ΟΠΕΚΑ – Αναλυτικός οδηγός αιτήσεων για το Επίδομα Ενοικίου| Το Επίδομα Στέγασης είναι προνοιακό πρόγραμμα επιδότησης ενοικίου για τα νοικοκυριά που μισθώνουν την κύρια κατοικία τους. Πρόκειται για την πρώτη οργανωμένη προσπάθεια να αποκτήσει η χώρα συνεκτική στεγαστική πολιτική και αποτελεσματικό σύστημα κοινωνικής προστασίας της πρώτης κατοικίας σε τέτοια κλίμακα.
Το προνοιακό πρόγραμμα επιδότησης ενοικίου με συνολικό ετήσιο προϋπολογισμό 300 εκατομμύρια ευρώ απευθύνεται σε 260.000 νοικοκυριά και 667.000 ανθρώπους.
Ποσό
Το ποσό του επιδόματος Στέγασης ορίζεται ως ακολούθως:
Για τον δικαιούχο : 70 ευρώ το μήνα
Για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού προσαύξηση 35 ευρώ το μήνα.
Το ανήλικο παιδί προσμετράται ως ενήλικας τόσο στον υπολογισμό των εισοδηματικών κριτηρίων, όσο και στον υπολογισμό του εισοδήματος. Η κλιμάκωση που επιλέχθηκε δίνει έμφαση στο παιδί, με προφανή στόχο να προωθηθεί η γεννητικότητα, ενώ ειδική μέριμνα υπάρχει για τις μονογονεϊκές οικογένειες και τα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα.Στη μονογονεϊκή οικογένεια, για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 70 ευρώ το μήνα. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 70 ευρώ το μήνα για κάθε απροστάτευτο τέκνο. Ως ανώτατο όριο του Επιδόματος Στέγασης ορίζονται τα 210 ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
Για τα μισθωτήρια στα οποία το ποσό του ενοικίου είναι μικρότερο των ανωτέρω ποσών, το ύψος του επιδόματος ανέρχεται έως του αντίστοιχου ποσού.
Η χορήγηση του επιδόματος πραγματοποιείται κατόπιν αίτησης και μπορεί να έχει διάρκεια 12 μήνες. Ειδικότερα, με την πάροδο έξι μηνών από την έκδοση της πράξης έγκρισης, κι εφόσον πληρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις η χορήγηση του επιδόματος ανανεώνεται αυτόματα για έξι μήνες ακόμα. Κατά τη διάρκεια του έκτου μήνα από την ημερομηνία έκδοσης της πράξης έγκρισης και σε περίπτωση μεταβολής της σύνθεσης του νοικοκυριού ή των όρων του μισθωτηρίου, ο δικαιούχος μπορεί να επικαιροποιήσει τα στοιχεία της αίτησής του και το ποσό του επιδόματος να αναπροσαρμοστεί αναλόγως για το δεύτερο 6μηνο χορήγησης. Με την πάροδο των 12 μηνών από την έκδοση της πράξης έγκρισης ο δικαιούχος μπορεί να επανυποβάλει αίτηση ένταξης στο πρόγραμμα.
Κριτήρια ένταξης
Εισοδηματικά
Το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο.
Το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
Προσοχή, στο εισοδηματικό όριο για την επιδότηση ενοικίου δεν προσμετρώνται τα ποσά του Επιδόματος Παιδιού, τα μη ανταποδοτικά αναπηρικά επιδόματα και το επίδομα αναδοχής. Κατά τα λοιπά συμπεριλαμβάνεται, όπως παγίως συμβαίνει, το πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα από κάθε πηγή προέλευσης – προ φόρων, μετά την αφαίρεση των εισφορών για κοινωνική ασφάλιση – που εισπράχθηκε από όλα τα μέλη του νοικοκυριού, όπως προκύπτει από τις τελευταίες εκκαθαρισμένες δηλώσεις φόρου εισοδήματος.
Επίσης το Επίδομα Στέγασης δεν υπολογίζεται στον καθορισμό της εισοδηματικής ενίσχυσης ή στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή του ΚΕΑ και του Επιδόματος Παιδιού
Περιουσιακά κριτήρια
Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως των 180.000 ευρώ.
Το συνολικό ύψος των καταθέσεων του νοικοκυριού ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κτλ, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενα κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ. Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 7.000 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο.
