Σε συμβιβαστική πρόταση για τα πνευματικά δικαιώματα που θα πληρώνουν στους εκδότες οι μηχανές αναζήτησης

Παρά τις αντιρρήσεις της Γερμανίας, οι 28 χώρες της ΕΕ κατέληξαν σήμερα σε μια συμβιβαστική πρόταση σε ό,τι αφορά τη μεταρρύθμιση για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, προκειμένου οι μηχανές αναζήτησης στο διαδίκτυο να πληρώνουν τους παραγωγούς ειδήσεων και τους καλλιτέχνες για τα “προϊόντα” τους που παρουσιάζουν στο διαδίκτυο.

“Κράτησε πολύ, αλλά η διαδικασία υιοθέτησης της πρότασης της οδηγίας “περί πνευματικών δικαιωμάτων” μόλις ολοκληρώθηκε. Η βουλγαρική προεδρία (της ΕΕ) έχει πλέον την εντολή να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο” ανέφερε μέσω του Twitter η εκπρόσωπος της μόνιμης αντιπροσωπείας της Βουλγαρίας στις Βρυξέλλες, Ελίτσα Ζλάτεβα.

Οι πρεσβευτές των 28 χωρών-μελών που συναντήθηκαν σήμερα στις Βρυξέλλες κατάφεραν να συμφωνήσουν –με ειδική πλειοψηφία– στο συμβιβαστικό κείμενο που παρουσίασε η Βουλγαρία, η οποία ασκεί την προεδρία της ΕΕ για το τρέχον εξάμηνο.

“Η εντολή δόθηκε με ειδική πλειοψηφία (σ.σ. το 55% των χωρών-μελών που εκπροσωπούν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού της ΕΕ). Υπήρχαν πολλές χώρες που τάχθηκαν κατά, μεταξύ των οποίων και η Γερμανία” διευκρίνισε στο Γαλλικό Πρακτορείο μια πηγή προσκείμενη στις διαπραγματεύσεις.

Η μεταρρύθμιση των πνευματικών δικαιωμάτων έχει επικριθεί, τόσο εκ μέρους των μηχανών αναζήτησης στο διαδίκτυο, όσο και από ορισμένες χώρες-μέλη (κυρίως βόρειες), Φιλελεύθερους ευρωβουλευτές και νομικούς που υποστηρίζουν ότι ευνοεί τα μεγάλα, γνωστά συγκροτήματα Τύπου σε βάρος των ανεξάρτητων και των νεοφυών επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η ελευθερία της έκφρασης.

Η CCIA (Computer & Communications Industry Association), ένα λόμπι των διαδικτυακών και τεχνολογικών εταιριών, κατήγγειλε αμέσως την πρόταση η οποία, όπως υποστηρίζει, “θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημία στα θεμελιώδη ευρωπαϊκά δικαιώματα, στην οικονομία, τον ανταγωνισμό, τη δημιουργικότητα”.

Το υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας, από την πλευρά του, εξέφρασε “ικανοποίηση” επειδή η γαλλική πρόταση πέρασε “μετά από πολλούς μήνες”.

Η Βουλγαρία θα αναλάβει πλέον το δύσκολο έργο να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την πρόταση που παρουσίασε στις 14 Σεπτεμβρίου 2016 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και βασικός της στόχος είναι ο εκσυχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου για τα πνευματικά δικαιώματα που κατέστη αναγκαίος λόγω της ψηφιακής επανάστασης.

Για τα δύο ακανθώδη σημεία, οι εκπρόσωποι των 28 χωρών κατέληξαν σε συμβιβασμό: κατ’ αρχήν, στην εφαρμογή του δικαιώματος των “συγγενικών δικαιωμάτων” για τις εκδοτικές εταιρείες. Αυτά τα “συγγενικά δικαιώματα” που είχαν προταθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα επιτρέψουν να αποζημιώνονται οι εφημερίδες, τα περιοδικά και τα πρακτορεία ειδήσεων –που θεωρούν ότι το περιεχόμενό τους λεηλατείται από τους λεγόμενους “συναθροιστές ειδήσεων” (news aggregators) όπως το Google News.

Η εξάπλωση του διαδικτύου ανέτρεψε το παραδοσιακό οικονομικό μοντέλο του Τύπου, με τους εκδότες να βλέπουν να καταρρέουν οι πωλήσεις των “χάρτινων” εντύπων τους και τα έσοδα από τις διαφημίσεις. Η βουλγαρική προεδρία πρότεινε η κάθε χώρα να υιοθετήσει το κριτήριο που επιθυμεί η ίδια για να πληρώνουν οι “συναθροιστές”:

– είτε το μέγεθος του άρθρου

– είτε η πρωτοτυπία του (για παράδειγμα, ένα απλό κείμενο που παραθέτει ένα γεγονός, όπως π.χ. “3.000 νεκροί από σεισμό” δεν υπόκειται στην κατηγορία αυτή)

– είτε συνδυασμός των δύο προηγούμενων κριτηρίων

Το δεύτερο σημείο στο οποίο συμφώνησαν οι εκπρόσωποι της ΕΕ, αφορά την πρόταση της Επιτροπής να υποχρεωθούν οι πλατφόρμες όπως το YouTube και το Dailymotion να εφαρμόσουν τεχνολογίες που θα επιτρέπουν τον αυτόματο εντοπισμό των κατόχων δικαιωμάτων των τραγουδιών ή των οπτικοακουστικών έργων. Τα βίντεο αυτά είτε θα εγκρίνονται, είτε θα πρέπει να διαγράφονται από τις πλατφόρμες. Ο στόχος είναι να ενισχυθεί η δυνατότητα των κατόχων δικαιωμάτων να διαπραγματεύονται την αποζημίωση που θα λάβουν για την εκμετάλλευση των έργων τους.

Για το σημείο αυτό, απορρίφθηκε η πρόταση της Γερμανίας που ζητούσε να εξαιρεθούν οι εταιρίες που έχουν κύκλο εργασιών μικρότερο των 20 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως.