Pfizer: Πώς «σφράγισε» τη συμφωνία για 1,8 δισ. δόσεις εμβολίου με την ΕΕ

Για έναν μήνα, σύμφωνα με τους NY Times, η Φον Ντερ Λάιεν αντάλλασσε γραπτά μηνύματα και κλήσεις με τον Άλμπερτ Μπουρλά, διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer. Στις επαφές τους ξεκαθάρισαν δύο πράγματα: Η Pfizer μπορεί να είχε περισσότερε δόσεις για να παρέχει στην Ένωση, και η ΕΕ θα ήθελε πολύ να τις πάρει.

Γραπτά μηνύματα, κλήσεις και προσωπική διπλωματία έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στο να «σφραγιστεί» η συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και των Pfizer-BioNTech για την προμήθεια 1,8 δισ. δόσεων εμβολίου για τον κορονοϊό, σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times.

Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, τον Φεβρουάριο, ενώ η εκστρατεία εμβολιασμών της ΕΕ αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα, με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, να δέχεται πυκνά «πυρά», εμφανίστηκε «φως στο τούνελ».

Για έναν μήνα, σύμφωνα με τους NY Times, η φον ντερ Λάιεν αντάλλασσε γραπτά μηνύματα και κλήσεις με τον Άλμπερτ Μπουρλά, διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer. Στις επαφές τους ξεκαθάρισαν δύο πράγματα: Η Pfizer μπορεί να είχε περισσότερε δόσεις για να παρέχει στην Ένωση, και η ΕΕ θα ήθελε πολύ να τις πάρει.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η προσωπική αυτή διπλωματία έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο στη συμφωνία, που αναμένεται να οριστικοποιηθεί αυτή την εβδομάδα, με την ΕΕ να «κλειδώνει» την προμήθεια 1,8 δισ. δόσεων από την Pfizer και τη BioNTech.

Στο πλαίσιο του νέου συμβολαίου περιλαμβάνεται μια παραγγελία 900 εκατ. Δόσεων ως το 2023, με επιλογή για άλλα 900 εκατ. είπε η φον ντερ Λάιεν σε συνέντευξή της.

Η συμφωνία αυτή θα καταστήσει την ΕΕ τον μεγαλύτερο μεμονωμένο πελάτη της Pfizer με διαφορά: Σημειώνεται πως η εταιρεία έχει ως τώρα πουλήσει 300 εκατ. δόσεις στις ΗΠΑ. Ακόμη, στο πλαίσιο της συμφωνίας η ΕΕ θα μπορεί να μεταπωλήσει ή να δωρίσει τα εμβόλια σε εταίρους, επιτρέποντάς της να διεξάγει «διπλωματία των εμβολίων», υποστηρίζοντας τις προσπάθειες για ανοσοποίηση ανθρώπων σε φτωχότερες χώρες.

Η φον ντερ Λάιεν και ο Μπουρλά ήρθαν σε επαφή αρχικά τον Ιανουάριο, με τον δεύτερο να εξηγεί γιατί η εταιρεία του έπρεπε να διακόψει προσωρινά την προμήθεια εμβολίων ενώ αναβάθμιζε τις εγκαταστάσεις της στο Βέλγιο. Τον Νοέμβριο η ΕΕ υπέγραψε μια αρχική συμφωνία με την εταιρεία για 200 εκατ. δόσεις, με επιλογή για επιπλέον 100 εκατ.

Καθώς οι βελτιώσεις στις εγκαταστάσεις στο Βέλγιο προχωρούσαν, οι συζητήσεις μεταξύ Μπουρλά και φον ντερ Λάιεν συνεχίστηκαν. Παράλληλα η πανδημία σάρωνε την Ευρώπη, με τις Pfizer και BioNTech να προσπαθούν να αυξήσουν την κλίμακα παραγωγής. Για να αυξηθεί η παραγωγή περαιτέρω, ο Σον Μάρετ, chief commercial officer της BioNTech, επιδίωξε έγκριση για νεοαποκτηθείσες εγκαταστάσεις στη Γερμανία, που πραγματοποιούσαν ήδη παραγωγή δόσεων, τις οποίες αποθήκευαν, αναμένοντας το «πράσινο φως».

