Οι αλλαγές που φέρνει το Αναπτυξιακό νομοσχέδιο στα εργασιακά

“Μαύρο” μητρώο εργοδοτών, αύξηση της αμοιβής για υπερωρίες και πρόστιμα για την αδήλωτη εργασία προβλέπει μεταξύ άλλων, το αναπτυξιακό νομοσχέδιο που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση.

Συγκεκριμένα με διάταξη του νομοσχεδίου ορίζεται ότι αν παρασχεθεί εργασία πέραν της συμφωνημένης, ο μερικώς απασχολούμενος δικαιούται αντίστοιχης αμοιβής με προσαύξηση 12% επί της συμφωνηθείσας αμοιβής για κάθε επιπλέον ώρα εργασίας που θα παράσχει.

Επίσης, ο μερικώς απασχολούμενος, επί προσφοράς εργασίας με ίσους όρους από μισθωτούς της ίδιας κατηγορίας, έχει δικαίωμα προτεραιότητας για πρόσληψη σε θέση εργασίας πλήρους απασχόλησης στην ίδια επιχείρηση. Ο χρόνος της μερικής απασχόλησης λαμβάνεται υπόψη ως χρόνος προϋπηρεσίας, όπως και για τον συγκρίσιμο εργαζόμενο. Για τον υπολογισμό της προϋπηρεσίας αυτής, μερική απασχόληση που αντιστοιχεί στον κανονικό (νόμιμο ή συμβατικό) ημερήσιο χρόνο του συγκρίσιμου εργαζομένου αντιστοιχεί σε μία ημέρα προϋπηρεσίας.

Διευκρινίζεται ότι «συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση» είναι κάθε εργαζόμενος πλήρους απασχόλησης που απασχολείται στην ίδια επιχείρηση με σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας και εκτελεί ίδια ή παρόμοια καθήκοντα, υπό τις αυτές συνθήκες. Όταν στην επιχείρηση δεν υπάρχει συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση, η σύγκριση γίνεται με αναφορά στη συλλογική ρύθμιση στην οποία θα υπαγόταν ο εργαζόμενος, αν είχε προσληφθεί με πλήρη απασχόληση.

Οι εργαζόμενοι με σύμβαση ή σχέση εργασίας μερικής απασχόλησης δεν επιτρέπεται να αντιμετωπίζονται δυσμενώς σε σχέση με τους συγκρίσιμους εργαζόμενους με κανονική απασχόληση, εκτός εάν συντρέχουν αντικειμενικοί λόγοι οι οποίοι τη δικαιολογούν, όπως η διαφοροποίηση στο ωράριο εργασίας.

Με βάση άλλη διάταξη που αφορά την καθυστέρηση των δεδουλευμένων αποδοχών, θεωρείται μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας η καθυστέρηση καταβολής των δεδουλευμένων αποδοχών του εργαζομένου πέραν των δύο μηνών από τον εργοδότη, ανεξαρτήτως της αιτίας της καθυστέρησης.

Πρόστιμα για αδήλωτη εργασία

Όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο, αναβαθμίζεται ο ρόλος του πληροφοριακού συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ» στην καταγραφή της εργασίας και της απασχόλησης.

Συμβάσεις ανεξαρτήτων υπηρεσιών που αφορούν σε απασχολούμενους με αυτήν τη μορφή απασχόλησης σε έως δύο εργοδότες (παρ. 9 του άρθρου 39 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει) και οι απασχολούμενοι με εργόσημο (του άρθρου 20 του ν. 3863/2010, όπως ισχύει) καταχωρίζονται υποχρεωτικά στο ΠΣ «ΕΡΓΑΝΗ» του υπουργείου Εργασίας.

Με απόφαση του υπουργού Εργασίας, ρυθμίζεται κάθε λεπτομέρεια για την εφαρμογή της διάταξης, καθώς και οι κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασής αυτής.

Μεταξύ άλλων, το σχέδιο νόμου καθορίζει μέτρα για την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας. Ειδικότερα, Ειδικός Επιθεωρητής Εργασιακών Σχέσεων ή Επιθεωρητής Εργασιακών Σχέσεων ή ελεγκτής των Περιφερειακών Ελεγκτικών Κέντρων Ασφάλισης ή αρμόδιος υπάλληλος του ΕΦΚΑ που διαπιστώνει τη μη αναγραφή εργαζομένου σε ισχύοντα πίνακα προσωπικού που τηρείται από τον εργοδότη, επιβάλλει στον εργοδότη πρόστιμο ποσού 10.500 ευρώ για κάθε αδήλωτο εργαζόμενο, κατά δέσμια αρμοδιότητα, χωρίς προηγούμενη πρόσκλησή του για παροχή εξηγήσεων.

