Κοινωνική Αντιπαροχή: Ποιοί θα επωφεληθούν και με ποιά κριτήρια;

Πίνακας περιεχομένων

Το ζήτημα της στέγασης αναδεικνύεται ξανά ως κρίσιμο κοινωνικό αίτημα μέσα από το κάλεσμα του Συντονισμού Σωματείων και Συλλογικοτήτων για τη Στέγαση, που οργανώνει συγκέντρωση την Παρασκευή 4 Απριλίου στις 18:00 έξω από τα κεντρικά γραφεία του ΕΦΚΑ (Ακαδημίας 22) και πορεία προς τα υπουργεία Εργασίας και Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Το κάλεσμα αυτό δεν περιορίζεται σε μια διαμαρτυρία, αλλά αποτελεί πολιτική παρέμβαση με στόχο να αναδείξει τη συστηματική υπονόμευση του δικαιώματος στην κατοικία και να φέρει στο φως τις κυβερνητικές πολιτικές που ενισχύουν τη μετατροπή της στέγης σε πεδίο επενδυτικής κερδοφορίας.

Δείτε επίσης Παράταση στις αιτήσεις στο πρόγραμμα «Κοινωνική Στέγαση» του δήμου Αθηναίων

Ακίνητα του ΕΦΚΑ στα χέρια επενδυτών, όχι των πολιτών

Με φόντο τη συνεχιζόμενη απουσία προσιτής κατοικίας, και την αποψίλωση κάθε στεγαστικής πολιτικής υπέρ των εργαζομένων, το κάλεσμα εστιάζει στις επιλογές της κυβέρνησης να «αξιοποιήσει» την ακίνητη περιουσία του ΕΦΚΑ με όρους αγοράς. Τα κτίρια που αποκτήθηκαν μέσω των εισφορών των εργαζομένων δεν αποδίδονται για κοινωνικές ανάγκες, αλλά παραχωρούνται σε ιδιώτες με μακροχρόνια μισθώματα και χρήσεις όπως ξενοδοχεία ή εμπορικά γραφεία. Ακόμα και ιστορικά κτίρια πολιτιστικού χαρακτήρα περιλαμβάνονται σε αυτή τη διαδικασία.

Σπίια – Το θολό τοπίο της «κοινωνικής αντιπαροχής»

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το νέο πρόγραμμα «κοινωνικής αντιπαροχής» που εξαγγέλθηκε από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ 2024 και τελεί υπό την ευθύνη του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Σύμφωνα με τις πρώτες δηλώσεις, δημόσια γη θα παραχωρείται σε ιδιώτες εργολάβους με αντάλλαγμα ένα ποσοστό δομημένων κατοικιών – συγκεκριμένα το 30% της επιφάνειας – ενώ το υπόλοιπο 70% θα παραμένει προς εκμετάλλευση από τις κατασκευαστικές εταιρείες. Τα κριτήρια, οι δικαιούχοι και οι όροι παραχώρησης παραμένουν άγνωστοι, κάτι που εγείρει ερωτήματα για την πραγματική κοινωνική απόδοση του σχεδίου.

Ποιοί αγοράζουν ακίνητα στην Ελλάδα και πού
Κάλεσμα σε πορεία για τη στέγαση – Παρασκευή 4 Απριλίου – Συγκέντρωση και πορεία διαμαρτυρίας

Παρασκευή 4 Απριλίου, 18:00, Συγκέντρωση στα γραφεία του ΕΦΚΑ. Πορεία στα υπουργεία Εργασίας & Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Ο Συντονισμός Σωματείων και Συλλογικοτήτων για τη Στέγαση οργανώνει συγκέντρωση στα γραφεία της διοίκησης του ΕΦΚΑ (Ακαδημίας 22) και πορεία προς τα υπουργεία Εργασίας και Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας (Σταδίου, Δραγατσανίου).

Σπίτια – Το πρόβλημα της στέγης σήμερα στην Ελλάδα

Το ζήτημα της κατοικίας τίθεται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα με πρωτοφανή οξύτητα. Η συνθήκη αυτή ξεκίνησε την περίοδο των μνημονίων, με την επιβολή του χαρατσιού μέσω των λογαριασμών ρεύματος που μονιμοποιήθηκε ως ΕΝΦΙΑ, και τους πλειστηριασμούς κατοικιών υπερχρεωμένων νοικοκυριών. Σήμερα, με τις τιμές των ενοικίων να εκτινάσσονται, η στεγαστική κρίση αφορά πλέον ευρύτατα τμήματα της κοινωνίας. Παράλληλα, συνεχίζονται οι πλειστηριασμοί και πραγματοποιούνται εξώσεις, ενώ το συνολικό κόστος κατοίκησης γίνεται δυσβάσταχτο για πολλούς.

Απουσία κοινωνικής πολιτικής για τη στέγαση

Στην Ελλάδα απουσιάζει πλήρως κάθε μορφή κοινωνικής κατοικίας, ιδίως μετά την κατάργηση του ΟΕΚ, ο οποίος είχε ρόλο στη στήριξη των εργαζόμενων νοικοκυριών. Ωστόσο, συνεχίζεται η παρακράτηση της εισφοράς 1% υπέρ του ΟΕΚ από τους μισθωτούς, με εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας από το 2017. Τα ποσά που συγκεντρώνονται αποτελούν αποθεματικό του ΕΦΚΑ, ενώ ο ίδιος ο ΕΦΚΑ διαθέτει μεγάλη ακίνητη περιουσία –αποτέλεσμα εισφορών εργαζομένων–, η οποία προωθείται για μακροχρόνια εμπορική «αξιοποίηση» από επενδυτές, συχνά με χρήσεις όπως ξενοδοχεία ή γραφεία.

Το σχέδιο «κοινωνικής αντιπαροχής»

Το τελευταίο διάστημα, από την ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ 2024 μέχρι σήμερα, εξαγγέλλεται το πρόγραμμα «κοινωνικής αντιπαροχής», υπό την ευθύνη του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Με βάση δηλώσεις της πρώην υπουργού Ζαχαράκη, το Δημόσιο θα παραχωρεί οικόπεδα ή αναξιοποίητα κτίρια σε κατασκευαστικές εταιρείες με αντάλλαγμα το 30% της δομημένης επιφάνειας. Το υπόλοιπο 70% θα παραμένει προς ιδιωτική εκμετάλλευση. Τα κριτήρια, οι δικαιούχοι και οι όροι παραχώρησης παραμένουν άγνωστα, εντείνοντας τη δυσπιστία απέναντι στο υποτιθέμενο κοινωνικό όφελος του προγράμματος.