– Από τις βασικές λειτουργίες ενός υπολογιστή μέχρι την προστασία προσωπικών δεδομένων, την αξιολόγηση των πληροφοριών αλλά και την αναγνώριση των κινδύνων που κρύβονται πίσω από τις διαθέσιμες πληροφορίες στο Διαδίκτυο, οι Ελληνες μαθητές έχουν πολύ δρόμο να καλύψουν.

Αυτό έδειξε η Διεθνής Ερευνα για τον Eγγραμματισμό στην Πληροφορική και τους Υπολογιστές – ICILS 2023, η οποία διενεργήθηκε πέρσι σε πάνω από 30 χώρες με τη συμμετοχή 132.998 μαθητών απ’ όλο τον κόσμο.

Το βασικό ερώτημα της έρευνας ήταν «Πόσο καλά είναι προετοιμασμένοι οι μαθητές και οι μαθήτριες για σπουδές, εργασία και ζωή σε έναν νέο ψηφιακό κόσμο;». Οι επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών ηλικίας 13 με 14 ετών (όσοι φοιτούν στη Β΄ Γυμνασίου) ήταν λίγο χαμηλότερες από τον μέσο όρο, στα ίδια επίπεδα με την Κύπρο και κατέγραψαν σημαντικές διαφορές ανά εξεταζόμενο πεδίο.

Ειδικότερα, η Ελλάδα βρέθηκε στην 23η θέση μεταξύ 31 χωρών με επίδοση 460 (όσο και η Κύπρος) και κάτω από τον μέσο όρο, που ήταν το 476. Πρώτη ήταν η Νότια Κορέα, ακολούθησε η Τσεχία και τρίτη η Δανία. Χώρες όπως Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία και Γερμανία βρέθηκαν στην πρώτη 20άδα, με τον μέσο όρο επίδοσής τους να κυμαίνεται από 502 έως και 491.

Την Ελλάδα εκπροσώπησαν στην έρευνα 3.576 μαθητές της Β΄ Γυμνασίου, από 179 δημόσια και ιδιωτικά γυμνάσια όλης της χώρας, 148 διευθυντές, 2.321 εκπαιδευτικοί και 142 υπεύθυνοι σχολικού εργαστηρίου Πληροφορικής και εφαρμογών ηλεκτρονικών υπολογιστών των συμμετεχόντων σχολείων.

Η έρευνα είχε αναπτύξει τέσσερις κλίμακες αξιολόγησης των δεξιοτήτων, με την Ελλάδα μαζί με τη Σερβία να συγκεντρώνουν το υψηλότερο ποσοστό μαθητών στο επίπεδο 1.

Στην πλειοψηφία τους, πάντως, οι μαθητές των περισσότερων χωρών είχαν δεξιότητες που δεν ξεπέρασαν τα δύο πρώτα επίπεδα. Μόνο στην Κορέα το 6% των μαθητών είχε δεξιότητες του επιπέδου 4, ακολουθούσαν η Ταϊπέι και η Μάλτα με ποσοστό 3% και η Κροατία με ποσοστό 2%. Σε όλες τις υπόλοιπες χώρες η επίδοση επιπέδου 4 ήταν σε ποσοστό 1% έως 0.

Τα καλά νέα

Στα καλά νέα της έρευνας είναι ότι το ελληνικό σχολείο βρέθηκε να πλεονεκτεί σε αρκετά σημεία έναντι αυτών σε άλλες χώρες.

Για παράδειγμα, στην Ελλάδα, το ποσοστό των μαθητών που δηλώνουν ότι έμαθαν στο σχολείο να αναγνωρίζουν κακόβουλα μηνύματα και να διαχειρίζονται τις ρυθμίσεις απορρήτου για τους λογαριασμούς τους είναι ελαφρώς υψηλότερο από τον μέσο όρο άλλων χωρών, με 64% έναντι 56% του μ.ό. και 57% έναντι 52% αντίστοιχα.

Επίσης, σε ποσοστό 84%, οι Ελληνες μαθητές έμαθαν στο σχολείο για την υπεύθυνη χρήση των κοινωνικών μέσων έναντι 78% του μέσου όρου, ενώ σε ποσοστό 82% έχουν μάθει να αναγνωρίζουν το cyberbullying έναντι του 75% του μέσου όρου.

Το προφίλ της Ελλάδας

Σχετικά με την επαφή των μαθητών με οθόνες, τα αποτελέσματα της έρευνας ήταν εξίσου ενδιαφέροντα. Στην Ελλάδα τα ποσοστά των μαθητών που δήλωσαν ότι δεν έχουν περιορισμούς στη χρήση οθόνης ήταν υψηλότερα από τον μέσο όσο. Οι Ελληνες 14χρονοι σε ποσοστό πάνω από το 50% χρησιμοποιούν ψηφιακές συσκευές τα τελευταία πέντε χρόνια και σε ένα υψηλό ποσοστό, που ξεπερνάει το 75%, δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν ψηφιακά μέσα όπως ανταλλαγή μηνυμάτων και παρακολούθηση βίντεο παράλληλα με τη μελέτη και την εκπόνηση σχολικών εργασιών που κάνουν εκτός σχολείου.

Αν και η έρευνα διαπιστώνει ότι στο σύνολο όλων των χωρών οι δεξιότητες ψηφιακού εγγραμματισμού παραμένουν χαμηλές, στην περίπτωση της Ελλάδας, το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, που ανέλαβε τη διεξαγωγή της στη χώρα, σημειώνει ότι οι επιδόσεις των μαθητών δείχνουν την ανάγκη για περαιτέρω ενίσχυση και ανάπτυξη.

Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Στο παρελθόν ο υπουργός Παιδείας, κ. Κυριάκος Πιερρακάκης, είχε κάνει λόγο για την ανάγκη της ανάπτυξης της αλγοριθμικής σκέψης στα σχολεία και ήδη διδάσκονται νέα βιβλία Πληροφορικής στα γυμνάσια, στο πλαίσιο αναβάθμισης του διδασκόμενου αντικειμένου.

Το υπουργείο Παιδείας εφαρμόζει ήδη εννέα πρωτοβουλίες για την ψηφιακή παιδεία:

Αναπτύσσονται νέα προγράμματα σπουδών Πληροφορικής, όπως ο προγραμματισμός, η ανάλυση δεδομένων και η επίλυση προβλημάτων μέσω της τεχνολογίας.
Ηλεκτρονικά έχουν διατεθεί νέα βιβλία Πληροφορικής στα γυμνάσια.
Σχεδιάζεται ένα καινοτόμο πιστοποιητικό Πληροφορικής για τη Γ’ Γυμνασίου.
Ιδρύονται εξοπλισμένα Κέντρα Καινοτομίας στις 13 περιφέρειες της χώρας.
Επιμορφώνονται εκπαιδευτικοί σε ψηφιακές τεχνολογίες.
Τα σχολεία εξοπλίζονται με κιτ ρομποτικής και υποστηρίζονται με δράσεις STEM.
Αναπτύσσονται ανοιχτά ψηφιακά περιβάλλοντα μάθησης με ενσωματωμένη Τεχνητή Νοημοσύνη.
Αναβαθμίζονται οι υποδομές της Ψηφιακής Τάξης.
Τα διδακτικά βιβλία εμπλουτίζονται με ψηφιακά αντικείμενα, ώστε να ενισχυθεί η διαδραστική μάθηση και η συμμετοχή των μαθητών.