Ποια επιδόματα κόβει η γ’ αξιολόγηση

Σαρωτικές είναι οι αλλαγές που δρομολογούνται στα επιδόματα τέκνων, τριτέκνων και πολυτέκνων που χορηγεί ο ΟΓΑ σε περισσότερους από 800.000 δικαιούχους, αλλά και στα επιδόματα αναπηρίας που καταβάλλονται όχι από τα Ταμεία, αλλά από τις διάσπαρτες υπηρεσίες πρόνοιας δήμων και περιφερειών (και που με το νέο νόμο 4488/2017 περνούν και αυτά στη δικαιοδοσία του ΟΓΑ από το 2018).

Οι αλλαγές που ήδη έχουν συμφωνηθεί μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο θα αναδιατάξουν πλήρως τις παροχές αυτές με στόχο να εξοικονομηθούν 240 εκατ. ευρώ σε μόνιμη βάση από το 2018 και μετά.

Η… πίτα

Ο προϋπολογισμός για τις παραπάνω παροχές ανέρχεται σήμερα στα 1,7 δις. ευρώ. Η αναδιάταξη του χάρτη των επιδομάτων επηρεάζει περίπου 135 διαφορετικά επιδόματα. Το κύριο βάρος πέφτει στα οικογενειακά επιδόματα καθώς εκεί κατευθύνονται 650 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο. Περίπου 700 εκατ. ευρώ κοστίζουν τα προνοιακά επιδόματα αναπήρων και άλλων ειδικών κατηγοριών (άπορες οικογένειες κ.λπ.). Περίπου 110 εκατ. ευρώ είναι για το επίδομα θέρμανσης, άλλα 73 εκατ. ευρώ για την επιστροφή φόρου πετρελαίου στους αγρότες και 88 εκατ. ευρώ για ειδικές φοροαπαλλαγές ναυτικών.

Η κυβέρνηση δεσμεύτηκε με το τρίτο Μνημόνιο να αλλάξει τους όρους χορήγησής τους και να εξοικονομήσει περί τα 240 εκατ. ευρώ. Η τρόικα θα υποδείξει τι θα κοπεί και τι θα αλλάξει, με «μπούσουλα» τη δεύτερη και οριστική έκθεση που οσονούπω παίρνει το υπουργείο Εργασίας από τα κλιμάκια της Παγκόσμιας Τράπεζας, με την οποία το Ελληνικό Δημόσιο (και επί ΣΥΡΙΖΑ) έχει συμβληθεί για το έργο που έχουν αναλάβει με αμοιβή 4 εκατ. ευρώ.

Ενοποίηση

Τα επιδόματα τέκνων είναι τα πρώτα που μπαίνουν στο στόχαστρο. Ο κορμός των αλλαγών που εξετάζονται -σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της πρώτης έκθεσης της Παγκόσμιας Τράπεζας- είναι να ενοποιηθεί το ειδικό ετήσιο επίδομα ύψους 500 ευρώ ανά τέκνο που παίρνουν τρίκτεκνοι και πολύτεκνοι σε ένα ενιαίο επίδομα με χαμηλότερα εισοδηματικά κριτήρια.

Παράλληλα, θα επιχειρηθεί να ενισχυθούν οι οικογένειες με ένα και δύο παιδιά. Στην ουσία θα μειωθεί λόγω εισοδηματικών κριτηρίων ο αριθμός των τρίτεκνων και πολύτεκνων οικογενειών που θα συνεχίσουν να έχουν επίδομα, αλλά θα είναι χαμηλότερο από αυτό που εισπράττουν σήμερα, και στον αντίποδα, ανάλογα με την εξοικονόμηση που θα επιτευχθεί, επιχειρείται να ενισχυθούν τα ποσά επιδόματος για το πρώτο και το δεύτερο παιδί.

