Τα προσφέρουν Γενική και Επαγγελματική Εκπαίδευση. Με τη λήξη των σπουδών οι απόφοιτοί τους λαμβάνουν Απολυτήριο ισότιμο με το Απολυτήριο του και επιπλέον Πτυχίο ειδικότητας επιπέδου 4.

Κωνσταντίνος Αδριανουπολίτης, Εκπαιδευτικός – Ερευνητής, Πρόεδρος Ε.Ε.Τ.Ε.Κ.

Με τους δύο αυτούς τίτλους μπορούν να βρουν δουλειά, να συνεχίσουν σε πανεπιστημιακές σπουδές ή να ακολουθήσουν το – Τάξη Μαθητείας αμειβόμενοι, με ασφαλιστική κάλυψη, με βεβαίωση προϋπηρεσίας και τέλος να λάβουν Πτυχίο επιπέδου 5, μετά από πιστοποίηση.

Στους έχοντες Απολυτήριο Λυκείου ή Πτυχίο ΑΕΙ δίνεται η δυνατότητα να εγγραφούν στη Β΄ τάξη ΕΠΑ.Λ. για απόκτηση ειδικότητας με απαλλαγή από τα γενικά μαθήματα. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις εγγραφής πτυχιούχων ΑΕΙ στα Εσπερινά κυρίως ΕΠΑ.Λ. και κατόχων Απολυτηρίου Λυκείου κυρίως στα Ημερήσια ΕΠΑ.Λ.

Όσοι απόφοιτοι ΑΕΙ έχουν ακολουθήσει τη διαδρομή μέσω Β΄ τάξης ΕΠΑ.Λ., συνήθως επιλέγουν κάποια άλλη συναφή με το Πτυχίο ΑΕΙ ειδικότητα, έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν με το δεύτερο Πτυχίο της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης το οποίο σε πολλές περιπτώσεις προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης.

Όσοι απόφοιτοι ΕΠΑ.Λ. συνεχίσουν σε πανεπιστημιακές σπουδές έχουν επίσης τη δυνατότητα να εργαστούν με βάση τα δύο  τους πτυχία ΕΠΑ.Λ. και ΑΕΙ.

Το προβλεπόμενο παράλληλο μηχανογραφικό για την εγγραφή στα ., εφόσον κρίθηκε αναγκαία η εφαρμογή του, θα έπρεπε να συμπεριλάβει και την εγγραφή αποφοίτων Λυκείου και υποψηφίων για τα ΑΕΙ στη Β΄ τάξη ΕΠΑ.Λ., με δεδομένο ότι και εδώ παρέχεται επαγγελματικός τίτλος επιπέδου 4 και στη συνέχεια επιπέδου 5. Για τους κατόχους πτυχίου επιπέδου 5, προβλέπεται διέξοδος προς τα πανεπιστήμια με τον ίδιο τρόπο όπως και από τα Ι.Ε.Κ.

Στην περίπτωση αυτή θα στηριζόταν και η Επαγγελματική Εκπαίδευση και όχι μονομερώς η Επαγγελματική Κατάρτιση.

Απορίας άξιον είναι το γεγονός ότι ενώ εμφανίζεται το ΥΠΑΙΘ να θέλει να υποστηρίξει τα Δ.Ι.Ε.Κ. εν τούτοις με τον ψηφισθέντα Ν. 4763/2020 για την ΕΕΚ καθιερώνει  όριο καταρτιζόμενων κάτω από το οποίο προβλέπεται αναστολή λειτουργίας του Δ.Ι.Ε.Κ. Εννοείται στα Ιδιωτικά Ι.Ε.Κ. δεν υπάρχει κανένας περιορισμός.

Την ίδια διαδρομή για απόκτηση Διπλώματος και έξοδο προς την αγορά εργασίας προσφέρουν και τα Ι.Ε.Κ.

