– Τι είπε για – Τι είπε μιλώντας στην «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης. Οι σπουδές θα γίνονται στην Ελλάδα και το πτυχίο θα φέρει τον τίτλο και των δύο ΑΕΙ.

Ειδικότερα, ο κ. Πιερρακάκης επιβεβαιώνει τη συνέχιση της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών  – Έρχεται «λίφτινγκ» ως προς τον γραφειοκρατικό φόρτο και για εφοδιασμό όλων των σχολείων μέχρι τον Φεβρουάριο του 2024 με συνολικά 36.264 διαδραστικούς πίνακες.

– Η προσπάθεια για διεθνοποίηση των ελληνικών πανεπιστημίων ξεκίνησε δυναμικά από την προκάτοχό σας Νίκη Κεραμέως. Μάλιστα υπήρξαν κάποιες νέες συνεργασίες ελληνικών με ΑΕΙ των ΗΠΑ, οι οποίες ωστόσο βασίστηκαν σε παλαιότερες, που είχαν ήδη ξεκινήσει τα ιδρύματα. Πώς θα προχωρήσει το εγχείρημα;

– Η ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού των ερευνητών και των επιστημόνων μας είναι τέτοια, που το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι ακόμη αντάξιό τους. Η στρατηγική μας οφείλει να αφορά στο να καταστήσουμε τη χώρα διεθνές εκπαιδευτικό κέντρο. Θα γίνουν λοιπόν θεμελιώδεις παρεμβάσεις, αλλά και στοχευμένες. Στα δημόσια πανεπιστήμια, πάνω από ένα δισ. ευρώ θα διοχετευτεί σε προγράμματα ερευνητικά αλλά και στην παραγωγική αξιοποίηση της έρευνας αυτής στην οικονομία.

– Υπάρχουν ΑΕΙ του εξωτερικού που έχουν ενδιαφερθεί για συνεργασία με ελληνικά;

– Θα επιδιώξουμε συμπράξεις των δημόσιων πανεπιστημίων μας με μεγάλα διεθνή ΑΕΙ της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Στόχος μας είναι να προσελκύσουμε τα τοπ-20 διεθνή πανεπιστήμια. Διεργασίες ήδη έχουν ξεκινήσει. Πρόθεση είναι να δίνονται κοινά μεταπτυχιακά και πτυχία μέσω του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου. Για παράδειγμα, ένα τέτοιο μοντέλο θα ήταν το ΕΜΠ να δημιουργήσει ένα κοινό μεταπτυχιακό με το ελβετικό ΕΤΗ ή το βρετανικό Imperial, το οποίο θα πραγματοποιείται στη χώρα μας αλλά θα χορηγεί και τα δύο μεταπτυχιακά. Είμαστε απολύτως διατεθειμένοι ως υπουργείο να στηρίξουμε αυτή τη στρατηγική και οικονομικά, ως επόμενο βήμα της διεθνοποίησης του δημόσιου πανεπιστημίου, που ήδη έχει παραγάγει αποτελέσματα.

– Τα δημόσια ΑΕΙ διαμαρτύρονται για σειρά θεμάτων. Κατά πρώτον ζητούν αλλαγή του τρόπου εκλογής πρύτανη, που ψηφίστηκε το 2022, αφού σε κάποια ΑΕΙ οι πρώτες εκλογές κηρύχθηκαν άγονες και η διαδικασία επαναλήφθηκε. Θα προχωρήσετε σε αλλαγές στο σύστημα;

– Συνεχίζουμε το κυβερνητικό έργο. Θα κάνουμε πρόσθετες παρεμβάσεις στον νόμο, αλλά η φιλοσοφία των αλλαγών θα έχει στόχο την απλούστευση των διαδικασιών. Επίσης, θα αξιολογήσουμε πώς θα προχωρήσει η διακυβέρνηση των ΑΕΙ με το νέο σύστημα, πριν κάνουμε αλλαγές.

– Η μείωση της γραφειοκρατίας είναι ένα άλλο αίτημα των ΑΕΙ. Και νομίζω πως το ακούω εδώ και 20 χρόνια.

Στα δημόσια πανεπιστήμια, πάνω από ένα δισ. ευρώ θα διοχετευτεί σε ερευνητικά προγράμματα.

