Πάνω ο ΕΝΦΙΑ, κάτω οι αξίες των ακινήτων

Ακόμη πιο βαθιά πρέπει να βάλουν το χέρι στην τσέπη 7,4 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων μετά τις αλλαγές στους υπολογισμούς του ΕΝΦΙΑ που έφερε το ΥΠΟΙΚ για φέτος.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών, οι 4.945.937 από τους συνολικά 7.424.656 ιδιοκτήτες ακινήτων (δηλαδή 2 στα 3 νοικοκυριά και επιχειρήσεις) θα κληθούν να πληρώσουν τουλάχιστον τα ίδια ή και περισσότερα σε σχέση με πέρυσι (ή και με το 2014), παρ’ ότι την τελευταία διετία οι αντικειμενικές τιμές της εφορίας έπεσαν έως 19%, τα ακίνητά τους απαξιώθηκαν ακόμα περισσότερο και τα διαθέσιμα εισοδήματά τους μειώθηκαν δραματικά.

Η στατιστική του υπουργείου Οικονομικών, με βάση τα στοιχεία που ανακοίνωσε για τα εκκαθαριστικά που εκδόθηκαν δείχνει ότι:

Ο ΕΝΦΙΑ δεν καταργήθηκε, αλλά μειώθηκε σε σχέση με πέρυσι – επειδή μειώθηκαν οι αντικειμενικές τιμές της εφορίας – για 2.463.586 από τα 7.424.656 νοικοκυριά (33% του συνόλου ή 1 στα 3). Αν και το υπουργείο Οικονομικών δεν ανακοίνωσε πόση είναι η μείωση για αυτούς, πληροφορίες από λογιστικά γραφεία αναφέρουν ότι σπανίως ξεπερνούν τα 50 ή 100 ευρώ (δηλαδή έως 20 ευρώ μικρότερη η δόση που θα πληρώσουν οι υπόχρεοι από Σεπτέμβριο έως Ιανουάριο).
Ο ΕΝΦΙΑ παρέμεινε αμετάβλητος όπως και πέρυσι – παρ’ ότι μειώθηκαν οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων τους – σε περίπου 2,75 εκατομμύρια φορολογουμένους (ή 37% του συνόλου των υπόχρεων). Στην κατηγορία αυτήν ανήκουν 1,67 εκατομμύρια ιδιοκτήτες που θα πληρώσουν τα ίδια και 1,08 εκατομμύρια ιδιοκτήτες που, όπως και πέρυσι, απαλλάσσονται επειδή προέκυψε φόρος κάτω από 1 ευρώ.
Ο ΕΝΦΙΑ αυξήθηκε για 2,31 εκατομμύρια φορολογουμένους. Στην κατηγορία αυτήν ανήκουν 2.274.284 φυσικά πρόσωπα (31% των νοικοκυριών) αλλά και 34.357 νομικά πρόσωπα (62% των χειμαζόμενων επιχειρήσεων), που θα πληρώσουν πολύ περισσότερα σε σχέση με το 2015 (αλλά και με το 2014) επειδή «πετσοκόφτηκαν» φέτος οι φοροαπαλλαγές που ίσχυαν για τις παραγωγικές επιχειρήσεις και για τα ημιτελή ή κενά (μη ηλεκτροδοτούμενα) ακίνητα.

Πέλεκυς

Παρ’ ότι η συνολική αξία των ακινήτων (αντικειμενική και εμπορική) μειώθηκε δραματικά την τελευταία διετία, ο λογαριασμός από τα τελικά στοιχεία του ΕΝΦΙΑ ανήλθε τελικά φέτος στα 3,180 δισεκατομμύρια ευρώ, σχεδόν όσο και πέρυσι δηλαδή (3.246.041.473 ευρώ το 2015). Η μείωση αυτή δεν θα υπήρχε, αν τελευταία στιγμή δεν ακύρωνε η κυβέρνηση τις αυξήσεις φόρων που η ίδια επέβαλε σε αγροτεμάχια, βαριά ανάπηρους και άνεργους πολύτεκνους.

