Πώς θα γλιτώσετε τα πρόστιμα για τα ανασφάλιστα οχήματα

Σε νέα ηλεκτρονική διασταύρωση στοιχείων για τον εντοπισμό ανασφάλιστων οχημάτων θα προχωρήσει σύντομα η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. Εντός του Μαρτίου, εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι θα λάβουν στα e-mails τους ειδοποιήσεις ότι αυτοκίνητα ή δίκυκλα που κατέχουν είναι ανασφάλιστα και θα καλούνται να καταβάλουν πρόστιμα από 100 έως 250 ευρώ, υπό μορφή ηλεκτρονικών παραβόλων.

Μερικές εβδομάδες πριν από τη νέα διασταύρωση, η ΑΑΔΕ, σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών, Υποδομών και Μεταφορών και την Περιφέρεια Αττικής, εξέδωσαν έναν Πληροφοριακό Οδηγό με απαντήσεις στα πιο συχνά υποβαλλόμενα ερωτήματα των πολιτών για θέματα που αφορούν σε διαγραφές, κλοπές, καταστροφές και ασφαλίσεις οχημάτων.

Ο Πληροφοριακός Οδηγός αφορά τόσο τους κατόχους οχημάτων οι οποίοι έλαβαν ειδοποιητήρια ανασφάλιστου οχήματος κατά τον πρώτο διασταυρωτικό έλεγχο που πραγματοποιήθηκε την 6η-6-2017 όσο και εκείνους που, ενώ δεν έλαβαν ειδοποιητήρια στο πλαίσιο της πρώτης διασταύρωσης, γνωρίζουν ότι εμπίπτουν σε μια από τις περιπτώσεις που αναφέρονται στον Οδηγό και θα πρέπει να μεριμνήσουν ώστε να μην εντοπιστούν ως ανασφάλιστα τα οχήματά τους κατά τους επόμενους διασταυρωτικούς ελέγχους.

Από τα όσα αναφέρονται στον οδηγό προκύπτει εξάλλου ότι όσοι φορολογούμενοι θα λάβουν ειδοποιητήρια για ανασφάλιστα οχήματα αδίκως, είτε διότι έχουν αποσύρει εδώ και πολύ καιρό από την κυκλοφορία τα φερόμενα ως ανασφάλιστα οχήματά τους είτε διότι αυτά έχουν κλαπεί ή έχουν καταστραφεί ή έχουν κατασχεθεί, θα πρέπει να ακολουθήσουν συγκεκριμένες διαδικασίες που απαιτούν προσέλευση σε διάφορες δημόσιες υπηρεσίες προκειμένου να εξασφαλίσουν τα αναγκαία δικαιολογητικά για να αποφύγουν τη χρέωσή τους με τα πρόστιμα.

Συστάσεις από την ΑΑΔΕ, λίγο πριν από τη νέα διασταύρωση. Πρόστιμα 100 έως 250 ευρώ για όσους δεν συμμορφωθούν

Σε εισαγωγικό σημείωμα που συνοδεύει την έκδοση του Πληροφοριακού Οδηγού επισημαίνεται ότι η διενέργεια της ηλεκτρονικής διασταύρωσης για τον εντοπισμό ανασφάλιστων οχημάτων, η οποία πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα στις 6-6-2017 από την ΑΑΔΕ, επέφερε ένα απτό αποτέλεσμα. Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι κατά το διάστημα που μεσολάβησε από τον Ιούνιο του 2017, οπότε και διενεργήθηκε η πρώτη διασταύρωση, οι ασφαλίσεις οχημάτων αυξήθηκαν κατά 510.000 σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, αγγίζοντας, για πρώτη φορά, το ιστορικό μέγεθος των 6,26 εκατ. ασφαλισμένων οχημάτων στη χώρα.

