Οδηγός για τις εξετάσεις της Β’ Λυκείου

Οδηγίες για τον τρόπο αξιολόγησης και τη βαθµολόγηση των µαθηµάτων της Β’ Λυκείου για το σχολικό έτος 2014-2015 έστειλε το υπουργείο Παιδείας σε όλα τα λύκεια, µε την επισήµανση ότι κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς οι εκπαιδευτικοί µπορούν να αξιοποιούν την Τράπεζα Θεµάτων στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Τα θέµατα των γραπτών προαγωγικών εξετάσεων λαµβάνονται από την ύλη που ορίζεται ως διδακτέα και εξεταστέα για κάθε µάθηµα κατά το έτος που γίνονται οι εξετάσεις. Οι ερωτήσεις, σύµφωνα µε το υπουργείο Παιδείας, θα πρέπει να ελέγχουν ευρύ φάσµα διδακτικών στόχων, να είναι κλιµακούµενου βαθµού δυσκολίας και να είναι στο πνεύµα των σχολικών εγχειριδίων.

Οι ερωτήσεις, σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας, θα πρέπει να ελέγχουν ευρύ φάσμα διδακτικών στόχων, να είναι κλιμακούμενου βαθμού δυσκολίας και να είναι στο πνεύμα των σχολικών εγχειριδίων.

Αναφορικά µε τη βαθµολόγηση επισηµαίνεται πως σε περίπτωση κατά την οποία ένα θέµα αναλύεται σε υποερωτήµατα, η βαθµολογία που προβλέπεται γι’ αυτό κατανέµεται ισότιµα στις επιµέρους ερωτήσεις, εκτός αν κατά την ανακοίνωση των θεµάτων καθορίζεται διαφορετικός βαθµός για καθεµία από αυτές.

Ως γνωστόν τα θέματα ορίζονται κατά 50% από την Τράπεζα Θεμάτων και κατά 50% από τον καθηγητή, αλλά στις οδηγίες καθορίζεται από το σύνολο των ερωτήσεων ποιες θα «βάζει» ο καθηγητές. Για τα βασικά μαθήματα οι οδηγίες προβλέπουν τα εξής:

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία

Δίνεται στους μαθητές σε φωτοαντίγραφο απόσπασμα διδαγμένου από το πρωτότυπο κειμένου, 12-20 στίχων, με νοηματική συνοχή και ζητείται από αυτούς:

α) να μεταφράσουν στη Νέα Ελληνική ένα τμήμα του οκτώ έως δέκα (8-10) στίχων,

β) να απαντήσουν σε τρεις (3) ερωτήσεις ερμηνευτικές, που μπορεί να αναφέρονται σε ιδέες, αξίες, προβλήματα και επιχειρήματα, στη στάση, στο ήθος ή στον χαρακτήρα των προσώπων, στο ιστορικό, κοινωνικό, πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής της συγγραφής του έργου, στη δομή του κειμένου, σε υφολογικά και αισθητικά θέματα. Οι δύο (2) από αυτές τις ερωτήσεις αναφέρονται στο δοθέν από το πρωτότυπο απόσπασμα και η τρίτη σε απόσπασμα διδαγμένου από μετάφραση κειμένου, για τις απαιτήσεις της οποίας δίνεται στους μαθητές σε φωτοαντίγραφο το εν λόγω απόσπασμα,

γ) να απαντήσουν επί του δοθέντος από το πρωτότυπο διδαγμένου κειμένου σε:

• μία (1) ερώτηση λεξιλογική-σημασιολογική που αναφέρεται στην παραγωγή και σύνθεση λέξεων της Αρχαίας Ελληνικής, σε ομόρριζες λέξεις, σε απλές ή σύνθετες, στη συσχέτιση λέξεων της Αρχαίας και της Νέας Ελληνικής, στη διατήρηση ή στην αλλαγή της σημασίας τους, σε συνώνυμα και αντώνυμα κ.λπ.,

• μία (1) ερώτηση γραμματικής,

• μία (1) ερώτηση συντακτικού.

