ipaideia.gr

«Ο δολοφόνος με το κουπόνι». Σύντομα στις αίθουσες ( του Δ.Τσιριγώτη )

Στις αρχές του Ιουνίου του 2014 δημοσιεύθηκε ένα άρθρο μου με τίτλο «Το εκπαιδευτικό κουπόνι έρχεται να σκοτώσει το δημόσιο σχολείο» .Δύο πράγματα μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση όσον αφορά τις αντιδράσεις που συνόδεψαν την ανάγνωσή του : 1) αρκετοί συνάδελφοί μου το θεώρησαν ευφάνταστο και υπερβολικό και 2) αρκετοί από αυτούς παρόλο που πολιτικά ανήκουν στον προοδευτικό χώρο είδαν με καλό μάτι την έλευση τουvoucher και της ελεύθερης επιλογής σχολείου .Ομολογώ ότι αιφνιδιάστηκα αρνητικά .

Εδώ βέβαια θα ήθελα να δηλώσω ότι το άρθρο αναφερόταν σε κάποια σκοτεινά σχέδια για την εκπαίδευση που υπέπεσαν στην αντίληψή μου. Το αν θα εφαρμοστούν τελικά ,όπως καταλαβαίνετε, δεν μπορεί να προβλεφθεί γιατί είναι πάρα πολλοί οι παράγοντες που υπεισέρχονται. Ο κυριότερος λόγος όμως που κοινοποίησα ένα τέτοιο θέμα είναι για να είμαστε υποψιασμένοι ώστε αν χρειαστεί να αντιδράσουμε για να αποτρέψουμε την εφαρμογή των ανίερων αυτών σχεδίων .

ΑΙΦΝΙΔΙΑΣΜΟΣ Νο 1

Αιφνιδιάστηκα από το χαρακτηρισμό του άρθρου από κάποιους συναδέλφους ως υπερβολικό και εξωπραγματικό παρά το γεγονός ότι παρείχε ,κατά τη γνώμη μου, όλα εκείνα τα αποδεικτικά στοιχεία για να γίνει πιστευτό .

Συζητώντας με κάποιους από αυτούς προσπάθησα να κατανοήσω ποιοι ήταν οι λόγοι που τους έκαναν να αρνούνται να πιστέψουν αυτά που ισχυριζόταν το άρθρο. Τελικά κατέληξα ότι η στάση απέναντι στο συγκεκριμένο άρθρο ήταν απλά μέρος μιας γενικότερης στάσης τους απέναντι στα πράγματα. Φοβόνταν δηλαδή «να περάσουν απέναντι». Να δούνε δηλαδή τα πράγματα από μια διαφορετική οπτική γωνία που όσο τρομαχτική και να είναι δεν παύει να είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα από την εικονική πραγματικότητα που τους σερβίρεται από τα ΜΜΕ , τα φερέφωνα της εξουσίας , τα διάφορα Think Τanks (δεξαμενές σκέψεις ) που διαμορφώνουν συνειδήσεις κατά τις προσταγές των εντολοδόχων τους.

Θυμήθηκα λοιπόν ότι αυτοί οι ίδιοι συνάδελφοι ήταν εκείνοι που διερρήγνυαν τα ιμάτια τους ότι δεν υπάρχουν τρόποι για να απολυθούν οι δημόσιοι υπάλληλοι του στενού δημόσιου τομέα αναφωνώντας «Είναι αντισυνταγματικές οι απολύσεις των δημοσίων υπαλλήλων», παρά τις σαφείς ενδείξεις που έδειχναν ότι η κυβέρνηση θα έβρισκε τη φόρμουλα για κάτι τέτοιο (δεν πρέπει να παραβλέψουμε το γεγονός ότι το ιερό ευαγγέλιο που εφαρμόζει με απόλυτη ακρίβεια το υπουργείο Παιδείας είναι η μελέτη με τίτλο « ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΟΣΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΔΑ (2011)».Στη σελίδα 36 αναφέρει : «Η μονιμότητα της εργασίας μπορεί να δυσχεράνει επίσης την προσαρμογή του αριθμού των εκπαιδευτικών, όταν μειώνονται οι εγγραφές ή αλλάζουν τα προγράμματα μαθημάτων». Αυτό όμως δεν έκανε τελικά το υπουργείο στα ΕΠΑΛ-ΕΠΑΣ πριν ακριβώς ένα χρόνο; Άλλαξε τα προγράμματα μαθημάτων καταργώντας 46 τεχνικές ειδικότητες ώστε αρκετοί καθηγητές να βρεθούν ουσιαστικά χωρίς αντικείμενο με συνέπεια να οδηγηθούν στην διαθεσιμότητα .

