Mε έγγραφο του ΕΦΚΑ στις 4/1/2019 γνωστοποιήθηκαν οι διατάξεις του Ν. 4554/2018, οι οποίες, µεταξύ άλλων, ρυθµίζουν την απασχόληση των ασφαλισµένων του ΟΑΕΕ και άλλων ελεύθερων επαγγελµατιών µετά τη συνταξιοδότησή τους.
Ήλια Γούναρη, πρώην προϊσταµένη συντάξεων ΙΚΑ, κοινωνιολόγος του Δικαίου, ΕΘΝΟΣ
Με τις σχετικές διατάξεις του νόµου (παρ. 2, περ. γ) δίνεται η δυνατότητα για πρώτη φορά σε χιλιάδες επαγγελµατίες να διατηρούν τις επιχειρήσεις τους ενεργές και ταυτόχρονα να καταθέτουν αίτηση για σύνταξη στον ΕΦΚΑ, χωρίς να είναι απαραίτητο να διακόψουν την επαγγελµατική τους δραστηριότητα.
Ως γνωστόν, πολλοί ελεύθεροι επαγγελµατίες, προκειµένου να καταθέσουν αίτηση συνταξιοδότησης, ήταν υποχρεωµένοι να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους ή να τις µεταβιβάσουν σε κάποιο µέλος της οικογένειάς τους. Με τη διάταξη αυτή εισάγεται σηµαντική αλλαγή στο καθεστώς της συνταξιοδότησής τους και αποκτούν το δικαίωµα και οι ασφαλισµένοι αυτοί να αποφασίζουν τη συνέχιση ή µη της δραστηριότητάς τους, όπως και οι υπόλοιποι ασφαλισµένοι του ΕΦΚΑ (µισθωτοί κ.λπ.).
Ηµεροµηνία ισχύος. Από τις 18/7/2018 οι καταστατικές διατάξεις ορισµένων φορέων που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ (π.χ. ΟΑΕΕ) αλλάζουν ως προς την απαίτηση για διακοπή της απασχόλησης του υποψήφιου συνταξιούχου, δεδοµένου ότι δεν απαιτείται πλέον διακοπή της επαγγελµατικής δραστηριότητας των ελεύθερων επαγγελµατιών προκειµένου να ασκήσουν το συνταξιοδοτικό τους δικαίωµα. Ολες οι αιτήσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος που υποβάλλονται από ελεύθερους επαγγελµατίες, οι οποίοι επιθυµούν να διατηρήσουν τη δραστηριότητά τους ως απασχολούµενοι συνταξιούχοι, εξετάζονται κατ’ ουσίαν κανονικά.
Ποιους ασφαλισµένους αφορά. Οι παραπάνω ρυθµίσεις αφορούν όλους τους εργαζοµένους, αυτοαπασχολούµενους που υπάγονται στην ασφάλιση του πρώην ΟΑΕΕ, καθώς και τους επαγγελµατίες που κατέχουν ειδική άδεια άσκησης συγκεκριµένου επαγγέλµατος (π.χ. φυσικοθεραπευτές, οδοντοτεχνίτες, βενζινοπώλες, ηλεκτρολόγοι κ.λπ.), την οποία θα εξακολουθήσουν να κατέχουν για όσο χρονικό διάστηµα δραστηριοποιούνται µετά την κατάθεση της αίτησης συνταξιοδότησης.
Επιπτώσεις της συνέχισης της εργασίας. Οι ασφαλισµένοι ελεύθεροι επαγγελµατίες που θα αποφασίσουν να κάνουν χρήση του δικαιώµατός τους για συνέχιση της επαγγελµατικής τους δραστηριότητας υποχρεούνται να δηλώσουν στην αίτηση συνταξιοδότησης ότι συνεχίζουν την επαγγελµατική τους δραστηριότητα ως µισθωτοί ή µη µισθωτοί, προκειµένου να εφαρµοστούν οι διατάξεις του άρθρου 20 του Ν. 4387/2016, δηλαδή να περικοπεί η σύνταξή τους για όσο διάστηµα εργάζονται, όπως συµβαίνει για τους υπόλοιπους συνταξιούχους. Είναι σηµαντικό οι ενδιαφερόµενοι ασφαλισµένοι να γνωρίζουν ότι:
α) Η µείωση της σύνταξης κατά 60% επιβάλλεται στους συνταξιούχους που συνεχίζουν να εργάζονται ή να αυτοαπασχολούνται, µόνο όµως για όσες ηµέρες αντιστοιχούν στην απασχόλησή τους, για την οποία προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης.
β ) Ο χρόνος ασφάλισης που πραγµατοποιείται από τους απασχολούµενους συνταξιούχους µπορεί να αξιοποιηθεί για προσαύξηση της καταβαλλόµενης κύριας σύνταξης, χωρίς περιορισµούς. Το ύψος της προσαύξησης υπολογίζεται για κάθε έτος απασχόλησης µε ετήσιο συντελεστή αναπλήρωσης 0,075% για κάθε µία ποσοστιαία µονάδα (1%) επιπλέον εισφοράς, επί των συντάξιµων αποδοχών που προκύπτουν βάσει του άρθρου 28 του Ν. 4387/2016, για το χρονικό διάστηµα που διαρκεί η απασχόληση του συνταξιούχου, ενώ ο συνταξιούχος θα λάβει τελικά το 60% του ποσού που προκύπτει.