Κατά τα τέλη του Μαρτίου, όταν δόθηκε η έγκριση, είχαν παραχθεί ήδη 11 εκατ. δόσεις, που διοχετεύτηκαν στην ΕΕ.

Ακολούθησε μια σειρά από συμφωνίες: Στις 17 Φεβρουαρίου η Ένωση ανακοίνωσε παραγγελία για άλλα 200 εκατ. δόσεις, ενώ στις 19 Απριλίου ενεργοποίησε επιλογή για άλλα 100 εκατ.

Η ίδια η φον ντερ Λάιεν υποβάθμισε τις πολιτικές πιέσεις που δέχτηκε: «Ήξερα ότι η αύξηση των παραδόσεων θα άρχιζε αργά εκ των πραγμάτων, και ως εκ τούτου γνώριζα ότι το πρώτο τρίμηνο θα ήταν δύσκολο» σημείωσε. Ωστόσο «δεν το περίμενα να είναι τόσο δύσκολο, επειδή δεν περιλάβαμε το ενδεχόμενο η AstraZeneca να μειώσει τις παραδόσεις κατά 75%».

Ο Άλμπερτ Μπουρλά από πλευράς του αναφέρθηκε στην καλή προσωπική σχέση που ανέπτυξε με τη φον ντερ Λάιεν. «Πολλοί παγκόσμιοι ηγέτες έρχονταν σε επαφή μαζί μου, από προέδρους ή πρωθυπουργούς μέχρι βασιλιάδες και γενικοί γραμματείς οργανισμών». Όπως τόνισε, δημιουργήθηκε βαθιά εμπιστοσύνη μεταξύ τους, καθώς είχαν εκτενείς συζητήσεις. «Ήξερε λεπτομέρειες για τις παραλλαγές, ήξερε λεπτομέρειες για τα πάντα. Οπότε αυτό έκανε τη συζήτηση πολύ πιο ουσιώδη».

Παρά τις συμφωνίες με τις Pfizer και BioNTech η Ευρώπη κάνει ακόμα αγώνα δρόμου για να εμβολιάσει τους πολίτες της, καθώς παραμένει ακόμα πίσω σε σχέση πχ με το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Ωστόσο έχει καλύψει τα εμβόλια που δεν έχει λάβει από την AstraZeneca- εναντίον της οποίας προσφεύγει στη δικαιοσύνη- και έχει αναθεωρήσει τους στόχους για την πλήρη ανοσοποίηση του 70% των ενηλίκων της: Πλέον επιδιώκεται να επιτευχθεί τον Ιούλιο αντί για τον Σεπτέμβριο.

Επίσης, αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς και εξαγωγείς εμβολίων, με πάνω από 159 εκατ. δόσεις να διατίθενται σε 87 χώρες από τον Δεκέμβριο.

Κατά τον Μπουρλά αναμένεται να χρειαστεί «booster» έξι με δώδεκα μήνες μετά την πρώτη ένεση. Επίσης υπάρχουν και σχέδια γύρω από ένα εμβόλιο για το χειρότερο σενάριο, που θα είναι η εμφάνιση μιας παραλλαγής που θα είναι πολύ ανθεκτική στα υπάρχοντα εμβόλια.

Παρόλα αυτά, δεν λείπουν αυτοί που εκφράζουν προβληματισμούς για τη συμφωνία: Κάποιοι θεωρούν πως η ΕΕ ίσως να φτάνει σε επίπεδο μεγάλης εξάρτησης από την Pfizer- ωστόσο η φον ντερ Λάιεν λέει πως η ΕΕ θα μπορούσε και πάλι να προμηθευτεί δόσεις από άλλες εταιρείες. Όπως σημείωσε, παρακολουθείται η ανάπτυξη εμβολίων από τις Novavax και Sanofi, καθώς εμβολίων mRNA από τη Moderna (ήδη σε χρήση στην Ευρώπη) και την CureVac. Ακόμη, ιδιαίτερα ελκυστικό θεωρείται και το μονοδοσικό εμβόλιο της Johnson & Johnson.