Οι ερωτήσεις αυτές (υπό τα στοιχεία γ «i», «ii» και «iii») μπορεί να αναλύονται σε δύο ισοδύναμα βαθμολογικώς υποερωτήματα,

δ) να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση που αναφέρεται στο γραμματειακό είδος του κειμένου, στον συγγραφέα ή στο έργο του.

Η μετάφραση βαθμολογείται με τριάντα (30) μονάδες και καθεμία από τις επτά (7) ερωτήσεις με δέκα (10) μονάδες.

Το διδαγμένο κείμενο από το πρωτότυπο, και, μαζί με αυτό, το οριζόμενο προς μετάφραση τμήμα του, η λεξιλογική-σημασιολογική ερώτηση υπό το στοιχείο «γ, i» και η ερώτηση υπό το στοιχείο «δ» επιλέγονται από την Τράπεζα Θεμάτων. Οι υπόλοιπες ερωτήσεις (καθώς και το απόσπασμα του διδαγμένου από μετάφραση κειμένου της υπό το στοιχείο «β» ερώτησης) ορίζονται από τους διδάσκοντες.

Νέα Ελληνική Γλώσσα

Δίνεται στους μαθητές σε φωτοαντίγραφο ένα κείμενο περιορισμένης έκτασης από τον έντυπο ή/και τον ηλεκτρονικό λόγο (βιβλία, εφημερίδες, περιοδικά, Διαδίκτυο), που αναφέρεται σε κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά, επιστημονικά ή άλλα θέματα της καθημερινής ζωής και έχει νοηματική πληρότητα. Το κείμενο σχετίζεται με θέματα με τα οποία ασχολήθηκαν οι μαθητές κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους.

Οι μαθητές εξετάζονται στα παρακάτω τέσσερα (4) θέματα υπό τα στοιχεία α, β, γ, δ. Συγκεκριμένα καλούνται:

α) να δώσουν σύντομη περίληψη του δοθέντος κειμένου, η έκταση της οποίας καθορίζεται ανάλογα με την έκταση και το νόημα του κειμένου,

β) να απαντήσουν σε δύο (2) ερωτήσεις που έχουν σχέση με:

• την κατανόηση του κειμένου (οπτικές από τις οποίες προσεγγίζεται η πραγματικότητα, στόχοι και επιχειρήματα του συγγραφέα, προβληματισμοί που θέτει, θέσεις που υποστηρίζει κ.λπ.),

• την οργάνωση του λόγου (διάρθρωση, δομή, διαίρεση, τίτλοι ενοτήτων, συνοχή, ενότητα, αλληλουχία, τρόποι ανάπτυξης, συλλογιστική πορεία κ.λπ.),

γ) να απαντήσουν σε δύο (2) ερωτήσεις που αφορούν:

• σε σημασιολογικά στοιχεία (σημασίες λέξεων, συνώνυμα, αντώνυμα, σχηματισμός προτάσεων, περιόδων ή παραγράφων με συγκεκριμένες λέξεις ή φράσεις, αντικατάσταση λέξεων ή φράσεων με σημασιολογικά ισοδύναμες κ.λπ.),

• στην επισήμανση της λειτουργίας μορφοσυντακτικών δομών και υφολογικών στοιχείων του κειμένου που σχετίζονται με τους επικοινωνιακούς στόχους του συγγραφέα (ενεργητική ή παθητική σύνταξη, χρήση στίξης, γλωσσικές ποικιλίες, αναφορική και ποιητική λειτουργία της γλώσσας (δηλωτική και συνυποδηλωτική χρήση), στοιχεία προφορικού λόγου, χρήση ειδικού λεξιλογίου, είδος κειμένου κ.λπ.),

δ) να συνθέσουν δικό τους κείμενο (ενταγμένο σε επικοινωνιακό πλαίσιο και το οποίο σχετίζεται θεματικά με το κείμενο που τους δόθηκε), στο πλαίσιο του οποίου απαντούν με πειστική επιχειρηματολογία στα ζητούμενα, διατυπώνουν κρίσεις και σχόλια ή αναπτύσσουν τεκμηριωμένα προσωπικές απόψεις. Η έκταση του κειμένου κυμαίνεται από 400 έως 500 λέξεις.

