Μπορεί να έχετε ακούσει για την ψωρίαση αλλά ξέρετε τι είναι; Πρόκειται για μια μακροπρόθεσμη ή χρόνια διαταραχή του δέρματος που επηρεάζει πάνω από 6.7 εκατομμύρια ενήλικες Αμερικάνους.
Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν αλλά συνήθως αναγνωρίζεται από επιφάνειες από παχύ, κόκκινο δέρμα με ασημί φολίδες που πονούν και προκαλούν φαγούρα. Δεν υπάρχει ίαση αλλά η θεραπεία συχνά βοηθά.
Η ψωρίαση προκαλείται όταν τα κύτταρα της επιδερμίδας αναπτύσσονται γρήγορα στην επιφάνεια του δέρματος και σχηματίζουν πυκνές πλάκες. Συνήθως τα κύτταρα της επιδερμίδας ωριμάζουν καθώς ανεβαίνουν από τις ρίζες τους που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια του δέρματος. Στην ψωρίαση αυτά τα κύτταρα συσσωρεύονται προτού να έχουν την ευκαιρία να ωριμάσουν κανονικά.
Η ψωρίαση στην πραγματικότητα ξεκινά στο ανοσοποιητικό σύστημα το οποίο στις φυσιολογικές περιπτώσεις προστατεύει το σώμα από μολύνσεις και ασθένειες. Στην ψωρίαση το ανοσοποιητικό σύστημα γίνεται υπερδραστήριο και αποπροσανατολίζεται. Αυτό μπορεί να προκαλέσει κοκκινίλα και οίδημα (φλεγμονή) και να οδηγήσει σε γρήγορη συσσώρευση δερματικών κυττάρων.
Οι πλάκες συχνότερα σχηματίζονται στους αγκώνες, τα γόνατα, το τριχωτό της κεφαλής. Αλλά μπορούν επίσης να επηρεάσουν το πρόσωπο, τα νύχια των χεριών ή των ποδιών, λεπτούς ιστούς στα γεννητικά όργανα ή οποιαδήποτε περιοχή του δέρματος.
“Οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν πολλά συμπτώματα όπως φαγούρα, ρωγμές και αιμορραγία που ίσως αναστατώσουν τον ύπνο και τους κοινωνικές τους σχέσεις” σημειώνει ο Joel Gelfand δερματολόγος στο Πανεπιστήμιο της Pennsylvania. Άνθρωποι με μέτρια ή σοβαρής μορφής ψωρίαση μπορεί να αισθανθούν αμήχανα ή να μην έχουν καλή αυτοεικόνα που ενδέχεται να οδηγήσει σε κατάθλιψη ή κοινωνική απομόνωση. Κάποιοι άλλοι μπορεί να εκδηλώσουν φλεγμονή στις αρθρώσεις που επιφέρει ένα πόνο παρόμοιο με την αρθρίτιδα – πρόκειται γαι την ψωριασική αρθρίτιδα. Για τον Gelfand και άλλους ερευνητές η ψωρίαση – ειδικά της σοβαρής μορφής – συνδέεται με κάποιες άλλες διαταραχές όπως καρδιοπάθειες, παχυσαρκία, υψηλή πίεση και διαβήτη.
Η ψωρίαση μπορεί να επέλθει σε οποιαδήποτε ηλικία αλλά τυπικά πρωτοεμφανίζεται σε νεαρούς ενήλικες. Πολλοί άνθρωποι με ψωρίαση έχουν οικογενειακό ιστορικό. Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει συγκεκριμένα γονίδια που συνδέονται με τη νόσο αλλά δεν καταλαβαίνουν απολύτως τη διαδικασία. Ξέρουν ότι δεν είναι μεταδοτική. Δεν “κολλάμε” αγγίζοντας κάποιον που την έχει. Στην ψωρίαση είναι δυνατό να είναι δύσκολο να γίνει διάγνωση γιατί μοιάζει με άλλες δερματοπάθειες. Ο γιατρός ενδέχεται να χρειαστεί να κοιτάξει ένα μικρό δείγμα του δέρματος στο μικροσκόπιο.
