Ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Νίκος Φίλης παραχώρησε συνέντευξη στην “Καθημερινή” και τον δημοσιογράφο Απόστολο Λακασά.

Ακολουθεί η συνέντευξη του Υπουργού:

– Αφήνετε στον εθνικό διάλογο για την Παιδεία τη λύση δύσκολων θεμάτων, σαν να τα παραπέμπετε στις ελληνικές καλένδες. Διαπιστώνετε στον τομέα της Παιδείας, όπως και συνάδελφοί σας στους δικούς τους, ότι οι προεκλογικές σας δεσμεύσεις δεν μπορούν να υλοποιηθούν;

– Είναι ενδιαφέρον αυτό που λέτε γιατί συνήθως η κριτική έρχεται από την αντίθετη κατεύθυνση. Oτι δηλαδή ο διάλογος είναι προσχηματικός γιατί αναλαμβάνουμε νομοθετικές πρωτοβουλίες πριν αυτός ολοκληρωθεί. Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση είναι έργο μακράς πνοής, που για να επιτύχει χρειάζεται ευρείες συναινέσεις. Στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, παρά τις γενικότερες διαφορές των κομμάτων αναζητούνται και ανευρίσκονται σημεία σύγκλισης, όπως π.χ. το ερωτηματολόγιο για την αυτοαξιολόγηση των Συμβουλίων Ιδρυμάτων. Ο διάλογος θα κορυφωθεί το επόμενο διάστημα με συζητήσεις στα σχολεία και τις γειτονιές. Παράλληλα, πραγματοποιείται η διαπραγμάτευση με τον ΟΟΣΑ που έχει αποδεχθεί ότι χρειάζεται να συνταχθεί νέα Eκθεση για την εκπαίδευση και όχι να αναβιώσει η προηγούμενη που αντιστοιχούσε σε μια άλλη φάση, πριν η εκπαίδευση πληγεί από την κρίση.

– Στο θέμα των σχέσεων Πολιτείας-Εκκλησίας κάνετε ένα βήμα προς την κατεύθυνση άμβλυνσης του ρόλου της Εκκλησίας, όπως π.χ. στα Θρησκευτικά και κατόπιν υπαναχωρείτε. Είναι κινήσεις κατευνασμού του αριστερόστροφου ακροατηρίου σας που επιθυμεί τον διαχωρισμό και από ουσία μηδέν;

– Οι σχέσεις Πολιτείας-Εκκλησίας είναι συνταγματικά προσδιορισμένες. Εν όψει της συνταγματικής αναθεώρησης θα συζητήσουμε την ανάγκη να αποσαφηνιστούν οι εκατέρωθεν διακριτοί ρόλοι προς όφελος του λαού. Υπάρχει πάντοτε βέβαια η δυναμική των εξελίξεων, όπως τώρα που η Εκκλησία δραστηριοποιείται με φιλανθρωπική δράση για την αντιμετώπιση του προσφυγικού. Το μάθημα των Θρησκευτικών πρέπει να αναμορφωθεί και ήδη στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής έχουν εκπονηθεί πιλοτικά προγράμματα προκειμένου τα Θρησκευτικά να πάψουν να είναι ομολογιακό μάθημα και να γίνουν μάθημα γνώσης των θρησκειών, με έμφαση στην ιδιαίτερη παρουσίαση του πολιτισμικού ρόλου της Ορθοδοξίας στη χώρα μας. Είμαστε σε διάλογο με εκπροσώπους της Εκκλησίας. Είναι προφανές ότι η αναμόρφωση των Θρησκευτικών είναι προϋπόθεση για να παραμείνουν υποχρεωτικό μάθημα.