Το συνολικό ποσό από τόκους καταθέσεων όπως έχουν δηλωθεί στην τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1), δεν μπορεί να υπερβαίνει ετησίως το ποσό που προκύπτει από τον εξής μαθηματικό τύπο:
Ετήσιος τόκος = όριο καταθέσεων για κάθε τύπο νοικοκυριού * μέσο ετήσιο καταθετικό επιτόκιο /100
Δεν γίνονται δεκτές αιτήσεις νοικοκυριών, τα μέλη των οποίων, βάσει της τελευταίας εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος:
εμπίπτουν στις διατάξεις του φόρου πολυτελούς διαβίωσης,
δηλώνουν δαπάνες για αμοιβές πληρωμάτων σκαφών αναψυχής,
δηλώνουν δαπάνες άνω των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία,
δηλώνουν δαπάνες για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό, όπως αυτές προσδιορίζονται στους αντίστοιχους κωδικούς του εντύπου Ε1.
Κριτήρια διαμονής
Ο δικαιούχος του επιδόματος πρέπει να διαμένει νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια κατά τα τελευταία 5 έτη, όπως προκύπτει από την υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος για τα έτη αυτά ή κάθε άλλο πρόσφορο δικαιολογητικό και με την προϋπόθεση ότι οι Δηλώσεις Φορολογίας Εισοδήματος για παρελθόντα έτη δεν έχουν υποβληθεί σε ημερομηνία μεταγενέστερη της απόκτησης του ΑΦΜ. Τα υπόλοιπα μέλη του νοικοκυριού πρέπει επίσης να διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια.
Καταβολή του επιδόματος
Το επίδομα καταβάλλεται μηνιαίως με πίστωση σε τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου. Προσοχή, το επίδομα δεν καταβάλλεται εάν ο αιτών δεν έχει δηλώσει στην αίτησή του αριθμό τραπεζικού λογαριασμού στον οποίο είναι δικαιούχος ή συνδικαιούχος. Επίσης το επίδομα δεν καταβάλλεται σε περίπτωση αποτυχίας της ταυτοποίησης του μέσω ΑΦΜ.
Το δικαίωμα στην καταβολή του επιδόματος ισχύει από την 1η ημέρα του επόμενου μήνα από αυτόν κατά τον οποίο υποβλήθηκε η αίτηση.
Κατά την πρώτη εφαρμογή του προγράμματος και για τις αιτήσεις που θα υποβληθούν τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, το δικαίωμα στην καταβολή του επιδόματος ισχύει από 01/01/2019 και καταβάλλεται στο σύνολό του ως πρώτη δόση, για τους δικαιούχους που πληρούν τους όρους και προϋποθέσεις του προγράμματος και στων οποίων το όνομα υπάρχει ηλεκτρονικό μισθωτήριο συμβόλαιο από την ημερομηνία αυτή.
Διαδικασία υποβολής της αίτησης
Η αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά είτε από τους αιτούντες απευθείας είτε μέσω των αρμοδίων οργάνων των Δήμων ή των Κέντρων Κοινότητας των Δήμων στους οποίους διαμένουν οι αιτούντες. Τα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα και οι μονογονεϊκές οικογένειες υποβάλλουν αίτηση αποκλειστικά στους Δήμους ή τα Κέντρα Κοινότητας.
Η αίτηση υποβάλλεται από το πρόσωπο στο όνομα του οποίου έχει συναφθεί το μισθωτήριο συμβόλαιο της κύριας κατοικίας. Σε περίπτωση νοικοκυριού που απαρτίζεται και από φιλοξενούμενα μέλη, η αίτηση υποβάλλεται από τον υπόχρεο ή τον σύζυγο του υπόχρεου υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, για το σύνολο των μελών του νοικοκυριού.
Ο αιτών συμπληρώνει υποχρεωτικά στα αντίστοιχα πεδία της αίτησης το Α.Φ.Μ. και τον Α.Μ.Κ.Α. Όλα τα δεδομένα που αφορούν σε προσωπικά στοιχεία, στη σύνθεση του νοικοκυριού, σε φορολογικά και οικονομικά στοιχεία προκύπτουν από διασυνδέσεις ή διασταυρώσεις με τις βάσεις δεδομένων της Α.Α.Δ.Ε. της Η.Δ.ΙΚ.Α., του Ε.Φ.Κ.Α., του Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε., των υπουργείων Μεταναστευτικής Πολιτικής, Παιδείας, Εργασίας. Σε περίπτωση που προκύπτει αναντιστοιχία στοιχείων, η αίτηση παραμένει σε εκκρεμότητα και ο αιτών προσκομίζει στον Δήμο ή το Κέντρο Κοινότητας κάθε πρόσφορο δικαιολογητικό για την τεκμηρίωση της πραγματικής κατάστασης του νοικοκυριού.
Αίτηση από το σπίτι
Ο αιτών υποβάλλει ηλεκτρονικά την αίτηση του μέσω του διαδικτυακού ιστοτόπου του προγράμματος, χρησιμοποιώντας τους προσωπικούς κωδικούς πρόσβασης του πληροφοριακού συστήματος TAXISnet της Α.Α.Δ.Ε. Η εισαγωγή των κωδικών πρόσβασης επέχει θέση δήλωσης συναίνεσης στις διασταυρώσεις που θα πραγματοποιηθούν.
Σε περίπτωση πολυπρόσωπου νοικοκυριού ζητείται η συναίνεση των ενήλικων μελών του νοικοκυριού μέσω των κωδικών τους TAXISnet. Η συναίνεση όλων των ενηλίκων μελών είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της αίτησης.
Αίτηση στα Κέντρα Κοινότητας
Ο αιτών προσκομίζει στον εξουσιοδοτημένο υπάλληλο του Δήμου διαμονής του ή του Κέντρου Κοινότητας του Δήμου διαμονής, υπογεγραμμένο, με θεωρημένο το γνήσιο της υπογραφής, από όλα τα ενήλικα μέλη του νοικοκυριού, το έντυπο συναίνεσης, που βρίσκεται αναρτημένο στον διαδικτυακό ιστότοπο του προγράμματος, με το οποίο τα μέλη του νοικοκυριού συναινούν στο σύνολο των διασταυρώσεων που θα πραγματοποιηθούν για την επιβεβαίωση των στοιχείων τους. Το έντυπο συναίνεσης υποβάλλεται και στην περίπτωση μονοπρόσωπου νοικοκυριού. Εάν η αίτηση αφορά και φιλοξενούμενους, το έντυπο συναίνεσης υπογράφεται υποχρεωτικά και από όλα τα ενήλικα φιλοξενούμενα μέλη. Για τη συμπλήρωση της αίτησης ο εξουσιοδοτημένος υπάλληλος ενημερώνει τον αιτούντα για όσα στοιχεία είναι διαθέσιμα από τις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων. Ο αιτών επισημαίνει τα στοιχεία που λείπουν.
Ο εξουσιοδοτημένος υπάλληλος, αφού συμπληρώσει τα στοιχεία της αίτησης στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, εκτυπώνει την πλήρη αίτηση με τα δηλωθέντα στοιχεία.
Σε περίπτωση που προκύπτει αναντιστοιχία μεταξύ των δηλωθέντων στοιχείων και του αποτελέσματος των διασταυρώσεων, η αίτηση παραμένει σε εκκρεμότητα και ο αιτών υποχρεούται να προσκομίσει στον Δήμο ή το Κέντρο Κοινότητας κάθε πρόσφορο δικαιολογητικό για την τεκμηρίωση της πραγματικής κατάστασης του νοικοκυριού.
Αν μετά την οριστική υποβολή και επεξεργασία της αίτησης το νοικοκυριό πληροί τα κριτήρια υπαγωγής στο πρόγραμμα, η αίτηση γίνεται δεκτή και σημαίνεται αυτομάτως με την ένδειξη «Εγκεκριμένη». Η εγκεκριμένη αίτηση μπορεί να τροποποιηθεί από τον δικαιούχο απευθείας, ή μέσω του Δήμου ή του Κέντρου Κοινότητας του τόπου διαμονής, καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος αποκλειστικά για τη διόρθωση των στοιχείων επικοινωνίας και του αριθμού τραπεζικού λογαριασμού (ΙΒΑΝ).
Σε περίπτωση που μετά την οριστική υποβολή και επεξεργασία της αίτησης το νοικοκυριό δεν πληροί τα κριτήρια υπαγωγής στο πρόγραμμα η αίτηση σημαίνεται αυτομάτως με την ένδειξη «Μη Έγκριση». Οι λόγοι της απόρριψης αναγράφονται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του προγράμματος.
Προϋποθέσεις και απαιτούμενα δικαιολογητικά
Για τη χορήγηση του Επιδόματος Στέγασης απαιτείται η δήλωση και αποδοχή του ηλεκτρονικού μισθωτηρίου συμβολαίου. Το μισθωτήριο θα πρέπει να είναι σε ισχύ κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης και για το σύνολο της περιόδου χορήγησης του επιδόματος.
Η σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας για την μισθωμένη κατοικία θα πρέπει να είναι στο όνομα του αιτούντα ή μέλους του νοικοκυριού. Η προϋπόθεση αυτή ισχύει από 1/1/2020. Μέχρι την 31/12/2019 η σύμβαση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας για τη μισθωμένη κατοικία θα πρέπει να μεταφερθεί στο όνομα του αιτούντα ή μέλους του νοικοκυριού.
Τα δικαιολογητικά που προσκομίζονται κατά περίπτωση στους Δήμους ή τα Κέντρα Κοινότητας είναι:
α) Σε περίπτωση που η σύνθεση του νοικοκυριού είναι διαφορετική από αυτήν που εμφανίζεται από τα αποτελέσματα των ηλεκτρονικών διασταυρώσεων, απαιτείται η προσκόμιση οποιουδήποτε δικαιολογητικού τεκμηριώνει τη μεταβολή (π.χ. πιστοποιητικό γέννησης, αντίγραφο ληξιαρχικής πράξης θανάτου κλπ)
β) Σε περίπτωση που ο αιτών ή ενήλικο μέλος του νοικοκυριού είναι αλλοδαπός, απαιτείται η προσκόμιση άδειας διαμονής σε ισχύ ή η βεβαίωση κατάθεσης αιτήματος ανανέωσής της.
Υποχρεώσεις δικαιούχων
Οι δικαιούχοι και τα υπόλοιπα ενήλικα μέλη του νοικοκυριού:
α) Υποβάλλουν Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος κάθε έτος.
β) Συναινούν στη χρήση της βάσης δεδομένων της Α.Α.Δ.Ε., καθώς και στο σύνολο των διασταυρώσεων που πραγματοποιεί η Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε., για την επιβεβαίωση των στοιχείων όλων των μελών του νοικοκυριού, συμπεριλαμβανομένων των φιλοξενούμενων.
γ) Συναινούν στη χρησιμοποίηση των στοιχείων τους, αποκλειστικά και μόνο, για το σκοπό της αξιολόγησης του προγράμματος.
δ) Συναινούν στη διενέργεια κοινωνικής έρευνας και σε κατ’ οίκον επισκέψεις από αρμόδιους υπαλλήλους, αν απαιτηθεί, για επιτόπια επαλήθευση της σύνθεσης του νοικοκυριού.
ε) Ενημερώνουν καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου χορήγησης του επιδόματος για ενδεχόμενη διακοπή ή λήξη ισχύος του μισθωτηρίου.
στ) Συμπεριλαμβάνουν στην επόμενη δήλωση φορολογίας εισοδήματος όλες τις αλλαγές που αναφέρθηκαν κατά τη διαδικασία υποβολής της αίτησης.
Εξαιρέσεις υπαγωγής στο πρόγραμμα
Από την ένταξη στο πρόγραμμα εξαιρούνται νοικοκυριά που:
α) Είναι ενταγμένα σε οποιοδήποτε άλλο πρόγραμμα επιδότησης ή κάλυψης ενοικίου.
β) Μισθώνουν μη ηλεκτροδοτούμενες κατοικίες,
γ) Μισθώνουν μέρος κατοικίας,
δ) Μισθώνουν ως κατοικία, ακίνητο συγγενών πρώτου βαθμού εξ’ αίματος ή εξ’ αγχιστείας, συζύγου ή πρώην συζύγου, καθώς και ετέρου μέρους συμφώνου συμβίωσης. Στην εξαίρεση της παρούσας περίπτωσης δεν υπάγονται και άρα μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα νοικοκυριά των οποίων οι συμβάσεις μίσθωσης έχουν ημερομηνία έναρξης έως και 31/1/2019 και έχουν υποβληθεί εμπροθέσμως.
ε) Μισθώνουν κατοικία η οποία τους είχε παραχωρηθεί σε προηγούμενες φορολογικές χρήσεις.
Οικοδομούμε ένα σύγχρονο, αποτελεσματικό κοινωνικό κράτος με επίκεντρο τους αδύναμους.
Αλληλεγγύη στην πράξη
Ποσό Επιδόματος
Σύνθεση Νοικοκυριού Ύψος Επιδόματος
Μονοπρόσωπο νοικοκυριό 70€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο ενήλικα μέλη 105€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος 140€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη 175€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από 5 μέλη και πάνω ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη και πάνω 210€
Συνολικό Εισόδημα
Σύνθεση Νοικοκυριού Συνολικό Εισόδημα
Μονοπρόσωπο νοικοκυριό 7.000€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο ενήλικα μέλη 10.500€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος 14.000€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη 17.500€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από 5 μέλη και πάνω ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη και πάνω 21.000€
Όριο κινητής περιουσίας
Σύνθεση Νοικοκυριού Όρια καταθέσεων/ μετοχών, ομολόγων κτλ.
Μονοπρόσωπο νοικοκυριό 7.000€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη 10.500€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη 14.000€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα μέλη 17.500€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από 5 μέλη και πάνω 21.000€
Όριο ακινητής περιουσίας
Σύνθεση Νοικοκυριού Συνολική φορολογητέα αξία ακίνητης περιουσίας
Μονοπρόσωπο νοικοκυριό 120.000€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη 135.000€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη 150.000€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα μέλη 165.000€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από 5 μέλη και πάνω 180.000€