«Παράθυρο» ευκαιρίας για περισσότερους από 485.000 οφειλέτες να ρυθμίσουν τα κόκκινα -στεγαστικά- τους με την ιρλανδική μέθοδο Split and Freeze («σπάσιμο και πάγωμα κούρεμα» του δανείου) ανοίγουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, με τις συστάσεις τους προς τους Ελληνες τραπεζίτες να διευρύνουν την εφαρμογή του επίμαχου μοντέλου.

Σύμφωνα με πηγές, που παρακολουθούν στενά τη μάχη σύσσωμου του ευρωσυστήματος για τον περιορισμό των προβληματικών ανοιγμάτων, το μοντέλο της Ιρλανδίας, που προβλέπει το διαχωρισμό υποθηκών (split mortgages), θα μπορούσε να αποδώσει τα μέγιστα στη χώρα μας, εμποδίζοντας τα ιδρύματα να παρεκκλίνουν της στοχοθεσίας τους για ρυθμίσεις στεγαστικών, ύψους 8,6 δισ. ευρώ, σε βάθος διετίας. «Τα ελληνικά NPLs είναι πολυσχιδή. Η μεγαλύτερη, ωστόσο, δυσκολία καταγράφεται στα στεγαστικά δάνεια», εξηγούν χαρακτηριστικά οι παραπάνω πηγές.

Με βάση την τελευταία έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ) για τους επιχειρησιακούς στόχους των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, άλλωστε, τα στεγαστικά δάνεια συνεχίζουν να εμφανίζουν τον υψηλότερο δείκτη ΜΕΑ (43,4%), καταγράφοντας, μάλιστα, αύξηση σε σύγκριση με το τέλος του 2016, που ήταν 41,5%. Την ίδια στιγμή, αξιοσημείωτο είναι το ποσοστό των ΜΕΑ, που τελεί σε καθεστώς αίτησης για υπαγωγή σε νομική προστασία. Ειδικότερα, στο σύνολο των χαρτοφυλακίων, το 13,9% τελεί υπό νομική «ομπρέλα» (στα τέλη Σεπτεμβρίου το επίμαχο ποσοστό «άγγιζε» το 14,5%), με σχεδόν τρεις στους 10 δανειολήπτες με στεγαστικά να έχουν αιτηθεί ένταξης στο νόμο Κατσέλη.

Παράλληλα, πάνω από 3 στα 10 ρυθμισμένα δάνεια «ξανασκάνε» μέσα σε διάστημα τουλάχιστον τριών μηνών. «Το ιρλανδικό μοντέλο ενδείκνυται για τον περιορισμό του ποσοστού των δανείων, που “ξανακοκκινίζουν” μετά τη ρύθμιση. Κάποιες τράπεζες το έχουν ήδη υιοθετήσει ως πρακτική, αν και σε μικρή κλίμακα, δεδομένου ότι είναι υποχρεωμένες να λάβουν περισσότερες προβλέψεις», προσθέτουν οι παραπάνω πηγές, συστήνοντας στα στελέχη των εγχώριων ομίλων να… ανοίξουν την εφαρμογή του.

Πώς λειτουργεί

Το ιρλανδικό μοντέλο είναι, ουσιαστικά, ένα πιο εξελιγμένο εργαλείο σε σύγκριση με το… ντόπιο «Split and Balance», που περιλαμβάνεται στον Κώδικα Δεοντολογίας των τραπεζών.

Μολονότι και τα δύο προβλέπουν «σπάσιμο» του σε δύο μέρη, στην… ελληνική περίπτωση δεν υφίσταται «κούρεμα» του δεύτερου μέρους, αλλά τακτοποίησή του σε μεταγενέστερο χρόνο, με ρευστοποίηση περιουσίας ή άλλου είδους διευθέτηση, η οποία συμφωνείται εξ αρχής από τα δύο μέρη. Εστω, δηλαδή, ότι σε δάνειο, ύψους 250.000 ευρώ, ο δανειολήπτης αποδεικνύεται ότι μπορεί να πληρώσει τις 150.000 ευρώ. Το υπόλοιπο ποσό, ήτοι οι 100.000 ευρώ, «παγώνει», με την όποια τακτοποίησή του να μετατίθεται για το μέλλον. Στον αντίποδα, το ιρλανδικό μοντέλο προβλέπει το σταδιακό «κούρεμα» ή ακόμη και τη διαγραφή του δεύτερου μέρους.

«Στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι διαγραφές αυτού του τύπου προσφέρονται σε δανειολήπτες, οι οποίοι έχουν ήδη καταθέσει αίτηση υπαγωγής στο νόμο Κατσέλη και περιμένουν να συζητηθεί το τελικό δικαστήριο», υπογραμμίζουν στον «Ε.Τ.» νομικές πηγές και συνεχίζουν: «Αυτό που προσφέρουν οι τράπεζες, είναι ποσοστό διαγραφής αντίστοιχο με αυτό που θα κέρδιζαν ενδεχομένως οι δανειολήπτες με την προσφυγή τους στο νόμο ή με τη νέα εμπορική αξία του ακινήτου, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί». Αξίζει να σημειωθεί ότι εκτός… ιρλανδικής ρύθμισης μένουν οι δανειολήπτες, που έχουν ακίνητη περιουσία. «Τα συγκεκριμένα προγράμματα εφαρμόζονται σταδιακά και μόνο στις περιπτώσεις που τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα πιστεύουν ότι ο οφειλέτης βρίσκεται σε πραγματική αδυναμία», καταλήγουν χαρακτηριστικά.

Η επιστολή της ΕΤΕ

Η Εθνική Τράπεζα φέρεται να είναι ο πρώτος από τους συστημικούς ομίλους, που προχώρησε σε ρύθμιση… αλά ιρλανδικά.

Οπως προέκυπτε από επιστολή, που απέστειλε σε δανειολήπτη της και αποκάλυπτε ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής στις 19/11/2017, του δινόταν η δυνατότητα ρύθμισης για χρονικό διάστημα 293 μηνών, με το διαχωρισμό της οφειλής σε δύο τμήματα: Α) ένα έντοκο, ποσού 52.164 ευρώ, για σχεδόν 24 χρόνια, με τη μηνιαία δόση να διαμορφώνεται σε 241 ευρώ, με βάση το ισχύον κυμαινόμενο επιτόκιο (euribor + περιθώριο + εισφορά 0,12%) και Β) ένα δεύτερο, ποσού 52.239 ευρώ, το οποίο παραμένει «παγωμένο», άτοκα και χωρίς καμία απαίτηση για τα πρώτα 15 έτη.

«Με την προϋπόθεση ότι καταβάλλονται κανονικά οι αναλογούσες μηνιαίες δόσεις στο τμήμα Α της οφειλής, επιτυγχάνεται απομείωση του Β τμήματός της κατά 4% ετησίως για 15 έτη (συνολική απομείωση 60% επί του τμήματος Β)», επισημαίνει η ΕΤΕ και προσθέτει: «Ενδεικτικά, για το ποσό του τμήματος Β της οφειλής, που ανέρχεται σε 52.239 ευρώ αντιστοίχως, για κάθε έτος, που τακτοποιείτε εμπρόθεσμα τις δόσεις του τμήματος Α, θα διαγράφεται από το τμήμα Β το 4%, δηλαδή, συνολικά μέσα στη 15ετία μπορεί να διαγραφεί ποσό 31.343 ευρώ, διαμορφώνοντας μετά την πάροδο του επίμαχου διαστήματος ενδεικτική μηνιαία δόση 209 ευρώ αντιστοίχως, με βάση το ως άνω κυμαινόμενο επιτόκιο για το ανεξόφλητο ποσό του τμήματος Β».

Οσον αφορά στην οφειλή καταναλωτικής πίστης του ίδιου δανειολήπτη, η ΕΤΕ ενημέρωνε πως αυτή θα θεωρηθεί ολοσχερώς εξοφλημένη, εφόσον καταβληθεί το ποσό των 3.323 ευρώ σε 150 άτοκες μηνιαίες δόσεις, ύψους 22,15 ευρώ έκαστη.

«Εάν παραμένετε συνεπής στην πληρωμή της μηνιαίας δόσης, θα επιτευχθεί συνολική διαγραφή ποσού 1.329 ευρώ, που αντιστοιχεί σε 60 μηνιαίες δόσεις», κατέληγε η τράπεζα.