– Ελπίζω το επόμενο διάστημα να διαγραφεί από τη λίστα των αιτημάτων. Θα προχωρήσουμε σε απλούστευση των διαδικασιών κυρίως στο κομμάτι της αξιοποίησης από τα ΑΕΙ των κονδυλίων έρευνας. Από την άλλη, δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσα θέματα είναι εύκολο να απλοποιηθούν με τη χρήση της τεχνολογίας. Για παράδειγμα, τώρα τα πανεπιστήμια στέλνουν στην Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΕΕ) τα στοιχεία για τον αριθμό των φοιτητών τους με μη αυτοματοποιημένο τρόπο. Επίσης σχεδιάζουμε μηχανισμό αυτόματης εγγραφής των πρωτοετών φοιτητών στα ΑΕΙ, ενώ έχουμε στείλει επιστολή στα πανεπιστήμια να μας παρουσιάσουν καλές πρακτικές τους. Μιλάμε για ψηφιακές, διοικητικές και ακαδημαϊκές πρακτικές. Στόχος είναι και τα υπόλοιπα ΑΕΙ να τις υιοθετήσουν με ένα σχέδιο που θα συντονίσουμε.

– Γιατί χρειάζονται τα ιδιωτικά ΑΕΙ;

– Με βάση, τα στοιχεία της UNESCO πάνω από 40.000 Ελληνες σπουδάζουν στο εξωτερικό. Κάποιοι το επέλεξαν γιατί δεν μπορούν να βρουν αυτό που επιθυμούν στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να λύσουμε μια χρόνια εκκρεμότητα, την απελευθέρωση του κρατικού μονοπωλίου στην ανώτατη εκπαίδευση – εκκρεμότητα η οποία υπάρχει στη χώρα μας εδώ και περίπου 50 χρόνια. Οπως έχει ανακοινωθεί από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, θεωρούμε πως υφίστανται ήδη δυνατότητες που δεν έχουν αξιοποιηθεί θεσμικά, με δεδομένο το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο. Αυτή τη στιγμή επεξεργαζόμαστε νομοθετική πρωτοβουλία η οποία θα επιτρέπει την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων ως παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων στη χώρα μας, με κριτήρια υψηλής ποιότητας τα οποία διαμορφώνουμε σε συνεργασία με την ΕΘΑΕΕ. Μελετούμε με μεγάλο ενδιαφέρον το αντίστοιχο μοντέλο της Κύπρου, το οποίο επέτρεψε στα εκεί πανεπιστήμια να αναπτυχθούν προς όφελος όχι μόνο των Κυπρίων φοιτητών αλλά προσελκύοντας φοιτητές από την ευρύτερη περιοχή –και την Ελλάδα, να τονίσω– και μετατρέποντας την Κύπρο σε περιφερειακό εκπαιδευτικό κέντρο. Ηδη διαπιστώνουμε σημαντικό ενδιαφέρον από ιδρύματα του εξωτερικού τα οποία θα ήθελαν να επενδύσουν στη χώρα μας. Σε αυτό μεγάλο ρόλο παίζει και η ελληνική ακαδημαϊκή διασπορά και αυτό επεξηγεί και ένα κομμάτι του ενδιαφέροντος. Αρκετοί Ελληνες είναι πρόεδροι σε μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού και έχουμε ξεκινήσει τις σχετικές επαφές μαζί τους. Θεωρούμε πως η νομική επεξεργασία θα έχει ολοκληρωθεί πριν από το τέλος της χρονιάς.

– Αύριο ξεκινάει η νέα σχολική χρονιά. Υπάρχει πρόβλεψη για τον αριθμό των αναπληρωτών που θα χρειαστούν; Το ΚΚΕ αναφέρει ότι προσλήφθηκαν 28.353 αναπληρωτές, 3.500 λιγότεροι από πέρυσι, τη στιγμή που τα καταγεγραμμένα κενά με βάση τα στοιχεία των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης είναι πάνω από 47.000.

– Υπάρχει εσωτερική εκτίμηση στο υπουργείο αλλά όχι τελική πρόβλεψη για τον συνολικό αριθμό των αναπληρωτών που θα χρειαστούν φέτος. Αυτό επηρεάζεται και από το γεγονός ότι οι εγγραφές στα Επαγγελματικά Λύκεια γίνονται αργότερα από τα σχολεία Γενικής Παιδείας.

– Aκουσα αναπληρωτές να διαμαρτύρονται ότι τους ανακοινώθηκε η πρόσληψη πολύ αργά, με αποτέλεσμα να ταλαιπωρούνται να φύγουν από τον τόπο καταγωγής τους και να βρουν σπίτι σε απομακρυσμένες περιοχές. Και έχουν δίκαιο. Είναι πρόβλημα που επαναλαμβάνεται ετησίως.