Στο ίδιο εισαγωγικό σημείωμα αναφέρεται ότι, μετά το πέρας 30 ημερών από την έκδοση του συγκεκριμένου Πληροφοριακού Οδηγού, η ΑΑΔΕ θα διενεργήσει την επόμενη ηλεκτρονική διασταύρωση για τον εντοπισμό ανασφάλιστων οχημάτων. Η διενέργεια της νέας διασταύρωσης θα λάβει χώρα σε ημερομηνία που δεν θα ανακοινωθεί εκ των προτέρων. Εφεξής, δε, η ΑΑΔΕ θα διενεργεί τουλάχιστον δύο ηλεκτρονικές διασταυρώσεις κάθε έτος, σε ημερομηνίες που επίσης δεν θα ανακοινώνονται εκ των προτέρων.

Περίπου 510.000 οχήματα ασφαλίστηκαν από τις 6 Ιουνίου 2017

Οι διευκρινίσεις που δίδονται με τον Πληροφοριακό Οδηγό της ΑΑΔΕ στα πλέον σημαντικά ζητήματα που αφορούν στα οχήματα έχουν ως εξής:

1. Ακινησία: «Ακινησία» οχήματος σημαίνει ότι ένα όχημα, παρότι βρίσκεται στην κατοχή του ιδιοκτήτη του, δεν βρίσκεται σε δημόσια κυκλοφορία και ο ιδιοκτήτης του δεν έχει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτή (όπως υποχρέωση πληρωμής τελών κυκλοφορίας, ασφάλισης κ.λπ.).

Η δήλωση ακινησίας, μαζί με την άδεια κυκλοφορίας και τις πινακίδες του οχήματος, κατατίθεται, προκειμένου για ΕΙΧ αυτοκίνητα στην αρμόδια ΔΟΥ (ή στα Γραφεία Εξυπηρέτησης Φορολογουμένων), ενώ για φορτηγά δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης στις Υπηρεσίες Μεταφορών & Επικοινωνιών των Περιφερειακών Ενοτήτων.

2. Κλοπή: Η δήλωση της κλοπής οχήματος αποτελεί σημαντική υποχρέωση του ιδιοκτήτη – κατόχου του. Η κλοπή πρέπει να δηλώνεται στις αρμόδιες Αστυνομικές Αρχές και στις Διευθύνσεις Μεταφορών & Επικοινωνιών των περιφερειών της χώρας. Με την πάροδο τριμήνου από τη δήλωση της κλοπής, η αρμόδια Αστυνομική Αρχή χορηγεί βεβαίωση, στην οποία αναφέρονται ο χρόνος της κλοπής, η σύνταξη σχετικής δικογραφίας, καθώς και ότι το όχημα δεν έχει ανευρεθεί μέχρι την ημέρα αυτή. Η δήλωση αυτή πρέπει να προσκομιστεί από τον ενδιαφερόμενο στην αρμόδια ΔΟΥ φορολογίας εισοδήματος, προκειμένου το όχημα να τεθεί σε «αναγκαστική ακινησία» λόγω κλοπής.

Σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης – κάτοχος δεν δήλωσε την κλοπή του οχήματός του, όπως είχε υποχρέωση, πρέπει να το πράξει άμεσα, σύμφωνα με τα παραπάνω. Σημειώνεται ότι η κλοπή καταχωρίζεται στο σύστημα με την ημερομηνία κατά την οποία προσέρχεται ο κάτοχος στην Αστυνομική Αρχή και δηλώνει την κλοπή του οχήματος και όχι με βάση την ημερομηνία στην οποία κατά δήλωσή του έγινε η κλοπή.

