Συντάξεις: Αλλαγές στα πλασματικά έτη

Συντάξεις: Αλλαγές στα πλασματικά έτη – Κάποιοι χάνουν, κάποιοι κερδίζουν

Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης προωθεί σημαντικές αλλαγές στις αναγνωρίσεις πλασματικών ετών, που θα επηρεάσουν όλους τους ασφαλισμένους.

Συγκεκριμένα, το νέο σχέδιο προβλέπει όριο εξαγορών στα 5 έτη, ανεξάρτητα από το αν οι ασφαλισμένοι έχουν ή όχι δικαίωμα αναγνώρισης πλασματικών χρόνων με τις ισχύουσες διατάξεις. Οι αλλαγές αναμένεται να εφαρμοστούν είτε προς το τέλος του 2024 είτε στις αρχές του 2025 μέσω νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου.

Σύμφωνα με το σχέδιο, καταργούνται οι 12 κατηγορίες πλασματικών χρόνων που προβλέπονταν από τους νόμους 2084/1992 και 3996/2011. Στη θέση τους, όλοι οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να ζητήσουν την αναγνώριση έως και 5 ετών για τη συμπλήρωση των συντάξιμων χρόνων.

Ωστόσο, οι αλλαγές αυτές δεν αναμένεται να επηρεάσουν όσους έχουν ήδη αναγνωρίσει πλασματικούς χρόνους, εκτός από τον υπολογισμό του ποσοστού αναπλήρωσης της σύνταξης, όπου ενδέχεται να υπάρξουν διαφοροποιήσεις.

Με το νέο σύστημα, τα έτη που θα εξαγοράζονται θα υπολογίζονται με μικρότερο συντελεστή στο τελικό ποσοστό αναπλήρωσης σε σύγκριση με τα πραγματικά έτη ασφάλισης. Για παράδειγμα, ένας ασφαλισμένος με 35 πραγματικά έτη ασφάλισης, που εξαγοράζει άλλα 5 πλασματικά έτη για να συμπληρώσει 40ετία, δεν θα λάβει το ποσοστό αναπλήρωσης που αντιστοιχεί στην πλήρη 40ετία (50%), αλλά ένα μειωμένο ποσοστό.

Το κόστος εξαγοράς θα παραμείνει αμετάβλητο, με την εισφορά σύνταξης να ανέρχεται στο 20% των μηνιαίων αποδοχών για τους μισθωτούς, ενώ για τους επαγγελματίες και τους αγρότες θα βασίζεται στο ποσό της μηνιαίας εισφοράς που έχουν επιλέξει. Αυτές οι αλλαγές αποσκοπούν στην αποτροπή της «αγοράς» υψηλότερης σύνταξης μέσω της αναγνώρισης πλασματικών χρόνων ασφάλισης.

Συντάξεις: Τι θα αλλάξει σε σχέση με το σημερινό καθεστώς

Η μεγάλη διαφορά σε σχέση με το σημερινό καθεστώς είναι ότι με το νέο σύστημα που μελετά το υπουργείο Εργασίας τα 7 πλασματικά έτη περιορίζονται μεν σε 5 έτη, αλλά θα μπορούν να τα εξαγοράσουν και οι ασφαλισμένοι που δεν έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τους πλασματικούς χρόνους που ισχύουν σήμερα.

Με το σημερινό καθεστώς οι ασφαλισμένοι αναγνωρίζουν ως 7 έτη, εφόσον έχουν πλασματικούς χρόνους από τη λίστα των 12 κατηγοριών που ορίζει η νομοθεσία (βλ. σελ. 2-3). Αν δεν ανήκουν σε καμία κατηγορία, δεν έχουν δικαίωμα εξαγοράς πλασματικού χρόνου.

Η 5ετία θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να θεμελιωθεί δικαίωμα πλήρους σύνταξης, δηλαδή με 40 έτη ασφάλισης και όριο ηλικίας το 62ο έτος.

Δεν θα επιτρέπεται -όπως συμβαίνει σήμερα για τους παλαιούς ασφαλισμένους- η αναδρομική αναγνώριση πλασματικού χρόνου για να κατοχυρωθεί συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις προϋποθέσεις χρόνου ασφάλισης και ορίου ηλικίας που ήταν σε ισχύ ως το 2012.

Ωστόσο, εξετάζεται να δοθεί ένα μικρό μεταβατικό διάστημα από την ψήφιση των αλλαγών και μετά, ώστε οι παλαιοί ασφαλισμένοι που είναι κοντά στην ηλικία συνταξιοδότησης και έχουν ήδη αιτηθεί την εξαγορά πλασματικού χρόνου, για να συμπληρώσουν τα συντάξιμα χρόνια με τις προϋποθέσεις που ίσχυαν ως το 2012, να μπορέσουν να συνταξιοδοτηθούν με το προγενέστερο καθεστώς.

Το νέο σύστημα θα αντικαταστήσει όλες τις κατηγορίες πλασματικών ετών που έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν σήμερα οι ασφαλισμένοι. Για παράδειγμα, δεν θα υπάρχει εξαγορά πλασματικού χρόνου λόγω στρατιωτικής θητείας, λόγω σπουδών, λόγω τέκνων, λόγω προϋπηρεσίας όσον αφορά το Δημόσιο ή λόγω προεγγραφής των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολουμένων στα αντίστοιχα μητρώα τους, πριν από την έναρξη της δραστηριότητάς τους.