Το πρώτο (α) θέμα βαθμολογείται με είκοσι (20) μονάδες, το δεύτερο (β) και το τρίτο (γ) με δεκαπέντε (15) μονάδες το καθένα και το τέταρτο (δ) με πενήντα (50). Η κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις του «β» και του «γ» θέματος, οι οποίες μπορεί να αναλύονται σε υποερωτήματα, διαφοροποιείται ανάλογα με τον βαθμό δυσκολίας τους και οι βαθμολογικές μονάδες καθορίζονται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνονται γραπτώς στους μαθητές.

Στο κείμενο που δίνεται στους μαθητές, το πρώτο, το δεύτερο και το τρίτο θέμα επιλέγονται από την Τράπεζα Θεμάτων, ενώ το τέταρτο θέμα ορίζεται από τους διδάσκοντες.

Νέα Ελληνική Λογοτεχνία

Δίνεται στους μαθητές σε φωτοαντίγραφο περιορισμένης έκτασης πεζό ή ποιητικό κείμενο που περιλαμβάνεται στη διδαχθείσα ύλη και ορίζεται από τον διδάσκοντα, καθώς και αδίδακτο περιορισμένης έκτασης πεζό ή ποιητικό κείμενο (ίσης κατά προσέγγιση δυσκολίας με το διδαγμένο), που επιλέγεται με κλήρωση από την Τράπεζα Θεμάτων, με τις αναγκαίες διευκρινίσεις. Το αδίδακτο κείμενο εντάσσεται γραμματολογικά σε μία από τις ενότητες του οικείου διδακτικού εγχειριδίου (Νέα Αθηναϊκή Σχολή: Η πεζογραφία, Νεότερη Λογοτεχνία: Πρώτη 10ετία του Μεσοπολέμου, Νεότερη Ποίηση, Πεζογραφία: H πεζογραφία του Μεσοπολέμου).

Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 25% σε κάθε θέμα. Η κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις των θεμάτων μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με τον βαθμό της δυσκολίας τους και οι βαθμολογικές μονάδες κάθε ερώτησης καθορίζονται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνονται γραπτώς στους μαθητές.

Ιστορία

Οι μαθητές αξιολογούνται με συνδυασμό θεμάτων/ερωτήσεων, που ταξινομούνται σε δύο (2) ομάδες:

• Στην ομάδα Α’ περιλαμβάνονται δύο (2) θέματα που αναλύονται σε επιμέρους ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχονται οι ιστορικές γνώσεις των μαθητών (χρονολογίες, ιστορικές έννοιες, ιστορικά φαινόμενα ή γεγονότα, δράση προσώπων κ.λπ.).

• Στην ομάδα Β’ περιλαμβάνονται δύο (2) θέματα, που το καθένα μπορεί να αναλύεται σε δύο επιμέρους ερωτήσεις, με τις οποίες ελέγχονται η ικανότητα των μαθητών στη σύνθεση των ιστορικών γνώσεων και η κριτική προσέγγισή τους. Η βαθμολογία κάθε ερώτησης των παραπάνω θεμάτων και των δύο (2) ομάδων διαφοροποιείται ανάλογα με τον βαθμό δυσκολίας της. Οι βαθμολογικές μονάδες καθεμίας καθορίζονται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνονται γραπτώς στους μαθητές.

Τα θέματα της ομάδας Α’ επιλέγονται από την Τράπεζα Θεμάτων, ενώ τα θέματα της ομάδας Β’ ορίζονται από τους διδάσκοντες.

Tι θα ζητηθεί για Φιλοσοφία, Βιολογία και Μαθηματικά

Φιλοσοφία

Δίνονται δύο ομάδες θεμάτων (Α’ και Β’):

• Στην Α’ ομάδα περιλαμβάνονται δύο (2) θέματα (με ερωτήσεις διαφόρων τύπων), με τα οποία ελέγχεται ο βαθμός κατανόησης της διδαχθείσας ύλης (φιλοσοφικών εννοιών, θεωριών κ.λπ.).

