τα μεσοπρόθεσμα μέτρα τους χρέους (αναλυτικό ρεπορτάζ στην εφημερίδα “Κεφάλαιο” που κυκλοφορεί).

Το αφορολόγητο και οι συντάξεις

Από την Αθήνα κυβερνητική πηγή χθες έθετε ως “κόκκινη γραμμή” την αποδοχή μείωσης του αφορολογήτου ορίου το πολύ έως τα 6.000 ευρώ. Ωστόσο, στο “σενάριο” που προτείνουν οι θεσμοί για δύο λίστες μέτρων (μία προς ψήφιση τώρα και μία για μετά αν και εφόσον χρειαστεί), η μείωση του αφορολογήτου έως τα 6.000 ευρώ θεωρητικά καλύπτει (εν μέρει ή και πλήρως ενδεχομένως) ακόμη και το δυσμενές “σενάριο” των δανειστών για μέτρα 2,7-3,6 δισ. ευρώ (1,35-1,8 δισ. ευρώ στην πρώτη λίστα) που δεν δέχεται η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση την “επίσημη” μέτρηση της Παγκόσμιας Τράπεζας (που “λειτουργεί” ως σύμβουλος για την αναθεώρηση των παροχών/εκπτώσεων φόρου), μία μείωση του αφορολογήτου από τα 8.636 ευρώ (που βρίσκεται σήμερα) στα 7.273 ευρώ (δηλαδή μείωση της έκπτωσης δαπανών από τα 1.900 στα 1.599 ευρώ για άγαμο) φέρνει στα κρατικά ταμεία πρόσθετα έσοδα 1 δισ. ευρώ…

Η ίδια κυβερνητική πηγή έβαλε στο “κάδρο” των παροχών και τις ομαδικές απολύσεις.

Για να κλείσει η αξιολόγηση δεν πρέπει να βρεθεί λύση μόνο στο μεγάλο δημοσιονομικό μέτωπο αλλά και στα – πολλά – ανοικτά ακόμη διαρθρωτικά πεδία που παραμένουν ανοικτά ανάμεσα στα 80 συνολικά προαπαιτούμενα και περιλαμβάνουν το εργασιακό, την ενέργεια, τις ιδιωτικοποιήσεις και όχι μόνο.

Οι δηλώσεις

Χθες, μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης, κυβερνητικές πηγές επισήμαναν ότι ” υπήρξε προσπάθεια εξεύρεσης κοινού τόπου ανάμεσα στους Θεσμούς και την ελληνική κυβέρνηση. Έγινε πρόοδος, ωστόσο όσο παραμένουν παράλογες οι απαιτήσεις από πλευράς ΔΝΤ, δυσκολεύονται οι προϋποθέσεις για τη συνέχεια της διαπραγμάτευσης σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων”.

Ο πρόεδρος του Eurogroup που αντιμετωπίζει την ολλανδική “κάλπη” στις 15/3 ανέφερε ότι “είχαμε μία εποικοδομητική συνάντηση αναφορικά με την κατάσταση της δεύτερης αξιολόγησης. Υπάρχει σαφής κατανόηση ότι η έγκαιρη ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης είναι προς όφελος όλων. Σημειώσαμε ουσιαστική πρόοδο σήμερα και είμαστε κοντά σε κοινό έδαφος προκειμένου να επιστρέψει η αποστολή (των κλιμακίων των Θεσμών) στην Αθήνα την προσεχή εβδομάδα. Θα εξετάσουμε τη μελλοντική πρόοδο της δεύτερης αξιολόγησης κατά τη διάρκεια του επόμενου Eurogroup” της 20ης Φεβρουαρίου.

Έτσι, διαμορφώνεται το χρονικό “περιθώριο” που είναι πολύ μικρό. Απαιτείται τις επόμενες ώρες/ημέρες να “ξεκλειδώσει” η επιστροφή των θεσμών στην Αθήνα και εδώ να γίνει η τελική μορφοποίηση των μέτρων, των “ανταλλαγμάτων” και των δημοσιονομικών στόχων.

