Πάνω από μισό τρισεκατομμύριο ευρώ χάθηκε από την αξία της ακίνητης περιουσίας των Ελλήνων από το 2007 – 2008 μέχρι σήμερα εξαιτίας της δραματικής υποχώρησης των τιμών και της πλήρους απαξίωσης σπιτιών, γραφείων, καταστημάτων, αγροτεμαχίων. Τόσο υπολογίζεται η απώλεια που καταγράφεται μέχρι το τέλος του 2016 καθώς η μείωση τιμών, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, ξεπερνά πλέον το 42%.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών πάνω στα οποία βασίζει και τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ, η αντικειμενική αξία του συνόλου της ακίνητης περιουσίας των Ελλήνων, προτού ξεκινήσει η κρίση, υπολογιζόταν σε 750 δισ. ευρώ, γύρω στα 650 δισ. τα ακίνητα και άλλα 100 δισ. ευρώ τα αγροτεμάχια.

Με βάση τις εκτιμήσεις της αγοράς, οι αντικειμενικές αξίες την περίοδο 2007-2008 υπολείπονταν των εμπορικών τιμών κατά 40%, δηλαδή το σύνολο της εμπορικής αξίας ξεπερνούσε το 1 τρισ. ευρώ. Με δεδομένο ότι μέχρι τώρα η υποχώρηση ξεπερνά το 42%, και κατά πολλούς είναι πάνω από 50% τότε η εκτίμηση είναι ότι οι Ελληνες έχασαν περίπου 500 δισ. από την ακίνητη περιουσία τους, σε σύγκριση με την αξία που είχαν το 2008.

Κάποιοι ειδικοί εκτιμούν ότι τα ακίνητα στην Ελλάδα έχουν φτάσει σε επίπεδα… δραχμής, η «φούσκα» δηλαδή που δημιουργήθηκε από το 2000 μέχρι το 2008 έχει σπάσει οριστικά. Ωστόσο, όσοι Ελληνες αγόρασαν την περίοδο των «παχιών» αγελάδων σε υψηλές τιμές τώρα βρίσκονται με μια περιουσία που είναι σχεδόν στο… ήμισυ. Για παράδειγμα, κάποιος που απέκτησε σπίτι με εμπορική τιμή 2.500 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο (που ήταν… συνηθισμένες οι πωλήσεις στα επίπεδα αυτά στις περισσότερες περιοχές της βόρειας, ανατολικής και νότιας Ελλάδας) σήμερα διαθέτει το ίδιο ακίνητο με τιμής αγοράς που έχει υποχωρήσει στα 1.200 ? 1.500 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Μάλιστα, χιλιάδες από αυτούς πληρώνουν δάνεια που πήραν με βάση τις υψηλές τιμές και ακόμη κι αν πουλήσουν σήμερα δεν μπορούν να καλύψουν το χρέος τους προς τις τράπεζες.

Η εικόνα της κτηματαγοράς και το 2017 είναι κακή. Οι αισιόδοξες προβλέψεις για ανάκαμψη των τιμών και των αγοραπωλησιών μέσα στη χρονιά δύσκολα θα επιβεβαιωθούν, καθώς τα πάντα εξαρτώνται από την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών και φυσικά την παντελή απουσία τραπεζικής χρηματοδότησης. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν θετικές εξελίξεις το επόμενο διάστημα και θα συνεχιστεί η μείωση των τιμών εξαιτίας της παντελούς έλλειψης ενδιαφέροντος για αγορά. Ετσι, 170 με 200 χιλιάδες διαμερίσματα, παλαιά και νέα, βρίσκονται στα αζήτητα, παρά το γεγονός ότι οι τιμές είναι εξαιρετικά ελκυστικές. «Αυτή την περίοδο, όπως λένε οι Αμερικανοί, τα μετρητά είναι βασιλιάς. Οποιος διαθέτει χρήματα μπορεί να αγοράσει απίστευτα ακίνητα σε πολύ χαμηλές τιμές. Μπορεί να διαπραγματευτεί, αφού έχει το πάνω χέρι». Αυτό τονίζει ο Χαρ. Χαραλαμπόπουλος, πρώην ορκωτός εκτιμητής κι επιστημονικός συνεργάτης της εταιρείας Solum και συνεχίζει: «Και οι Ελληνες και οι ξένοι, πάντως, δεν θα προχωρήσουν σε μαζικές αγορές ούτε το 2017. Περιμένουν να πέσουν κι άλλο οι τιμές και να τοποθετηθούν σε χαμηλότερα επίπεδα».

