Κορονοϊός: Τέταρτο κύμα για τους ανεμβολίαστους

Κορονοϊός: Ανησυχία προκαλεί η μετάλλαξη Δέλτα που έχει κάνει τα κρούσματα να εκτοξεύονται. Οι ειδικοί τονίζουν πώς την επόμενη εβδομάδα τα κρούσματα θα φτάσουν κατά μέσο όρο τα 2.500.

Ποιά τα σενάρια

Ο καθηγητής Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθήνας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Δημήτρης Παρασκευής σχολιάζει πως «βρισκόμαστε πάνω στο κύμα, κι όσο κι αν θέλουμε να ελέγξουμε τη φορά του, δεν μπορούμε να έχουμε τον απόλυτο έλεγχο. Με βάση τα στοιχεία που παρακολουθούμε θεωρούμε πιθανά δύο σενάρια. Το «αρνητικό» είναι να συνεχιστεί η εκθετική αύξηση των κρουσμάτων, η οποία έγινε σαφής την τελευταία εβδομάδα, οπότε τα κρούσματα αυξήθηκαν 2,5 φορές σε σχέση με εκείνα της προηγούμενης εβδομάδας.

Αν συνεχιστεί αυτός ο ρυθμός, τότε τα κρούσματα μπορεί να διπλασιαστούν την επόμενη εβδομάδα» λέει. Το «θετικό» σενάριο, σύμφωνα με τον ίδιο είναι «να σταθεροποιηθεί και στη συνέχεια να ανακοπεί αυτός ο δραματικός ρυθμός αύξησης που τώρα καταγράφεται επιτρέποντας την αποδρομή του κύματος στο τέλος Ιουλίου με αρχές Αυγούστου».

Οι πολίτες αναδεικνύονται στον υπ’ αριθμόν ένα αστάθμητο αλλά και κρίσιμο παράγοντα για την πορεία του κύματος. Όπως εξηγεί ο κ. Παρασκευής, «η στάση τους αναφορικά με τον εμβολιασμό και η συμμετοχή τους στην οικοδόμηση του τείχους ανοσίας αλλά και η συνετή συμπεριφορά τους ως προς την τήρηση των μέτρων προστασίας θα καθορίσουν εν πολλοίς την πορεία του κύματος».

«Κατευναστικά» θα δράσει στην ένταση και τη διάρκεια του κύματος η τήρηση των μέτρων από τους πολίτες, ιδίως η χρήση μάσκας, η αποφυγή συγχρωτισμού, η υγιεινή. Ωστόσο, η βασική παρέμβαση είναι η συμμετοχή των πολιτών στην εμβολιαστική εκστρατεία «Ελευθερία», με ζητούμενο τους 100.000 και πλέον εμβολιασμούς την ημέρα και σταδιακά τις επόμενες εβδομάδες επίτευξη συλλογικής ανοσίας τουλάχιστον στο 60% από 40% που είναι σήμερα και στοχευμένα 100% ανοσία στους ηλικιωμένους και τους ευπαθείς από το 70% που είναι σήμερα, μπορεί να αλλάξουν την πορεία της επιδημίας.

«Όσο ενισχύεται ο εμβολιασμός, τόσο θα χαμηλώνει το επιδημικό κύμα. Ως γιατρός καλώ τους πολίτες να σκεφθούν τι θέλουν: να είναι προστατευμένοι ή απροστάτευτοι έναντι του ιού ; Κι αυτό δεν αφορά μόνο τους μήνες του καλοκαιριού, αλλά και τους επόμενους, όλο το 2022 που θα μας «ακολουθεί» ο κορωνοϊός. Στο τέταρτο κύμα, παρότι έχουμε τα εμβόλια στη διάθεσή μας, δυστυχώς «χτίζεται» ακόμη φυσική ανοσία κατά του κορωνοϊού, δηλαδή πολίτες μολύνονται και νοσούν ενώ θα μπορούσαν να εμβολιαστούν και να το αποφύγουν.

Μέσα από τη διαδικασία της φυσικής ανοσίας, θα έχουμε δυστυχώς απώλειες. Οι ηλικιωμένοι και οι ανοσοκατεσταλμένοι που δεν έχουν εμβολιαστεί, είναι ευάλωτοι, κινδυνεύουν» επισημαίνει μιλώντας στο «ΘΕΜΑ», η πρόεδρος της Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας και γιατρός στο κατεξοχήν νοσοκομείο αναφοράς κορωνοϊού, στο «Σωτηρία», Μάτα Τσικρικά. Αυτό σημαίνει πως το 30% των ανεμβολίαστων ηλικιωμένων ή ευάλωτων πολιτών είναι εκτεθειμένο και απογυμνωμένο έναντι του κορωνοϊού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υγεία τους αλλά και για την…υγεία του ΕΣΥ – οι εργαζόμενοι βρίσκονται σε μία δύσκολη φάση συγκράτησης δυνάμεων έπειτα από τα αλλεπάλληλα κύματα κορωνοϊού τους τελευταίους 16 μήνες.

