Οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς συνδυάζουν μοναδικά το στρες με τη χαλάρωση. Κι όσο κι αν κάποιοι τις απεχθάνονται ή τις χλευάζουν, η ουσία είναι ότι, θέλουν δε θέλουν, επηρεάζονται.

Η Kira Shaw, μεταδιδακτορική ερευνήτρια νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Sussex, αναλύει στο επιστημονικό περιοδικό The Conversation, πώς, ακριβώς, οι γιορτές επηρεάζουν τον εγκέφαλο. Όπως φαίνεται, από την υπερφαγία των ημερών μέχρι τα οικογενειακά τραπέζια, τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά μοιάζουν με ένα “rollercoaster” δραστηριοτήτων και συναισθημάτων.

Το πνεύμα της γιορτής

Η χαρά που συνήθως συνοδεύει αυτή την περίοδο του χρόνου ανεβάζει τα επίπεδα ευτυχίας. Ο εγκέφαλος εκκρίνει κάποιες ουσίες (νευροδιαβιβαστές, γνωστές και ως ορμόνες της χαράς), τη σεροτονίνη και τη ντοπαμίνη, κάτι που επιβεβαιώνει την επίδραση του πνεύματος των Χριστουγέννων.

Το στρες των ημερών

Το να κυκλοφορήσει κάποιος στα επορικά κέντρα για αγορές της τελευταίας στιγμής ή να πετύχει το τέλειο ψητό για τα εορταστικά γεύματα από μόνα τους είναι αρκετά να πυροδοτήσουν το στρες. Κι αυτό με τη σειρά του συμβάλλει στην έκκριση αδρεναλίνης και κορτιζόλης.

Ειδικά η κορτιζόλη έχει φανεί ότι επιδρά απευθείας στον ιππόκαμπο, μειώνοντας τη μνήμη και την ικανότητα να κάνει κάποιος πολλά πράγματα μαζί.

Η ανταλλαγή δώρων

Γιατί το να δίνουμε δώρα μας κάνει να νιώθουμε τόσο ωραία;

Η γενναιοδωρία σχετίζεται με το τμήμα του εγκεφάλου, που “ευθύνεται” για την ανταμοιβή και απελευθερώνει ντοπαμίνη και ενδορφίνες. Αυτές οι ορμόνες μειώνουν το στρες και αυξάνουν την επιθυμία να επαναλάβουμε τέτοιες ευγενικές πράξεις. Αυτό είναι μια παρηγοριά, όταν συνειδητοποιούμε ότι ξοδέψαμε και τα τελευταία μας ευρώ για να πάρουμε εκείνες τις ωραίες παντόφλες στη θεία μας – ο εγκέφαλός μας μας ανταμοίβει με την έκκριση των χημικών ουσιών, που αναφέραμε πιο πάνω.

Δεσμοί με οικογένεια και με φίλους

Για τους περισσότερους δεν νοείται γιορτινό τραπέζι χωρίς την οικογένεια και τους φίλους της καρδιάς τους. Αυτοί οι ισχυροί δεσμοί συμβάλλουν στην έκκριση της οξυτοκίνης στον εγκέφαλο, γνωστής και ως η ορμόνη της αγάπης και της στοργής. Όταν κυκλοφορεί στον οργανισμό, προκαλεί “μητρική” συμπεριφορά, αίσθημα εμπιστοσύνης και κοινωνικό δέσιμο – κάτι που εξηγεί γιατί νιώθουμε τόσο όμορφα όταν περιστοιχιζόμαστε από αγαπημένα πρόσωπα στις γιορτές.

Οι σπατάλες

Καλά τα γιορτινά φαγοπότια αλλά η υπερκατάλωση τροφής και αλκοόλ επηρεάζει τον εγκέφαλό μας, λένε οι επιστήμονες.

Ενεργοποιούν μια οδό, που συνδέει τον υποθάλαμο του εγκεφάλου με το ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτό οδηγεί σε μια ανοσολογική απόκριση και μία χαμηλού βαθμού φλεγμονή, η οποία μπορεί να εξηγήσει την αδιαθεσία που, συχνά, συνοδεύει την υπερφαγία των ημερών. Αυτό δεν κάνει πολύ κακό στο σώμα, αλλά, όταν η υπερκατανάλωση τροφής γίνεται επί μακρόν, αυτή η φλεγμονή μπορεί να γίνει χρόνια και να οδηγήσει σε διαβήτη τύπου 2 και σε καρδιακή νόσο.