«Με την εφαρμογή του ενεργειακού πακέτου της ΕΕ και την αποθήκευση ενέργειας ο καταναλωτής μπορεί να συμμετέχει στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, να καταναλώνει τη δική του ενέργεια χωρίς να χρειαστεί να πληρώσει φόρους, ή ακόμη και να κερδίζει από τις διακυμάνσεις της χονδρικής τιμής του ρεύματος. Η αποθήκευση ενέργειας συνδέει τη βιώσιμη παραγωγή ενέργειας με την οικονομική προστιθέμενη αξία για τους καταναλωτές».

Αυτά, μεταξύ άλλων, επισημαίνει ο γενικός γραμματέας του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Αποθήκευση Ενέργειας (EASE), Patrick Clerens, σε συνέντευξη προς το Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, τονίζοντας ακόμη ότι η αποθήκευση ενέργειας θα παίξει κρίσιμο ρόλο στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα για σταδιακή εξάλειψη των εκπομπών διοξειδίου, καθώς αποτελεί προϋπόθεση για την ενσωμάτωση υψηλότερων μεριδίων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ παράλληλα υποστηρίζει την αποτελεσματική λειτουργία του δικτύου. Μέλη του Οργανισμού από ελληνικής πλευράς είναι η ΔΕΗ και η Eunice Energy Group.

Η συνέντευξη του Patrick Clerens στον Κώστα Βουτσαδάκη για το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων έχει ως εξής:

– Τι είναι ο οργανισμός EASE και πώς μπορεί συμβάλει στην ανάπτυξη συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας;

– Ο EASE (Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Αποθήκευση Ενέργειας) είναι ο κορυφαίος οργανισμός που εκπροσωπεί οργανισμούς που δραστηριοποιούνται σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας της αποθήκευσης ενέργειας. Ο EASE προωθεί την ανάπτυξη της αποθήκευσης ενέργειας για την υποστήριξη της οικονομικά αποδοτικής μετάβασης σε ένα βιώσιμο, χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, και ασφαλές ενεργειακό σύστημα.

Ο EASE απαρτίζεται από περίπου 40 μέλη που αντιπροσωπεύουν εταιρείες κοινής ωφέλειας, προμηθευτές τεχνολογίας, ερευνητικά ιδρύματα, διαχειριστές συστημάτων διανομής και διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς με σημαντική εμπειρία σε όλες τις τεχνολογίες αποθήκευση. Αυτό μας επιτρέπει να δημιουργούμε νέες ιδέες και προτάσεις πολιτικής που είναι απαραίτητες για τη δημιουργία ενός ρυθμιστικού πλαισίου που θα υποστηρίζει την αποθήκευση.

Υπό το πρίσμα των αλλαγών που φέρνει το Πακέτο Καθαρής Ενέργειας (CEP) και η Πράσινη Συμφωνία της Ευρώπης (Green Deal) όσον αφορά στην αναγνώριση της αποθήκευσης, οι προοπτικές για τον κλάδο της αποθήκευσης κατά το επόμενο έτος είναι πολύ θετικές. Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε τον κλάδο αποθήκευσης διευκολύνοντας την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τεχνολογίες και εφαρμογές αποθήκευσης ενέργειας, τόσο μέσω των εσωτερικών Ομάδων Εργασίας και των Επιχειρησιακών Ομάδων του EASE όσο και μέσω της παγκόσμιας διάσκεψης για την αποθήκευση ενέργειας τον Οκτώβριο του 2020.

– Ποιoς θα είναι ο ρόλος της αποθήκευσης στο πλαίσιο της “Πράσινης Συμφωνίας της Ευρώπης” και ποιά τα οφέλη που μπορεί να προκύψουν για τους καταναλωτές;

– Ο EASE υποστηρίζει σθεναρά το όραμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όπως ορίζεται στην Πράσινη Συμφωνία της Ευρώπης. Η αυξημένη ανάπτυξη λύσεων αποθήκευσης ενέργειας θα είναι υψίστης σημασίας για την επίτευξη αυτών των στόχων, καθώς επιτρέπει μια πιο οικονομική ενεργειακή μετάβαση, καθιστώντας ευκολότερη την ενσωμάτωση μεγάλων μεριδίων μεταβλητών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (vRES). Πιστεύουμε ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΕ θα δώσουν προτεραιότητα στην τεχνολογική ουδετερότητα, λαμβάνοντας υπόψη τη συμβολή όλων των διαφορετικών τεχνολογιών αποθήκευσης ενέργειας αντί να επιλέξουν νικητές και ηττημένους.

