Τι  πρέπει να γνωρίζετε για το που θα δίνει άτοκα ή χαμηλότοκα δάνεια πρώτης κατοικίας σε νέους 25 έως 39 ετών με εισοδηματικά κριτήρια, καθώς οι ηλεκτρονικές αιτήσεις αναμένεται να ξεκινήσουν την τελευταία εβδομάδα του Μαρτίου.

Τονίζεται ότι από το πρόγραμμα «Σπίτι μου», προϋπολογισμού 500 εκ ευρώ ευρώ θα ωφεληθούν σε πρώτη φάση 10.000 πολίτες. Αν εξαντληθεί ο προϋπολογισμός και υπάρχει ανταπόκριση, σε συνεννόηση με το υπουργείο Οικονομικών, το πρόγραμμα θα επανέλθει καλύπτοντας περισσότερους ενδιαφερόμενους.

Ατοκα τα 3/4 του στεγαστικού

Υπενθυμίζεται ότι το και για το ποσοστό του δανείου που χρηματοδοτείται από τη ΔΥΠΑ δεν οφείλεται τόκος, ενώ το υπόλοιπο 25% χορηγείται από τις τράπεζες. Αυτό σημαίνει ότι τα 3/4 του δανείου χορηγούνται άτοκα, με αποτέλεσμα το τελικό επιτόκιο, που πληρώνει ο δανειολήπτης για το σύνολο του ποσού, να διαμορφώνεται στο ένα τέταρτο του κόστους που θα είχε ένα κανονικό στεγαστικό δάνειο.

Ιδιαίτερη μέριμνα λαμβάνεται για τους τρίτεκνους και τους πολύτεκνους. Δηλαδή, το τελικό επιτόκιο είναι euribor (τριμήνου) +1%, ενώ για τρίτεκνους και πολύτεκνους, καθώς και όσα ζευγάρια αποκτήσουν 3+ παιδιά κατά τη διάρκεια αποπληρωμής, το δάνειο θα μετατρέπεται σε άτοκο.

Το ποσό της δόσης

Ετσι, αν το επιτόκιο ενός στεγαστικού δανείου είναι σήμερα στο 4,5%, με το πρόγραμμα «Σπίτι μου» για τους νέους πέφτει στο 1,12%. Μάλιστα αν πρόκειται για ζευγάρι τρίτεκνων ως 39 ετών (ο ένας από τους δύο) το επιτόκιο θα είναι μηδενικό, καθώς το δάνειο καλύπτεται εξολοκλήρου από τη ΔΥΠΑ.

Με άλλα λόγια, ένα νέο ζευγάρι που αγοράζει ένα σπίτι αξίας 100.000 ευρώ θα πληρώνει μηνιαία δόση 275-285 ευρώ αντί για 415 ευρώ που είναι η δόση για το ίδιο σπίτι με τα τρέχοντα επιτόκια της αγοράς. Το ετήσιο όφελος στην περίπτωση αυτή είναι 1.680 ευρώ.

Τα σπίτια για τα οποία θα μπορούν να δανειοδοτηθούν οι νέοι θα πρέπει να είναι άνω των 15 ετών με άδεια κατασκευής ως το 2007, και να μην υπερβαίνουν τα 150 τετραγωνικά μέτρα.

Το δάνειο καλύπτει το 90% της εμπορικής αξίας του ακινήτου σε σχέση με τα στεγαστικά δάνεια των τραπεζών, που καλύπτουν συνήθως έως το 80%. Συνεπώς, η ιδιωτική συμμετοχή που πρέπει να συνεισφέρουν οι νέοι, μειώνεται στο 10% της αξίας του σπιτιού, αντί για 20%, που προβλέπεται στις συμβάσεις των τραπεζικών στεγαστικών δανείων.

Το ανώτατο ποσό δανειοδότησης ανέρχεται στις 150.000 ευρώ. Αν δηλαδή ένα σπίτι έχει εμπορική αξία 200.000 ευρώ το δάνειο θα είναι 150.000 ευρώ.