Χθες στην συνάντηση των Βρυξελλών την Ελλάδα εκπροσωπούσαν ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Χουλιαράκης. Από πλευράς θεσμών μετείχαν ο πρόεδρος του Eurogroup, Jeroen Dijsselbloem, ο πρόεδρος του EuroWorking Group, Thomas Wieser, ο διευθυντής της ΓΓ Οικονομικών και Νομισματικών υποθέσεων της Επιτροπής, Marco Buti, ο επικεφαλής του κουαρτέτου, Declan Costello, ο επικεφαλής του ESM, Klaus Regling, το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, Benoit Coeure, καθώς και ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού τμήματος του ΔΝΤ, Poul Thomsen με την εκπρόσωπο του ΔΝΤ στο κουαρτέτο, Delia Velculescu.

Ο χρόνος και το 4ο MoU

Μετά το Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου εισέρχεται στην… τελική ευθεία ο εκλογικός μαραθώνιος ανά την Ευρώπη. “Το κλείσιμο της αξιολόγησης θα πρέπει να γίνει το ταχύτερο δυνατό. Θα είναι πολύ κακό να κλείσει το Μάιο-Ιούνιο, καθώς η καθυστέρηση ολοκλήρωσης της αξιολόγησης αυξάνει την αβεβαιότητα, δημιουργεί προβλήματα (απομάκρυνση επενδύσεων) και θα προκαλέσει συζήτηση για ένα 4ο πρόγραμμα διάσωσης” ανέφερε ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών κ. Γιώργος Χουλιαράκης (που μετείχε στις χθεσινές διαπραγματεύσεις) σε ομιλία που πραγματοποίησε στο LSE την ίδια ώρα που συνεδρίαζε το EWG στις Βρυξέλλες (σ.σ.την προηγούμενη Πέμπτη). “Σε 5 μήνες δεν αποκλείεται η λύση να είναι καλύτερη από αυτή που μπορούμε να επιτύχουμε τώρα, ωστόσο, επειδή ο χρόνος είναι σημαντικός, η αξιολόγηση πρέπει να κλείσει άμεσα, έστω και με λίγο χειρότερη συμφωνία” συμπλήρωσε. Μίλησε όμως και για μία συνολική λύση.

Ουσιαστικά ο κ. Χουλιαράκης αναφέρθηκε στον “κίνδυνο” που ενέχει το σενάριο της μεγάλης καθυστέρησης (ακόμη και έως τον Σεπτέμβριο και την ολοκλήρωση των γερμανικών εκλογών). Συνδέεται με πολλές επιπτώσεις στην οικονομία και στο κλίμα αλλά και δίδει “τροφή” στο “ερώτημα” αν θα μπορεί χρονικά μετά, ακόμη και μετά από μία συμφωνία, να βγει πλήρως η Ελλάδα στις αγορές το 2018, δηλαδή να τελειώσει τον κύκλο των μνημονίων.

Τα άλλα μέτρα

Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση στην αρχική της θέση μιλούσε μόνο για νέα μέτρα 550 εκατ. ευρώ που θα καλύψουν το δημοσιονομικό “κενό” που βλέπουν για το 2018 όλοι οι θεσμοί (και της ΕΕ η οποία το υπολογίζει στα 700 εκατ. ευρώ). Και είχε προτείνει τη μείωση/κατάργηση της έκπτωσης φόρου 10% επί των ιατρικών δαπανών, την επιβολή φόρου 5% στις βραχυχρόνιες μισθώσεις κατοικιών μέσω ιντερνετικής πλατφόρμας ( για παράδειγμα μέσω της Airbnb), νέα περικοπή της δαπάνης του ΕΟΠΥΥ, και των αμυντικών δαπανών.

Μένει να φανεί ο τελικός “λογαριασμός” αλλά και τι θα γίνει με αυτήν την “τρύπα” του 2018 η οποία πρέπει να “κουμπώσει” με τις λίστες των μέτρων που συζητούνται για να καλύψουν το “χάσμα” προβλέψεων μεταξύ ΔΝΤ- ΕΕ με εφαρμογή από το 2019…