Κορονοϊός: Σημαντικές διευκρινήσεις σε ερωτηματικά για το εμβόλιο

Εμβόλιο κορονοϊός: Οι κίνδυνοι από το εμβόλιο είναι ελάχιστοι ή ανύπαρκτοι μπροστά στα τεράστια οφέλη. Αν θέλουμε να ανοίξει σύντομα η κοινωνία και η οικονομία, το εμβόλιο θα πρέπει να αποφασίσουν να το κάνουν όλοι το συντομότερο δυνατό, δηλώνει σε συνέντευξη του στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο προϊστάμενος του Τμήματος Ανθρωπίνων Ρετροϊών στο Εθνικό Ινστιτούτο Ερευνών για τον Καρκίνο στις ΗΠΑ, δρ. Γιώργος Παυλάκης.

Η πρόληψη είναι η φθηνότερη στρατηγική που θα εμποδίσει την διάδοση του ιού και τη σοβαρή νόσηση, τονίζει, κάνοντας έκκληση σε όσους διστάζουν να εμβολιαστούν, να περιμένουν με ανοιχτό μυαλό μέχρι την Άνοιξη, που θα υπάρχουν περισσότερες δόσεις εμβολίων, για να αποφασίσουν. Και επισημαίνει ότι τότε θα υπάρχει εμπειρία σε εκατομμύρια εμβολιασμένους παγκόσμια και ιδίως σε Αγγλία, Καναδά και Αμερική.

Ο κορυφαίος Έλληνας ερευνητής των ΗΠΑ, κατηγορεί ευθέως τους αρνητές ότι παραλογίζονται και ότι προδίδουν την ανάγκη της ανθρωπότητας να επιβιώσει. Παράλληλα εκτιμά ότι ο SARS-COV-2 θα παραμείνει και θα συνεχίσει να κάνει επιδημίες, οπότε ίσως θα χρειαζόμαστε εμβολιασμούς κάθε λίγα χρόνια, ενώ αποκλείει την πιθανότητα ο ιός να γίνει ανθεκτικός στα εμβόλια το επόμενο διάστημα.

Ο δρ. Παυλάκης εξηγεί τι πρέπει να κάνουν οι αλλεργικοί, όσοι παίρνουν κορτιζόνη ή βιολογικούς παράγοντες, καθώς επίσης αν τελικά ο εμβολιασμένος εξακολουθεί να μεταδίδει τον ιό, τι συμβαίνει τελικά με την ανοσία και κατά πόσον βοηθούν τα μονοκλωνικά αντισώματα στον αγώνα εναντίον του φονικού ιού σε σχέση με τα εμβόλια.

Αναλυτικά το κείμενο της συνέντευξης που παραχώρησε ο Δρ. Γ. Παυλάκης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και στη δημοσιογράφο Τάνια Η. Μαντουβάλου

Ερ: Τι πρέπει να γνωρίζουν οι αλλεργικοί για τον εμβολιασμό; Τα τελευταία 24ωρα έχουν αναφερθεί κάποιες σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις στις ΗΠΑ από το εμβόλιο των Pfizer/BioNtech.

Απ: Οι εμβολιασμοί στην Αγγλία και την Αμερική έδειξαν ότι λίγα άτομα κάνουν αλλεργική αντίδραση, μετά τον εμβολιασμό. Αυτό δεν είναι ασυνήθιστο όταν ένα εμβόλιο χρησιμοποιείται για πρώτη φορά στο γενικό πληθυσμό. Πολλά εμβόλια και φάρμακα έχουν σπάνιες ανεπιθύμητες ενέργειες. Για αυτό έχουμε και τους γιατρούς για να μας συμβουλεύουν για το όφελος και το πιθανό κόστος κάθε ιατρικής πράξης. Η καταγραφή των ανεπιθύμητων ενεργειών για όλα τα νέα φάρμακα και εμβόλια προβλέπεται για την πρώτη περίοδο εφαρμογής τους και είναι σημαντικό μέρος της πορείας για την τελική γνώμη της ιατρικής κοινότητας. Αυτό κανονίζει τελικά το πώς και το πόσο χρησιμοποιείται το συγκεκριμένο φάρμακο ή εμβόλιο.

