Ξεκινάει στις 10:00 τοπική ώρα Βρυξελλών (11:00 Ελλάδος) η Σύνοδος Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με τηλεδιάσκεψη, για μια πρώτη συζήτηση των 27 αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων επί του επόμενου πολυετούς προϋπολογισμού της ΕΕ 2021 – 2027 και της πρότασης της Κομισιόν για ένα εργαλείο υποστήριξης της ανάκαμψης – το Next Generation EU (NGEU) ύψους 750 δισ.ευρώ.

Σύμφωνα με κοινοτικό αξιωματούχο που ενημέρωσε τον Τύπο στις Βρυξέλλες ενόψει της βιντεοδιάσκεψης, πρόκειται για μια “πρώτη συνάντηση, πρώτη συζήτηση και ως εκ τούτου για συζήτηση προσανατολισμού”, χωρίς να αναμένονται αποφάσεις, με την ελπίδα να διατηρηθεί το θετικό momentum και να έχουμε συμφωνία “πριν από τις διακοπές του καλοκαιριού”. Η συζήτηση θα χρησιμεύσει ως αφετηρία για μια σύνοδο κορυφής με φυσική παρουσία αργότερα.

Αυτή θα είναι η πέμπτη βιντεοδιάσκεψη των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σχετικά με την απάντηση της ΕΕ στο ξέσπασμα του COVID-19, μετά τις 10 Μαρτίου, 17 Μαρτίου, 26 Μαρτίου και 23 Απριλίου.

Όπως εξήγησε υπάρχουν ήδη μια σειρά από σημαντικές συγκλίσεις και οι οποίες περιγράφονται στο γράμμα πρόσκλησης του Προέδρου Σαρλ Μισέλ προς τους 27: η ΕΕ χρειάζεται μια εξαιρετική απάντηση σε αυτήν την άνευ προηγουμένου κρίση, ανάλογη με το μέγεθος της πρόκλησης, η απάντηση πρέπει να χρηματοδοτηθεί μέσω δανεισμού της Koμισιόν στις χρηματοπιστωτικές αγορές, αυξάνοντας το ανώτατο όριο των ιδίων πόρων, θα πρέπει να στοχεύει στους τομείς και τα γεωγραφικά μέρη της Ευρώπης που πλήττονται περισσότερο, το επόμενο ΠΔΠ θα πρέπει να προσαρμοστεί ώστε να ληφθεί υπόψη η κρίση και πρέπει να εξεταστεί μαζί με το Σχέδιο Ανάκαμψης και πως το συνολικό πακέτο δεν θα πρέπει απλώς να αντιμετωπίσει την άμεση κρίση, αλλά επίσης να προσφέρει την ευκαιρία για πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.

Στοιχεία προς διαπραγμάτευση είναι το μέγεθος και τη διάρκεια των διαφόρων στοιχείων του σχεδίου αποκατάστασης, ο καλύτερος τρόπος κατανομής της βοήθειας και της έκδοσης δανείων και επιχορηγήσεων , τα ερωτήματα που σχετίζονται με όρους και διακυβέρνηση, το μέγεθος και το περιεχόμενο του ΠΔΠ και της χρηματοδότησής του, συμπεριλαμβανομένων των ιδίων πόρων.

Όσον αφορά τις τάσεις μεταξύ των Κρατών, Αυστρία, Ολλανδία, Δανία και Σουηδία, εκφράζουν πιο ανοικτά τις διαφωνίες τους για το μέγεθος του Ταμείου και την αναλογία δανείων – επιχορηγήσεων, αν και η Δανία έχει διαχωρίσει τη θέση της, με κυβερνητική ανακοίνωση, από την πιο άκαμπτη στάση των υπολοίπων τριών. Η Φινλανδία έχει τις δικές της ενστάσεις για την αιρεσιμότητα και τη διακυβέρνηση του όλου σχήματος, η Ουγγαρία έχει αφήσει σε διπλωματικό επίπεδο να εννοηθεί ότι δυσαρεστείται από την αλληλεγγύη σε “πλουσιότερες χώρες” και μια σειρά από Κ-Μ έχουν επιμέρους διεκδικήσεις σε σχέση με την Κοινή Αγροτική Πολιτική και το Ταμείο Συνοχής. Επιπλέον αντικείμενο συζήτησης είναι και η ημερομηνία απόσυρσης του Ταμείου (το κομμάτι των 750 δισ.Ευρώ) σε κάποια ημερομηνία από το 2022 ως το 2024 όπως θα επιθυμούσε μια σειρά από χώρες. Τέλος κάποιοι διαφωνούν με την αύξηση των ιδίων πόρων, εκτιμώντας ότι αυτή θα τις οδηγήσει παρομοίως να αυξήσουν εταιρικούς φόρους, ή άλλα φορολογικά στοιχεία. Βεβαίως η βιντεοδιάσκεψη δεν ευνοεί την άμβλυνση όλων των διαφορών.

