Κτηματολόγιο: Πότε κινδυνεύετε να χάσετε το ακίνητό σας

Από το Κτηματολόγιο είναι ξεκάθαροι: όσοι δεν συμμετέχουν στη διαδικασία κτηματογράφησης, δηλαδή δεν προσκομίζουν κανένα χαρτί και δεν εντοπίζουν το ακίνητό τους, τότε το χάνουν! Και αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα του τελευταίου προγράμματος κτηματογράφησης. Γιατί; Επειδή στις περιοχές που τρέχει το πρόγραμμα πολλά ακίνητα είναι μοιρασμένα «διά λόγου» και δεν υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας – ιδιαίτερα τα μη ηλεκτροδοτούμενα αγροτεμάχια.

Γι’ αυτό, όπως αναφέρει η εφημερίδα «Τα Νέα», το μεγαλύτερο αγκάθι είναι οι περιπτώσεις έκτακτης χρησικτησίας (όταν δηλαδή δεν υπάρχει δικαστική απόφαση) και πρέπει να αποδειχθεί 20ετής νομή και κατοχή – αλλιώς το ακίνητο δεν μπορεί να δηλωθεί στο Κτηματολόγιο. Αυτός είναι ο λόγος που είναι απαραίτητα τα έγγραφα-αποδείξεις από ΔΕΗ, ΟΤΕ, εταιρείες ύδρευσης, μισθωτήρια, ακόμη και συμβόλαια γειτονικών ιδιοκτησιών που αναφέρουν τον δηλούντα ως κύριο του ακινήτου, Ε9 κ.ά. Και το πρόβλημα είναι ακόμη μεγαλύτερο για τον απόδημο Ελληνισμό, ο οποίος, όπως υποστηρίζει ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ Στράτος Παραδιάς, «νομοτελειακά κινδυνεύει να χάσει το μεγαλύτερο μέρος των περιουσιακών του στοιχείων…».

Εντοπισμός

Σε ό,τι αφορά τον εντοπισμό ενός ακινήτου, όσο πιο ακριβής είναι τόσο μειώνεται ο κίνδυνος να μην καταγραφεί με ακρίβεια. Και πού είναι το πρόβλημα; Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός πως ακόμη και για ένα τετραγωνικό μέτρο λάθος καταγραφής μπορεί να μειωθεί ή και να απαγορευτεί η δόμηση – αφού κινδυνεύει να χαθεί η αρτιότητα του οικοπέδου – και να μειωθεί σημαντικά η αξία του ακινήτου.

Κι αυτός είναι ο λόγος που οι αγρονόμοι – τοπογράφοι μηχανικοί υποστηρίζουν πως η προσκόμιση εξαρτημένου τοπογραφικού (το κόστος κυμαίνεται συνήθως από 200 έως 1.000 ευρώ) στο Κτηματολόγιο είναι μονόδρομος για τα ακίνητα που έχουν αξία και είναι αξιοποιήσιμα. Τα απαραίτητα έγγραφα που πρέπει να προσκομιστούν είναι: τίτλος (συμβόλαιο), πιστοποιητικό μεταγραφής, τοπογραφικό (αν υπάρχει), δελτίο ταυτότητας ή διαβατήριο, έγγραφο που να αποδεικνύει τον ΑΦΜ (π.χ. εκκαθαριστικό Εφορίας κ.ά.). Οταν δεν υπάρχει αποδοχή κληρονομιάς υποβάλλονται υποχρεωτικά:

Εάν υπάρχει διαθήκη: ο τίτλος (εφόσον υπάρχει), ληξιαρχική πράξη θανάτου, αντίγραφο της δημοσιευμένης διαθήκης και πιστοποιητικά «περί μη δημοσιεύσεως άλλης διαθήκης» και «περί μη αποποιήσεως κληρονομιάς».

