Νέο ψηφιακό δίπλωμα οδήγησης: Τι αλλάζει για όλη την Ευρώπη

Μεγάλες αλλαγές έρχονται για εκατομμύρια οδηγούς στην Ευρώπη, καθώς έως το 2030 θεσπίζεται το νέο ψηφιακό δίπλωμα οδήγησης. Το έγγραφο αυτό θα αποθηκεύεται στο κινητό τηλέφωνο των πολιτών, θα έχει την ίδια ισχύ με την παραδοσιακή πλαστική κάρτα και θα συνοδεύεται από ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας που επηρεάζει τόσο τη διαδικασία έκδοσης όσο και τους ελέγχους και τις κυρώσεις. Η νέα μορφή του διπλώματος εντάσσεται σε ένα ευρύτερο σχέδιο εναρμόνισης των κανονισμών μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Διάβασε εδώ Άδεια οδήγησης – Τι προβλέπεται για τους οδηγούς άνω των 65 ετών

Η συμφωνία για το ψηφιακό δίπλωμα επιτεύχθηκε στις 25 Μαρτίου 2025 και προβλέπει μεταβατική περίοδο τεσσάρων ετών για την εφαρμογή των αλλαγών. Οι πολίτες θα μπορούν να επιλέγουν μεταξύ έντυπης ή ψηφιακής μορφής, ενώ η ανανέωση και η διαχείριση του διπλώματος θα γίνονται πλέον ψηφιακά.

Ένα δίπλωμα στο κινητό – Ενιαία εφαρμογή, πρακτικότητα και άμεσοι έλεγχοι

Το νέο ευρωπαϊκό δίπλωμα οδήγησης θα είναι διαθέσιμο μέσω κοινής ψηφιακής εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα, στο πλαίσιο του έργου «European Digital Identity Wallet». Η εφαρμογή αυτή θα προσφέρει ασφαλή αποθήκευση και εύκολη επίδειξη του διπλώματος, το οποίο θα είναι πλήρως ισότιμο με την φυσική του μορφή. Οι πολίτες θα έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν και το έντυπο δίπλωμα, εφόσον το επιθυμούν.

Κατά τη διάρκεια τροχονομικών ελέγχων, οι αρχές θα μπορούν να σαρώνουν το κινητό του οδηγού και να έχουν άμεση πρόσβαση σε όλα τα σχετικά στοιχεία, όπως ημερομηνία έκδοσης, ισχύς, παραβάσεις ή ανακλήσεις του διπλώματος ακόμη και σε άλλο κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό το επίπεδο διασύνδεσης δεν είναι σήμερα εφικτό, λόγω της ασυνεννοησίας μεταξύ των εθνικών συστημάτων.

Το νέο δίπλωμα θα έχει διάρκεια ισχύος δεκαπέντε ετών, με δυνατότητα μείωσης στα δέκα για συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού, ανάλογα με την πολιτική της κάθε χώρας. Η διαδικασία ανανέωσης θα απλοποιηθεί αισθητά, καθώς θα μπορεί να γίνεται διαδικτυακά, χωρίς φυσική παρουσία ή εκτύπωση εγγράφων, κάτι που μέχρι σήμερα δεν ίσχυε σε όλα τα κράτη-μέλη.

Προϋποθέσεις απόκτησης και δυνατότητα αυτοαξιολόγησης

Για την αρχική έκδοση του διπλώματος, οι νέοι οδηγοί θα υποχρεούνται να πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις υγείας. Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν αν θα επιβάλουν υποχρεωτική ιατρική εξέταση ή εναλλακτικές διαδικασίες, όπως έντυπα αυτοαξιολόγησης.

Συγκεκριμένα, για οδηγούς αυτοκινήτων και μοτοσικλετών, προβλέπεται η δυνατότητα αντικατάστασης του ιατρικού ελέγχου με αυτοαξιολόγηση, εφόσον το επιλέξει η εκάστοτε κυβέρνηση. Το ίδιο ισχύει και για περιπτώσεις ανανέωσης του διπλώματος, όπου τα κράτη μπορούν να εφαρμόσουν άλλα κατάλληλα μέτρα. Μεταξύ των βασικών ελέγχων περιλαμβάνεται η όραση και η καρδιολογική κατάσταση του υποψηφίου, ενώ τα μέτρα στοχεύουν στη διασφάλιση της ικανότητας οδήγησης χωρίς να προσθέτουν περιττή γραφειοκρατία.

Δές επίσης Nέος ΚΟΚ: Τι αλλάζει 

Παράλληλα, καθιερώνεται κοινή διάρκεια δοκιμαστικής περιόδου για τους νέους οδηγούς σε όλα τα κράτη-μέλη, η οποία θα είναι τουλάχιστον δύο έτη. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, θα ισχύουν περιορισμοί και ειδικές ρυθμίσεις, όπως ήδη συμβαίνει σε χώρες όπως η Γαλλία, όπου οι νέοι οδηγοί πρέπει να φέρουν την ένδειξη «Α» στο όχημά τους. Ο στόχος είναι η ομαλή και ασφαλής ενσωμάτωση των νέων οδηγών στο οδικό δίκτυο.

Αυστηρότερες κυρώσεις και τι αλλάζει για τους οδηγούς στην Ελλάδα

Το νέο πλαίσιο δίνει έμφαση και στην ενίσχυση της οδικής ασφάλειας. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το 2024 καταγράφηκαν 19.800 θάνατοι από τροχαία δυστυχήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με σημαντικό ποσοστό να αφορά πεζούς, ποδηλάτες και χρήστες μηχανοκίνητων δίκυκλων. Σε αυτό το πλαίσιο, προβλέπονται αυστηρότερες κυρώσεις για σοβαρές παραβάσεις, ιδιαίτερα για την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών. Αν και δεν έχουν δοθεί ακόμα λεπτομέρειες, είναι σαφές ότι οι ποινές θα γίνουν βαρύτερες και πιο άμεσες.

Μετά την επίσημη έγκριση του νέου πλαισίου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη-μέλη, κάθε χώρα – συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας – θα έχει προθεσμία τεσσάρων ετών για να εφαρμόσει τις αλλαγές. Αυτό σημαίνει ότι εντός των επόμενων ετών, οι Έλληνες οδηγοί θα έχουν πρόσβαση στην ευρωπαϊκή εφαρμογή, θα μπορούν να αποκτούν ή να ανανεώνουν το δίπλωμά τους ψηφιακά και θα υπάγονται στο νέο καθεστώς ελέγχων και αξιολογήσεων.

Δείτε επίσης Από ποια ηλικία μπορεί κάποιος να αποκτήσει άδεια οδήγησης;