Σημειώνεται ακόμη ότι:

Δεν απαιτείται εγγυητής για την έγκριση του δανείου.
Η δανειακή σύμβαση θα πρέπει να υπογραφεί σε διάστημα οκτώ μηνών από την προέγκριση του δανείου.
Η αγορά του ακινήτου δεν μπορεί να γίνει από συγγενή πρώτου ή δεύτερου βαθμού του αγοραστή και το ακίνητο θα αποκτάται κατά πλήρη κυριότητα από τον αγοραστή ή, αν πρόκειται για συζύγους ή για μέρη συμφώνου συμβίωσης, κατά κυριότητα >50% για καθέναν από αυτούς.

Εισοδηματικά κριτήρια

Προϋπόθεση για τη λήψη του δανείου θα είναι οι νέοι να έχουν ετήσιο καθαρό εισόδημα τουλάχιστον 10.000 ευρώ και το ανώτατο όριο να διαμορφώνεται στα 16.000 ευρώ για τον άγαμο και στα 24.000 ευρώ για το ζευγάρι (κριτήρια επιδόματος θέρμανσης).

Συγκεκριμένα:

Το ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημά τους, ανεξάρτητα από την πηγή προέλευσής του, πραγματικό και τεκμαρτό, θα πρέπει να ανέρχεται σε έως 16.000 ευρώ για άγαμο υπόχρεο ή υπόχρεο σε κατάσταση χηρείας ή εν διαστάσει.
Σε έως 24.000 ευρώ για έγγαμο υπόχρεο ή τους έγγαμους ή τα μέρη του συμφώνου συμβίωσης που υποβάλλουν ξεχωριστή φορολογική δήλωση ή τους έγγαμους που υποβάλλουν φορολογική δήλωση ή τα φυσικά πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης και έχουν υποβάλει κοινή φορολογική δήλωση χωρίς τέκνα, το οποίο προσαυξάνεται κατά 3.000 ευρώ για κάθε τέκνο.
Για τη μονογονεϊκή οικογένεια το εισόδημα να ανέρχεται σε έως 27.000 ευρώ, το οποίο προσαυξάνεται κατά 3.000 ευρώ για κάθε τέκνο μετά το πρώτο.

Στο ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημα δεν περιλαμβάνεται το εισόδημα εκείνο, το οποίο αθροιστικά απαλλάσσεται από το φόρο εισοδήματος και από την εισφορά αλληλεγγύης.

Οι δανειολήπτες θα πρέπει επίσης να μη διαθέτουν άλλη ιδιόκτητη κατοικία που καλύπτει τις στεγαστικές τους ανάγκες.

Στις τράπεζες το επόμενο βήμα

Το επόμενο βήμα αφού δημοσιεύτηκε η σχετική ΚΥΑ είναι να προσκληθούν οι τράπεζες προκειμένου να υπογράψουν προγραμματικές συμφωνίες. Στην συνέχεια θα ξεκινήσουν οι τράπεζες να δέχονται τις αιτήσεις αυτών που πληρούν τα κριτήρια. Οι τράπεζες θα ορίσουν και το χρόνο αποπληρωμής του δανείου, που μπορεί να είναι από 10 έως και 30 χρόνια.

Οπως έχει ήδη αποσαφηνίσει το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, το όφελος για όσους ενταχθούν στο πρόγραμμα αυτό είναι ότι θα πληρώνουν δόση στεγαστικού δανείου η οποία θα είναι πολύ χαμηλότερη από το ενοίκιο που αντιστοιχεί στο σπίτι το οποίο επέλεξαν, καθώς το επιτόκιο θα αντιστοιχεί στο ένα τέταρτο των εμπορικών επιτοκίων.
Τα βασικότερα σημεία της ΚΥΑ έχουν ως εξής:

-Οι πολίτες που πληρούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής στο πρόγραμμα (δηλαδή είναι ηλικίας 25-39 ετών κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για το δάνειο, με ετήσιο εισόδημα από 10.000 ευρώ έως το όριο που προβλέπεται για τη χορήγηση επιδόματος θέρμανσης και δεν διαθέτουν ακίνητο κατάλληλο για την κατοικία τους) υποβάλλουν αίτηση για να κριθεί η κατ’ αρχήν επιλεξιμότητά τους σε κάποια από τις τράπεζες που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα.