Αυτοί οι ίδιοι συνάδελφοι ήταν που δεν πίστευαν ότι θα πάμε σε αύξηση ωραρίου των εκπαιδευτικών παρά το γεγονός ότι η ντιρεκτίβα του ΟΟΣΑ (2011) ήταν σαφής στη σελίδα 32 : «Η Ελλάδα θα χρειαστεί να αυξήσει τις διδακτικές υποχρεώσεις κατά περίπου τέσσερις με πέντε ώρες την εβδομάδα, προκειμένου να φτάσει τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ».

.Αυτοί οι ίδιοι τώρα αρνούνται να πιστέψουν τη σαφή οδηγία του ΟΟΣΑ (2011) για την ελεύθερη επιλογή σχολείου που αναφέρει επί λέξει στη σελίδα 68 : «…. το δικαίωμα των ενδιαφερομένων παραγόντων, ιδιαίτερα δε των γονέων, να γνωρίζουν τις επιδόσεις μιας σχολικής μονάδας, στο πλαίσιο της επιλογής του σχολείου για τα παιδιά τους». Παρεμπιπτόντως ,σε ποια ελεύθερη επιλογή σχολείου αλήθεια αναφέρεται ο ΟΟΣΑ ; Δεν γνωρίζει ότι ο τωρινός νόμος βάζει περιορισμούς στην εγγραφή του παιδιού σε συγκεκριμένο σχολείο με βάση την εγγύτητα στην κατοικία του ή μήπως έμμεσα προτείνει την αλλαγή αυτού του νόμου που θα ανοίξει το δρόμο για την ελεύθερη επιλογή σχολείου;

Αναρωτιέμαι λοιπόν ποιος είναι ο βαθύτερος λόγος που μας κάνει να αρνούμαστε μετά βδελυγμίας να πιστέψουμε σε κάτι παρόλο που υπάρχουν όχι μόνο οι ενδείξεις αλλά και οι αποδείξεις. Πέρα από τους ψυχολογικούς μηχανισμούς άμυνας (απώθηση) που μας ωθούν να βάζουμε το κεφάλι στην άμμο όταν κάποιο γεγονός είναι ιδιαίτερα στρεσογόνο υπάρχει κατά τη γνώμη μου κάτι πολύ πιο σημαντικό. Αυτό είναι ότι αν αποφασίσουμε «να περάσουμε απέναντι» αυτό αυτόματα σημαίνει ότι τώρα που γνωρίζουμε έχουμε ευθύνη να κάνουμε κάτι γι’ αυτό. Και η ευθύνη είναι δύσκολο πράγμα για να διαχειριστεί κανείς. Αυτή η ώρα της δράσης ή της αντίδρασης είναι για πολύ κόσμο η χειρότερη ώρα οπότε προτιμά να κάνει ότι δεν γνωρίζει ή να χαρακτηρίζει ένα θέμα που τον καίει ως θεωρία συνωμοσίας .Κοινώς δηλαδή « να κάνει την πάπια ή τον κινέζο ή την κινέζικη πάπια». ipaideia