Ειδικά για τις κλοπές ΕΙΧ αυτοκινήτων και δικύκλων, οι οποίες έλαβαν χώρα από το 2004 έως τον Ιούλιο του 2017, η ΑΑΔΕ ζήτησε και έλαβε από τις Αστυνομικές Αρχές συγκεντρωτικά ηλεκτρονικά στοιχεία για την επιβεβαίωση και επικαιροποίηση των δεδομένων, ώστε τα οχήματα αυτά να εξαιρούνται από τους διασταυρωτικούς ελέγχους. Σε κάθε περίπτωση, εφόσον ένα όχημα εντοπιστεί ως ανασφάλιστο, παρόλο που έχει δηλωθεί στις Αστυνομικές Αρχές η κλοπή του, ο ιδιοκτήτης του έχει τη δυνατότητα, εντός δύο μηνών από την ηλεκτρονική διασταύρωση, να προσκομίσει τη δήλωση κλοπής στην αρμόδια ΔΟΥ, ώστε να ακυρώσει το παράβολο ανασφάλιστου οχήματος.

3. Οριστική διαγραφή: Για την οριστική διαγραφή ΕΙΧ αυτοκινήτου από το Μητρώο Οχημάτων του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών απαιτείται η παράδοση του οχήματος σε πιστοποιημένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής του (ανακυκλωτή), σύμφωνα με τις διαδικασίες του π.δ. 116/2004, προκειμένου το όχημα να καταστραφεί. Η κατάθεση του πιστοποιητικού καταστροφής που εκδίδεται στη συνεχεία είναι αναγκαία προϋπόθεση για την οριστική διαγραφή οχήματος από το Μητρώο Οχημάτων.

Υπάρχει πλέον η δυνατότητα να διαγραφεί από το Μητρώο Οχημάτων του υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών όχημα το οποίο δόθηκε για καταστροφή, διάλυση ή αχρήστευση πριν από τις 04.03.2004, δηλαδή πριν από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του π.δ. 116/2004. Η διαγραφή πραγματοποιείται αναδρομικά από την παραπάνω ημερομηνία, με μια πολύ απλή διαδικασία, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του πρόσφατου νόμου (άρθρο 69 του ν. 4484/2017). Οι ιδιοκτήτες τέτοιων οχημάτων μπορούν να προσέρχονται σε οποιαδήποτε Υπηρεσία Μεταφορών & Επικοινωνιών των Περιφερειακών Ενοτήτων της χώρας για την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας. Η ΑΑΔΕ ενημερώνεται από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για όλες τις διαγραφές οχημάτων και δεν χρειάζεται προσέλευση του πολίτη στις ΔΟΥ.

4. Καταστροφή, διάλυση ή αχρήστευση πριν από τις 4-3-2004, χωρίς να υπάρχει πιστοποιητικό καταστροφής: Για την οριστική διαγραφή ΕΙΧ αυτοκινήτου από το Μητρώο Οχημάτων του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών απαιτείται η παράδοση του οχήματος σε πιστοποιημένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής του (ανακυκλωτή), προκειμένου το όχημα να καταστραφεί. Η κατάθεση του πιστοποιητικού καταστροφής που εκδίδεται στη συνεχεία είναι αναγκαία προϋπόθεση για την οριστική διαγραφή οχήματος από το Μητρώο Οχημάτων.

Υπάρχει πλέον η δυνατότητα να διαγραφεί από το Μητρώο Οχημάτων του υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών όχημα το οποίο δόθηκε για καταστροφή, διάλυση ή αχρήστευση πριν από τις 04.03.2004, δηλαδή πριν από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του π.δ. 116/2004. Η διαγραφή πραγματοποιείται αναδρομικά από την παραπάνω ημερομηνία, με μια πολύ απλή διαδικασία. Οι ιδιοκτήτες τέτοιων οχημάτων μπορούν να προσέρχονται σε οποιαδήποτε Υπηρεσία Μεταφορών & Επικοινωνιών των Περιφερειακών Ενοτήτων της Χώρας για την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας. Η ΑΑΔΕ ενημερώνεται από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για όλες τις διαγραφές οχημάτων και δεν χρειάζεται προσέλευση του πολίτη στις ΔΟΥ.

