Η έξοδος στη σύνταξη έχει συγκεκριμένα βήματα. Αυτά πρέπει να διέπονται από ακρίβεια και προσοχή, για να αποφευχθούν ατελείωτες καθυστερήσεις και ταλαιπωρία.
Σύμφωνα με την «ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ», η διαδικασία έχει ως εξής:
1. Δικαίωμα συνταξιοδότησης. Εδώ υπάρχουν δύο σκέλη:
Πότε θα γίνουν οι νέες προσλήψεις αναπληρωτών 2023: Ξεκινά η καταγραφή των κενών
α) Η θεμελίωση δικαιώματος απαιτεί τη συμπλήρωση του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης και του ορίου ηλικίας. Τυπικά, προϋποθέτει 40 έτη εργασίας στα 62 χρόνια, ή 15 έτη εργασίας στο 67ο έτος. Δικαίωμα έχουν και οι μητέρες ανηλίκων με τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας. Επίσης, όσοι μπορούν να εξαγοράσουν πλασματικό χρόνο. Εφόσον δεν υπάρχει χρέος στον ΕΦΚΑ πάνω από τα 20.000 € (30.000 € με τις προαναγγελθείσες ρυθμίσεις), θεμελιώνεται η δυνατότητα συνταξιοδότησης. Κατά τους νομικούς, «το θεμελιωμένο δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί οποτεδήποτε και ο ασφαλισμένος έχει τη δυνατότητα να συνεχίσει εργαζόμενος».
β) Η κατοχύρωση δικαιώματος έχει να κάνει με το ότι οι υποψήφιοι έχουν τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν με τις προϋποθέσεις που ισχύουν κατά τον χρόνο που συμπληρώνουν, είτε με τις απαιτούμενες ημέρες συνταξιοδότησης είτε με την ηλικία, με το όριο που καθορίζεται για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
2. Πλήρης σύνταξη. Εδώ υπάρχουν δύο μεγάλες υποχρεώσεις. Η συμπλήρωση 40 ετών εργασίας και ηλικία 62 ετών ή 15 έτη και ηλικία 67 ετών. Υπάρχουν και ενδιάμεσες ηλικίες και έτη εργασίας, όπως στο Δημόσιο ή σε ασφαλισμένους με βαρέα.
3. Μειωμένη σύνταξη. Καταβάλλεται όταν τα έτη εργασίας ή τα έτη ηλικίας δεν είναι τα νομίμως οριζόμενα! Κατά νόμο, η μειωμένη υπολογίζεται σε 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται από την ημέρα συνταξιοδότησης έως την ημέρα συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας για πλήρη σύνταξη. Στη μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος σε παλαιούς ασφαλισμένους απαιτούνται 100 ημέρες ασφάλισης ανά έτος την τελευταία 5ετία πριν από το έτος που υποβάλλεται η αίτηση για σύνταξη. Απαραίτητη προϋπόθεση η συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας και 15 ετών ασφάλισης. Της προϋποθέσεως αυτής εξαιρούνται όσοι είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι και τις 18/8/2015 ή μητέρες και χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνων. Επίσης, όσοι είχαν υπαχθεί απευθείας στα όρια ηλικίας των 62 και των 67 ετών.
4. Εξαγορά χρόνου. Πρέπει να γίνεται με προσοχή, καθώς εξαγοράζουμε ΜΟΝΟ τον χρόνο που χρειαζόμαστε! Κατά τους ειδικούς, «αιτήσεις εξαγορών ή αναγνώρισης πλασματικών χρόνων μπορούν να κατατεθούν οποιαδήποτε στιγμή, είτε μαζί με την αίτηση συνταξιοδότησης είτε μεταγενέστερα ή και νωρίτερα από αυτήν». Επίσης, η εξόφληση πλασματικού χρόνου γίνεται εφάπαξ με έκπτωση, είτε με δόσεις ή ακόμη και με παρακράτηση από τη σύνταξη. Υπάρχει όμως μία παγίδα: Όσοι εξαγοράζουν χρόνο χρειάζονται 3.600 ημέρες ή 12 έτη πραγματικής ή προαιρετικής ασφάλισης. Ακόμη απαιτείται προσοχή. Άλλοι χρόνοι αυξάνουν την σύνταξη και άλλοι δίνουν γρηγορότερη σύνταξη. Πριν από την εξαγορά χρόνου, πρέπει να έχετε βεβαιωθεί για τον πραγματικό χρόνο ασφάλισής σας.
5. Βεβαίωση ενσήμων. Με τη βεβαίωση χρόνου πιστοποιείται ο χρόνος ασφάλισης σε ένα ή σε περισσότερα Ταμεία για έκδοση της προσωρινής σύνταξης ή έκδοση της οριστικής απόφασης. Όσοι ασφαλισμένοι του ιδιωτικού τομέα επιλέγουν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη σύνταξη έχουν ως προϋπόθεση τα 100 ένσημα κάθε έτος τα τελευταία πέντε χρόνια, πριν από την υποβολή του αιτήματος συνταξιοδότησης. Αυτές οι ημέρες μπορεί να μην είναι πραγματικές και συμπληρώνονται με επιδοτούμενες ημέρες ανεργίας από τον ΟΑΕΔ ή με προαιρετική ασφάλιση.
6. Κατάθεση της αίτησης. Η αίτηση κατατίθεται ηλεκτρονικά στον ΕΦΚΑ και προσφέρει πολλές δυνατότητες: Αν λοιπόν την καταθέσετε ηλεκτρονικά, θα ενημερώνεστε για την πορεία της με τον ίδιο τρόπο. Μπορείτε επίσης να λάβετε προσωρινή σύνταξη άμεσα, με ποσόν που θα προσεγγίζει αυτό της οριστικής. Καταθέτετε την αίτηση στην αρμόδια περιφερειακή υπηρεσία συντάξεων του τελευταίου φορέα, στον οποίο υπαγόσασταν, και στο υποκατάστημα του τόπου κατοικίας σας. Σε αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες, αρμόδιο είναι το υποκατάστημα της έδρας της δραστηριότητας. Η αίτηση πρέπει να είναι πλήρης σε όλα!
7. Προσοχή στα δικαιολογητικά. Τα έγγραφα κατατίθενται με ιδιαίτερη προσοχή από κάθε πηγή! Ένα έγγραφο που δεν υπάρχει μπορεί να σας πάει μήνες πίσω… Ένσημα, έγγραφα υπηρεσιών, ηλικίες παιδιών, κάθε έγγραφο που συμβάλλει στην έκδοση σύνταξης είναι απαραίτητο. Ακόμη συμπληρώνετε τον αριθμό μητρώου του τελευταίου Ταμείου, τον ΑΜΚΑ και τα στοιχεία ταυτότητάς σας.
8. Προσοχή και στα χρέη προς τον ΕΦΚΑ! Οι οφειλές υψώνουν φράγμα για τη σύνταξη. Είναι απαραίτητο να έχετε ρυθμίσει τυχόν χρέη σας στον ΕΦΚΑ, ειδάλλως η αίτηση δεν θα προχωρήσει. Στον ΟΑΕΕ και το ΕΤΑΑ το όριο (σήμερα) είναι 20.000 €. Κάτω από αυτό το όριο, μπορείτε να πάρετε σύνταξη με παρακράτηση μέρους της σύνταξης. Στον ΟΓΑ είναι τα 6.000 €.