ΑΙΦΝΙΔΙΑΣΜΟΣ Νο 2

Το δεύτερο πράγμα που με αιφνιδίασε είναι η θετική υποδοχή του voucher και της ελεύθερης επιλογής σχολείου από αρκετούς συναδέλφους που ανήκουν στον αριστερό χώρο. Αναρωτιέμαι πως είναι δυνατόν κάποιος να δηλώνει αριστερός και ταυτόχρονα να καλωσορίζει εργαλεία που ουσιαστικά υπόσχονται ατομική αναρρίχηση εις βάρος της κοινωνικής ισότητας .Το να λέει κάποιος ότι θέλει να έχει το δικαίωμα να στείλει το παιδί του σε ένα καλό σχολείο και να το θεωρεί «ίσες ευκαιρίες μάθησης» είναι σαν να αποδέχεται την κατηγοριοποίηση των σχολείων σε κακά και καλά , ενώ κανονικά θα έπρεπε να προσπαθεί να αμβλυνθούν αυτές οι ταξικές διαφορές. Η λογική ότι και τα παιδιά των μεσαίων και των χαμηλότερων τάξεων πρέπει να έχουν την ευκαιρία να φοιτήσουν σε ένα καλό σχολείο είναι το πιο ύπουλο μήνυμα του νεοφιλελευθερισμού όσον αφορά την εκπαίδευση. Ξέρετε γιατί; Γιατί κάτι το οποίο θα έπρεπε να θεωρείται ως αναφαίρετο δικαίωμα όλων των παιδιών παρουσιάζεται ως ευκαιρία για τα λίγα τυχερά από αυτά. Ποιοι νομίζετε ήταν αυτοί που βγήκαν στους δρόμους των ΗΠΑ με πλακάτ «freeschoolchoice» ; Όχι βέβαια οι πλούσιοι αμερικανοί που έτσι και αλλιώς έχουν την οικονομική δυνατότητα να στείλουν τα παιδιά τους σε ένα καλό ιδιωτικό σχολείο . Στους δρόμους βγήκαν λοιπόν οι γονείς και οι μαθητές των πιο υποβαθμισμένων περιοχών της Αμερικής , αυτοί που ήθελαν να αποδράσουν από τα γκέτο και τη φτώχεια. Ο νεοφιλελευθερισμός παρουσιάζεται πολύ συχνά με τη μορφή του «αμερικανικού ονείρου» ή του «δικαιώματος στο όνειρο». Με αυτό τον τρόπο καταφέρνει να υποστηρίζεται από τα θύματά του. Και θύματά του νεοφιλελευθερισμού είναι οι πλατιές μάζες των καθημερινών ανθρώπων.

Σας παραθέτω μια πραγματική ιστορία που είναι ενδεικτική για το πώς ο νεοφιλελευθερισμός προσπαθεί να ξεγελάσει τους απλούς ανθρώπους πουλώντας τους ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.

Το 1973 ο στρατός της Χιλής ανέτρεψε τον Πρόεδρο Allende και ο Στρατηγός Pinochet ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας και εφάρμοσε με ακρίβεια τις αρχές του νεοφιλελευθερισμού όπως του τις υπαγόρεψε ο γκουρού του είδους και προσωπικός του φίλος Milton Friedman. Μετά από 15 χρόνια δικτατορίας ο Pinochet δέχθηκε αυξανόμενη πίεση από το εξωτερικό να νομιμοποιήσει το καθεστώς του. Τον Ιούλιο του 1988 προκηρύχθηκε δημοψήφισμα. Ο λαός θα ψήφιζε ΝΑΙ ή ΟΧΙ σε μία επιπλέον οκταετή θητεία του Pinochet .Ακούστε ποια ήταν τα ακριβή λόγια του υπευθύνου της προεκλογικής καμπάνιας του ΝΑΙ σχετικά με το που θα έπρεπε να εστιάσει το μάρκετινγκ σε αυτή τους την προσπάθεια :

«Εδώ, έχετε ένα νεοφιλελεύθερο σύστημα στο οποίο μπορεί ο καθένας να γίνει πλούσιος. Προσοχή, όχι όλοι. Αλλά ο καθένας. Δε γίνεται να χάσετε όταν όλοι ονειρεύονται να γίνουν αυτός ο καθένας.»

Πρέπει να είμαστε πολύ καχύποπτοι στο ανθρώπινο πρόσωπο του νεοφιλελευθερισμού .Ο νεοφιλελευθερισμός είναι ο δολοφόνος των δημόσιων και κοινωνικών αγαθών. Μερικές φορές εμφανίζεται τρομαχτικός να κρατάει πριόνι ,συνήθως όμως εμφανίζεται γοητευτικός κρατώντας κουπόνι . Κλείνει πονηρά το μάτι στα μεσαία και κατώτερα οικονομικά στρώματα με το εξής μήνυμα : « Στηρίξτε την ευημερία του κεφαλαίου ώστε να ευημερήσετε και εσείς». Πρόκειται για εξαπάτηση σύμφωνα ακόμα και με το πιο απλοϊκό εγχειρίδιο ενός αρχάριου αριστερού. Ας καταλάβουμε λοιπόν καλά ότι πίσω από το voucher και την ελεύθερη επιλογή σχολείου κρύβονται συμφέροντα που απλά χρειάζονται τη δική μας συναίνεση για να εξυπηρετηθούν. Τέλος πρέπει να σκεφτούμε αν συνάδει με την αριστερή φιλοσοφία η εκμετάλλευση των παροχών του νεοφιλελευθερισμού προς ίδιον όφελος. Αντί λοιπόν να ζητάμε ελεύθερη επιλογή σχολείου μήπως θα ήταν πιο αριστερό απλά να ζητάμε καλά σχολεία για όλους ;

Δημήτρης Τσιριγώτης .Φυσικός