Ο αρμόδιος προϊστάμενος του ελεγκτικού οργάνου που διαπίστωσε την παράβαση αδήλωτης εργασίας, υποχρεούται να δώσει εντολή διενέργειας ενός τουλάχιστον επανελέγχου της παραβατικής επιχείρησης/εκμετάλλευσης, ο οποίος πραγματοποιείται εντός χρονικού διαστήματος 12 μηνών από την ημερομηνία της διαπίστωσης παράβασης της αδήλωτης εργασίας, προκειμένου να ελεγχθεί τυχόν υποτροπή.

Σε περίπτωση υποτροπής του εργοδότη, η οποία διαπιστώνεται εντός τριών ετών από τον πρώτο έλεγχο, το πρόστιμο που προαναφέρθηκε ανά εργαζόμενο, επιβάλλεται προσαυξημένο, ως εξής:

α) κατά 100% για την πρώτη, μετά την αρχική παράβαση και

β) κατά 200% για κάθε μεταγενέστερη παράβαση από αυτήν της περίπτωσης α΄, που διαπιστώνεται σε έλεγχο διενεργούμενο σε διαφορετική ημερομηνία.

Ωστόσο, με ξεχωριστή διάταξη, προβλέπονται και προϋποθέσεις έκπτωσης. Αν, εντός 10 εργάσιμων ημερών από την ημέρα του ελέγχου, ο εργοδότης προβεί στην πρόσληψη του εργαζομένου ή των εργαζομένων που διαπιστώθηκαν ως αδήλωτοι με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας πλήρους απασχόλησης, το πρόστιμο μειώνεται στο ποσό των 2.000 ευρώ, σε περίπτωση πρόσληψης με σύμβαση εργασίας διάρκειας τουλάχιστον 12 μηνών.

Ειδικά στις περιπτώσεις εποχικών εργασιών, το πρόστιμο μειώνεται στο ποσό των 5.000 ευρώ, σε περίπτωση πρόσληψης πλήρους απασχόλησης με σύμβαση εργασίας διάρκειας τουλάχιστον τριών μηνών. Εφόσον ο χρόνος λειτουργίας της εποχικής επιχείρησης ή εκμετάλλευσης δεν επαρκεί για τη συμπλήρωση του ελάχιστα απαιτούμενου χρόνου απασχόλησης (τρίμηνο), ο εργοδότης υποχρεούται να συμπληρώσει με κατάτμηση τον υπόλοιπο χρόνο του τριμήνου κατά την επόμενη περίοδο λειτουργίας. Διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας περί υποχρέωσης επαναπρόσληψης εργαζομένων εποχικών επιχειρήσεων εξακολουθούν να ισχύουν.

Ο εργοδότης δεν επιτρέπεται να προβεί σε μείωση του προσωπικού από την ημερομηνία και ώρα του ελέγχου και καθ’ όλη τη διάρκεια των ως άνω περιόδων της παραγράφου 1 και 2, κατά περίπτωση.

«Μαύρο» μητρώο επιχειρήσεων

Επίσης, στο ηλεκτρονικό πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων δημιουργείται μητρώο επιχειρήσεων και εργοδοτών για την καταγραφή των παραβάσεων που αφορούν στην αδήλωτη εργασία. Οι επιχειρήσεις και εργοδότες που έχουν παραβατική συμπεριφορά θα αποκλείονται από ευμενείς φορολογικές και ασφαλιστικές ρυθμίσεις.

Οι υπηρεσίες του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) και του ΕΦΚΑ είναι αρμόδιες για την τήρηση και την άμεση ενημέρωση του μητρώου.

Σημειώνεται ότι στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται και άλλες διατάξεις που αφορούν στις κλαδικές και επιχειρησιακές συμβάσεις, το μητρώο συνδικαλιστικών οργανώσεων εργαζομένων, το Γενικό Μητρώο Εργοδοτών, ασφαλιστικές διατάξεις κ.α.