Υπάρχουν πολλές προσεγγίσεις αναφορικά με τη θεραπεία της ψωρίασης. Ασφαλείς και αποδεδειγμένες εναλλακτικές επιλογές θεραπείας περιλαμβάνουν κρέμες, θεραπεία με φως και φάρμακα με τη μορφή χαπιών ή ένεσης.
“Οι θεραπευτικές αποφάσεις στην ψωρίαση πρέπει να είναι σε μεγάλο βαθμό εξατομικευμένες και προσαρμοσμένες στην κλινική εικόνα του ασθενή, τη γενικότερη κατάσταση της υγείας του, τις προτιμήσεις και τους στόχους του” επισημαίνει ο Gelfand. Βεβαιωθείτε ότι θα ζητήσετε από τον γιατρό σας την καλύτερη θεραπευτική αγωγή για την περίπτωσή σας.
Τα συμπτώματα της ψωρίασης είναι πιθανό σύντομα να χειροτερεύσουν. Αυτές οι εξάρσεις μπορεί να εκδηλωθούν όταν οι άνθρωποι είναι στρεσαρισμένοι ή βιώνουν ένα τραυματικό γεγονός όπως ο θάνατος ενός μέλους της οικογένειας ή ενός φίλου. Το κάπνισμα, η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ, το να είναι κανείς υπέρβαρος συνήθως επιδεινώνουν την ασθένεια.
Οι ερευνητές δουλεύουν στην κατεύθυνση της ανάπτυξης νέων θεραπειών. “Είναι μια εξαιρετική στιγμή κατά την οποία είμαστε αισιόδοξοι και τρέφουμε ελπίδες καθώς οι περισσότερες από τις θεραπείες που υιοθετούνται μοιάζει να γίνονται ανεκτές χωρίς δυσκολία και έχουν εντυπωσιακά αποτελέσματα.”
Περιβαλλοντικοί παράγοντες (εκλυτικοί παράγοντες) μπορεί να προκαλέσουν την εμφάνιση ή την επιδείνωση της ψωρίασης:
Στρεπτοκοκκική λοίμωξη: συνήθης αιτία για πονόλαιμο και φαρυγγοαμυγδαλίτιδες, αποτελεί εκλυτικό παράγοντα εμφάνισης σταγονοειδούς ψωρίασης, σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες
Ορμονικοί παράγοντες: υπάρχει μια έξαρση της εμφάνισης της ψωρίασης κατά την εμμηναρχή (όταν ξεκινά η περίοδος) και την εμμηνόπαυση (όταν η περίοδος σταματά). Επιπρόσθετα παρατηρείται βελτίωση κατά την εγκυμοσύνη.
Φάρμακα: ορισμένα φάρμακα μπορεί να επιδεινώνουν την ήδη υπάρχουσα ψωρίαση όπως το λίθιο (αντικαταθλιπτικό), ορισμένα αντιύπερτασικά (b-blockers), και η απότομη διακοπή των συστηματικών κορτικοστεροειδών . Ωστόσο, ο ασθενής με ψωρίαση δεν θα πρέπει να σταματά μόνος του τη φαρμακευτική του αγωγή, αλλά σε συννενόηση με το γιατρό του θα δίδεται η πιο κατάλληλη θεραπεία που να μην επιβαρύνει τη ψωρίαση.
Ο τραυματισμός είναι γνωστό ότι μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση ψωριασικών βλαβών μέσω του φαινομένου Koebner.
Ψυχολογικοί παράγοντες (άγχος, stress): σε ορισμένους ανθρώπους παρατηρείται επιδείνωση της ψωρίασης όταν βρίσκονται υπό συνθήκες έντονου άγχους αλλά και ισχυρό ερέθισμα για την πρόκλησή της
Το αλκοόλ και το κάπνισμα έχουν επιβαρυντικό ρόλο στη ψωρίαση.
Ένα είναι σίγουρο: η ψωρίαση ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΗ!
Η ψωρίαση είναι μια νόσος με πολλά πρόσωπα, και η κλινική της εικόνα εξαρτάται από τη μορφή και την εντόπισή της.