Οι απαλλαγές και εκπτώσεις που διασώθηκαν, για 1,080 εκατομμύρια νοικοκυριά, «κόστισαν» στο Δημόσιο μόλις 88,5 εκατ. ευρώ.

Θύματα του νέου ΕΝΦΙΑ έπεσαν όσοι είχαν απαλλαγές ή εκπτώσεις που φέτος τις έχασαν. Ιδίως οι παραγωγικές επιχειρήσεις (βιοτεχνίες, ξενοδοχεία κ.λπ.) που δίνουν αγώνα επιβίωσης και, αν κλείσουν, θα πλήξουν τα δημόσια έσοδα (από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές), τα εισοδήματα των εργαζομένων και της τοπικής κοινωνίας, αλλά και την αγορά στο σύνολό της.

Συγκεκριμένα:

4.448 επιχειρήσεις θα πληρώσουν υψηλότερο φόρο έως και 10 ευρώ (δηλαδή τον περυσινό φόρο συν 10 ευρώ).
5.754 επιχειρήσεις θα καταβάλουν αυξημένο ΕΝΦΙΑ έως και 50 ευρώ.
17.267 επιχειρήσεις θα πληρώσουν έως και 1.000 ευρώ περισσότερα από το 2015.
6.888 επιχειρήσεις καλούνται να πληρώσουν ΕΝΦΙΑ υψηλότερο από 1.000 ευρώ σε σχέση με το 2015.

Συμψηφισμοί

Την ίδια ώρα, πάντως, σε εφαρμογή έχουν τεθεί οι μνημονιακές διατάξεις του άρθρου 11 του Ν. 3943/2011, οι οποίες τροποποίησαν το άρθρο 83 του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων και προβλέπουν αυτεπάγγελτους συμψηφισμούς επιστροφών φόρου ακόμη και με μη ληξιπρόθεσμα χρέη των δικαιούχων προς το Δημόσιο, όπως ο ΕΝΦΙΑ που θα βεβαιωθεί!

Έτσι, όσοι φορολογούμενοι δικαιούνται επιστροφή φόρου εισοδήματος, η οποία δεν έχει ακόμα πιστωθεί στους τραπεζικούς λογαριασμούς τους, δεν θα τη λάβουν εάν πρώτα δεν εξοφλήσουν το οφειλόμενο ποσό ΕΝΦΙΑ που αναγράφεται στο εκκαθαριστικό τους.

Ειδικότερα, και φέτος ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 83 του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, που προβλέπουν ότι ποσά επιστροφών φόρου, τα οποία δικαιούνται φορολογούμενοι, επιτρέπεται να συμψηφίζονται αυτεπαγγέλτως ακόμη και με μη ληξιπρόθεσμες οφειλές τους, δηλαδή με φόρους που έχουν βεβαιωθεί στα ονόματά τους, αλλά οι προθεσμίες εξόφλησής τους δεν έχουν ακόμη εκπνεύσει! Στο πλαίσιο αυτό, οι αρμόδιες ΔΟΥ θα συμψηφίσουν τις επιστροφές φόρων εισοδήματος που οφείλουν κανονικά να καταβάλουν εφάπαξ στους φορολογουμένους με τις μη ληξιπρόθεσμες οφειλές τους από τον ΕΝΦΙΑ, οι οποίες θα μπορούν να εξοφληθούν από τους φορολογούμενους σε πέντε μηνιαίες δόσεις!

Οι δικαιούχοι επιστροφής φόρου μπορούν φυσικά να προβούν σε συμψηφισμό της οφειλής ΕΝΦΙΑ εφόσον προσέλθουν στην αρμόδια ΔΟΥ. Σε κάθε περίπτωση ο συμψηφισμός μπορεί να πραγματοποιηθεί και αυτεπαγγέλτως σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 83 του ΚΕΔΕ και τις οδηγίες που έχουν δοθεί με την ΠΟΛ.1022/24.1.2012 (σ.σ.: μέχρι στιγμής δεν είναι εφικτή από τεχνικής απόψεως η εν λόγω διαδικασία).