Προσωπικά δεν νομίζω ότι το μεγαλύτερο ποσοστό ατόμων με αλλεργίες θα έχει πρόβλημα. Νομίζω ότι θα εμβολιαστούν χωρίς προβλήματα. Εξαρτάται φυσικά από τη βαρύτητα και το είδος της αλλεργίας. Ο χρυσός κανόνας είναι πάντα: ρωτήστε το γιατρό σας που γνωρίζει την αλλεργία σας. Επειδή μέχρι την Άνοιξη τα εμβόλια που θα πάρει η Ελλάδα θα δοθούν και ορθώς στον εμβολιασμό των υγειονομικών, αυτό θα γίνει στα νοσοκομεία και τα κέντρα υγείας της χώρας, όπου υπάρχει υποδομή για να καταγραφούν και να αντιμετωπιστούν όλες οι πιθανές παρενέργειες, που προβλέπονται να είναι ελάχιστες. Άρα την Άνοιξη θα έχουμε δεκαπλάσια πείρα για το ποιους να εμβολιάσουμε και ποιους να συμβουλεύσουμε να αποφύγουν το εμβόλιο.

Ερ: Άρα μου λέτε ότι οι υγειονομικοί θα γίνουν «πειραματόζωα»;

Κι επίσης θα ήθελα λίγο να μου διευκρινίσετε το θέμα της αλλεργίας σε σχέση με την αναφυλαξία.

Απ: Πολλές ιατρικές πράξεις και πολλά φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν αλλεργίες, αναφυλαξία ή και σπανιότατα συγκοπή. Οι γιατροί είναι εκπαιδευμένοι να αντιμετωπίζουν αυτά τα σπάνια περιστατικά. Κανείς δεν προτείνει να σταματήσουμε την ασπιρίνη, ή την πενικιλίνη γιατί κάνουν παρενέργειες ή αλλεργίες. Απλά προσέχουμε, για να σταματήσουμε τη χορήγηση στους λίγους που έχουν πρόβλημα για το συγκεκριμένο φάρμακο.

Ερ: Ποιοί δεν πρέπει κατηγορηματικά να εμβολιαστούν ;

Απ: Το πρώτο εγκεκριμένο εμβόλιο της Pfizer, δίνεται σε άτομα 16 ετών και άνω. Επειδή στις κλινικές δοκιμές δεν συμμετείχαν εγκυμονούσες, παιδιά, ή ανοσοκατασταλμένοι, δεν δόθηκε άδεια για αυτούς. Αυτό μπορεί να αλλάξει στο μέλλον, μετά από πρόσθετες μελέτες. Εγώ νομίζω ότι το εμβόλιο είναι τελείως ασφαλές και αποτελεσματικό για εγκυμονούσες, αλλά χρειάζεται να το επιβεβαιώσουμε με πρόσθετες κλινικές δοκιμές. Οι ανοσοκατεσταλμένοι δεν είναι μία συμπαγής ομάδα, υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις. Αυτοί ακριβώς χρειάζονται προστασία περισσότερο από άλλους, αλλά δεν ξέρουμε πόσο όφελος θα έχουν από το εμβόλιο. Θα πρέπει να το δούμε σε επόμενες μελέτες.

Ερ: Τις προηγούμενες μέρες ακούσαμε καθηγητή φαρμακολογίας να λέει ότι όσοι κάνουν θεραπεία με βιολογικό παράγοντα ή κορτιζόνη δεν πρέπει να κάνουν το εμβόλιο.

Απ: Η σωστή συμβουλή προς όλους είναι να περιμένουμε την τελική έγκριση των εμβολίων από την υπεύθυνη ευρωπαϊκή Αρχή, και κατόπιν τις γενικές και τις ειδικότερες οδηγίες που θα δοθούν για κάθε ένα εμβόλιο. Αυτές οι ειδικές οδηγίες θα κοινοποιηθούν και στους γιατρούς και στο γενικό πληθυσμό. Επειδή κάθε άτομο είναι μοναδικό με τις ιδιαιτερότητες του, το σωστό είναι να ρωτήσει τον υπεύθυνο θεράποντα γιατρό του για το τι ακριβώς πρέπει να κάνει και πότε. Οι περισσότεροι μπορούν και πρέπει να κάνουν το εμβόλιο.

Ερ: Η επίσημη έκθεση του FDA για το εμβόλιο για των Pfizer//BioNtech έδειξε ότι η ανοσία κρατάει δύο μήνες.