γ ) Οι συνταξιούχοι που αναλαµβάνουν εργασία ή αυτοαπασχόληση οφείλουν µε δήλωσή τους να ενηµερώσουν τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ. Εάν δεν υποβάλουν σχετική δήλωση, τότε προκύπτει καταλογισθέν ποσό που επιβάλλεται στον συνταξιούχο µε ετήσιο επιτόκιο 4,56%. Η παρακράτηση του ποσού αυτού θα γίνεται από τις ήδη καταβαλλόµενες συντάξεις και µέχρι το 1/4 αυτών, έως την εξόφληση της οφειλής.
Ειδικές εξαιρέσεις
Για τους επαγγελματίες οδηγούς, εκπαιδευτές και αυτοκινητιστές ισχύουν οι ειδικές διατάξεις ως ακολούθως: Ειδικά για τους ασφαλισµένους επαγγελµατίες οδηγούς, εκπαιδευτές και αυτοκινητιστές, η ισχύουσα νοµοθεσία απαιτεί σε κάθε περίπτωση την κατάθεση της επαγγελµατικής άδειας. Ωστόσο, στην κατηγορία αυτή υπάρχει η εξής διάκριση:
α) Η ηµεροµηνία κατάθεσης της επαγγελµατικής άδειας καθορίζει την έναρξη καταβολής της σύνταξης. Σύµφωνα µε τον κανόνα αυτό, το δικαίωµα ξεκινά την πρώτη µέρα του µήνα που έπεται εκείνου κατά τον οποίο υποβάλλεται η αίτηση συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, µόνο εφόσον η επαγγελµατική άδεια οδήγησης κατατεθεί εντός του µήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης. Στην περίπτωση που κατατεθεί µεταγενέστερα, η έναρξη συνταξιοδότησης τοποθετείται στην πρώτη ηµέρα του µήνα που έπεται εκείνου κατά τον οποίο κατατέθηκε η επαγγελµατική άδεια οδήγησης. Για παράδειγµα, για τους ασφαλισµένους των οποίων η ειδικότητα της τελευταίας απασχόλησης ήταν αυτή του αυτοκινητιστή, ιδιοκτήτη αυτοκινήτου δηµόσιας χρήσης, µισθωτού οδηγού ή εκπαιδευτή, καθώς και για τους ασφαλισµένους των οποίων το συνταξιοδοτικό δικαίωµα θεµελιώνεται µε χρόνο ασφάλισης στο τ. ΤΣΑ, που µεταφέρθηκε στο τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, η ηµεροµηνία κατάθεσης της επαγγελµατικής άδειας οδήγησης καθορίζει την ηµεροµηνία έναρξης συνταξιοδότησης, ακόµα κι αν έχει διακοπεί από καιρό η απασχόλησή τους ως επαγγελµατιών οδηγών. Το ίδιο ισχύει και για τους λοιπούς αυτοαπασχολούµενους ασφαλισµένους στο τ. ΤΕΒΕ-τ. ΤΑΕ οι οποίοι προγενέστερα είχαν και χρόνο ασφάλισης στο τ. ΤΣΑ.
β ) Η ηµεροµηνία κατάθεσης της επαγγελµατικής άδειας δεν καθορίζει την έναρξη συνταξιοδότησης. Στην περίπτωση αυτή η σύνταξη πρέπει να αρχίζει να καταβάλλεται από την πρώτη του επόµενου της κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω γήρατος µήνα, εφόσον η κατάθεση της επαγγελµατικής άδειας, που είναι απαραίτητο δικαιολογητικό, γίνει µέχρι την τελευταία (ηµερολογιακή) ηµέρα του έκτου (6ου) µήνα που έπεται του µήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης. ∆ιαφορετικά, η αίτηση συνταξιοδότησης θα πρέπει να απορρίπτεται. Για παράδειγµα, για τους επαγγελµατίες µισθωτούς οδηγούς και εκπαιδευτές που έχουν διακόψει από καιρό την απασχόλησή τους αλλά θεµελιώνουν σύνταξη µε τον χρόνο ασφάλισης στο τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ µε οποιαδήποτε άλλη ειδικότητα, η ηµεροµηνία κατάθεσης της επαγγελµατικής άδειας οδηγού δεν επηρεάζει την ηµεροµηνία έναρξης συνταξιοδότησης, ωστόσο πρέπει οπωσδήποτε να κατατεθεί εντός της προαναφερθείσας προθεσµίας. Το ίδιο ισχύει και για τους αυτοαπασχολούµενους οι οποίοι κατέχουν επαγγελµατική άδεια οδηγού, πλην όµως δεν άσκησαν ποτέ το επάγγελµα του µισθωτού οδηγού ή του αυτοκινητιστή.
Ακολουθείστε το iPaidia στο Google News