Επιστροφές φόρου

Εκτιμάται ότι περίπου 1.000.000 φορολογούμενοι που δικαιούνται φέτος να εισπράξουν εφάπαξ επιστροφές φόρων με βάση τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που έχουν ήδη υποβάλει, θα χάσουν τις επιστροφές αυτές ή ένα σημαντικό μέρος τους, προκειμένου οι υπηρεσίες της ΓΓΔΕ να χρησιμοποιήσουν τα ποσά των επιστροφών για να εισπράξουν τα ποσά του ΕΝΦΙΑ του 2016.

Έτσι, για παράδειγμα, εάν ένας φορολογούμενος έχει το δικαίωμα να εισπράξει επιστροφή φόρου 600 ευρώ με βάση τη φετινή φορολογική δήλωση, αλλά ταυτόχρονα με βάση το εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ έχει κληθεί να πληρώσει ποσό της τάξεως των 600 ευρώ, τότε οι υπηρεσίες της ΓΓΔΕ του υπουργείου Οικονομικών έχουν το δικαίωμα να συμψηφίσουν την επιστροφή φόρου με τη μη ληξιπρόθεσμη οφειλή του ΕΝΦΙΑ και να μην αποδώσουν στον φορολογούμενο κανένα ποσό!

Επίσης, εάν ένας φορολογούμενος δικαιούται να εισπράξει επιστροφή φόρου εισοδήματος 700 ευρώ με βάση τη φετινή φορολογική δήλωση ενώ οφείλει να καταβάλει ΕΝΦΙΑ 1.000 ευρώ με βάση το σχετικό εκκαθαριστικό σημείωμα, θα του «κατασχεθεί» ολόκληρη η επιστροφή των 700 ευρώ για να εξοφληθεί αυτόματα ισόποσο τμήμα του μη ληξιπρόθεσμου χρέους του ΕΝΦΙΑ! Ο φορολογούμενος αυτός θα κληθεί ουσιαστικά να εξοφλήσει σε δόσεις το υπόλοιπο της οφειλής του ΕΝΦΙΑ, δηλαδή το ποσό των 300 ευρώ.

Κατασχέσεις

Οι «κατασχέσεις» επιστροφών φόρου για να εισπραχθούν ταχύτερα μελλοντικά μη ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο νομοθετήθηκαν για πρώτη φορά επί Παπακωνσταντίνου με τη διάταξη του άρθρου 11 του Ν. 3943/2011 που τροποποίησε το άρθρο 83 του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων για τους συμψηφισμούς οφειλών. Η διάταξη αυτή ενεργοποιήθηκε στις αρχές του 2012 με εγκύκλιο που εξέδωσε η τότε πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών. Με την εγκύκλιο εκείνη είχε διευκρινιστεί, μεταξύ των άλλων, ότι:

1) Σε συμψηφισμό υπόκεινται οι βεβαιωμένες οφειλές προς το Δημόσιο, είτε είναι ληξιπρόθεσμες είτε όχι.