Η ενεργειακή μετάβαση δεν θα συμβεί χωρίς τους καταναλωτές και τις ενεργειακές κοινότητες, οι οποίες θα μπορούσαν επίσης να είναι καθαρές κοινότητες «αποθήκευσης ενέργειας», χωρίς στοιχεία παραγωγής. Με το συμφωνημένο Πακέτο Καθαρής Ενέργειας, οι καταναλωτές θα διαδραματίζουν προοδευτικά έναν πιο ενεργό ρόλο.

Ο καταναλωτής μπορεί να συμμετέχει στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας (μερικές φορές μέσω ενός συνόλου αγοραστών), να καταναλώνει τη δική του ηλεκτρική ενέργεια χωρίς να χρειαστεί να πληρώσει φόρους, ή ακόμη και να ζητήσει να έχει πρόσβαση στις διακυμάνσεις της χονδρικής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό σημαίνει ότι οι καταναλωτές στο μέλλον θα έχουν μια οικονομική προστιθέμενη αξία για να έχουν μεγαλύτερες συσκευές αποθήκευσης, να εξισορροπήσουν την αντλία θερμότητας, τους ηλιακούς συλλέκτες, το ηλεκτρικό όχημα, κ.ο.κ., καθώς και να συναλλάσσονται στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας αξιοποιώντας τις δυνατότητες αρμπιτράζ καθώς και τις δυνατότητες υπηρεσιών των συστημάτων. Έτσι, η αποθήκευση ενέργειας συνδέει τη βιώσιμη παραγωγή ενέργειας με την οικονομική προστιθέμενη αξία για τους καταναλωτές.

– Ποιες θα είναι οι σημαντικότερες προκλήσεις για την αξιοποίηση του πλήρους δυναμικού των τεχνολογιών αποθήκευσης ενέργειας;

– Με την έγκριση του Πακέτου Καθαρής Ενέργειας, η προσοχή έχει στραφεί ιδίως στη μακροπρόθεσμη στρατηγική για την απαλλαγή από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με τον προτεινόμενο από την Επιτροπή Νόμο για το Κλίμα, ο οποίος θα υποβληθεί προς ψήφιση τον Μάρτιο, 2020, ο στόχος του 2050 για την ουδετερότητα του κλίματος θα καταστεί υποχρεωτικός. Η αποθήκευση ενέργειας μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο στην πρωτοβουλία αυτή, καθώς αποτελεί προϋπόθεση για την ενσωμάτωση υψηλότερων μεριδίων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ παράλληλα υποστηρίζει την αποτελεσματική λειτουργία του δικτύου.

Είναι επιτακτική ανάγκη να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής σε όλα τα επίπεδα σε ολόκληρη την Ευρώπη, ώστε να κατανοήσουμε την πολυπλοκότητα της επιχειρηματικής υπόθεσης της αποθήκευσης ενέργειας και των πολλών διαφορετικών υπηρεσιών που μπορεί να προσφέρει αυτή – και οι οποίες πρέπει να αμείβονται. Η βιομηχανία και οι αρμόδιοι για τη χάραξη πολιτικής πρέπει να συνεργαστούν σε ένα ευρύ φάσμα προτεραιοτήτων πολιτικής για τον σχεδιασμό έξυπνων και αποτελεσματικών μέτρων που μπορούν να διασφαλίσουν ότι η αποθήκευση ενέργειας φθάνει τα επίπεδα ανάπτυξης που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων απεξάρτησης από τον άνθρακα του 2030 και του 2050.

– Ο EASE διοργάνωσε ένα ειδικό workshop για συστήματα αποθήκευσης ενέργειας για τα νησιά στις Βρυξέλλες τον περασμένο Νοέμβριο. Ποια ήταν τα γενικά συμπεράσματα που προέκυψαν; Πώς βλέπετε τις προοπτικές για την Ελλάδα και τις ελληνικές επιχειρήσεις για να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν διάφορες τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο νησιωτικό περιβάλλον;

– Τα νησιά αντιμετωπίζουν μοναδικές προκλήσεις όσον αφορά τη διασφάλιση ενός ασφαλούς και οικονομικά αποδοτικού ενεργειακού εφοδιασμού και χαρακτηρίζονται ως πρωτοπόροι στη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην ανάπτυξη έργων αποθήκευσης ενέργειας.

