Ανησυχητικές είναι οι εξελίξεις στο πεδίο των λοιμώξεων, καταδεικνύοντας μια αυξανόμενη και επικίνδυνη απειλή για τη δημόσια υγεία.

Καθοριστικό ρόλο παίζει η έλλειψη επαρκούς εμβολιαστικής κάλυψης, λόγω «εμβολιαστικής κόπωσης» και παραπληροφόρησης για την ασφάλεια των εμβολίων, που έχουν δημιουργήσει ένα επικίνδυνο κενό προστασίας, με τις συνέπειες να γίνονται ήδη ορατές, σύμφωνα με το insider

Σε συνέντευξη Τύπου της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων (Ε.Ε.Λ.) την Πέμπτη (13/3) παρουσιάστηκαν αποκαλυπτικά δεδομένα για τη χώρα μας, αναδεικνύοντας την ανάγκη για άμεση και συντονισμένη δράση προκειμένου να αναστραφεί η κατάσταση.

«Συνεχώς αναδύονται νέες προκλήσεις, οι οποίες δεν αφορούν μόνο σε νέα νοσήματα αλλά και σε παλιά τα οποία επανέρχονται. Απειλές τις οποίες θεωρούσαμε ότι έχουμε νικήσει, επανεμφανίζονται γιατί δεν υπάρχει επαρκής κάλυψη», τόνισε ο Πρόεδρος ΔΣ της Ε.Ε.Λ., Καθηγητής Νίκος Σύψας. Και πρόσθεσε: «Στην Αμερική είχαμε τους δύο πρώτους θανάτους από ιλαρά μετά από 10 χρόνια, λόγω του αντιεμβολιαστικού κινήματος. Στην Ελλάδα αναδύεται ο κοκκύτης και αρχίζουμε να έχουμε πρόβλημα με ένα νόσημα που θεωρούσαμε ότι πλέον το είχαμε πίσω μας».

Τον τελευταίο χρόνο στη χώρα μας παρατηρήθηκε μία πρωτοφανής έκρηξη κρουσμάτων κοκκύτη. Ενώ το 2023 καταγράφηκαν μόλις 9 περιστατικά, το 2024 ο αριθμός εκτοξεύθηκε στα 438, σημειώνοντας αύξηση 4.800%. Από αυτά, το 15% των κρουσμάτων αφορούσαν βρέφη κάτω των δύο μηνών.

Συγκριτικά, την περίοδο 2000-2016, είχαν καταγραφεί 509 περιπτώσεις κοκκύτη στην Ελλάδα. Δηλαδή, μέσα σε ένα μόλις έτος, φτάσαμε σχεδόν τον ίδιο αριθμό κρουσμάτων που είχαν καταγραφεί σε 16 χρόνια!

Δείτε επίσης

Ο κοκκύτης αποτελεί σοβαρή απειλή για τα νεογνά, καθώς μπορεί να αποβεί θανατηφόρος. Το προηγούμενο έτος δύο νεογνά κατέληξαν, ενώ τουλάχιστον τρία ακόμη νοσηλεύτηκαν σε μονάδα εντατικής θεραπείας.

«Ο εμβολιασμός κατά την κύηση είναι το απόλυτο εργαλείο για να περιορίσουμε αυτήν την καταστροφική κατάσταση με την οποία βρισκόμαστε αντιμέτωποι», τόνισε ο Αριστοτέλης Τσιάκαλος, μέλος του Δ.Σ. της Ε.Ε.Λ. και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Μαιευτικών και Γυναικολογικών Λοιμώξεων.

Ο εμβολιασμός της εγκύου μεταξύ της 27ης και 36ης εβδομάδας της κύησης εξασφαλίζει τη μεταφορά αντισωμάτων στο έμβρυο, προστατεύοντάς το κατά τους πρώτους μήνες της ζωής του που είναι «ανοχύρωτο». Ωστόσο, τα ποσοστά στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά χαμηλά. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε δύο μεγάλα νοσοκομεία της Αθήνας, μόλις 3,8 στις 10 εγκύους είχαν εμβολιαστεί για διφθερίτιδα-τέτανο-κοκκύτη, ενώ για άλλα εμβόλια που αφορούν την εγκυμοσύνη τα ποσοστά είναι ακόμη χαμηλότερα.
Τα εμβόλια που συνιστώνται στις εγκύους

Τα εμβόλια που συνιστώνται κατά την κύηση από την Ε.Ε.Λ. αλλά και διεθνείς επιστημονικές εταιρείες είναι για:

• Διφθερίτιδα – Τέτανο – Κοκκύτη (DTaP): Προστατεύει τα νεογνά από σοβαρές λοιμώξεις.
• Γρίπη: Προστατεύει τόσο τη μητέρα όσο και το βρέφος.
• Αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV): Κρίσιμο για τη μείωση της θνησιμότητας στα νεογνά.
• COVID-19: Μειώνει τις πιθανότητες σοβαρής νόσησης της εγκύου.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ιδιαίτερα στο τρίτο τρίμηνο, οι γυναίκες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι η θνητότητα από γρίπη σε έγκυες είναι τριπλάσια σε σχέση με άλλες γυναίκες της ίδιας ηλικίας. Συνεπώς, η πρόληψη μέσω εμβολιασμού είναι η πιο αποτελεσματική στρατηγική.

Η ανεπαρκής εμβολιαστική κάλυψη στην Ελλάδα δεν αφορά μόνο τον κοκκύτη. Τα ποσοστά εμβολιασμού των ενηλίκων για γρίπη και COVID-19 είναι απογοητευτικά, ενώ σε καλύτερα επίπεδα βρίσκονται αυτά για τον πνευμονιόκοκκο.

Ενδεικτικά, μόλις το 1,2% του ελληνικού πληθυσμού εμβολιάστηκε έναντι της COVID-19, τη στιγμή που στη Σουηδία το αντίστοιχο ποσοστό ανήλθε στο 83%. Επιπλέον, μόλις το 30% των γιατρών εμβολιάζονται κατά της γρίπης, γεγονός που ενέχει σοβαρούς κινδύνους για τους ίδιους και τους ασθενείς τους. Όπως ανέφερε η Μαρία Χίνη, Παθολόγος- Λοιμωξιολόγος, μέλος του Δ.Σ. της Ε.Ε.Λ., εφέτος πολλά νοσοκομεία κατέκλυσαν από περιστατικά με γρίπη, ενώ παρατηρήθηκε ότι οι περισσότεροι ηλικιωμένοι δεν είχαν λάβει το κατάλληλο για την ηλικία τους εμβόλιο.

«Μικρή μελέτη στο νοσοκομείο “Κοργιαλένειο-Μπενάκειο” Ε.Ε.Σ κατέδειξε ότι σχεδόν κανένας ηλικιωμένος δεν έχει λάβει το εμβόλιο που αντιστοιχεί στην ηλικία του. Χάριν ευκολίας, όλοι κάνουν το συμβατικό εμβόλιο, το οποίο χορηγείται στα φαρμακεία χωρίς ιατρική συνταγή», ανέφερε η κ. Χίνη, υπογραμμίζοντας ότι, για επαρκή προστασία, τα άτομα άνω των 65 ετών πρέπει να λαμβάνουν το ενισχυμένο αντιγριπικό εμβόλιο, που χορηγείται με συνταγή γιατρού.
Το πρόβλημα των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων

Εκτός από τα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού, η Ελλάδα «υποφέρει» και από ένα διαχρονικό πρόβλημα: τη μικροβιακή αντοχή. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο ταμίας ΔΣ της ΕΕΛ, Αναπληρωτής Καθηγητής, Στυλιανός Ασημακόπουλος, η χώρα μας έχει το υψηλότερο ποσοστό θανάτων από πολυανθεκτικά μικρόβια στην Ευρώπη, με περισσότερους από 20 θανάτους ανά 100.000 κατοίκους ετησίως. Αυτό μεταφράζεται σε περίπου 2.500 θανάτους το χρόνο λόγω ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων.

Τα αίτια περιλαμβάνουν:

Υπερβολική χρήση αντιβιοτικών στην κοινότητα και στα νοσοκομεία.
Υποστελέχωση των νοσοκομείων, με ελλείψεις σε εξειδικευμένο προσωπικό.
Ανεπαρκείς υποδομές, καθώς η έλλειψη μονόκλινων δωματίων δεν επιτρέπει την απομόνωση ασθενών με ανθεκτικά μικρόβια.

Η Ε.Ε.Λ. προχωρά σε παρεμβάσεις, εκδίδοντας σε τακτά χρονικά διαστήματα κατευθυντήριες οδηγίες για την ορθότερη χρήση αντιμικροβιακών, τόσο για τους γιατρούς της κοινότητας όσο και για τα νοσοκομεία. Όσον αφορά στους εμβολιασμούς, από τη νέα σεζόν σχεδιάζει να διεξάγει καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού.

Η συνέντευξη Τύπου έλαβε χώρα με αφορμή το 24ο Πανελλήνιο Συνέδριο Λοιμώξεων, που θα διεξαχθεί στο Μέγαρο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Αθηνών, από 13 έως 16 Μαρτίου 2025.