5. Οχημα που έχει παραδοθεί στην Εναλλακτική Διαχείριση Οχημάτων Ελλάδος (ΕΔΟΕ) για καταστροφή προκειμένου να διαγραφεί οριστικά ή το οποίο ήταν εγκαταλελειμμένο στον δρόμο και το περισυνέλεξε ο δήμος: Η ΑΑΔΕ έχει αναπτύξει πλέον ηλεκτρονική επικοινωνία με την ΕΔΟΕ «ώστε να εξαιρούνται από τους διασταυρωτικούς ελέγχους όλα τα οχήματα που έχουν καταστραφεί από το σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους, ανεξάρτητα εάν παραδόθηκαν στην ΕΔΟΕ από:

– τους ίδιους τους ιδιοκτήτες – κατόχους τους,

– τους ΟΤΑ ή

– τη Διεύθυνση Διαχείρισης Δημόσιου Υλικού (ΔΔΔΥ, πρώην ΟΔΔΥ).

Α. Παρά τα ανωτέρω, σε περίπτωση που ιδιοκτήτης-κάτοχος έλαβε ειδοποιητήριο ενώ έχει προβεί στην παράδοση του οχήματός του σε πιστοποιημένο ανακυκλωτή, μπορεί να ζητήσει την ακύρωση του παραβόλου, με την προσκόμιση στην αρμόδια ΔΟΥ της βεβαίωσης παραλαβής του οχήματος που χορηγείται από το σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης ΟΤΚΖ (Οχήματα Στο Τέλος Κύκλου Ζωής).

Β. Σε περίπτωση που το όχημα περισυνελέγη από το δήμο και δεν είναι πλέον στην κατοχή του ιδιοκτήτη του, αυτός οφείλει να αναζητήσει και να λάβει από τον οικείο δήμο είτε το πιστοποιητικό καταστροφής του οχήματος είτε βεβαίωση ότι το όχημα περισυνελέγη και στάλθηκε στη ΔΔΔΥ. Σε περίπτωση που το όχημα περιήλθε στη ΔΔΔΥ, προσκομίζεται βεβαίωση από τη ΔΔΔΥ από την οποία πρέπει να προκύπτει η καταστροφή ή μη του οχήματος. Εφόσον προσκομισθούν τα δικαιολογητικά αυτά, η αρμόδια ΔΟΥ ακυρώνει το παράβολο ανασφάλιστου οχήματος.

6. Δίκυκλο το οποίο δεν βρίσκεται σε κυκλοφορία λόγω καταστροφής, διάλυσης ή αχρήστευσής του: Για τις μοτοσικλέτες (δίκυκλα οχήματα άνω των 50 κυβικών εκατοστών) δεν υπάρχει κανένας περιορισμός για τη διαγραφή τους και αυτή μπορεί να γίνεται οποτεδήποτε, χωρίς να απαιτείται προσκόμιση πιστοποιητικού καταστροφής από ανακυκλωτή. Σε περίπτωση αχρήστευσης (καταστροφής) ή διάλυσης μοτοσικλέτας, ο ιδιοκτήτης-κάτοχος αυτής υποβάλλει αίτηση σε οποιαδήποτε Υπηρεσία Μεταφορών και Επικοινωνιών των Περιφερειακών Ενοτήτων της χώρας, στην οποία αναγράφεται ο λόγος της οριστικής διαγραφής.

Η παραπάνω αίτηση υποβάλλεται εντός δύο (2) μηνών από το χρόνο που επήλθε το γεγονός και μαζί με αυτή παραδίδονται η άδεια κυκλοφορίας και οι κρατικές πινακίδες της μοτοσικλέτας, εφόσον υπάρχουν. Εάν δεν υπάρχουν, προσκομίζεται δήλωση απώλειας προς τις Αστυνομικές Αρχές. Οι Υπηρεσίες Μεταφορών χορηγούν βεβαίωση στους αιτούντες για διαγραφή της μοτοσικλέτας από το Μητρώο, με ημερομηνία διαγραφής εκείνη της κατάθεσης της αίτησης.