– Τι συστήνετε στους εκπαιδευτικούς, να αποδέχονται τις επισκέψεις μητροπολιτών και ιερέων στο σχολείο για συζήτηση με τους μαθητές;

– Σύμφωνα με τον νόμο, η έγκριση εισόδου τρίτων σε σχολείο για να μετέχουν σε εκδηλώσεις και όχι μαθήματα ανήκει στην ευθύνη του διευθυντή και του συλλόγου διδασκόντων. Αντιλαμβάνεστε ότι το υπουργείο δεν μπορεί να επιτρέπει σε οποιονδήποτε ιδιώτη ή φορέα να παρεμβαίνει στη διδασκαλία, να υποκαθιστά στο μάθημα τους εκπαιδευτικούς και πολύ περισσότερο να «συνδιδάσκει» ή να «επιτηρεί» εκπαιδευτικούς.

– Γιατί είστε αρνητικός στην αξιολόγηση έργου και προσωπικού που επιθυμούν να οργανώσουν ιδιωτικά σχολεία; Η αξιολόγηση δεν θα μπορούσε να προστατεύσει εκπαιδευτικούς από αυθαίρετες απολύσεις;

– Τα ιδιωτικά σχολεία, σύμφωνα με ρητή συνταγματική επιταγή, αποτελούν τμήμα του ενιαίου εκπαιδευτικού συστήματος παρέχοντας το δημόσιο αγαθό της εκπαίδευσης υπό την εποπτεία του κράτους. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο οι δράσεις τους, τα τυπικά προσόντα και οι εργασιακές σχέσεις των διδασκόντων, να βρίσκονται υπό την εποπτεία των εκπαιδευτικών αρχών και όχι του υπουργείου Εργασίας, ώστε να διασφαλίζεται η ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών. Οι απολύσεις στα ιδιωτικά πρέπει να είναι αιτιολογημένες, όπως εξάλλου προβλέπει και ο Αναθεωρημένος Ευρωπαϊκός Χάρτης Δικαιωμάτων που εγκρίθηκε πρόσφατα από τη Βουλή. Σύντομα θα φέρουμε σχετική νομοθετική ρύθμιση στη Βουλή.

Εκπαίδευση και πρόσφυγες

– Σας επικρίνουν ότι το σχέδιο που παρουσιάσατε για την αντιμετώπιση του προσφυγικού στο σκέλος της εκπαίδευσης των παιδιών είναι αόριστο και ουσιαστικά ανεφάρμοστο. Λείπουν τα κονδύλια για προσλήψεις εκπαιδευτικών αλλά και οι υποδομές. Πώς θα προχωρήσετε από τον προσεχή Σεπτέμβριο; Θα εφαρμόσετε προγράμματα της UNICEF;

– Παρουσιάσαμε τους γενικούς άξονες ενός σχεδίου για την υποστήριξη των παιδιών έως 15 χρόνων. Είπαμε ότι παράλληλα με την κάλυψη των βασικών αναγκών σίτισης, στέγασης και υγιεινής πρέπει να προβλέψουμε την ψυχοκοινωνική φροντίδα, τη διαπολιτισμική επικοινωνία και την ανάπτυξη βασικών δεξιοτήτων των παιδιών αυτών όπως ορίζουν οι Διεθνείς Συνθήκες. Ηδη, συναντηθήκαμε με τη UNICEF, συνεργαζόμαστε με παιδαγωγούς από πανεπιστημιακά τμήματα καθώς και με ΜΚΟ. Πολλά σχολεία και εκπαιδευτικοί συμμετέχουν στις πρωτοβουλίες αλληλεγγύης σαν έτοιμοι από καιρό για εθελοντική προσφορά. Είναι κι αυτό άλλη μια απόδειξη ότι η ελληνική κοινωνία παρά την κρίση διαθέτει μεγάλα αποθέματα ανθρωπιάς. Αυτή τη στιγμή το ΥΠΠΕΘ εξειδικεύει αυτό το σχέδιο και τις συγκεκριμένες δράσεις στήριξης, εκπαίδευσης και ένταξης των ανήλικων προσφύγων, αξιοποιώντας την εξειδικευμένη γνώση που υπάρχει σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και σε συνεργασία με κοινωνικούς φορείς και οργανώσεις που δραστηριοποιούνται σε αυτά τα ζητήματα.

