Από τον κόφτη στον ανάστροφο κόφτη μετακινούνται και πάλι οι Ευρωπαίοι επιχειρώντας να σιγουρέψουν την συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα ζητώντας στην ουσία την ψήφιση μέτρων εδώ και τώρα.

Η ιδέα για την δημιουργία ενός αυτόματους μηχανισμού δημοσιονομικής πολιτικής όπως είναι ο επίσημος τίτλος αυτού που αποκαλούμε «κόφτη» είναι καθαρά ευρωπαϊκής έμπνευσης και ισχύει για το σύνολο των Βορείων χωρών.

Στην ουσία προβλέπει είναι όταν αποκλίνεις από το δημοσιονομικό στόχο τότε έχει έτοιμες τις περικοπές σε συγκεκριμένες δαπάνες ώστε ο προϋπολογισμός σου να μείνει εντός τροχιάς.

Ο ανάστροφος κόφτης είναι μια λύση ανάγκης που «γεννήθηκε» τον περασμένο Απρίλιο σε μια προσπάθεια αν καμφθούν οι αντιστάσεις του ΔΝΤ κατά την εαρινή σύνοδο του Ταμείου.

Τότε η κ. Λαγκάρντ είχε θεωρήσει για πρώτη φορά τα πρωτογενή πλεονάσματα του 3,5% του ΑΕΠ ούτε για ο 2018 ούτε και για τα επόμενα χρόνια.

Το Ταμείο επέμενε από τότε ότι η Ελλάδα με τα μέτρα που έχει πάρει στο πλαίσιο του προγράμματος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας δεν μπορεί να πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα όχι μεγαλύτερο του 1,5% του ΑΕΠ.

Μάλιστα δεν είδε με καθόλου καλό μάτι την λύση που επέλεξαν οι Ευρωπαίοι για να κλείσουν την διαφορά των δικών τους προβλέψεων με αυτών του ταμείου για τα πρωτογενή πλεονάσματα της Ελλάδας : Δηλαδή με το μηχανισμό αυτόματης διόρθωσης που προβλέπει οριζόντιες περικοπές σε όλες τις δαπάνες για να καλυφθεί η όποια απόκλιση.

Η πρόταση του ανάστροφου «κόφτη» προβλέπει ότι η Ελλάδα θα ψηφίζει εκ των προτέρων τις μειώσεις που θα κάνει σε αφορολόγητο και συντάξεις και στην συνέχεια αν ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ επιτυγχάνονταν θα μπορούσε να ακυρώσει αυτές τις περικοπές.

Η σχετική πρόταση είχε γίνει από την Γερμανία αλλά δεν βρήκε συμμάχους εγκαταλείφθηκε και τελικά ψηφίστηκε ο κόφτης που όλοι ξέρουμε.

Τώρα η πρόταση επανέρχεται. Κάποιοι από τους Ευρωπαίους υπουργού οικονομικών ,ζητούν από το οικονομικό επιτελείο να ψηφίσει μείωση του αφορολόγητου στα όρια της φτώχειας και περικοπής της προσωπικής διαφοράς στην συντάξεις δηλαδή μέτρα τα οποία το οικονομικό επιτελείο έχει εκτιμήσει ότι μπορεί να φτάσουν τα 4,5 δις ευρώ από τώρα ώστε να ενταχθεί το ΔΝΤ στο πρόγραμμα. Αν τελικά πιαστεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος τότε μπορούν να ακυρώσουν τις μειώσεις.

Λόγω του επείγοντος του θέματος (κανείς δεν θέλει να μείνει το ελληνικό θέμα ανοιχτό μετά τον Φεβρουάριο) προσφέρουν και τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος ώστε το ΔΝΤ να γνωμοδοτήσει θετικά για την βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και η Ελλάδα να ενταχθεί τον Μάρτιο στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.

Τα προβλήματα

Ωστόσο εκτός από το τεράστιο πολιτικό πρόγραμμα που θα δημιουργήσει στην Κυβέρνηση η ψήφιση εκ των προτέρων προληπτικών μέτρων η εφαρμογή του ανάστροφου κόφτη έχει πολλά και δυσεπίλυτα προβλήματα.

Το Ελληνικό Σύνταγμα απαγορεύει την ψήφιση μέτρων που θα εφαρμοστούν στο μέλλον. Πέρα από αυτό όμως υπάρχει και το καθαρά τεχνικό πρόβλημα.]

Ας πούμε ότι η Ελλάδα υιοθετεί την λύση και ψηφίζει τα μέτρα με πρώτη εφαρμογή το 2019 . Αν η χρονιά περάσει και καταφέρουμε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% η Κυβέρνηση θα έχει δικαίωμα να ανακαλέσει τα μέτρα που πήρε οριστικά με νέο νόμο . Το 2020 ή το 2021 μπορεί να υπάρξει απόκλιση από το στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος.

Τότε τι θα γίνει; Θα ανακαλέσει τα μέτρα που θα έχει ακυρώσει ένα ή δύο χρόνια πρίν; Είναι σαφές λοιπόν ότι αν η ελληνιή πλευρά ακολουθήσει την λύση κάτω από την πίεση να κλείσει την δεύτερη αξιολόγηση τα μέτρα που θα ψηφιστούν θα μείνουν και θα εφαρμοστούν κανονικά.