Εάν δεν υπάρχει διαθήκη: ο τίτλος (εφόσον υπάρχει), ληξιαρχική πράξη θανάτου και πιστοποιητικά «εγγυτέρων συγγενών», «περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης» και «περί μη αποποιήσεως κληρονομιάς».

Για τη διευκόλυνση των ιδιοκτητών που μένουν μακριά από τις περιοχές όπου βρίσκονται οι ιδιοκτησίες τους άνοιξαν ήδη δύο Γραφεία στη Βόρεια Ελλάδα: το ένα επί της οδού 26ης Οκτωβρίου 90 στο Εμπορικό Κέντρο Porto Center και εξυπηρετεί τις περιοχές Γρεβενών, Πιερίας, Ροδόπης, Θάσου και Υπολοίπου Θεσσαλονίκης. Το άλλο, στην οδό Σαράφη 48Β, στον Φοίνικα Θεσσαλονίκης, που εξυπηρετεί τη Δράμα, την Ξάνθη, τη Χαλκιδική, την Καστοριά και τη Φλώρινα.

Το Γραφείο της Αθήνας δεν έχει ανοίξει ακόμη. Σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένεται να ανοίξει κατά το τέλος Φεβρουαρίου και θα λειτουργήσει στο Ολυμπιακό Ακίνητο Γαλατσίου, επί της Λεωφόρου Βεΐκου 137, και θα εξυπηρετεί τις Περιφέρειες Ηπείρου, Ιονίων Νήσων, Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου Βορείου/Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης.

Οποια ακίνητα δεν δηλωθούν χαρακτηρίζονται «αγνώστου ιδιοκτήτη». Οι ιδιοκτήτες αυτών των ακινήτων θα μπορούν να προσφύγουν δικαστικώς, αλλά μόνο για να διεκδικήσουν χρηματική αποζημίωση και όχι για να ανακτήσουν το ακίνητο. Για τα παλιά προγράμματα (1997-1999) ένα ακίνητο χαρακτηρίζεται «αγνώστου ιδιοκτήτη» αν δεν δηλωθεί σε 14 χρόνια και για τα νέα (από το 2008 και μετά) αν δεν δηλωθεί σε επτά χρόνια από την έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογικού Γραφείου στη θέση του υποθηκοφυλακείου. Η εκτίμηση είναι ότι τα αγνώστου ιδιοκτήτη ακίνητα (μαζί με αυτά του Δημοσίου) ανέρχονται σε περίπου 170.000. Αυτά τα ακίνητα περιέχονται στο Δημόσιο αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει ξεκαθαριστεί πώς θα αξιοποιηθούν.

Στο Κτηματολόγιο, σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν και περιπτώσεις που κάποιοι δήλωσαν την περιουσία τους αλλά η διαδικασία δεν προχώρησε όχι από δικό τους λάθος αλλά επειδή ο φάκελος έπεσε σε λάθος μεριά. Δυστυχώς, σε αυτήν την περίπτωση η διόρθωση δεν μπορεί να γίνει μέσω της διαδικασίας του πρόδηλου σφάλματος αλλά μέσω των δικαστηρίων. Και όποιος αντέξει…

Υπάρχει όμως και η περίπτωση που δεν πρόκειται για λάθος και η υπόθεση ξεπερνά το Κτηματολόγιο. Μια τέτοια περίπτωση είναι τα Βριλήσσια. Εκεί, ο τελευταίος έλεγχος από Κτηματολόγιο έγινε το 2004 και οι ιδιοκτήτες υποτίθεται πως εξασφάλισαν την περιουσία τους. Ωστόσο, λίγο πριν ολοκληρωθεί το Κτηματολόγιο τον περασμένο Νοέμβριο έλαβαν ξαφνικά αγωγές από το Δημόσιο. Εως τώρα, όπως λέει στα «ΝΕΑ» ο δήμαρχος της πόλης Ξενοφώντας Μανιατογιάννης, «η πληγή δεν έχει ακόμη κλείσει και το πρόβλημα παραμένει».