Συντάξεις χηρείας: Οι όροι και οι προϋποθέσεις για τους δικαιούχους

Εγκύκλιο υπέγραψαν από κοινού ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γιάννης Βρούτσης και ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Νότης Μηταράκης, για την παροχή οδηγιών προς τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) σχετικά με την καταβολή των συντάξεων χηρείας, κατ’ εφαρμογή του νόμου 4611/2019, δίνονται στις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ σαφείς οδηγίες και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την ταχύτερη απονομή των νέων συντάξεων στους δικαιούχους, όπως αναφέρει το υπουργείο Εργασίας σε σχετική ανακοίνωση.

Όπως επισημαίνει το Υπουργείο Εργασίας «δίνεται ένα τέλος στον εμπαιγμό και την πολιτική σκοπιμότητα της προηγούμενης ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας, η οποία απλά νομοθέτησε για προεκλογικούς λόγους και χωρίς την παραμικρή προετοιμασία, τις αλλαγές στις συντάξεις χηρείας. Το χειρότερο είναι ότι αδιαφόρησε πλήρως και αδικαιολόγητα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, χωρίς να εκδώσει την αναγκαία εγκύκλιο και χωρίς να δημιουργήσει το κατάλληλο λογισμικό για την εφαρμογή των ευεργετικών διατάξεων στις συντάξεις χηρείας».

Πώς χορηγείται η σύνταξη χηρείας

Διευκρινίσεις σχετικά με τις διατάξεις οι οποίες καθορίζουν τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησης σύνταξης θανάτου (σύνταξης χηρείας), που αναφέρονται, κατά κύριο λόγο, στην άρση των ηλικιακών περιορισμών για τη χορήγηση σύνταξης, λόγω θανάτου και μετά την πρώτη τριετία από την επέλευση του χρόνου θανάτου, στη μείωση της χρονικής διάρκειας του έγγαμου βίου/συμφώνου συμβίωσης στα τρία έτη από πέντε από την τέλεση του γάμου/σύναψη συμφώνου συμβίωσης, προκειμένου να δικαιωθεί ο επιζών σύζυγος/μέρος συμφώνου συμβίωσης τη σύνταξη, λόγω θανάτου και στην αύξηση του ποσοστού της χορηγούμενης σύνταξης στον επιζώντα σύζυγο/μέρος συμφώνου συμβίωσης, παρέχει απόφαση του υπουργού Εργασίας Γιάννη Βρούτση, η οποία αναρτήθηκε στη «Διαύγεια».

Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση, με τις κοινοποιούμενες διατάξεις, οι οποίες καταλαμβάνουν και δικαιούχους σύνταξης, λόγω θανάτου, που έχει επέλθει από τις 13 Μαΐου 2016 και στους οποίους έχει απονεμηθεί ή εκκρεμεί σύνταξη θανάτου:

1. Καταργείται το όριο ηλικίας που απαιτούνταν από το άρθρο 12 του ν. 4387/2016, προκειμένου ο επιζών/μέρος συμφώνου συμβίωσης να συνεχίσει να λαμβάνει τη σύνταξη θανάτου και μετά την πρώτη τριετία. Επομένως, από τις 17 Μαΐου 2019 (ημερομηνία έναρξης ισχύος του άρθρου 19), ο επιζών σύζυγος/μέρος συμφώνου συμβίωσης συνεχίζει να λαμβάνει τη σύνταξη, λόγω θανάτου, ανεξάρτητα από την ηλικία του.

2. Επανακαθορίζεται από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του άρθρου 19 του ν. 4611/2019 (δηλαδή από 17.5.2019), το δικαιούμενο ποσοστό σύνταξης, λόγω θανάτου, για τον επιζώντα σύζυγο/μέρος συμφώνου συμβίωσης στο 70% της σύνταξης που εδικαιούτο ο θανών ασφαλισμένος ή ελάμβανε ο θανών συνταξιούχος.

Αναλυτικότερα, ο υπολογισμός του νέου ποσού του επιζώντος συζύγου/μέρους συμφώνου συμβίωσης έχει, ως εξής:

– Εάν υπάρχει μόνο επιζών ή μέρος που έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, το 70%. Εάν ο γάμος/σύμφωνο συμβίωσης έλαβε χώρα, μετά την απονομή της σύνταξης γήρατος του θανόντος και η διαφορά ηλικίας μεταξύ του αποβιώσαντος και του συζύγου- αφαιρουμένου του διαστήματος του γάμου/συμφώνου συμβίωσης – είναι μεγαλύτερη των 10 ετών, το ποσοστό για κάθε πλήρες έτος διαφοράς μειώνεται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο εδάφιο α της παρ. 4Α του αρ. 12 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει.

– Εάν υπάρχει, εκτός από τον επιζώντα και διαζευγμένος (με 10ετή γάμο), το ποσοστό του διαζευγμένου ορίζεται στο 25% του ποσού που δικαιούται ο επιζών σύζυγος, ήτοι 17,5% του ποσού της σύνταξης που εδικαιούτο ο θανών ασφαλισμένος ή ελάμβανε ο θανών συνταξιούχος. Σε αυτήν την περίπτωση, τα ποσοστά που δικαιούνται ο επιζών και ο διαζευγμένος σύζυγος ανακαθορίζονται με βάση τα οριζόμενα στο εδάφιο β της παρ. 4Α του αρ. 12 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει.

– Εάν ο θανών καταλείπει ένα τέκνο, αυτό λαμβάνει το 25% του ποσού της σύνταξης του. Εάν το τέκνο είναι αμφιτεροπλεύρως ορφανό και δεν δικαιούται σύνταξη από τους δύο γονείς, τότε λαμβάνει ποσοστό 50%.

Εάν ο θανών καταλείπει περισσότερα του ενός τέκνα, τότε:

Ι) Εάν υπάρχει επιζών σύζυγος ή/και διαζευγμένος, στα τέκνα θα επιμεριστεί ισόποσα το ποσοστό σύνταξης που απομένει, μετά την αφαίρεση από το 100% της σύνταξης του θανόντος του ποσοστού 70% που δικαιούται ο επιζών ή/και ο διαζευγμένος (δηλαδή στα τέκνα επιμερίζεται το 30%).

ΙΙ) Εάν δεν υπάρχουν άλλα δικαιοδόχα πρόσωπα, εκτός των τέκνων, τότε έκαστο θα λάβει το 25% του ποσού της σύνταξης, αρκεί το άθροισμα των ποσοστών τους να μην υπερβαίνει το ποσό της σύνταξης του θανόντος, οπότε και τα ποσοστά αυτά θα πρέπει να επανακαθοριστούν αναλογικά, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 4Β του αρ. 12 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει.