«Κλείδωσαν» οι ανατροπές στις συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων που οδηγούν τους νέους συνταξιούχους σε απώλειες 5%-30% και βάζουν οριστικό τέλος σε νέες συντάξεις άγαμων θυγατέρων.

Σύμφωνα με ειδικούς της κοινωνικής ασφάλισης, όσοι συνταξιοδοτηθούν από 13/5/2016 και μετά θα δουν την προσδοκώμενη σύνταξή τους να «ψαλιδίζεται» μεσοσταθμικά κατά 15%-18%. Μεγάλοι χαμένοι είναι όσοι αποχωρούν με 35ετίες και άνω, ειδικά αν εισέπρατταν υψηλούς μισθούς τα τελευταία 15 χρόνια. Αυτή, ωστόσο, η κατηγορία μπορεί να περιορίσει τη χασούρα αποχωρώντας φέτος ή του χρόνου, ώστε να κερδίσει πίσω ως «προσωπική διαφορά» ένα μέρος της απώλειας. Οσοι χάνουν πάνω από 20% στο καθαρό προ φόρου ποσό, θα πάρουν αν φύγουν φέτος το 1/3 και του χρόνου το 1/4.

Οι τρεις ΚΥΑ

Χθες δημοσιεύθηκαν τρεις Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις, οι οποίες ξεκαθαρίζουν για το Δημόσιο το πλαίσιο εφαρμογής των διατάξεων για εθνική σύνταξη, ανταποδοτική και συντάξεις χηρείας. Πρόκειται για επανάληψη των οδηγιών που είχαν εκδοθεί παραμονές Χριστουγέννων και αφορούσαν τον ιδιωτικό τομέα. Ακόμη αναμένεται από την ΕΛΣΤΑΤ ο δείκτης της ετήσιας μεταβολής μισθών από το 2002 και εφεξής, ο οποίος θα επηρεάσει σημαντικά το ύψος των νέων συντάξεων. Επειδή μάλιστα δεν έχει εκδοθεί ακόμη, στοιβάζονται στην ουρά χιλιάδες αιτήσεις με το νέο καθεστώς, 10 μήνες μετά την ψήφιση του νόμου.

«Για τους δημοσίους υπαλλήλους ο νέος τρόπος υπολογισμού οδηγεί κατά κανόνα σε απώλειες, καθώς πλέον χρησιμοποιείται ο μέσος όρος αποδοχών από το 2002 και μετά, και όχι το μισθολογικό κλιμάκιο τερματισμού της υπηρεσίας ή έστω του 2011» διευκρινίζει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης, και εξηγεί πως απώλειες θα έχουν:

• Οσοι συνταξιοδοτούνται με 30 έτη και πλέον (35ετία, 37ετία, γονείς, εκπαιδευτικοί κ.λπ.).

• Οι ΠΕ με αποδοχές υψηλότερες προς το τέλος της υπαλληλικής σταδιοδρομίας τους, ειδικά στα τελικά κλιμάκια.

• Οι ΤΕ με υψηλές αποδοχές, καλύτερες προς το τέλος της σταδιοδρομίας, ειδικά στα τελικά κλιμάκια.

• Οι ένστολοι που υπολογίζουν τη σύνταξή τους με τον μέσο όρο των αποδοχών σταδιοδρομίας.

• Οσοι εξαγοράζουν αρκετά πλασματικά έτη, καθώς αυτά θα υπολογιστούν σε χαμηλές αποδοχές.

Αντίθετα κερδίζουν ή διασώζονται:

• Οσοι πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν με έως 25 έτη ασφάλισης (στα 67, τρίτεκνοι κ.λπ.).

• Οι ΔΕ και ΥΕ που δεν έχουν μεγάλες διακυμάνσεις στις αποδοχές τους από το 2002 έως σήμερα.

Το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 384 ευρώ για όσους φεύγουν με τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης και 40 χρόνια στην Ελλάδα. Οσοι αποχωρούν με 15-20 έτη θα λάβουν εθνική σύνταξη μειωμένη κατά 2% για κάθε έτος που υπολείπεται της 20ετίας. Για όσους φεύγουν με μειωμένη γήρατος (15ετία στα 62) η εθνική διαμορφώνεται στα 241,92 ευρώ. Ορίζεται ανώτατο πλαφόν μείωσης 30% (ενώ το ποσοστό άγγιζε με το παλαιό σύστημα κατά περιπτώσεις και το 50%) και δεν θα επιβάλλεται η επιπλέον μείωση του 10% που προέβλεψε το τρίτο Μνημόνιο. Δηλαδή το ανώτατο «πέναλτι» είναι 115,2 ευρώ.

Πλασματικοί χρόνοι που έχουν αναγνωριστεί χωρίς εξαγορά συνυπολογίζονται στη διαμόρφωση της εθνικής σύνταξης, όχι όμως και της ανταποδοτικής. Αντίθετα, οι πλασματικοί που εξαγοράζονται συνυπολογίζονται για εθνική και ανταποδοτική. Σε αυτήν την περίπτωση ως συντάξιμες αποδοχές ορίζονται το ποσό που θα αποτελούσε τον ασφαλιστέο μισθό αν εκλαμβανόταν ως μηνιαία εισφορά το ποσό που καταβλήθηκε για την εξαγορά. Τυχόν έκπτωση για εφάπαξ εξαγορά δεν λαμβάνεται υπόψη. Για να υπολογιστούν τα πλασματικά χρόνια στο ποσό της σύνταξης πρέπει η αναγνώριση να έχει γίνει από το 2002 και μετά. Προσοχή: Για αιτήσεις αναγνώρισης χρόνου ως συντάξιμου στο Δημόσιο που έχουν υποβληθεί μέχρι 31.12.2016 καταβάλλεται μόνο η εισφορά ασφαλισμένου (6,67%).

Για αιτήσεις που θα υποβληθούν από 1.1.2017 και μετά, καταβάλλεται η εισφορά ασφαλισμένου και εργοδότη (κράτους), όπως αυτή ισχύει κάθε φορά (συνολικά 10% για φέτος). Στις συντάξιμες αποδοχές συμπεριλαμβάνονται δώρα και επιδόματα. Για παράδειγμα: Υπάλληλος έχει αναγνωρίσει 12 μήνες το 2014 από χρόνο σπουδών, με 55 ευρώ τον μήνα.

Οι αποδοχές επί των οποίων θεωρούμε ότι κατεβλήθησαν εισφορές υπολογίζονται: 55/6,67% = 824,59 ευρώ τον μήνα. Οι 12 πλασματικοί μήνες ισοδυναμούν με 9.895 μισθό. Επί της εθνικής «χτίζεται» η ανταποδοτική σύνταξη με ποσοστά αναπλήρωσης που υπολογίζονται με μαθηματική ακρίβεια ημέρας ασφάλισης. Για 40 χρόνια η αναπλήρωση φτάνει στο 42,8% του μισθού, ενώ για 35ετία στο 34,5%.

Βασικές αλλαγές
Το καθεστώς αλλάζει άρδην και για τις συντάξεις λόγω θανάτου, ενώ καταργείται το δικαίωμα για σύνταξη σε άγαμες θυγατέρες. Οι άλλες δύο βασικές αλλαγές είναι η θέσπιση ορίου ηλικίας στα 55 και η μείωση του ποσοστού της σύνταξης που δικαιούται η χήρα στο 50% από 70%. Ειδικά όσοι συνταξιοδοτηθούν εντός του 2017 και του 2018 θα πάρουν υπό προϋποθέσεις και «προσωπική διαφορά». Το νέο καθεστώς ισχύει για θανάτους από 13/5 και μετά. Αν πεθάνει συνταξιούχος μετά τις 13/5, η σύνταξή του υπολογίζεται εκ νέου με τον νέο τρόπο και αποδίδεται με τα νέα ποσοστά στους δικαιούχους.