Κατώτατος μισθός: Τι θα γίνει με τη μείωση κρατήσεων

Κατώτατος μισθός – Μείωση κρατήσεων από φόρους και εισφορές ή εναλλακτικά αύξηση των φορολογικών απαλλαγών για τους χαμηλόμισθους εργαζόμενους προτείνεται στο πόρισμα για το νέο σύστημα καθορισμού των αυξήσεων στον κατώτατο μισθό.

«Στο πλαίσιο της αρχής της ισότητας και της αναλογικότητας, επιτρέπεται ο καθορισμός διαφορετικού επιπέδου νομοθετημένου κατώτατου μισθού και νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου καθώς και διαφορετικού επιπέδου κρατήσεων επί αυτών για συγκεκριμένες ομάδες εργαζομένων», αναφέρει το πόρισμα της επιτροπής, το οποίο αποτελεί τη μαγιά του νέου εργασιακού νομοσχεδίου που αναμένεται να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση από το υπουργείο Εργασίας προς το τέλος της ερχόμενης εβδομάδας, σύμφωνα με τον Ελεύθερο Τύπο.

Η διαφοροποίηση των κρατήσεων σημαίνει ότι θα μπορεί να προβλέπονται μειώσεις φόρων ή και πλήρως αφορολόγητο όριο μέχρι το ύψος του εκάστοτε κατώτατου μισθού και αυτή η απαλλαγή να ισχύει για όσους αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.

Ο σκοπός αυτής της διαφοροποίησης είναι να μένουν περισσότερα «καθαρά» στην τσέπη των χαμηλότερα αμειβόμενων εργαζομένων και να αντισταθμίζονται οι απώλειες εισοδήματος από τον πληθωρισμό.

Η πρόβλεψη για διαφορετικές κρατήσεις στους χαμηλόμισθους αποτελεί διάταξη της κοινοτικής οδηγίας για επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ε.Ε., την οποία ενσωματώνει το υπουργείο στο νέο εργασιακό νομοσχέδιο.

Για παράδειγμα, σήμερα ένας εργαζόμενος που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό των 830 ευρώ καταλήγει μετά τις ασφαλιστικές κρατήσεις και τοn φόρο να παίρνει καθαρά στην τσέπη μόλις 706 ευρώ. Με το ποσό αυτό καλείται να αντιμετωπίσει τα πάγια μηνιαία έξοδα διαβίωσης για στέγαση, τροφή και ενέργεια, που με τις σημερινές τιμές μοιάζει αδύνατο.

Με τη διαφοροποίηση των κρατήσεων θα μπορεί να προβλεφθεί πλήρης φορολογική απαλλαγή στους χαμηλόμισθους ή ακόμη και απαλλαγή από την καταβολή εισφορών για τα πρώτα 200 ή 300 ευρώ του μισθού, έτσι ώστε να μένουν περισσότερα καθαρά στην τσέπη.

Η μείωση των κρατήσεων δεν θα αποφασίζεται αυτόματα, αλλά θα μπορεί να την εισηγείται προς την κυβέρνηση η επιτροπή διαβούλευσης για τον κατώτατο μισθό που προβλέπεται στο νομοσχέδιο για τον νέο μηχανισμό αυξήσεων, που αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση μέσα στις επόμενες μέρες.

Η επιτροπή διαβούλευσης θα αποτελείται από μέλη των κοινωνικών εταίρων και θα συγκροτηθεί άμεσα μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου με αρμοδιότητα να διατυπώνει γνώμη-πρόταση προς το υπουργείο Εργασίας για το ποσοστό αύξησης του κατώτατου μισθού, από το 2025. Παράλληλα, θα συσταθεί και μια επιστημονική επιτροπή με εκπροσώπους των υπουργείων Εργασίας, Οικονομικών και Εσωτερικών, η οποία θα μπορεί να αποφασίζει, αν συντρέχουν λόγοι, για μείωση του κατώτατου μισθού. Σε μια τέτοια περίπτωση ωστόσο, κατά ρητή πρόβλεψη του νομοσχεδίου, ο μισθός δεν θα μειώνεται, αλλά ούτε θα αυξάνεται και θα μένει «παγωμένος».

Οι δυο επιτροπές θα μπορούν να διατυπώνουν, ομόφωνα ή κατά πλειοψηφία, πλήρως αιτιολογημένες και τεκμηριωμένες γνώμες σχετικά με το ύψος του νομοθετημένου κατώτατου μισθού, αλλά και με τη θέσπιση των διαφοροποιήσεων στις κρατήσεις του νομοθετημένου κατώτατου μισθού.