Ανεξάρτητα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε νησιού, τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας είναι κατά κύριο λόγο χρήσιμα για την εξασφάλιση της απεξάρτησης από τον άνθρακα των νησιωτικών περιβαλλόντων. Κατά τη διάρκεια του workshop για την Αποθήκευση Ενέργειας στα Νησιά, μάθαμε από έργα αποθήκευσης ανά τον κόσμο που έχουν ήδη εφαρμόσει τεχνολογία αιχμής. Τέτοιες τεχνολογίες έχουν εφαρμοστεί στις Βερμούδες, στην Ελλάδα, στην Ιταλία, στη Γαλλία, στις Καναρίους Νήσους, στα νησιά Orkney (στη Σκωτία) και στην Ταϊβάν. Διαφορετικές λύσεις αποθήκευσης -μπαταρίες ιόντων λιθίου, υδροηλεκτρικοί σταθμοί, οι υπερσυμπυκνωτές, και υδρογόνο- τεχνολογίες που έχουν αποδείξει την ικανότητά τους να παρέχουν οικονομικά ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών, από τη μείωση των εκπομπών ορυκτών καυσίμων όταν συνδυάζονται με τις γεννήτριες ντίζελ, στη δραστική μείωση του περιορισμού των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ή την παροχή βασικών υπηρεσιών δικτύου, όπως η στρεφόμενη εφεδρεία για την αποτροπή της αποκοπής φορτίου και των διακοπών ρεύματος.

Το workshop τόνισε ότι μια επιτυχημένη επιχειρηματική υπόθεση για την αποθήκευση πρέπει να υποστηρίζεται από μια κατάλληλη αγορά και ένα ρυθμιστικό πλαίσιο. Το αποθαρρυντικό ρυθμιστικό περιβάλλον, η αβεβαιότητα στις μακροπρόθεσμες επενδύσεις και η έλλειψη κοινωνικής αποδοχής παραμένουν, στις περισσότερες περιπτώσεις, το βασικό εμπόδιο για την ανάπτυξη έργων αποθήκευσης ενέργειας.

Προς το παρόν, η πιο σημαντική επιχειρηματική περίπτωση είναι να αντικατασταθεί μέρος της παραγωγής ενέργειας από συστήματα ντίζελ που υπάρχουν στα νησιά με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε συνδυασμό με αποθήκευση ενέργειας. Αυτό έχει το πλεονέκτημα ότι αποφεύγεται ο περιβαλλοντικός κίνδυνος μεταφοράς πετρελαίου στα νησιά, μειώνοντας παράλληλα την εκπομπή αερίων ρύπων και το συνολικό μεταβλητό κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.

– Η ΔΕΗ και ο όμιλος Eunice Energy Group είναι τα Ελληνικά μέλη του EASE. Πώς θα μπορούσαν να επωφεληθούν περισσότερο οι ελληνικές εταιρείες ενέργειας από τον EASE και τις δραστηριότητές του;

– Τα ελληνικά μέλη του ΕASE, ο όμιλος Eunice Energy Group (EEG) και η ΔΕΗ, επωφελήθηκαν κυρίως από την πλατφόρμα για νέες ιδέες και λύσεις στον τομέα της αποθήκευσης ενέργειας που παρέχει ο EASE σε όλα τα μέλη του. Με τον EASE να λειτουργεί ως μια κοινή, ενιαία φωνή για την αποθήκευση στην Ευρώπη, τα μέλη μας κατέχουν ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μαθαίνοντας για το μελλοντικό σχεδιασμό της αγοράς και τις επιχειρηματικές υποθέσεις πριν από τις επίσημες δημοσιεύσεις και την εφαρμογή τους. Ένας δραστήριος συμμέτοχος στον EASE, όχι μόνο κερδίζει εμπειρογνωμοσύνη από την ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών με άλλους φορείς που εμπλέκονται σε αυτόν τον κλάδο, αλλά επωφελείται επίσης από τη συμμετοχή του προβάλλοντας τις εφαρμογές αποθήκευσής και προωθώντας τις καινοτόμες λύσεις του στα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη του κλάδου της αποθήκευσης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η προβολή αυτή μπορεί επίσης να επιτευχθεί μέσω έργων που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ. Πράγματι, η πρόσβαση στην ευρωπαϊκή χρηματοδότηση είναι ένα ακόμη βασικό πλεονέκτημα για τα μέλη του EASE.

Συνολικά, η εμπειρία που αποκτήθηκε στο πλαίσιο του έργου στην Τήλο θα επιτρέψει στους συμμετέχοντες να αυξήσουν κλιμακωτά τις παρεχόμενες λύσεις προκειμένου να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των μεγαλύτερων ενεργειακών συστημάτων. Επίσης, αυτή η γνώση θα είναι καθοριστική για τον ορισμό νέων σχεδίων αγοράς και επιχειρηματικών υποθέσεων.