Σήμερα, για παράδειγμα, ένα ζευγάρι που έχει εισόδημα 25.000 ευρώ το χρόνο παίρνει 160 ευρώ το χρόνο (41 ευρώ το τρίμηνο) αν έχει ένα παιδί και 324 ευρώ το χρόνο (81 ευρώ το τρίμηνο) αν έχει δύο παιδιά.

Με το ίδιο εισόδημα (25.000 ευρώ) και τρία παιδιά παίρνει 1.980 ευρώ το χρόνο (495 ευρώ στο τρίμηνο), με τέσσερα παιδιά παίρνει 2.640 ευρώ (660 ευρώ το τρίμηνο) και αν έχει 5 παιδιά παίρνει 4.100 ευρώ το χρόνο (1.000 ευρώ ανά τρίμηνο ή 333 ευρώ το μήνα).

Μετατόπιση…

Η πρόταση της Παγκόσμιας Τράπεζας υπάρχει ατύπως στο τραπέζι των συζητήσεων υπουργείου Εργασίας και τρόικας και είναι η μείωση των δικαιούχων που παίρνουν το υψηλότερο ποσό επιδόματος (τα 500 ευρώ ανά παιδί για όσους έχουν από τρία παιδιά και πάνω) και η ενίσχυση όσων έχουν ένα ή δύο παιδιά.

Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες που έχει ο «Ε.Τ.» από αρμόδιο στέλεχος, εξετάζεται να μειωθούν οι δικαιούχοι που λαμβάνουν το ειδικό επίδομα (500 ευρώ) από ένα όριο εισοδήματος και άνω.

Σήμερα το εισοδηματικό όριο για να πάρει κάποιος επίδομα τέκνου από τον ΟΓΑ φτάνει μέχρι τις 45.000 ευρώ αν έχει τρία παιδιά, μέχρι τις 48.000 ευρώ αν έχει τέσσερα και μέχρι τις 52.000 ευρώ αν έχει πέντε παιδιά.

Τρία σενάρια

Είναι σχεδόν βέβαιο, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες που δημοσιεύει ο «Ε.Τ.», ότι τα εισοδηματικά όρια θα πέσουν πιο κάτω και μαζί θα μειωθούν και τα ποσά επιδόματος που θα λαμβάνουν όσοι έχουν τρία και άνω παιδιά. Αυτό είναι το ένα από τα σενάρια που εξετάζονται. Το άλλο είναι να μειωθούν τα εισοδηματικά όρια, χωρίς να αλλάξουν τα ποσά. Σε αυτή την περίπτωση θα παίρνουν λιγότεροι δικαιούχοι τα επιδόματα, αλλά τα ποσά δεν θα μειωθούν. Υπάρχει όμως και ένα τρίτο σενάριο που είναι, όπως λένε οι πληροφορίες του «Ε.Τ», το βασικό που εξετάζει και προτείνει στην έκθεσή της η Παγκόσμια Τράπεζα. Το σενάριο αυτό λέει ότι θα πρέπει να μειωθούν πολύ τα όρια εισοδήματος, σχεδόν στο μισό από αυτά που είναι σήμερα, ώστε αυτά που θα χάσουν οι σημερινοί δικαιούχοι να διοχετευθούν σε οικογένειες με ένα και δύο παιδιά. Το «σενάριο» αυτό είναι πιο κοντά, λένε οι ίδιες πηγές, στις κυβερνητικές επιδιώξεις.

Το σίγουρο είναι ότι από το 2018 τα όρια εισοδήματος για τα επιδόματα τριτέκνων και πολυτέκνων θα πέσουν κάτω από τα 52.000 ευρώ για όσους έχουν 5 παιδιά, κάτω από τα 48.000 ευρώ για όσους παίρνουν σήμερα επίδομα για 4 παιδιά και κάτω από τα 45.000 ευρώ για όσους παίρνουν επίδομα με τρία παιδιά.

