Όπως όλα δείχνυον, σε φιάσκο, μέσω του οποίου νέοι 25-39 ετών μπορούν να αποκτήσουν πρώτη κατοικία με χαμηλότοκο δάνειο.

Σύμφωνα με τον Σύλλογο Μεσιτών Αστικών Συμβάσεων Αθηνών-Αττικής (ΣΜΑΣΑΑ), στο λεκανοπέδιο μόνο το 32,61% των κατοικιών, δηλαδή 14.899 επί συνόλου 45.685 κατοικιών, πληροί τις προϋποθέσεις του προγράμματος.

Υπενθυμίζεται πως το ακίνητο πρέπει μεταξύ άλλων να είναι 15ετίας ή παλαιότερο, μέχρι 150 τ.μ και αξίας έως 200.000 ευρώ. Μάλιστα, το ύψος του δανείου δεν μπορεί να ξεπερνά τις 150.000 ευρώ. Ακόμη δηλαδή κι αν κάποιος λάβει το ανώτατο ποσό, θα πρέπει να διαθέτει κάποιες χιλιάδες ευρώ. Επίσης, το δάνειο καλύπτει το 90% της αξίας του ακινήτου, επομένως ούτως ή άλλως ο δικαιούχος θα πρέπει να καταβάλλει το 10%, σύμφωνα με το tvxs.

Το πρόγραμμα αφορά αποκλειστικά νέους από 25 έως 39 ετών, με ατομικό εισόδημα έως 16.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 24.000 ευρώ. Για κάθε τέκνο, το ποσό αυξάνεται κατά 3.000 ευρώ. Πόσες πιθανότητες υπάρχουν λοιπόν νέοι με αυτό το προφίλ να έχουν κάποιες χιλιάδες ευρώ στην άκρη;

. Για το ποσοστό του δανείου που χρηματοδοτείται από τη ΔΥΠΑ δεν οφείλεται τόκος, ενώ το υπόλοιπο 25% χορηγείται από τις τράπεζες. Αυτό σημαίνει ότι τα 3/4 του δανείου χορηγούνται άτοκα με αποτέλεσμα το τελικό επιτόκιο που πληρώνει ο δανειολήπτης για το σύνολο του ποσού, να διαμορφώνεται στο ένα τέταρτο του κόστους που θα είχε ένα κανονικό στεγαστικό δάνειο.

Η πηγή του προβλήματος

Ο Σύλλογος όμως προειδοποιεί πως δεν υπάρχουν αρκετά σπίτια για όλους τους ενδιαφερόμενους, ούτε καν για την αρχική φάση του εγχειρήματος. Το μεγαλύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζουν όσοι αναζητούν κατοικία στα βόρεια προάστια της Αττικής, όπου το ποσοστό των ακινήτων περιορίζεται στο 16,73%., αλλά το πρόβλημα παρατηρείται και σε άλλες μεγάλες πόλεις, όχι μόνο στην Αθήνα.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως, σύμφωνα με τον ΣΜΑΣΑΑ, η πηγή του προβλήματος είναι πως το πρόγραμμα στηρίχθηκε σε δημοσιεύματα συγκεκριμένων ιδιωτών και μεμονωμένα συμπεράσματα έρευνας, κυρίως για το κέντρο της Αθήνας.

Ένα ακόμη ζήτημα πάντως, είναι πως ο «κόφτης» για τα ακίνητα μπαίνει από τον ίδιο το νόμο. Η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει ότι από το πρόγραμμα μπορούν να ωφεληθούν έως 10.000 νέοι 25-39 ετών. Ωστόσο προβλέπεται παράλληλα ότι το ύψος της συνολικής χρηματοδότησης της ΔΥΠΑ δεν μπορεί να υπερβεί τα 375.000.000 ευρώ. Σύμφωνα λοιπόν με το πανελλαδικό δίκτυο E-Real Estates, κατά πάσα πιθανότητα ο αριθμός των δανείων που τελικά θα δοθεί δύσκολα θα ξεπεράσει τα 3.500.