Σημαντικός είναι και ο ρόλος του ελεγκτικού μηχανισμού για την ανακοπή της διασποράς του κορωνοϊού. Ο έλεγχος των υγειονομικών μέτρων και κανονισμών, όπου αυτά πρέπει να τηρούνται, έχει αποδειχθεί ότι συρρικνώνει την επιδημία. Για παράδειγμα, οι ειδικοί της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων αναμένουν το δεύτερο 15νθήμερο του Ιουλίου την αποτύπωση της επιδημίας -συρρίκνωση ή εξάπλωση κρουσμάτων- στα νησιά του Αιγαίου, μετά τον έλεγχο όσων ταξιδεύουν προς αυτά χωρίς εμβολιαστική κάλυψη, και με «διαβατήριο» αρνητικό μοριακό έλεγχο ή rapid test. Με βάση τους ελέγχους που διενεργούνται, αισιοδοξούν ότι θα σταθεροποιηθούν ή και θα μειωθούν οι νέες μολύνσεις.

Η αρμόδια επιστημονική Επιτροπή εισηγήθηκε την περασμένη εβδομάδα να διενεργούνται rapid test στους πολίτες και κατά την επιστροφή τους από τα νησιά, μέτρο που προς το παρόν φαίνεται να προσκρούει σε επιχειρησιακές δυσκολίες, όπως πχ σε ποιες δομές θα γίνονται τα τεστ, και αν μπορούν πρακτικά και άμεσα να ενταχθούν και τα φαρμακεία και οι ιδιώτες γιατροί στο σύστημα διενέργειας και καταγραφής των ελέγχων αυτών. «Ο έλεγχος των πολιτών στην επιστροφή από τη νησιωτική χώρα θα έχει θετικό αποτέλεσμα, καθώς θα περιορίσει την εξάπλωση της επιδημίας προς την ηπειρωτική χώρα, προς τον τόπο κατοικίας. Είναι σημαντικό να εφαρμοστεί» λέει ο κ. Παρασκευής.

Στο επίκεντρο της επιδημίας βρίσκονται η Αττική, η Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου. Η αύξηση των κρουσμάτων στο λεκανοπέδιο ήταν ραγδαία – στις αρχές Ιουνίου η Αττική μετρούσε περίπου 400 κρούσματα ημερησίως και πλέον ξεπερνά τα 1.000.

Έξι στα 10 κρούσματα εντοπίζονται την τελευταία εβδομάδα στο λεκανοπέδιο. Οι επόμενες εβδομάδες είναι ιδιαίτερα κρίσιμες, και παρόλο που προς το παρόν δεν παρατηρείται πίεση στο Σύστημα Υγείας, είναι πιθανό να εξαπλωθεί η επιδημία σε μεγαλύτερης ηλικίας άτομα, ειδικά σε περιοχές όπου καταγράφονται χαμηλά εμβολιαστικά ποσοστά, εκεί «όπου υπάρχουν εμβολιαστικές τρύπες», όπως είπε χαρακτηριστικά κατά την τακτική εβδομαδιαία ενημέρωση η καθηγήτρια Παιδιατρικής – Λοιμωξιολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Βάνα Παπαευαγγέλου.

Η ειδικός ανέφερε ως παράδειγμα δύο διαφορετικές περιοχές της Αττικής για να εξηγήσει πώς ο εμβολιασμός προστατεύει τα άτομα που είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν. Πιο συγκεκριμένα, ανέφερε ότι στον νότιο τομέα Αθήνας όπου τα κρούσματα βρίσκονται στο…κόκκινο, με το 60% να αφορούν νέους ηλικίας 15-24 χρόνων, η επιδημία δεν έχει επεκταθεί σε μεγαλύτερα στην ηλικία άτομα, λόγω του ισχυρού εμβολιαστικού μετώπου που έχει υψωθεί. Στον αντίποδα, στη δυτική Αττική, όπου δεν έχει υψωθεί τείχος ανοσίας έχουν μολυνθεί από τους νεότερους πολλά άτομα μεγαλύτερων ηλικιών, ηλικίας 55-65 χρόνων.

Οι ειδικοί αναμένουν τα στοιχεία ώστε να μπορέσουν να διαμορφώσουν προβλέψεις για τους «σκληρούς δείκτες», δηλαδή τις νοσηλείες και τις διασωληνώσεις. Το προηγούμενο διάστημα, στα άλλα επιδημικά κύματα, η αύξηση των κρουσμάτων οδηγούσε μετά από 10-15 ημέρες σε αύξηση νοσηλειών.