Εάν όμως από δημόσιο έγγραφο που συνυποβάλλεται με την αίτηση προκύπτει προγενέστερη ημερομηνία καταστροφής, διάλυσης ή αχρήστευσης και η διαγραφή καταχωρισθεί με προγενέστερη ημερομηνία του διασταυρωτικού ελέγχου ανασφάλιστων οχημάτων, τότε το παράβολο ακυρώνεται χωρίς να απαιτείται κάποια άλλη ενέργεια από τον ενδιαφερόμενο, χωρίς δηλαδή προσέλευσή του σε ΔΟΥ.

7. Οχημα το οποίο έχει κατασχεθεί από δημόσια αρχή επειδή εντοπίστηκε παράνομο υλικό στο εσωτερικό του: Στην περίπτωση αυτή πρέπει να προσκομισθεί στη ΔΟΥ η έκθεση κατάσχεσης προκειμένου να εξεταστεί η θέση του οχήματος σε «αναγκαστική ακινησία». Εφόσον αυτό γίνει δεκτό και ο εντοπισμός του οχήματος ως ανασφάλιστου αφορά την περίοδο κατά την οποία έχει τεθεί σε ακινησία, το σχετικό παράβολο ανασφάλιστου οχήματος δύναται να ακυρωθεί.

8. Ειδοποιητήριο για μη ασφάλιση οχήματος το οποίο ανήκε σε φορολογούμενο, ο οποίος απεβίωσε πριν από δύο μήνες και η ασφαλιστική κάλυψη έληξε ένα μήνα μετά το θάνατό του: Στην περίπτωση αυτή, προβλέπεται ένα χρονικό διάστημα έξι (6) μηνών, που μπορεί να εκτείνεται μέχρι και την ημερομηνία του διασταυρωτικού ελέγχου, κατά το οποίο δεν υπάρχει υποχρέωση πληρωμής του παραβόλου. Η ημερομηνία αυτή συμπίπτει με την προθεσμία που τίθεται για την υποβολή από τον κληρονόμο της δήλωσης φόρου κληρονομίας. Γίνεται λοιπόν δεκτό ότι εάν ο θάνατος επέλθει μέσα σε έξι (6) μήνες πριν από την ημερομηνία διασταύρωσης, το παράβολο που εκδόθηκε θα ακυρώνεται με την προσκόμιση της ληξιαρχικής πράξης θανάτου από έναν από τους κληρονόμους.

Σε περίπτωση όμως που το όχημα βρίσκεται σε κυκλοφορία, οι κληρονόμοι έχουν υποχρέωση να το ασφαλίσουν και δεν μπορούν να κυκλοφορούν με ανασφάλιστο όχημα.

Κατά συνέπεια, στις περιπτώσεις αυτές, επιβάλλεται οι κληρονόμοι είτε να μην κυκλοφορούν το όχημα είτε να το θέσουν οι ίδιοι σε φορολογική ακινησία με την προσκόμιση των στοιχείων κυκλοφορίας του στην αρμόδια ΔΟΥ του θανόντα.

Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση της τετράμηνης προθεσμίας για την αποποίηση της κληρονομιάς.

9. Πώς μπορεί να ελεγχθεί εάν ένα όχημα είναι ασφαλισμένο: Το Κέντρο Πληροφοριών του Επικουρικού Κεφαλαίου Αυτοκινήτων, το οποίο συγκεντρώνει τα στοιχεία των ασφαλισμένων οχημάτων στη χώρα μας, έχει δημιουργήσει την ηλεκτρονική εφαρμογή www.hic.gr, μέσω της οποίας οι πολίτες μπορούν να διαπιστώσουν εάν εμφανίζονται ασφαλισμένοι και να προβούν έγκαιρα σε διορθώσεις τυχόν λαθών στα στοιχεία τους, επικοινωνώντας με την ασφαλιστική τους εταιρία.