Οι Θεσμοί επιστρέφουν στην Αθήνα σε ένα ακόμη σκληρό μπρα ντε φερ που εν πολλοίς θα κρίνει τα μέτρα και τα αντίμετρα των επόμενων ετών. Καθώς τα πάντα είναι θολά και κανείς δεν ξέρει τι θα ισχύσει, το ενδιαφέρον εστιάζεται κυρίως στο νέο φορολογικό τοπίο που θα δημιουργήσει η μείωση του αφορολόγητου η οποία, όπως φαίνεται, έχει κλειδώσει.
Αυτό που απομένει είναι το που… θα κάτσει η μπίλια, με τους Ευρωπαίους να έχουν διαφορετικές απόψεις για το ύψος του «κουρέματος» του αφορολόγητου και την κυβέρνηση να προσπαθεί να πετύχει το μη χείρον βέλτιστον.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ μια προσαρμογή του αφορολογήτου στα επίπεδα της Ευρωζώνης (5.500 ευρώ) και κατάργηση φοροαπαλλαγών, θα δημιουργούσε τα περιθώρια για μείωση των συντελεστών φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων κατά 15%-20%, οι οποίοι σήμερα κυμαίνονται από 22% έως και 45%.
Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζονται διάφορα σενάρια για τη μείωση του αφορολογήτου ορίου σε συνδυασμό με την αναπροσαρμογή των συντελεστών της φορολογικής κλίμακας των φυσικών προσώπων. Η μείωση των συντελεστών αποτελεί το «κλειδί» που θα κλειδώσει το ύψος τους αφορολογήτου ορίου.
Το ΔΝΤ προτείνει μείωση συντελεστών κατά 15% – 20%, που σημαίνει ότι ο πρώτος συντελεστής 22% που εφαρμόζεται στο κλιμάκιο εισοδήματος έως 20.000 ευρώ θα μπορούσε να μειωθεί στα επίπεδα του 18% – 20%. Οσο μεγαλύτερο είναι το «ψαλίδισμα» των συντελεστών που σήμερα εκτείνονται από 22% έως 45% τόσο πιο μικρό θα είναι το αφορολόγητο όριο, αφού σε κάθε περίπτωση απαιτούνται πρόσθετα έσοδα ύψους 1,35 δισ. ευρώ.
Στο υπουργείο Οικονομικών αναζητούν τη χρυσή τομή για να μην επιβαρυνθούν υπέρμετρα οι έχοντες χαμηλά εισοδήματα από το «κούρεμα» του αφορολογήτου ορίου και σύμφωνα με πληροφορίες τρία είναι τα επικρατέστερα σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι:
[1] Το καλό σενάριο: Προβλέπει μείωση του αφορολογήτου ορίου στα επίπεδα των 7.000 ευρώ για μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες χωρίς παιδιά από 8.636 ευρώ που ανέρχεται σήμερα. Δηλαδή, η έκπτωση φόρου από 1.900 ευρώ σήμερα μειώνεται στα 1.540 ευρώ. Με την πρόταση αυτή και χωρίς αλλαγές στους συντελεστές της φορολογικής κλίμακας οι πρόσθετες επιβαρύνσεις ξεκινούν από τα 22 ευρώ, αυξάνουν στα 220 ευρώ για τους έχοντες εισοδήματα 8.000 ευρώ τον χρόνο και εκτινάσσονται στα 360 ευρώ για όσους αποκτούν εισοδήματα άνω των 9.000 ευρώ. Πάνω από 1,5 εκατομμύριο μισθωτοί και συνταξιούχοι με μικρά εισοδήματα έως 10.000 ευρώ τον χρόνο θα κληθούν είτε να πληρώσουν για πρώτη φορά φόρο για τα εισοδήματά τους ή να πληρώσουν ένα μεγάλο φορολογικό λογαριασμό. Για παράδειγμα μισθωτός χωρίς παιδιά με ετήσιο εισόδημα 9.000 ευρώ που σήμερα καταβάλλει φόρο 80 ευρώ, με το «κούρεμα» του αφορολογήτου στις 7.000 ευρώ θα δει το φόρο να εκτοξεύεται στα 440 ευρώ (αύξηση φόρου 360 ευρώ).
[2] Το ενδιάμεσο σενάριο: Το αφορολόγητο όριο πέφτει κάτω από τη γραμμή των 7.000 ευρώ και προσγειώνεται στις 6.600 ευρώ. Με βάση το σενάριο αυτό η έκπτωση φόρου που οδηγεί σε έμμεσο αφορολόγητο μειώνεται από 1.900 ευρώ σήμερα στα 1.452 ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν άλλες παρεμβάσεις π.χ. στους φορολογικούς συντελεστές και τα φορολογικά κλιμάκια. Στην περίπτωση αυτή ο φόρος εισοδήματος θα αγγίξει ακόμα και μισθωτούς, συνταξιούχους και αγρότες με μηνιαίο εισόδημα που υπερβαίνει τα 558 ευρώ (12 μισθοί στο δημόσιο τομέα και συντάξεις) και 478 ευρώ (14 μισθοί στον ιδιωτικό τομέα).
Με βάση τους υφιστάμενους φορολογικούς συντελεστές και στην περίπτωση που μειωθεί το αφορολόγητο στα επίπεδα των 6.600 ευρώ οι επιβαρύνσεις ξεκινούν από τα 22 ευρώ και φθάνουν τα 448 ευρώ. Στην περίπτωση αυτή, μισθωτός χωρίς παιδιά με ετήσιο εισόδημα 8.000 ευρώ σήμερα δεν πληρώνει φόρο για το εισόδημα του. Εάν το αφορολόγητο μειωθεί στις 6.600 ευρώ τότε θα κληθεί για πρώτη φορά να πληρώσει φόρο 308 ευρώ. Συνταξιούχος με ετήσιο εισόδημα 18.000 ευρώ καταβάλλει σήμερα στην εφορία φόρο ύψους 2.060 ευρώ. Με το μειωμένο αφορολόγητο όριο ο φόρος ανεβαίνει στις 2.508 ευρώ, δηλαδή θα κληθεί να πληρώσει έξτρα φόρο 448 ευρώ.
[3] Το κακό σενάριο: Είναι η πρόταση των δανειστών. Το αφορολόγητο όριο βρίσκεται κάτω από τις 6.000 ευρώ και διαμορφώνεται στα επίπεδα των 5.900 ευρώ. Στη περίπτωση αυτή η έκπτωση φόρου «κουρεύεται» κατά 600 ευρώ και μειώνεται στα 1.300 ευρώ από 1.900 ευρώ. Στο σενάριο αυτό και με την εφαρμογή της ισχύουσας φορολογικής κλίμακας, οι επιβαρύνσεις ξεκινούν από πολύ χαμηλά καθώς αγγίζουν χαμηλόμισθους και χαμηλοσυνταξιούχους φορολογούμενους με μηνιαίες αποδοχές 428 ? 500 ευρώ.
Οι επιβαρύνσεις σύμφωνα με τα σενάριο αυτό ξεκινούν από τα 22 ευρώ και φθάνουν τα 602 ευρώ για τους φορολογούμενους με ετήσια εισοδήματα από 6.000 έως 9.000 ευρώ. Για παράδειγμα φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα 9.000 ευρώ που σήμερα πληρώνει φόρο 80 ευρώ με τη μείωση του αφορολογήτου στις 5.900 ευρώ θα δει το φόρο να εκτοξεύεται στα 638 ευρώ.