«Προς το παρόν δεν βλέπουμε σημαντική αύξηση των κρουσμάτων, αλλά είναι νωρίς. Η εικόνα στα νοσοκομεία θα γίνει πιο ευκρινής τις επόμενες εβδομάδες. Αν συνεχίσουν να αυξάνονται τα κρούσματα, οι επιπτώσεις, δηλαδή οι εισαγωγές και οι νοσηλείες θα φανούν σε 10-15 ημέρες. Από τα πρώτα δεδομένα είναι σαφές πως η μετάλλαξη Δέλτα είναι πιο μεταδοτική αλλά δεν είναι σαφές αν προκαλεί και πιο βαριά νόσο. Γενικώς γνωρίζουμε όμως πως όσο αυξάνεται η νοσηρότητα στην κοινότητα, αλλάζουν και τα δεδομένα των νοσηλειών» λέει στο ΘΕΜΑ η καθηγήτρια Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και υπεύθυνη ΜΕΘ στο «Σωτηρία», Αντωνία Κουτσούκου.

Η ίδια επισημαίνει τη μεγάλη διαφορά που βιώνουν οι υγειονομικοί εργαζόμενοι σε αυτό το κύμα σε σχέση με τα άλλα: «πλέον ο κορωνοϊός τούς στοχεύει όλους, αδιακρίτως ηλικίας. Νοσηλεύουμε περισσότερα νέας ηλικίας άτομα. Οι βαριά πάσχοντες στη Μονάδα μας είναι ηλικίας 40 έως 60 χρόνων, γεγονός αγχωτικό και ψυχοφθόρο για όλους μας. Πρόκειται για πλήρως υγιή, λειτουργικά άτομα που από τη μια στιγμή βρέθηκαν να παλεύουν για τη ζωή τους. Ως ειδικοί κάνουμε ό,τι μπορούμε, αλλά η έκβαση δεν είναι πάντα καλή» καταλήγει.

Με αγωνία παρακολουθούν επιστήμονες και κυβέρνηση και την εξέλιξη της επιδημίας στην Κρήτη. Μετρώντας πλέον καθημερινά περισσότερα από 200 κρούσματα και κατέχοντας την αρνητική πρωτιά στα κρούσματα με το μεταλλαγμένο στέλεχος Δέλτα, η Κρήτη αποτελεί μια δύσκολη, ιδιαίτερη περίπτωση. Κι αυτό διότι, κατά τους ειδικούς, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σε άλλους νησιωτικούς προορισμούς, η Κρήτη κινδυνεύει να χάσει τελείως τον έλεγχο της επιδημίας από τους ίδιους τους κατοίκους της. Η χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού της όπου το ποσοστό των πλήρως εμβολιασμένων δεν ξεπερνά το 33% δημιουργεί το ιδανικό έδαφος για την κυκλοφορία του κορωνοϊού.

Επιπλέον παράγοντα ανησυχίας αποτελούν οι δεκάδες χιλιάδες φοιτητές του νησιού, οι οποίοι όπως όλοι οι νέοι στην επικράτεια πυροδοτούν και συντηρούν τις επιδημικές εστίες στις πόλεις όπου σπουδάζουν αλλά και σε τουριστικούς προορισμούς με αποδράσεις και διαλείμματα από την εξεταστική τους. Η επιστροφή των φοιτητών στις κατοικίες τους, εκτός της σχεδόν κόκκινης Κρήτης, στη λοιπή χώρα, θεωρείται πιθανό να δημιουργήσει μικρές κατά τόπους εξάρσεις. «Κλειδί» για τον έλεγχο της επιδημίας θεωρείται στην περίπτωση αυτή ο αρνητικός έλεγχος για κορωνοϊό προκειμένου να μπορούν να ταξιδέψουν από την Κρήτη.

Τα νησιά του Αιγαίου έχουν μπει στο επιδημιολογικό κάδρο, με κάποια από αυτά να μετρούν σε σταθερό ρυθμό νέα κρούσματα και να πυροδοτούν την ανησυχία των ειδικών. Η εμβολιαστική θωράκιση του μόνιμου πληθυσμού σε ικανοποιητικό ποσοστό στα περισσότερα τουριστικά νησιά θεωρείται ότι θα συγκρατήσει τα μικρά κύματα επιδημίας που…σηκώνονταν μέχρι πρότινος με τις αφίξεις των νέων σε ηλικία επισκεπτών από το τέλος Ιουνίου και μετά. Πλέον, με το πλέγμα μέτρων και ελέγχων που τέθηκε σε εφαρμογή κατά τις μετακινήσεις με πλοίο ή με αεροπλάνο προς τη νησιωτική χώρα ελπίζεται ότι οι νέες μεταδόσεις θα συρρικνωθούν.