Δύο ή τρεις μέρες μετά τη Σύνοδο, ο Πρόεδρος Σαρλ Μισέλ θα παρουσιάσει ένα “διαπραγματευτικό πλαίσιο”, επί όλων των παραπάνω και οι κυβερνήσεις θα αρχίσουν τις ουσιαστικές συζητήσεις. Ως προς το πότε θα διεξαχθεί νέα Σύνοδος με φυσική παρουσία, υπάρχει το ενδεχόμενο της 9ης Ιουλίου (απομακρύνεται), της 16ης και 17ης Ιουλίου και άλλης ημερομηνία τις δυο τελευταίες εβδομάδες του Ιουλίου.

Σε σχέση με το ενδεχόμενο να τεθεί το ζήτημα της Τουρκίας και της στάσης της στην Ανατολική Μεσόγειο, ο κοινοτικός αξιωματούχος τόνισε τα εξής: “όλα τα Κράτη Μέλη έχουν το δικαίωμα να τοποθετηθούν, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου ήταν σε επαφή με τον Πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη και τον Πρόεδρο Ν.Αναστασιάδη και γνωρίζει το θέμα και την κατάσταση. Αν υπάρξει τοποθέτηση θα ακουστεί, αλλά δεν θα ακολουθήσει δομημένη συζήτηση, καθώς έχουμε αποφασίσει να μην υπάρξουν συμπεράσματα. Εξάλλου το ζήτημα θα αποτελέσει το αντικείμενο συζήτησης στις 13/07 στο επίπεδο των Υπουργών Εξωτερικών”.

Σύμφωνα με την ατζέντα: η τηλεδιάσκεψη θα ξεκινήσει στις 10.00 με ανταλλαγή απόψεων με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, David Sassoli. Στη συνέχεια, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα ξεκινήσουν τη συνάντησή τους με παρουσίαση του Πρωθυπουργού της Κροατίας, Αντρέι Πλενκόβιτς, σχετικά με τα αποτελέσματα της Κροατικής Προεδρίας του Συμβουλίου.

Μετά από αυτό, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel και η Πρόεδρος της Επιτροπής Ursula von der Leyen θα ενημερώσουν τους ηγέτες για τις συζητήσεις τους με τον πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον στη συνάντηση υψηλού επιπέδου ΕΕ-ΗΒ που πραγματοποιήθηκε μέσω τηλεδιάσκεψης στις 15 Ιουνίου 2020.

Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, θα ενημερώσει τους ηγέτες για την οικονομική κατάσταση. Οι ηγέτες θα συζητήσουν επίσης εν συντομία την κατάσταση των συμφωνιών του Μινσκ. Στο τέλος της τηλεδιάσκεψης, οι Πρόεδροι Μισέλ και ο Φον Ντερ Λέιν και ο Πρωθυπουργός Πλένκοβιτς θα πραγματοποιήσουν συνέντευξη τύπου.

Στην τελευταία τηλεδιάσκεψη στις 23 Απριλίου, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν να εργαστούν για τη δημιουργία ταμείου ανάκαμψης, το οποίο θεώρησαν αναγκαίο και επείγον. Αυτό το ταμείο θα είναι επαρκούς μεγέθους, θα στοχεύει στους τομείς και τα γεωγραφικά μέρη της Ευρώπης που πλήττονται περισσότερο και θα είναι αφιερωμένο στην αντιμετώπιση αυτής της άνευ προηγουμένου κρίσης.

Το πακέτο της Κομισιόν Next Generation EU, ανέρχεται σε 750 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό το μέσο ανάκαμψης μαζί με στοχευμένες ενισχύσεις στον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 θα αυξήσει τη συνολική οικονομική ικανότητα του προϋπολογισμού της ΕΕ σε 1,85 τρισεκατομμύρια ευρώ.

Θα συγκεντρώσει χρήματα αυξάνοντας προσωρινά το ανώτατο όριο των ιδίων πόρων στο 2,00% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος της ΕΕ, επιτρέποντας στην Κομισιόν να χρησιμοποιήσει την υψηλή πιστοληπτική της ικανότητα για να δανειστεί 750 δισεκατομμύρια ευρώ στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Αυτή η πρόσθετη χρηματοδότηση θα διοχετευθεί στη συνέχεια μέσω προγραμμάτων της ΕΕ και θα αποπληρωθεί σε μεγάλο χρονικό διάστημα σε όλους τους μελλοντικούς προϋπολογισμούς της ΕΕ – όχι πριν από το 2028 και όχι μετά το 2058. Για να βοηθήσει στην αποπληρωμή, η Κομισιόν προτείνει έναν αριθμό νέων ιδίων πόρων. Επιπλέον, προκειμένου να διαθέσει κονδύλια το συντομότερο δυνατό για να ανταποκριθεί στις πιο πιεστικές ανάγκες, η Κομισιόν προτείνει την τροποποίηση του τρέχοντος πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2014-2020 ώστε να καταστούν διαθέσιμα επιπλέον χρηματοδότηση ύψους 11,5 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2020.