– Η ανακοίνωση των ονομάτων των αναπληρωτών κοντά στην έναρξη της σχολικής χρονιάς οφείλεται σε συνδυασμό λόγων. Η αποτύπωση των κενών γίνεται με μη βέλτιστο τρόπο. Οι διευθυντές των σχολείων τα δηλώνουν στο σύστημα, και έπειτα αυτά αξιολογούνται από την τοπική Διεύθυνση Εκπαίδευσης, την Περιφερειακή Διεύθυνση και από τις υπηρεσίες του υπουργείου Παιδείας. Αυτό απαιτεί υπερπροσπάθεια από τα στελέχη της εκπαίδευσης κάθε χρόνο. Θα αναπτύξουμε ένα νέο πρόγραμμα όπου θα αποτυπώνονται οι διδάσκοντες σε κάθε σχολείο και το μαθητικό του δυναμικό, ώστε η οριοθέτηση των κενών να γίνεται σε μεγάλο βαθμό αυτόματα με βάση τις προβλέψεις της νομοθεσίας. Και εάν κάποιος ζητάει να αποκλίνει θα πρέπει να το καταθέσει τεκμηριωμένα. Ο,τι δεν μπορούμε να μετρήσουμε λεπτομερειακά, δεν μπορούμε να το διοικήσουμε όπως θα επιθυμούσαμε ή να το μεταρρυθμίσουμε. Το myschool έχει σε ένα βαθμό την αποτύπωση, αλλά χρειάζεται κάτι πιο ενδελεχές.

– Θα είναι όλοι στη θέση τους στα σχολεία;

– Εκτός από τις κενές θέσεις, για την κάλυψη των οποίων έγιναν διορισμοί και έχει ξεκινήσει η διαδικασία των προσλήψεων αναπληρωτών, τα βιβλία είναι στα σχολεία. Επίσης, το 20% των διαδραστικών πινάκων έχει εγκατασταθεί στα σχολεία. Στο επόμενο τρίμηνο θα σταλούν κατά προτεραιότητα διαδραστικοί πίνακες σε σχολεία περιοχών που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές, καθώς και δύσβατων και απομακρυσμένων περιοχών. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2024 οι πίνακες θα είναι σε όλα τα σχολεία της χώρας. Ο συνολικός αριθμός των διαδραστικών πινάκων είναι 36.264. Οι διαδραστικοί πίνακες θα συνδεθούν με τα προγράμματα σπουδών και θα σχεδιαστεί οριζόντια παρέμβαση που αφορά την ενίσχυση των τεχνών στο πλαίσιο της διδασκαλίας. Τέλος, θα εγκριθεί ποσό από το Ταμείο Ανάκαμψης και σε συνεργασία με το ΤΕΕ, που κάνει σχετικούς ελέγχους στα σχολικά κτίρια, θα κάνουμε παρεμβάσεις, για παράδειγμα για την αντισεισμική προστασία τους και την ενεργειακή κατανάλωση. Χρειάζεται παρέμβαση εθνικής κλίμακας στα σχολικά κτίρια και παρότι δεν είναι αρμοδιότητα του υπουργείου Παιδείας αλλά των δήμων, θα λάβουμε σχετική πρωτοβουλία για άμεσες ενέργειες.

Η αξιολόγηση θα συνεχιστεί με νέα ψηφιακή πλατφόρμα

– Τι θα γίνει με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών; Θα συνεχιστεί και σε ποιους κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά; Οι σύλλογοι διδασκόντων διαμαρτύρονται ότι η διαδικασία είναι γραφειοκρατική. Θα υπάρξουν αλλαγές;

– Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού μας συστήματος ήδη υλοποιείται σύμφωνα με τις προεκλογικές κυβερνητικές δεσμεύσεις, δομούμενη σε τρεις πυλώνες: την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας, και την «ελληνική PISA». Η χώρα μας πια εντάχθηκε στην πλειονότητα των χωρών της Ευρώπης που εφαρμόζουν την αξιολόγηση. Τη σχολική χρονιά 2022-23 ξεκίνησε η ατομική αξιολόγηση, καθολικά και συστηματικά, πρώτη φορά μετά το 1982, των εκπαιδευτικών. Η διαδικασία εκκίνησε με τους εκπαιδευτικούς που το σχολικό έτος 2022-23 συμπλήρωναν διετία από τον διορισμό τους και ολοκληρώθηκε είτε βρίσκεται υπό εξέλιξη.
Από τα πρώτα στοιχεία έχουμε σχεδόν απόλυτη συμμετοχή των εκπαιδευτικών της τάξης του 99%, όπως και για την αυτοαξιολόγηση των σχολείων. Τα δεδομένα αυτά δείχνουν ότι η κουλτούρα της αξιολόγησης αρχίζει και εμπεδώνεται στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Ταυτόχρονα βέβαια έχουμε και κάποια φαινόμενα, πολύ περιορισμένα, αξιολογητών να κρατούν επιφυλακτική στάση ως προς το καθήκον τους.
Για τη νέα σχολική χρονιά 2023-24 προβλέπεται η ολοκλήρωση της αξιολόγησης των νεοδιόριστων, ώστε να μονιμοποιηθούν. Επιπρόσθετα, θα ξεκινήσει και η αξιολόγηση των υπολοίπων εκπαιδευτικών. Προηγούνται οι εκπαιδευτικοί με λιγότερα έτη υπηρεσίας αυτών με περισσότερα.
– Βελτιώσεις στη διαδικασία θα γίνουν;