Δικαιούχοι

Από τα επιδόματα που καταβάλλει ο ΟΓΑ σήμερα:

* Οι 119.643 είναι δικαιούχοι τρίτεκνοι και πολύτεκνοι και εισπράττουν μόνον από το ενιαίο επίδομα τριτέκνων-πολυτέκνων τα 500 ευρώ το χρόνο για κάθε παιδί. Το ποσό για αυτή την κατηγορία, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του ΟΓΑ για το 2016 που δημοσιεύει ο «Ε.Τ.», είναι 198,98 εκατ. ευρώ.

* Οι 782.549 είναι δικαιούχοι του ενιαίου επιδόματος τέκνου, δηλαδή των 40 ευρώ ανά μήνα για κάθε παιδί, ποσό που μειώνεται όσο ανεβαίνει το εισόδημα. Το συνολικό ποσό για το 2016 που πήραν οι παραπάνω δικαιούχοι ήταν 449,3 εκατ. ευρώ.

Κόφτης 50% στο επίδομα θέρμανσης

Στην περικοπή κατά 50% της ετήσιας δαπάνης του κρατικού προϋπολογισμού για την καταβολή επιδόματος θέρμανσης θα προχωρήσει η κυβέρνηση το 2018, σύμφωνα με δέσμευση που ανέλαβε με το επικαιροποιημένο Μνημόνιο που υπέγραψε τον περασμένο Ιούνιο. Στο πλαίσιο αυτό θα προχωρήσει από τον φετινό Οκτώβριο στον επανασχεδιασμό του καθεστώτος χορήγησης του επιδόματος θέρμανσης, με τη θέσπιση πιο αυστηρών εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων ή και με την επιβολή μειώσεων στο ύψος του επιδόματος ανά λίτρο αγοραζόμενου πετρελαίου θέρμανσης. Το αποτέλεσμα θα είναι το επίδομα αυτό να το λαμβάνουν πολύ λιγότερα νοικοκυριά ενδεχομένως δε και σε χαμηλότερο ύψος. Η περικοπή του επιδόματος θα ισχύσει από την επόμενη περίοδο καταβολής που ξεκινά θεωρητικά από τις 15 Οκτωβρίου 2017 αλλά πρακτικά από το τέλος Δεκεμβρίου 2017 ή τις αρχές Ιανουαρίου 2018 και λήγει στις 30 Απριλίου 2018.

Με βάση τα όσα ίσχυσαν μέχρι και την προηγούμενη περίοδο καταβολής του επιδόματος (την περίοδο από 15-10-2016 έως 30-4-2017), τη συγκεκριμένη παροχή δικαιούνται περίπου 500.000 νοικοκυριά. Το επίδομα κυμαίνεται από 37,50 έως 625 ευρώ, ανάλογα με τις επιφάνειες των κατοικιών των δικαιούχων και τις γεωγραφικές ζώνες στις οποίες κατοικούν.

Οι αλλαγές που θα επέλθουν σύντομα στο καθεστώς χορήγησης του επιδόματος θέρμανσης στοχεύουν στη μείωση της ετήσιας δημοσιονομικής δαπάνης καταβολής του από τα 110 εκατ. ευρώ στα 55 εκατ. ευρώ! Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός είναι βέβαιο ότι θα χαμηλώσουν σημαντικά τα εισοδηματικά όρια και τα όρια αξίας ακίνητης περιουσίας μέχρι τα οποία αναγνωρίζεται το δικαίωμα είσπραξης του επιδόματος, ενώ δεν αποκλείεται να περικοπούν και τα όρια επιφάνειας κατοικίας και ποσότητας λίτρων μέχρι τα οποία επιδοτείται κάθε δικαιούχος. Μείωση είναι πιθανό να αποφασιστεί και στο ύψος του επιδόματος, το οποίο ανέρχεται σήμερα σε 0,25 ευρώ ανά λίτρο αγοραζόμενου πετρελαίου.