Η διαδικασία

-Η αίτηση πρέπει να συνοδεύεται από σειρά δικαιολογητικών για το καθένα από τα κριτήρια επιλεξιμότητας. Οι τράπεζες ελέγχουν την πλήρωση των προϋποθέσεων (ηλικιακό όριο, εισόδημα, έλλειψη ακινήτου κατάλληλου προς κατοικία) για κάθε αιτούντα. Εάν αυτές πληρούνται, τότε αξιολογούν την πιστοληπτική ικανότητα του ενδιαφερομένου με βάση τους εσωτερικούς τους κανονισμούς και αποφασίζουν για την προέγκριση η όχι δανείου και τα κριτήρια πιστοδότησης εντός 60 ημερών από την υποβολή της αίτησης. Η προέγκριση ισχύει για 60 ημέρες από τη γνωστοποίησή της στον αιτούντα.

-Η τράπεζα ενημερώνει τον αιτούντα για την προέγκριση και αυτός εντός της προθεσμίας των 60 ημερών οφείλει να γνωστοποιήσει στην τράπεζα το αιτούμενο ποσό δανείου (που δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 150.000 ευρώ), το ακίνητο που προτίθεται να αγοράσει και την τιμή του (που δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 200.000 ευρώ σύμφωνα με το συμβόλαιο αγοράς) και να προσκομίσει τα έγγραφα που απαιτούνται ώστε η τράπεζα να κάνει τον απαραίτητο έλεγχο. Αν η προθεσμία παρέλθει άπρακτη, η οικονομική προέγκριση παύει να ισχύει. Εάν προσκομιστούν εμπρόθεσμα όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τότε σε συνέχεια επικοινωνίας της τράπεζας με την ΕΑΤ, η ΕΑΤ δεσμεύει το ποσό του αιτούμενου δανείου μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία τελικής έγκρισης ή εν μέρει έγκρισης ή απόρριψης του δανείου από την τράπεζα και εντάσσει την συγκεκριμένη αίτηση στο Πρόγραμμα.

-Στη συνέχεια η τράπεζα διενεργεί νομικό και τεχνικό έλεγχο επί του ακινήτου και γνωστοποιεί τα αποτελέσματα στην ΕΑΤ. Εάν από τον έλεγχο προκύψει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις ως προς το ακίνητο για τη λήψη δανείου, υποβάλλει στην ΕΑΤ τη σχετική δανειακή σύμβαση. Η ΕΑΤ ελέγχει τα στοιχεία που υποβλήθηκαν και εγκρίνει τη σύμβαση εκτός και α) ο υποψήφιος δανειολήπτης έχει αιτηθεί δάνειο ή έχει καταρτίσει σύμβαση με άλλη τράπεζα στο πλαίσιο του Προγράμματος ή β) το ποσό που αναγράφεται στη σύμβαση υπερβαίνει το ποσό που είχε δεσμευθεί ή το 90% του συμβολαίου αγοράς ή γ) τα καταχωρημένα στοιχεία είναι λανθασμένα.

-Η υπογραφή σύμβασης με τον τελικό αποδέκτη, η εγγραφή υποθήκης ή προσημείωσης υποθήκης επί του ακινήτου που θα διασφαλίζει το δάνειο και η εκταμίευση του συνολικού ποσού της σύμβασης πραγματοποιείται εντός 6 μηνών από την έγκριση της ΕΑΤ. Η παραπάνω προθεσμία παρατείνεται κατά 2 μήνες αν η αίτηση για εγγραφή υποθήκης ή προσημείωσης έχει υποβληθεί εντός του εξαμήνου. Εάν οι προθεσμίες αυτές δεν τηρηθούν με υπαιτιότητα του αιτούντος, η αίτηση απορρίπτεται.