Σε ότι αφορά την Επαγγελματική Εκπαίδευση που λαμβάνουν οι μαθητές των ΕΠΑ.Λ. σε σχέση με την Κατάρτιση των Ι.Ε.Κ. έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής;

Οι αυξομειώσεις του αριθμού των καταρτιζόμενων στα Ι.Ε.Κ.

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Eurostat τα οποία έχουν δημοσιευτεί στο βιβλίο του ΙΜΕ/ΓΣΕΒΕΕ «Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» (σελ. 75 ), αποδεικνύεται ότι οι μεγάλες αυξομειώσεις στον αριθμό των καταρτιζόμενων δεν έχουν σχέση με τις ανάγκες της οικονομίας, τις οποίες θα πρέπει να εξυπηρετούν τα ΙΕΚ, ούτε με τις θεσμικές αλλαγές στα ΙΕΚ, αλλά κυρίως με το πλήθος των αποφοίτων Γενικών Λυκείων που αποτυγχάνουν να εισαχθούν στα ΑΕΙ.

Με βάση τα αναφερόμενα στοιχεία κατά το έτος 2000 οι καταρτιζόμενοι ήταν 77.100 και σταδιακά μειώθηκαν μέχρι το 2010 σε 22.000.

Η μεγάλη μείωση του αριθμού των καταρτιζόμενων κατά την περίοδο αυτή συμπίπτει με την περίοδο μεγάλης αύξησης του αριθμού των εισαγομένων στην Ανώτατη Εκπαίδευση.

Οι μειώσεις του αριθμού μαθητών στα ΕΠΑ.Λ. δεν ήταν τόσο μεγάλες κατά την ίδια περίοδο.

Συγκεκριμένα οι αριθμοί των μαθητών κατά το έτος 2000 – 2001 ήταν 126.501 και κατά το έτος 2010 – 2011 μειώθηκαν σε 105.021

( Πηγή: Υπουργείο Παιδείας/Τμήμα Επιχειρησιακών Ερευνών και Στατιστικής)

Πλήθος αποφοίτων

Αποτέλεσμα της μείωσης του αριθμού των καταρτιζόμενων στα Ι.Ε.Κ. όπως προαναφέρθηκε, το πλήθος των αποφοίτων κατά το έτος 2005 ήταν 14.672 και σταδιακά μειώθηκε σε 7.445 κατά το έτος 2011 ( Πηγή:   Eurostat – ΙΜΕ/ΓΣΕΒΕΕ Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ σελ. 76)

Ποσοστό επιτυχίας στις εξετάσεις πιστοποίησης.

Σε γενικές γραμμές και παρά τις όποιες περιφερειακές διαφοροποιήσεις, το ποσοστό των επιτυχιών στις εξετάσεις πιστοποίησης των αποφοίτων Ι.Ε.Κ. μεταξύ των ετών 2001 και 2009 παραμένει σχετικά σταθερό, κοντά στο 60%.

Σημειώνεται ωστόσο, ότι το πραγματικό ποσοστό των επιτυχόντων είναι πολύ κάτω του επιπέδου αυτού, διότι στον πίνακα εμφανίζονται αθροιστικά οι συμμετέχοντες, οι επιτυχόντες και οι αποτυχόντες είτε στο θεωρητικό είτε στο πρακτικό μέρος και όχι και στα δύο μέρη μαζί.

Δεδομένου λοιπόν ότι στον ανωτέρω πίνακα «διπλοεμφανίζονται» κατά κάποιο τρόπο οι πραγματικοί συμμετέχοντες σε εξετάσεις πιστοποίησης (μία φορά για το θεωρητικό και μία για το πρακτικό μέρος), οι πραγματικοί συμμετέχοντες είναι κατ’ εκτίμηση περίπου οι μισοί της αντίστοιχης στήλης και οι πραγματικοί επιτυχόντες αρκετά κάτω από τους μισούς της αντίστοιχης στήλης (διότι επιτυχών θεωρείται όποιος ανταπεξέλθει επιτυχώς και στο θεωρητικό και στο πρακτικό μέρος).

