Οι αυξήσεις άμεσων και έμμεσων φόρων οι οποίες έχουν ήδη ψηφιστεί και θα αποδώσουν έξτρα έσοδα το 2017 αποτελούν έναν από τους βασικότερους τροφοδότες του διευρυμένου πρωτογενούς πλεονάσματος το επόμενο έτος, ενώ σημαντική ώθηση στα δημοσιονομικά αναμένεται και από την επιστροφή της ελληνικής οικονομίας σε τροχιά ανάπτυξης.

Το υπουργείο Οικονομικών προετοιμάζεται να καταθέσει την ερχόμενη Δευτέρα στη Βουλή το προσχέδιο προϋπολογισμού του 2017, με το οποίο όχι απλώς καλύπτονται οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα αλλά σύμφωνα με αρμόδιες πηγές θα υπάρχουν και υπερβάσεις ασφαλείας. Έτσι, κατά την άποψη της κυβέρνησης, καθίσταται οριστικά ανενεργή η απειλή ενεργοποίησης του αυτόματου κόφτη δημοσίων δαπανών.

Η συμφωνία με τους δανειστές απαιτεί την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 0,5% του ΑΕΠ για φέτος και 1,75% για το 2017. Αρμόδια στελέχη εκτιμούν όμως ότι φέτος το πρωτογενές πλεόνασμα θα διαμορφωθεί σε 0,6% του ΑΕΠ και το 2017 θα υπάρξει ένα μαξιλάρι ασφαλείας άνω των 250 εκατ. ευρώ το οποίο θα οδηγήσει τελικά – αν δεν μεσολαβήσουν απρόβλεπτοι έως σήμερα παράγοντες- σε πρωτογενές πλεόνασμα 1,9% του ΑΕΠ.

Οι εκτιμήσεις αυτές μάλιστα δεν αποκλείεται να ενσωματωθούν και στο προσχέδιο του προϋπολογισμού, πέραν των επίσημων στόχων που απορρέουν από τη συμφωνία με τους δανειστές το καλοκαίρι του 2015. Όσον αφορά στις εκτιμήσεις για το ρυθμό ανάπτυξης, δεν υπάρχει η παραμικρή διαφοροποίηση σε σχέση με την κοινή συνισταμένη εκτιμήσεων των δανειστών. Οριακή ανάκαμψη 0,3% φέτος και ισχυρή ανάπτυξη, 2,7% το 2017.

Ποιοι φόροι έρχονται

Το ποδαρικό των νέων αυξήσεων στους έμμεσους φόρους θα γίνει πριν καλά καλά φτάσουμε στην Πρωτοχρονιά. Από τις 15 Οκτωβρίου, οπότε θα αρχίσει η διάθεση του πετρελαίου θέρμανσης, οι λιανικές τιμές θα επιβαρυνθούν κατά τουλάχιστον έξι λεπτά καθώς ο ΕΦΚ αυξάνεται από τα 230 στα 280 ευρώ το χιλιόλιτρο.

Από 1η Ιανουαρίου 2017, αυξάνεται ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στη βενζίνη (από τα 670 ευρώ ανά χιλιόλιτρο αυξάνεται σε 700 ευρώ) ενώ ενεργοποιείται και το ειδικό τέλος στη σταθερή τηλεφωνία. Σε κάθε μηνιαίο λογαριασμό κάθε σύνδεσης σταθερής τηλεφωνίας με πρόσβαση σε υπηρεσίες φωνής ή /και ευρυζωνικής πρόσβασης (Internet), επιβάλλεται ειδικό τέλος το οποίο υπολογίζεται ως ποσοστό 5% επί του συνολικού μηνιαίου λογαριασμού, περιλαμβανομένου και του πάγιου τέλους που εισπράττεται υπέρ της επιχείρησης, προ ΦΠΑ.

Η επόμενη φουρνιά αυξήσεων στους έμμεσους φόρους αναμένεται από την 1η Ιουλίου 2017 οπότε επιβάλλεται ΕΦΚ στο ηλεκτρονικό τσιγάρο (δέκα λεπτά του ευρώ ανά χιλιοστόλιτρο προϊόντος) αλλά και ο φόρος 2-4 ευρώ ανά κιλό κατά την εισαγωγή καφέ. Με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων για τα εισοδήματα του 2016 άλλωστε, οι φορολογούμενοι θα βρεθούν αντιμέτωποι με σημαντικές επιβαρύνσεις μετά και τη δραστική μείωση του αφορολογήτου.

Καθυστερήσεις για το Μεσοπρόθεσμο

Η κατάθεση του προσχεδίου του προϋπολογισμού αποτελεί τυπική διαδικασία για το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Δεν ισχύει το ίδιο και για το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, η κατάθεση του οποίου εκκρεμεί εδώ και μήνες με την κυβέρνηση να επιχειρεί να πείσει τους εταίρους για την ανάγκη μείωσης των στόχων πρωτογενών πλεονασμάτων από το 3,5% του ΑΕΠ που προβλέπεται στη συμφωνία για κάθε χρονιά μετά το 2018 στα επίπεδα του 2%-2,5%.

Οι δανειστές μέχρι σήμερα απορρίπτουν το αίτημα και το υπουργείο Οικονομικών καθυστερεί όσο το δυνατό περισσότερο την κατάθεση του Μεσοπρόθεσμου. Το τελευταίο σενάριο ήθελε την κατάθεση του Μεσοπρόθεσμου αμέσως μετά το προσχέδιο προϋπολογισμού.

Το νεότερο σενάριο, δεν αποκλείει ακόμα και το ενδεχόμενο το Μεσοπρόθεσμο να κατατεθεί στη Βουλή το 2017, αφού νωρίτερα ξεκαθαρίσει (;) αν και πως θα υπάρξει συμβιβασμός ΔΝΤ- Ευρωπαίων στην «τραμπάλα» πλεονασμάτων –χρέους.