Τα δικαιολογητικά

Αναφορικά με τα απαραίτητα δικαιολογητικά προβλέπεται ότι:

1. Η ηλικία του αιτούντος αποδεικνύεται με πιστοποιητικό γέννησης ή αντίγραφο αστυνομικής ταυτότητας

2. Η οικογενειακή κατάσταση (σε περίπτωση π.χ. μονογονεϊκής οικογένειας ή οικογένειας πολυτέκνων) αποδεικνύεται με πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης που έχει εκδοθεί όχι νωρίτερα από 1 μήνα πριν την υποβολή της αίτησης για χορήγηση δανείου. Ειδικά ως προς την απόδειξη της ιδιότητας του μονογονέα, ο αιτών πρέπει να προσκομίσει πρόσθετα δικαιολογητικά κατά περίπτωση (χηρεία, διαζύγιο, λύση συμφώνου συμβίωσης, ανικανότητα του άλλου γονέα για την άσκηση γονικής μέριμνας, υιοθεσία από ένα μόνο γονέα κ.α.)

3. Για τον προσδιορισμό των εισοδημάτων των αιτούντων χρησιμοποιούνται τα δεδομένα της Δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων, του τελευταίου φορολογικού έτους. Στην περίπτωση συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, λαμβάνεται υπόψη το οικογενειακό τους εισόδημα, ανεξαρτήτως εάν υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις ή εάν υποβάλλει αίτηση για χορήγηση δανείου ο ένας εκ των δυο. Ως δικαιολογητικά έγγραφα για το στοιχείο αυτό μπορεί να υποβληθεί είτε η Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων (Ε1) του τελευταίου φορολογικού έτους, είτε το Εκκαθαριστικό Σημείωμα/Πράξη Διοικητικού Προσδιορισμού Φόρου Φυσικών Προσώπων του τελευταίου φορολογικού έτους. Αντίστοιχα, σε περίπτωση συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, τα ως άνω έγγραφα υποβάλλονται και από τους δυο, ανεξαρτήτως εάν υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις ή εάν υποβάλλει αίτηση για χορήγηση δανείου ο ένας εκ των δυο.

4. Για τη διαπίστωση ύπαρξης ή μη ακινήτου κατάλληλου για την κατοικία τους, οι αιτούντες υποβάλλουν τη Δήλωση στοιχείων ακινήτου (Ε9) του τελευταίου έτους και Πιστοποιητικό Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ.) του τελευταίου έτους. Στην περίπτωση συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, υποβάλλονται και τα αντίστοιχα έγγραφα των συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, ανεξάρτητα εάν η αίτηση για τη χορήγηση του δανείου υποβάλλεται από κοινού ή από τον έναν εκ των δυο.

Στην περίπτωση που από τα ως άνω δικαιολογητικά προκύπτει η ύπαρξη ακινήτου, για να κριθεί εάν αυτό είναι κατάλληλο για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των αιτούντων, λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται σωρευτικά:

Α) Το ακίνητο να έχει εμβαδό ίσο ή μεγαλύτερο από 50 τ.μ., το οποίο προσαυξάνεται κατά 10 τ.μ. για κάθε μέλος της οικογένειας που συγκατοικεί με τον αιτούντα

Β) Ο αιτών διαθέτει πλήρη κυριότητα ή επικαρπία επί του ακινήτου κατά ποσοστό άνω του 50%.

Γ) Το ακίνητο βρίσκεται στην ίδια Περιφερειακή Ενότητα με τον τόπο εργασίας ή άσκησης επαγγέλματος του αιτούντος.

Δ) Το ακίνητο έχει χρήση κατοικίας.

Η υποβολή των δικαιολογητικών συνοδεύεται από υπεύθυνη δήλωση με την οποία ο αιτών βεβαιώνει ότι τα στοιχεία που δηλώνονται είναι αληθή και πλήρη, τα δικαιολογητικά γνήσια και ότι έχει λάβει γνώση των όρων του Προγράμματος τους οποίους αποδέχεται πλήρως. Οι τράπεζες έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν πρόσθετα δικαιολογητικά η να διερευνήσουν περαιτέρω την πιστοληπτική ικανότητα του αιτούντος.

Μετά την έγκριση του δανείου και πριν την εκταμίευσή του, η τράπεζα υποχρεούται να ενημερώσει την Ε.Α.Τ. και τη Δ.ΥΠ.Α. για τον έλεγχο που διενήργησε σε σχέση με με την επιλεξιμότητα του δικαιούχου και του προς απόκτηση ακινήτου.