Το ποσοστό επιτυχίας όσων προσέρχονται στις εξετάσεις πιστοποίησης (σε θεωρητικό και πρακτικό μέρος) είναι κάτω του 30% και εάν λάβουμε υπόψη ότι ένα ποσοστό περίπου 40% διακόπτη την Κατάρτιση και δεν προσέρχεται στην πιστοποίηση,  τότε εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι ένα μικρό μέρος όσων εγγράφονται στο Α΄ εξάμηνο λαμβάνουν το Δίπλωμα.

(ΙΜΕ/ΓΣΕΒΕΕ «Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» σελ. 78  – Πηγή: ΕΟΠΠΕΠ, Επεξεργασία: ACRONYM

Χρησιμοποιούμενος εργαστηριακός εξοπλισμός.

Τα Ι.Ε.Κ. προσφέρουν Κατάρτιση επιπέδου 5 χρησιμοποιώντας κυρίως τον  εργαστηριακό εξοπλισμό των ΕΠΑ.Λ. και των  Ε.Κ., ο οποίος είναι παλαιός και επιπλέον έχει σχεδιαστεί για την Επαγγελματική Εκπαίδευση επιπέδου 4.

Διδακτικά εγχειρίδια

Δεν υπάρχουν διδακτικά εγχειρίδια και οι καταρτιζόμενοι διαβάζουν από σημειώσεις, οι οποίες εκδίδονται από ωρομίσθιους εκπαιδευτές οι οποίοι συχνά δε διαθέτουν διδακτική ή συγγραφική εμπειρία.

Οι δανειστικές βιβλιοθήκες που λειτουργούσαν παλαιότερα καταργήθηκαν και η χρήση φωτοτυπιών είναι συνήθης.

Τα ΕΠΑ.Λ. διαθέτουν βιβλιογραφία, η οποία χρειάζεται ανανέωση, αλλά αυτή που υπάρχει είναι κοινή για όλους τους μαθητές και αποτελεί μια κοινή βάση σε όλους.

Διδακτική εμπειρία εκπαιδευτικών εκπαιδευτών .

Οι εκπαιδευτικοί των ΕΠΑ.Λ., κυρίως των εργαστηριακών μαθημάτων, διαθέτουν πολυετή διδακτική εμπειρία, κατέχουν τις απαιτούμενες δεξιότητες και γνώσεις του εργαστηριακού εξοπλισμού.

Οι εκπαιδευτές των  Δ.Ι.Ε.Κ. συνήθως δεν διαθέτουν πολυετή εμπειρία και δεν κατέχουν σε επάρκεια την απαιτούμενη τεχνογνωσία του συγκεκριμένου εργαστηριακού εξοπλισμού και όταν την αποκτήσουν ενδέχεται να μην βρεθούν το επόμενο εξάμηνο στο ίδιο Δ.Ι.Ε.Κ., λόγω έλλειψης μονιμότητας των εκπαιδευτών.

Ο αριθμός των καταρτιζόμενων

Ο αριθμός των καταρτιζόμενων ανά τμήμα στα Ι.Ε.Κ.  ορίζεται σε 30 και μπορεί να αυξηθεί σε 33. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις λειτουργίας με το ανώτατο όριο.

Ο αριθμός των μαθητών στα ΕΠΑ.Λ. έχει οριστεί σε 25 με προσαύξηση μέχρι 10%.

Μητρώο εκπαιδευτών.

Με το νέο μητρώο εκπαιδευτών Ι.Ε.Κ. υποβαθμίζονται σε μεγάλο βαθμό τα τυπικά προσόντα και επιπλέον δεν απαιτείται η κατοχή πιστοποιητικού επάρκειας εκπαιδευτή ενηλίκων.

Καθοδήγηση της Κατάρτισης

Δεν υπάρχει καθοδήγηση κατάρτισης διότι δεν υπάρχουν Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου, σε αντίθεση με τα ΕΠΑ.Λ. στα οποία υπάρχουν Συντονιστές για όλες τις ειδικότητες.

Αριθμός Ι.Ε.Κ. και ΕΠΑ.Λ.