Αυτό σημαίνει μήπως ότι κάθε δύο μήνες θα πρέπει να κάνουμε εμβόλιο;

Απ: Όχι φυσικά αυτό είναι παρανόηση, δεν είναι σωστό. Η ανοσία βρέθηκε σε υψηλά επίπεδα μετά από δύο μήνες, όταν η Prizer υπέβαλλε τα στοιχεία στον FDA. Ελπίζω ότι η ανοσία θα διαρκεί για μήνες, αλλά δεν ξέρουμε ακόμη ακριβώς για πόσους. Όταν μετρήσαμε τα αντισώματα στους ανθρώπους που μολύνθηκαν πριν από ένα οκτάμηνο, είδαμε ότι τα εξουδετερωτικά αντισώματα εναντίον του ιού είχαν πέσει σε πολλούς. Άρα υπάρχει η πιθανότητα να χρειάζεται εμβολιασμός κάθε χρόνο, όπως η γρίπη, ή κάθε μερικά χρόνια.

Ερ: Και πότε θα το γνωρίζετε αυτό;

Απ: Αν εξαφανιστεί η επιδημία γρήγορα με τα εμβόλια, κανείς δεν θα συνεχίσει να ρωτάει για το εμβόλιο ή για οτιδήποτε άλλο. Ο κορονοϊός που προκαλεί την ασθένεια Covid19 θα ξεχαστεί γρήγορα, όπως έγινε και με άλλους θανατηφόρους κορονοϊούς που δεν είναι στην επικαιρότητα, παρότι πιο άγριοι δολοφόνοι (οι κορονοϊoί SARS, MERS). Το πιο πιθανό όμως είναι ο SARS-COV-2 να παραμείνει, και να συνεχίσει να κάνει επιδημίες, οπότε θα χρειαζόμαστε εμβολιασμούς κάθε λίγα χρόνια.

Ερ: Αν κάποιος δεν κάνει τη δεύτερη δόση τι μπορεί αυτό να σημαίνει για την προστασία του;

Απ: Ελπίζω ότι και με μία δόση πολλοί θα είναι προστατευμένοι. Η παρατήρηση θα δείξει, γιατί θα υπάρξουν αρκετοί που θα κάνουν μόνο μία δόση. Αυτό συμβαίνει σε μαζικούς εμβολιασμούς.

Ερ: Τι ακριβώς εννοείτε ότι μερικοί θα χρειαστούν μόνο μία δόση; Δεν υπάρχει συγκεκριμένο πρωτόκολλο για το συγκεκριμένο εμβόλιο που προβλέπει υποχρεωτικά δύο δόσεις;

Απ: Το πρωτόκολλο που έχει εγκριθεί απαιτεί δύο δόσεις και αυτό ξέρουμε ότι προστατεύει από τη νόσο. Εγώ προβλέπω ότι θα υπάρξουν στο μέλλον εμβόλια μίας δόσης.

Ερ: Τραυματισμός ώμου, κοιλιακή αρρυθμία και λεμφαδενοπάθεια είναι παρενέργειες που σχετίζονται με το εμβόλιο σύμφωνα με την έκθεση του FDA. Πόσο ανησυχητικά είναι αυτά τα ευρήματα και ιδιαιτέρως αυτό της κοιλιακής αρρυθμίας ;

Απ: Δεν είναι ανησυχητικά αυτά τα ευρήματα. Τα περισσότερα εμβόλια έχουν αυτές και άλλες παρενέργειες. Αν διαβάσετε τα ένθετα στα κουτιά των φαρμάκων, θα δείτε λίστες με πιθανές παρενέργειες. Η έγκριση ενός φαρμάκου δηλώνει ότι το όφελος από τη σωστή χρήση του είναι πολύ μεγαλύτερο από τυχόν παρενέργειες.

Ερ: Μπορεί να γίνουν οι εμβολιασμένοι ασυμπτωματικοί φορείς; Τελικά όταν έχεις κάνει το εμβόλιο συνεχίζεις να είσαι φορέας; Μεταδίδεις;

Απ: Αυτό που ξέρουμε είναι ότι το εμβόλιο σταματάει τη νόσηση. Αυτό συνεπάγεται ότι έχουμε λιγότερο ιό στο σώμα μας, άρα τον μεταδίδουμε και δυσκολότερα ή καθόλου. Μόνο μετά την εφαρμογή του εμβολίου θα διαπιστώσουμε αν πράγματι το εμβόλιο μπλοκάρει τελείως τον ιό. Εγώ νομίζω ότι θα το κάνει. Ήδη έχουμε ενδείξεις από πειραματόζωα και από δοκιμές σε ανθρώπους ότι τα καλά εμβόλια μπλοκάρουν τον ιό και δεν μπορεί να μεταδοθεί σε άλλους.

Ερ: Ως προς την επανανόσηση ποια είναι τα τελευταία δεδομένα; 

Απ: Υπάρχουν σπάνιες περιπτώσεις που αποδείχτηκε ότι ένα άτομο μολύνθηκε δύο φορές από κορονοιό . Δεν ξέρουμε πόσο σπάνιο είναι αυτό, αλλά δεν είναι ο κανόνας.