Διορισμοί, κομματικό κράτος, αξιολόγηση

– Με ανοιχτή την αξιολόγηση και το δημοσιονομικό κενό, δεν είναι ουτοπικό να μιλάμε για διορισμούς στην εκπαίδευση;

– Επειτα από πολλά χρόνια αδιοριστίας, η κυβέρνηση, αναλόγως και της πορείας των δημοσιονομικών, σχεδιάζει, ει δυνατόν από φέτος, να προχωρήσει σταδιακά σε διορισμούς εκπαιδευτικών με προτεραιότητα στην ειδική αγωγή όπου οι σχέσεις εκπαιδευτικών και μαθητών πρέπει να είναι μόνιμες και σταθερές. Για το σύστημα διορισμών εξετάζονται σε συνεννόηση με τους εκπροσώπους των εκπαιδευτικών οι καλύτερες δυνατές λύσεις, λαμβάνοντας υπόψη και τις αποφάσεις του ΣτΕ. Είναι προφανές ότι από τώρα λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα, ώστε τα σχολεία να λειτουργήσουν κανονικά από την πρώτη μέρα της επόμενης σχολικής χρονιάς.

– Η αντιπολίτευση σας κατηγορεί ότι στήνετε το δικό σας κομματικό κράτος και ότι επιχειρείτε να ελέγξετε τη Δικαιοσύνη και τα ΜΜΕ.

– Οι ισχυρισμοί αυτοί ακούγονται ως ανέκδοτο όταν μάλιστα διατυπώνονται από τους αδίστακτους πρωτεργάτες του κομματικού κράτους που οδήγησε τη χώρα στη σημερινή κρίση. Η κυβέρνηση εφαρμόζει τη νομιμότητα και διευρύνει τη δημοκρατία. Αλλοι είχαν αιμομεικτική σχέση με τα media που λειτουργούσαν χωρίς άδειες και με θαλασσοδάνεια των τραπεζών. Αλλοι εκφόβιζαν τους εισαγγελείς κατά της διαφθοράς ή ξεχνούσαν λίστες φοροφυγάδων στα συρτάρια τους. Και τώρα ο παλαιοκομματισμός αντεπιτίθεται. Ο κ. Μητσοτάκης έφτασε μάλιστα στο σημείο να αντικαταστήσει τον κ. Μεϊμαράκη με τον κ. Βορίδη στην Επιτροπή Διαφάνειας της Βουλής που θα συζητήσει τους ανυπόστατους ισχυρισμούς κατά του κ. Παπαγγελόπουλου, στους οποίους καταφεύγει μια «χρωματισμένη» δικαστική λειτουργός την οποία έσπευσε να υιοθετήσει η διαπλοκή, ιδιαίτερα μετά την απόφασή της να θέσει στο αρχείο την υπόθεση του μεγαλοεπιχειρηματία κ. Βγενόπουλου. Πάντως, οι καταγγελίες για κομματικό κράτος από τη μια και από την άλλη οι έπαινοι από πολλούς βουλευτές της αντιπολίτευσης του νέου νόμου για τη Δημόσια Διοίκηση δεν αντέχουν στη λογική.

– Σε ποια θέματα είστε διατεθειμένοι να υποχωρήσετε για να κλείσει η αξιολόγηση;

– Είμαστε αποφασισμένοι να εφαρμόσουμε τη συμφωνία που υπογράψαμε το καλοκαίρι και θέσαμε στην κρίση του ελληνικού λαού. Ούτε λιγότερα ούτε περισσότερα! Για την καθυστέρηση ευθύνεται η διάσταση απόψεων –για πρώτη φορά τόσο έντονα εκφρασμένη– μεταξύ ΔΝΤ και ευρωπαϊκών θεσμών. Η κυβέρνηση υπερασπίζεται μέχρι τέλους τη μη μείωση των συντάξεων και έχει εξασφαλίσει τη συμφωνία των εργοδοτών για την αύξηση των εισφορών. Μετά την αξιολόγηση θα ανοίξει ο δρόμος για την αξιοποίηση του πακέτου Ντράγκι και τη ρύθμιση του χρέους.