Ο αριθμός των Δημοσίων Ι.Ε.Κ. είναι 125 και των ΕΠΑ.Λ. 400 περίπου. Αυτό σημαίνει ότι τα ΕΠΑ.Λ. με τον πολλαπλάσιο αριθμό τους είναι περισσότερο προσβάσιμα στους μαθητές και καλύπτουν καλύτερα τις ανάγκες τους.

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι τόσο τα Ι.Ε.Κ. όσο και τα ΕΠΑ.Λ. έχουν προβλήματα τα οποία χρειάζονται επίλυση και κυρίως τα προβλήματα των Ι.Ε.Κ. τα οποία είναι πολλαπλάσια.

Η προβληματική κατάσταση των Ι.Ε.Κ. είναι γνωστή στο ΥΠΑΙΘ και ιδιαίτερα στον Γ.Γ. κ. Βούτσινο ο οποίος δήλωσε στην εκδήλωση του ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ στις 6/9/2019 στη Θεσσαλονίκη ότι  «ο θεσμός των ΙΕΚ θα αναμορφωθεί διότι τα ΙΕΚ έχουν καταντήσει σχολεία κακής ποιότητας» και ότι «ο ΕΟΠΠΕΠ θα αναμορφωθεί πλήρως».

Από τότε δεν έχει γίνει εφαρμοστεί καμία αναμόρφωση του θεσμού των Ι.Ε.Κ., παρά μόνο η επιχειρούμενη εφαρμογή του …«παράλληλου μηχανογραφικού δελτίου».

Για τα Ιδιωτικά Ι.Ε.Κ. ο Γ.Γ. δεν έχει την ευθύνη αναβάθμισής τους διότι βάσει του Ν. 4763/2020, άρθρο 23 παρ. 5, η αρμοδιότητα του εκπαιδευτικού πλαισίου τους, η εποπτεία και ο έλεγχός τους ανήκει απευθείας στην Υπουργό Παιδείας!

Ο Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Επαγγελματικών Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ) με βάση το ίδιο άρθρο, έχει την αρμοδιότητα διατύπωσης γνώμης επί των κτιριολογικών τους δεδομένων!!!

Δεν είναι φανερό που θα βγει όλη αυτή η υπόθεση αναβάθμισης της ΕΕΚ. Φανερό είναι όμως ότι με τις νέες νομοθετήσεις δίνονται προνόμια και διευκολύνσεις προς τα Ιδιωτικά Ι.Ε.Κ. και τα Κολέγια για ενίσχυση των υπαρχόντων και δημιουργία νέων.

Αυτό γίνεται αντιληπτό και από το γεγονός ότι υπάρχει ήδη σε διαβούλευση Σ/Ν του υπουργείου ανάπτυξης με τίτλο « Απλούστευση του πλαισίου άσκησης οικονομικών δραστηριοτήτων αρμοδιότητας Υπουργείων Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και Υποδομών και Μεταφορών»

Με το άρθρο 2 του Σ/Ν γίνεται τροποποίηση του Ν.  4442/2016 και προστίθεται νέο κεφάλαιο με θέμα «ΑΠΛΟΥΣΤΕΥΣΗ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΙΔΡΥΣΗΣ ΚΑΙΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΟΛΛΕΓΙΩΝ, ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ (Ι.ΙΕΚ), ΚΕΝΤΡΩΝ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ, ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΩΝ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ».

Το κεφάλαιο περιλαμβάνει 10 άρθρα με όλες τις σχετικές λεπτομέρειες, μάλιστα προβλέπεται ταχεία διεκπεραίωση έκδοσης της άδειας, εντός τεσσάρων μηνών.

Είναι άγνωστο εάν η ταχεία διεκπεραίωση των διαδικασιών έχει και ως γνώμονα το γεγονός ότι όλα θα πρέπει να είναι  έτοιμα για το επόμενο σχολικό έτος, κατά το οποίο αναμένεται μεγάλος αριθμός μαθητών. Ίδωμεν