Ερ: Σχετικά με το μεταλλαγμένο στέλεχος που αναφέρθηκε τις προηγούμενες ημέρες στο Ηνωμένο Βασίλειο, τι πιθανότητες υπάρχουν οι μεταλλάξεις να έχουν επίπτωση στα εμβόλια; Ενδέχεται να δούμε κάποια μεγάλη ανατροπή τελευταία στιγμή, που όλοι απευχόμαστε;

Απ: Όχι. Ξεχάστε το αυτό για να επικεντρωθούμε στα πραγματικά προβλήματα. Η πιθανότητα ο ιός να γίνει ανθεκτικός στα εμβόλια το επόμενο διάστημα είναι μηδενική.

Ερ: Τις τελευταίες ημέρες γίνεται μία μεγάλη επιστημονική συζήτηση για το αν τα μονοκλωνικά είναι καλύτερα από τα εμβόλια στην καταπολέμηση του ιού. Πώς τοποθετείστε;

Απ: Από την αρχή της πανδημίας τονίζω ότι τα χρειαζόμαστε όλα. Και μέτρα δημόσιας υγείας, και φάρμακα και μονοκλωνικά αντισώματα και εμβόλια. Αυτή τη στιγμή έχουμε τεράστια πρόοδο που δεν έχει ξαναγίνει στην ιστορία της ιατρικής και της ανθρωπότητας. Το πρόβλημα με τα φάρμακα και τα μονοκλωνικά αντισώματα που χτυπάνε ειδικά τον πολλαπλασιασμό του ιού στο σώμα, είναι ότι πρέπει να τα δώσουμε γρήγορα. Αν τα δώσουμε όταν ο ιός έχει πολλαπλασιαστεί και έχει κάνει ζημιές στο σώμα, πώς περιμένουμε να δουλέψουν; Για έναν ιό που κάνει ζημιά μέσα σε 1-2 εβδομάδες αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα. Παρόμοιο με το φάρμακο της γρίπης (Ταμιφλού) που πρέπει να χορηγηθεί στην αρχή της νόσου για τον ίδιο λόγο. Έτσι λοιπόν η καλύτερη στρατηγική είναι ο γενικός εμβολιασμός που θα εμποδίσει την διάδοση του ιού και τη σοβαρή νόσηση. Η πρόληψη είναι η φθηνότερη στρατηγική που μας επιτρέπει να ξανανοίξουμε άφοβα και γρήγορα την κοινωνία μας.

Ερ: Ποιους κινδύνους αντιμετωπίζουμε όσοι εμβολιαστούμε με τα εμβόλια πρώτης γενιάς;. Πολλοί λένε άσε να εμβολιαστούν οι άλλοι κι εγώ θα το κάνω μετά. Τι τους απαντάτε;

Απ: Οι κίνδυνοι είναι ελάχιστοι ή ανύπαρκτοι μπροστά στα τεράστια οφέλη. Θα ζητούσα από όλους να περιμένουν με ανοιχτό μυαλό μέχρι την Άνοιξη, που θα υπάρχουν περισσότερες δόσεις εμβολίων, για να αποφασίσουν για το εμβόλιο. Τότε άλλωστε θα υπάρχει εμπειρία σε εκατομμύρια εμβολιασμένους παγκόσμια και ιδίως σε Αγγλία, Καναδά και Αμερική. Αν θέλουμε να ανοίξει σύντομα η κοινωνία και η οικονομία η απόφαση θα πρέπει να είναι ότι το εμβόλιο θα το κάνουν όλοι το συντομότερο δυνατό.

Ερ: Τι θα λέγατε στους αρνητές που σας διαβάζουν αυτή τη στιγμή;

Απ: Ότι δεν λειτουργούν με τη λογική , αλλά παραλογίζονται και δεν συμβάλλουν στη μάχη όλης της ανθρωπότητας εναντίον του κοινού εχθρού. Αυτό λέγεται φυγομαχία, ή χειρότερα προδοσία της ανάγκης της ανθρωπότητας να επιβιώσει.

*Ο Γιώργος Παυλάκης είναι γιατρός ερευνητής στον τομέα των ανοσοθεραπειών και των εμβολίων για τον καρκίνο και τις μολυσματικές ασθένειες στις ΗΠΑ. Σχεδιάζει, αναπτύσσει και δοκιμάζει εμβόλια και ανοσοθεραπείες για το AIDS και τον καρκίνο.