– Ξεκινήσαμε ήδη τις απλουστεύσεις των διαδικασιών με στόχο την άμεση ελαχιστοποίηση της γραφειοκρατίας και στη διαδικασία της αξιολόγησης. Στο πλαίσιο αυτό για τη διεξαγωγή της αξιολόγησης σε όλα τα πεδία του συνόλου των μονίμων εκπαιδευτικών, θα αξιοποιηθεί σχετική πλατφόρμα, η οποία βρίσκεται σε τελικό στάδιο υλοποίησης σε συνεργασία με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

– Για ποιο λόγο αποφασίσατε την υπαγωγή της προσχολικής αγωγής στις αρμοδιότητες του υπουργείου Παιδείας; Η Ελλάδα κατατάσσεται τελευταία στην Ευρωπαϊκή Ενωση όσον αφορά τη συμμετοχή των παιδιών ηλικίας 3 έως 6 ετών στην προσχολική αγωγή και φροντίδα.

– Η απόκτηση δεξιοτήτων από πολύ μικρή ηλικία βοηθάει στην καλύτερη ανάπτυξη του παιδιού. Με βάση στοιχεία του ΟΟΣΑ, παιδιά που έχουν συμμετάσχει σε προγράμματα προσχολικής αγωγής για τουλάχιστον ένα χρόνο, στα 15 τους εμφανίζουν κατά 30,3% καλύτερες επιδόσεις στα μαθηματικά. Επίσης, η αξία της προσχολικής αγωγής είναι σημαντική ειδικά για την έγκαιρη διάγνωση αναπτυξιακών αποκλίσεων. Πρέπει όλοι οι γονείς να μπορούν να τις αναγνωρίσουν. Οσο γρηγορότερα τόσο καλύτερη η παρέμβαση. Είναι κάτι στο οποίο οι γονείς πρέπει να γαλουχηθούν ακόμα περισσότερο. Και αυτό είναι η φιλοσοφία της μεταφοράς της αρμοδιότητας στο υπουργείο Παιδείας. Η μεταφορά δεν έχει τόσο διαχειριστικό χαρακτήρα. Γίνεται για να αναπτύξουμε ένα ενιαίο εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε συνεργασία με το ΙΕΠ και από την άλλη να γίνει έγκαιρα και σωστά η όποια διάγνωση. Η επένδυση στην προσχολική αγωγή είναι η καλύτερη επένδυση που μπορεί να κάνει ένα κράτος.

– Στην Ελλάδα μιλάμε συνεχώς για τη γενική παιδεία, ενώ η επαγγελματική εκπαίδευση μας απασχολεί μόνο όταν συμβεί κάποιο επεισόδιο βίας ή όταν οι εργοδότες διαμαρτυρηθούν για έλλειψη πτυχιούχων ώστε να καλύψουν τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Δεν πρέπει επιτέλους το βάρος να δοθεί στην επαγγελματική εκπαίδευση;

– Θα προχωρήσουμε σε εντονότερη συσχέτιση των προγραμμάτων σπουδών των Επαγγελματικών Λυκείων, επιδιώκοντας να είναι πιο κοντά στις ανάγκες των τοπικών επιχειρήσεων. Σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, θα προσανατολίσουμε περισσότερο την επαγγελματική εκπαίδευση σε κλάδους που υπάρχει ζήτηση και όχι προσφορά. Θα ενισχύσουμε το δίκτυο ανάμεσα στα ΙΕΚ, Επαγγελματικά Λύκεια και Εργαστήρια και ταυτόχρονα θα γίνει rebranding των ΙΕΚ, με στόχο να καταστήσουμε την προοπτική της επαγγελματικής εκπαίδευσης ακόμα πιο θελκτική.