Σύμφωνα πάντως με δημοσίευμα της εφημερίδας «Ναυτεμπορική», οι τράπεζες αναζητούν τρόπους για να βελτιώσουν τη λειτουργικότητα του προγράμματος. Ένα λοιπόν από τα σχέδια που αναφέρονται είναι το ενδεχόμενο να αξιοποιηθεί το χαρτοφυλάκιό τους. Τα σπίτια αυτά έχουν περιέλθει στις τράπεζες κυρίως μέσω πλειστηριασμών. Στα χαρτοφυλάκια υπάρχουν περίπου 300.000 ακίνητα, που όμως δεν ταιριάζουν όλα στα δεδομένα του προγράμματος.

Το πρόγραμμα λοιπόν μοιάζει ουσιαστικά με μια σταγόνα στον ωκεανό, αν λάβουμε υπόψη τις τεράστιες στεγαστικές ανάγκες του ελληνικού πληθυσμού, την ώρα που η στεγαστική κρίση ολοένα και εντείνεται.

Δυσβάσταχτο κόστος διαβίωσης και «όνειρο» η απόκτηση σπιτιού

Ας μην ξεχνάμε πως σύμφωνα με την Eurostat, το 2020 η Ελλάδα ήταν με μεγάλη διαφορά πρώτη στον δείκτη που ονομάζει ως «υπερβολικές δαπάνες για στέγαση» (32%). Πρόκειται για το ποσοστό του πληθυσμού που πληρώνει περισσότερα από το 40% του εισοδήματός του για τα συνολικά κόστη στέγασης, δηλαδή ενοίκιο αλλά και λογαριασμούς. Σχεδόν δηλαδή το 42% των ανθρώπων που ζουν στις ελληνικές πόλεις επιβαρύνονται με υπερβολικές δαπάνες στέγασης, με το ποσοστό αυτό να μετριέται σε περίπου 28% για την ύπαιθρο.

Ειδικά για τους νέους, η απόκτηση σπιτιού, είτε μέσω αγοράς είτε μέσω ενοικίασης, αποτελεί ουσιαστικά «όνειρο θερινής νυκτός». Όπως είχε παρουσιάσει σε σχετικό άρθρο του στο Tvxs και ο Πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates Θεμιστοκλής Μπάκας, η συσσωρευτική αύξηση των ενοικίων από το 2018 έως και σήμερα, κυμάνθηκε από 37,2% έως και 42,1% αν αφορά κατοικία κατάλληλη για οικογένεια, ενώ υψηλότερες αυξήσεις καταγράφονται κυρίως σε μικρότερα ακίνητα, κατάλληλα για φοιτητές.

Ενδεικτικό της κατάστασης είναι πως σύμφωνα με έρευνα της Eurostat για το έτος 2021, το 72,9% των νέων ηλικίας 18-34 ετών ζουν με τους γονείς τους, στο παιδικό τους δωμάτιο. Η Ελλάδα κατατάσσεται 2η στη λίστα των 26 χωρών της Ε.Ε, όταν ο μέσος όρος δεν ξεπερνά το 49,4%.

Επιπλέον, οι καθυστερήσεις σε λογαριασμούς στεγαστικών δανείων, ενοικίων ή υπηρεσιών κοινής ωφέλειας είναι μια άλλη ένδειξη ότι το κόστος στέγασης μπορεί να είναι πολύ υψηλό. Σύμφωνα με την Eurostat, το 2021, τα μεγαλύτερα μερίδια παρατηρήθηκαν στην Ελλάδα (36,4 %), τη Βουλγαρία (20,4 %), την Κύπρο (17,3 %), την Κροατία (16,6 %) και την Ιρλανδία (13,6 %) και τα μικρότερα στην Τσεχία (2,4 %), την Ολλανδία (2,6 %), το Βέλγιο (4,2 %) και την Αυστρία (4,8 %).

Με βάση τα παραπάνω, αλλά και συνυπολογίζοντας την αύξηση του πληθωρισμού ειδικά το τελευταίο έτος, μαζί με την αύξηση των τιμών στα βασικά αγαθά αλλά και στην ενέργεια, γίνεται αντιληπτό πως το κόστος διαβίωσης είναι δυσβάσταχτο για ένα πολύ μεγάλο μέρος της κοινωνίας. Απέναντι σε αυτό, η κυβέρνηση δεν φαίνεται πως έχει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο στεγαστικής πολιτικής, παρά μόνο «σταγόνες».