Μνημόνιο και Αριστερά

– Αλήθεια, πόση… Αριστερά χωράει το μνημόνιο που ψηφίσατε;

– Το μνημόνιο σφραγίζεται από τη νεοφιλελεύθερη προσέγγιση. Για να το υπερβούμε είναι αναγκαία η αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών στην Ευρώπη όπως διαφαίνεται με τις προοδευτικές εξελίξεις στον Νότο της ηπείρου μας. Δίπλα από το μνημόνιο υπάρχει ένας χώρος πολιτικών πρωτοβουλιών που αφορά την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς, την ανασυγκρότηση της Υγείας και της Παιδείας, τη μεταρρύθμιση της Δημόσιας Διοίκησης και την αναθεώρηση του Συντάγματος. Αυτό θα είναι το στοίχημα της δικής μας Αριστεράς, ιδιαίτερα την περίοδο μετά την αξιολόγηση. Εκεί, θα δοκιμαστεί η ικανότητά μας να συγκροτήσουμε ιδεολογικά-πολιτικά τον πόλο της δημοκρατικής Αριστεράς και να πετύχουμε ευρύτερες κοινωνικές και πολιτικές συναινέσεις.

– Στις δημοσκοπήσεις η Ν.Δ. υπό την ηγεσία του Κυριάκου Μητσοτάκη εμφανίζεται να προηγείται. Πόσο μπορεί να αντέξει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με την οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία που διαθέτει;

– Οι εκλογές έγιναν μόλις πριν από έξι μήνες και θα ξαναγίνουν το 2019. Δεν είμαστε κυβέρνηση λίγων μηνών όπως θα επιθυμούσαν οι αντίπαλοί μας, οι οποίοι δεν διστάζουν σε συνεργασία με τη διαπλοκή να καλλιεργούν σενάρια αστάθειας και μάλιστα σε μια τόσο λεπτή περίοδο για τις διαπραγματεύσεις. Είναι κατανοητός ο προβληματισμός των πολιτών αλλά ο ελληνικός λαός διαθέτει και μνήμη και κρίση και αντιλαμβάνεται τι θα είχε συμβεί αν συνεχιζόταν η διακυβέρνηση Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ. Η σημερινή κυβέρνηση εγγυάται την πολιτική σταθερότητα προκειμένου η χώρα να βγει στο ξέφωτο της ανάπτυξης με κοινωνική δικαιοσύνη.

– Θα λέγατε και σήμερα «go back» στην κ. Μέρκελ;

– Ο Μάρτιος του 2016 δεν είναι Μάρτιος του 2015, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη, όπου η κρίση του προσφυγικού αναδιατάσσει τον πολιτικό χάρτη και διατρέχει και τη συντηρητική παράταξη, η οποία διχάζεται ανάμεσα σε ξενοφοβικούς ευρωσκεπτικιστές και σε οπαδούς μιας συντηρητικής μεν, ευρωπαϊκής δε προσέγγισης. Ανάμεσα στους τελευταίους συγκαταλέγεται και η καγκελάριος Μέρκελ. Στις Βρυξέλλες αλλά και στη Σμύρνη επιβεβαιώθηκε ότι η αντιμετώπιση του προσφυγικού μπορεί να σηματοδοτήσει μια νέα περίοδο στις ευρωπαϊκές εξελίξεις αλλά και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Κι εδώ ο ρόλος της κυβέρνησης της Αριστεράς και προσωπικά του πρωθυπουργού αποδεικνύεται καθοριστικός και συντελεί στην ανάκτηση του διεθνούς κύρους της χώρας.