Απίστευτες τιμές

Μια έρευνα στην αγορά ακινήτων επιβεβαιώνει ότι δεν υπάρχει «πάτος» σε ό,τι αφορά τις τιμές. Διαμερίσματα στο κέντρο της Αθήνας έφτασαν πλέον να πωλούνται ακόμη και σε τιμές κάτω από 4.000 ευρώ, όσο ένα μεταχειρισμένο αυτοκίνητο δεκαετίας. Υπάρχουν δεκάδες σπίτια που πωλούνται από 4.000 έως 10.000 ευρώ ενώ στην συντριπτική πλειοψηφία τους τα μεταχειρισμένα ακίνητα, ενός και δύο δωματίων, δηλαδή επιφάνειας από 20 έως 55 τ.μ. πωλούνται κάτω από 30.000 ευρώ. Ακόμη και στα ακριβά προάστια υπάρχουν πλέον διαμερίσματα που προσφέρονται σε τιμές που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί πριν από 8 χρόνια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα σπιτιού στην περιοχή του Χαλανδρίου το οποίο είναι 110 τ.μ. και πωλείται 140.000 ευρώ, δηλαδή περίπου 1.200 ευρώ/τ.μ. όταν το 2007 ξεπερνούσε τα 3.000 ευρώ/τ.μ.

Επίσης, στην περιοχή της Παλλήνης πουλήθηκε πρόσφατα σπίτι 250 τ.μ. μόλις 130 χιλιάδες ευρώ και χρειάστηκαν άλλα 70.000 για να ολοκληρωθούν οι εργασίες και να φτιαχτεί ένα… παλατάκι σε τιμή… 800 ευρώ/τ.μ. Στην ίδια περιοχή πριν την κρίση οι τιμές έφταναν τα 2.500 ευρώ/τ.μ., ωστόσο, όπως και σε όλη την πρωτεύουσα υπάρχουν χιλιάδες απούλητα σπίτια και γιαπιά που δίνονται όσο – όσο.

Φόβοι για νέα κατάρρευση των αξιών

Φόβους για νέο κύκλο κατάρρευσης της κτηματαγοράς εξαιτίας των «κόκκινων» δανείων, εκφράζουν παράγοντες του κλάδου. Εκτιμούν δηλαδή ότι η πίεση των τραπεζών στους δανειολήπτες να πληρώσουν τα χρέη τους θα οδηγήσει σε μαζικές πωλήσεις ακινήτων σε χαμηλές τιμές. Αν μάλιστα μπουν στο παιχνίδι και τα funds τότε υπάρχουν εκτιμήσεις ότι θα πιεστούν περαιτέρω και οι τιμές στο σύνολο της αγοράς. «Αν χιλιάδες απελπισμένοι ιδιοκτήτες πουλήσουν προκειμένου να γλιτώσουν από τα… κοράκια, θα πουλήσουν σε πολύ χαμηλές τιμές. Πιέζουν έτσι και τις αξίες των ακινήτων στην ίδια περιοχή», τονίζει κτηματομεσίτης που έχει καταγράψει τη μεγάλη υποχώρηση στις τιμές.

Η υπόθεση των «κόκκινων» δανείων αναμένεται να ανατρέψει πλήρως την αγορά, όχι μόνο στις κατοικίες αλλά και στα επαγγελματικά ακίνητα που διαθέτουν υπερχρεωμένες εταιρείες. Αν βγουν στο σφυρί περιουσίες επιχειρήσεων τότε θα υπάρξει γενική υποχώρηση των τιμών σε όλους τους κλάδους εξαιτίας της υπερπροσφοράς.