Μέχρι το 2027 ο μισθός θα αυξάνεται με απόφαση της κυβέρνησης κατόπιν σχετικού πορίσματος με τις προτάσεις των δυο επιτροπών (διαβούλευσης και επιστημόνων).

Με τη διαδικασία αυτή ο κατώτατος μισθός από τα 830 ευρώ σήμερα, μπορεί να αυξάνεται κατά 40 ευρώ ετησίως ώστε να φτάσει στα 870 ευρώ το 2025, στα 910 ευρώ το 2026 και στα 950 ευρώ το 2027, όπως δεσμεύτηκε η κυβέρνηση.

Την αύξηση του κατώτατου μισθού από το 2025 και μετά θα ακολουθεί και το Δημόσιο ώστε ο μηνιαίος βασικός μισθός του ιδιωτικού τομέα και ο εισαγωγικός μισθός του Δημοσίου να είναι στο ίδιο επίπεδο.

Τα 830 ευρώ του κατώτατου μισθού για εργαζόμενο χωρίς παιδιά έχουν ασφαλιστική εισφορά 115 ευρώ και φόρο 10 ευρώ σε μηναία βάση για το 2024, με τα «καθαρά» να διαμορφώνονται στα 706 ευρώ τον μήνα.

Με μια αύξηση κατά 40 ευρώ ο κατώτατος μισθός το 2025 θα διαμορφωθεί στα 870 ευρώ, με ασφαλιστικές κρατήσεις 116 ευρώ μηνιαίως (σ.σ.: οι οποίες θα μειωθούν κατά 0,5%), φόρο περίπου 17 ευρώ τον μήνα και καθαρές αποδοχές 737 ευρώ μηνιαίως.

Αν αποφασιστεί να μείνει αφορολόγητος ο κατώτατος μισθός για το 2025, τότε αυτομάτως οι αμειβόμενοι με τις κατώτατες αποδοχές θα κερδίσουν έξτρα αύξηση 17 ευρώ τον μήνα και τα καθαρά ανεβαίνουν στα 754 ευρώ.

Για το 2026 μια πλήρης φορολογική απαλλαγή για τον κατώτατο μισθό θα ισοδυναμεί με έξτρα αύξηση κατά 25 ευρώ τον μήνα και με καθαρές αποδοχές στα 780 ευρώ, αντί 764 ευρώ που θα είναι τα «καθαρά» αν η φορολογία μείνει όπως είναι σήμερα.

ΤΟ «ΚΑΛΑΘΙ ΤΟΥ ΦΤΩΧΟΥ» ΘΑ ΚΑΘΟΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ

Από 1/1/2028 ο κατώτατος μισθός καθώς και οι αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων θα αυξάνονται με βάση συντελεστή που θα προκύπτει από το άθροισμα του ετήσιου πληθωρισμού για το φτωχότερο 20% των εργαζομένων και από το μισό της μεταβολής της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων. Το κλειδί των αυξήσεων από το 2028 και μετά είναι στον πληθωρισμό, καθώς οι αυξήσεις θα ενσωματώνουν την άνοδο του τιμαρίθμου στο καλάθι προϊόντων των φτωχότερων νοικοκυριών .

Το «καλάθι των χαμηλόμισθων» είναι το κλειδί των αυξήσεων μετά το 2027, καθώς η άνοδος των τιμών θα σημαίνει και ανάλογη άνοδο μισθών. Σύμφωνα με τους δείκτες κόστους διαβίωσης της ΕΛΣΤΑΤ, το 55% των αποδοχών των χαμηλόμισθων ξοδεύεται σε τροφή, στέγαση και ενέργεια, έναντι 20%-30% που δαπανούν για τα ίδια αγαθά και υπηρεσίες τα υψηλότερα εισοδήματα.

Το νέο σύστημα, καίτοι δεν προβλέπει την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων ως προς τις αυξήσεις του κατώτατου μισθού, θα λειτουργεί όπως η ΑΤΑ των αυξήσεων στους μισθούς της δεκαετίας του ’80. Η διαφορά είναι ότι η Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή στη νέα της εκδοχή θα αφορά μόνο στον κατώτατο μισθό ενώ για τους υπόλοιπους, υψηλότερους μισθούς οι αυξήσεις θα καθορίζονται κατά βάση με συλλογικές συμβάσεις, είτε σε επιχειρησιακό επίπεδο είτε και σε κλαδικό επίπεδο, για τις οποίες πρόθεση του υπουργείου Εργασίας είναι να ενισχυθούν στα επόμενα χρόνια.

Τι μένει στον κατώτατο μισθό μετά από φόρους και εισφορές

*Μικτές αποδοχές με εκτίμηση αυξήσεων 40€ ανά έτος. Στις εισφορές έχει υπολογιστεί η μείωση 0,5% από το 2025.