• Στη Β’ ομάδα περιλαμβάνονται δύο (2) θέματα, τα οποία απαιτούν συνδυασμό γνώσεων, επιχειρηματολογία και τεκμηρίωση, και με τα οποία ελέγχεται η ικανότητα του μαθητή για αυτοδύναμη συνθετική και κριτική σκέψη, καθώς και η ικανότητά του για προεκτάσεις σε σύγχρονους προβληματισμούς. Η βαθμολογία κατανέμεται κατά 50% σε κάθε ομάδα θεμάτων. Τα θέματα της ομάδας Α’ επιλέγονται από την Τράπεζα Θεμάτων. Τα θέματα της ομάδας Β’ ορίζονται από τους διδάσκοντες και κριτήρια για την αξιολόγησή τους είναι η εννοιολογική ακρίβεια, η ορθότητα και η εγκυρότητα των επιχειρημάτων, η ευστοχία των παραδειγμάτων, η έκταση και η πρωτοτυπία του κριτικού προβληματισμού που αναπτύσσεται.

Η κατανομή της βαθμολογίας στις ερωτήσεις των θεμάτων μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με τον βαθμό δυσκολίας τους και οι βαθμολογικές μονάδες καθορίζονται κατά τη διατύπωση των θεμάτων και ανακοινώνονται γραπτώς στους μαθητές.

Αλγεβρα, Γεωμετρία και Μαθηματικά της Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών

Στους μαθητές δίνονται τέσσερα (4) θέματα από την εξεταστέα ύλη, με τα οποία ελέγχονται η γνώση εννοιών και ορολογίας, η δυνατότητα αναπαραγωγής γνωστικών στοιχείων, η ικανότητα εκτέλεσης γνωστών αλγορίθμων, η ικανότητα του μαθητή να αναλύει, να συνθέτει και να επεξεργάζεται δημιουργικά ένα δεδομένο υλικό, καθώς και η ικανότητα επιλογής και εφαρμογής κατάλληλης μεθόδου.

Η βαθμολογία κατανέμεται ανά είκοσι πέντε (25) μονάδες στο καθένα από τα τέσσερα (4) θέματα. Ειδικότερα, στο πρώτο θέμα το πρώτο μέρος βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες, ενώ το δεύτερο μέρος βαθμολογείται με δεκαπέντε (15) μονάδες. Στο δεύτερο, το τρίτο και το τέταρτο θέμα η κατανομή της βαθμολογίας στα επιμέρους ερωτήματα μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με τον βαθμό δυσκολίας τους και καθορίζεται στη διατύπωση των θεμάτων.

Το δεύτερο και το τέταρτο θέμα λαμβάνονται με κλήρωση από την Τράπεζα Θεμάτων, ενώ το πρώτο και το τρίτο θέμα επιλέγονται από τους καθηγητές.

Βιολογία

Οι γραπτές προαγωγικές εξετάσεις στη Βιολογία της Β’ τάξης του Ημερησίου και της Γ’ τάξης του Εσπερινού Γενικού Λυκείου γίνονται ως εξής:

Οι μαθητές καλούνται να εξεταστούν σε 4 ισόβαθμα θέματα. Το πρώτο και το τρίτο θέμα επιλέγονται από τους διδάσκοντες (ή τον διδάσκοντα) το μάθημα.

Το δεύτερο και το τέταρτο θέμα λαμβάνονται με κλήρωση από την Τράπεζα Θεμάτων.

Τα θέματα ορίζονται κατά 50% με κλήρωση από τράπεζα θεμάτων διαβαθμισμένης δυσκολίας και κατά 50% από τον διδάσκοντα.

ΝΙΚΟΛΙΤΣΑ ΤΡΙΓΚΑ – ΜΙΧΑΛΗΣ ΝΙΒΟΛΙΑΝΙΤΗΣ