2) Συμψηφισμός μπορεί να γίνει και αυτεπάγγελτα, δηλαδή χωρίς να εκφράσει σχετική επιθυμία (χωρίς να υποβάλει τη σχετική αίτηση – δήλωση) ο δικαιούχος της απαίτησης κατά του Δημοσίου. Ο αυτεπάγγελτος συμψηφισμός επιτρέπεται ακόμη και για μη ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο, καθώς και για ληξιπρόθεσμες οφειλές που έχουν υπαχθεί σε ρυθμίσεις τμηματικής εξόφλησης. Συγκεκριμένα, σε περίπτωση που υφίστανται βεβαιωμένα χρέη στο Δημόσιο (ΔΟΥ ή Τελωνείο), ληξιπρόθεσμα ή μη, ανεξαρτήτως του εάν έχουν υπαχθεί σε νομοθετική ρύθμιση ή σε διευκόλυνση τμηματικής καταβολής ή τελούν σε αναστολή και από τα στοιχεία που υπάρχουν αποδεικνύεται η απαίτηση του οφειλέτη κατά του Δημοσίου (π.χ. αν υφίσταται τίτλος επιστροφής, αν ο οφειλέτης αιτείται χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας από το Δημόσιο ή γνωστοποιεί την απαίτησή του κατά του Δημοσίου ο ίδιος ή η εκκαθαρίζουσα αρχή), τότε ο συμψηφισμός ενεργείται αυτεπάγγελτα από τον προϊστάμενο της υπηρεσίας.

Ο αυτεπάγγελτος συμψηφισμός, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις, διενεργείται και σε περίπτωση που ο οφειλέτης είναι ταυτόχρονα και δικαιούχος επιστροφής φόρου ή άλλης χρηματικής απαίτησης κατά του Δημοσίου μικρότερης των 1.500 ευρώ.

Τώρα σε ό,τι αφορά την επιβίωση του ΕΝΦΙΑ, το κυβερνητικό επιτελείο κάνει λόγο για την αντικατάστασή του το 2017 από τον ΦΜΑΠ, αν και εφόσον το επιτρέψει και το κουαρτέτο!!!

Για να το επιτρέψουν πάντως αυτό οι δανειστές δεν θα πρέπει να μειωθεί ο στόχος των συνολικών εσόδων, που φτάνει στα 2,65 δισ. ευρώ τον χρόνο. Για τον λόγο αυτόν το ΥΠΟΙΚ σκέφτεται να αλλάξει το μείγμα εκείνων που θα πληρώνουν τον φόρο, καθώς και τη λογική επιβολής του φόρου ώστε να μπορέσει ο πρωθυπουργός να το εξαγγείλει στη ΔΕΘ.

Προτεραιότητά τους, όπως ο ίδιος λέει, είναι να ελαφρυνθούν οι κατέχοντες μικρής αξίας ακίνητης περιουσίας και να επιβαρυνθούν οι κάτοχοι μεγαλύτερων περιουσιών. Έτσι η επιβολή του φόρου εκτιμάται ότι θα γίνεται στο σύνολο της αξίας της ακίνητης περιουσίας και όχι ανά τετραγωνικό μέτρο του κάθε ακινήτου. Το σύστημα θα προσομοιάζει με εκείνο του παλαιού ΦΜΑΠ, όμως θα είναι μικρότερες οι φορολογικές απαλλαγές και διαφορετικοί οι συντελεστές, με αφορολόγητη τη συνολική ακίνητη περιουσία με αξία κάτω από 50.000 ευρώ. Όμως το τελικό ύψος της απαλλαγής θα εξαρτηθεί και από τους συντελεστές που θα εφαρμοστούν. Προβληματισμός ωστόσο υπάρχει στο υπουργείο Οικονομικών για το αν το αφορολόγητο που θα καθιερωθεί θα ισχύει για όλους ανεξαιρέτως τους ιδιοκτήτες ακινήτων και αν ο φόρος θα υπολογίζεται πάνω από το ποσό αυτό ή θα απαλλάσσονται μόνο όσοι έχουν ακίνητα ώς 50.000 ευρώ και οι υπόλοιποι θα πληρώνουν φόρο για το σύνολο.

Οι τελικές αποφάσεις ως προς τους αριθμούς θα εξαρτηθούν από τις ασκήσεις προσομοίωσης που έχουν ήδη γίνει και τις προσαρμογές που θα γίνουν, ώστε να επιτυγχάνεται ο στόχος της είσπραξης των 2,65 δισ. ευρώ και να μεταφέρεται το βάρος στις μεγαλύτερες περιουσίες, δηλαδή στην ανακατανομή των φορολογικών βαρών.

topontiki