Επιστημονική πρωτοβουλία για την μελέτη, τη διερεύνηση και την υλοποίηση προγράμματος παρέμβασης για την υπό-διαγνωσμένη κατάθλιψη στους ενήλικες 40 έως 60 ετών, που προσέρχονται σε δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας κατά την περίοδο COVID-19, αναλαμβάνουν η σχολή Επιστημών Αποκατάστασης Υγείας του Πανεπιστημίου Πατρών και η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, μέσω της σύναψης σχετικής προγραμματικής σύμβασης.

Όπως ανέφερε μιλώντας στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο αντιπεριφερειάρχης Υγείας, Χαράλαμπος Μπονάνος, «η κατάθλιψη είναι ένα ζήτημα το οποίο ταλαιπωρεί πολύ κόσμο, για αυτό το λόγο, μέσω της προγραμματικής σύμβασης, επιδιώκουμε σαν Περιφέρεια να βελτιώσουμε την ποιότητα της ζωής των πολιτών».

Παράλληλα, πρόσθεσε, «η κατάθλιψη κυριολεκτικά καλπάζει στις ανεπτυγμένες χώρες όπως και στην Ελλάδα, ενώ σε περιόδους κρίσης, όπως τώρα λόγω COVID-19, υπάρχει μεγαλύτερη ψυχική επιβάρυνση στους πολίτες και κατ΄ επέκταση στο Εθνικό σύστημα υγείας».

Απαντώντας στο ερώτημα, γιατί επελέγη η ηλικιακή ομάδα 40 έως 60 ετών, ο Χαράλαμπος Μπονάνος ανέφερε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ότι «στόχος κάθε επιδημιολογικής μελέτης είναι να συγκεκριμενοποιήσει ηλικίες, ώστε να εξάγει τα ανάλογα επιστημονικά συμπεράσματα», τονίζοντας ταυτόχρονα, ότι «όπως έχει παρατηρηθεί από ψυχιατρικές έρευνες, αυτή η ηλικιακή ομάδα είναι η πιο επιβαρυμένη και χρειάζεται βοήθεια».

Επίσης, ανέφερε ότι «η έρευνα θα είναι εθελοντική, θα έχει διάρκεια 12 μηνών και θα γίνει με όλους τους κανόνες της επιστήμης». Υπεύθυνος για την υλοποίηση της προγραμματικής σύμβασης, όπως είπε ο αντιπεριφερειάρχης, «θα είναι επίκουρος καθηγητής της Σχολής Επιστημών Αποκατάστασης Υγείας, Παναγιώτης Πλώτας, ενώ θα την παρακολουθεί ο καθηγητής Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Πατρών, Φίλιππος Γουρζής».

Σχετικά με τον ρόλο των δομών της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, ο Χαράλαμπος Μπονάνος είπε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ότι «αυτό που υποστηρίζουμε ως Περιφέρεια, είναι πως η πανδημία δίνει την ευκαιρία, ώστε να γίνουν ανατροπές και για να δημιουργηθεί επιτέλους μία αξιόπιστη πρωτοβάθμια περίθαλψη που θα έχει μέσα και το εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο της πρόληψης, που παραπέμπει σε επιδημιολογικές μελέτες και έρευνες, οι οποίες είναι χρήσιμες για τις δράσεις που θα κάνουν στην συνέχεια οι ειδικοί».

Μάλιστα, όπως σημείωσε, «με το συγκεκριμένο πρόγραμμα θέλουμε να βοηθήσουμε την επιστήμη, ώστε αφενός να βγάλει τα ανάλογα συμπεράσματα και αφετέρου να βοηθήσουμε και τους ανθρώπους, οι οποίοι πραγματικά υποφέρουν από μία μάστιγα της εποχής μας, δηλαδή την κατάθλιψη».

Σκοπός της σύμβασης, όπως αναφέρεται σε σχετική απόφαση που έλαβε επιτροπή της Περιφέρειας και την παρουσιάζει το ΑΠΕ – ΜΠΕ, «είναι η καθοριστική συμβολή της βελτίωσης της ποιότητας ζωής των πολιτών εκείνων που δέχτηκαν και συνεχίζουν να δέχονται ψυχολογική επιβάρυνση από την πανδημία COVID-19».

«Η κατάθλιψη στους ενήλικες», σύμφωνα με το σκεπτικό της ίδιας απόφασης, «αποτελεί μία ευρέως διαδεδομένη ψυχική νόσος στις ανεπτυγμένες χώρες, όπως στην Ελλάδα, ενώ σε περιόδους κρίσεων, όπως η πανδημία COVID-19, η ψυχική επιβάρυνση είναι μεγάλη, με αποτέλεσμα την επιπλέον επιβάρυνση του εθνικού συστήματος υγείας».

Ως εκ τούτου, η προγραμματική σύμβαση μεταξύ της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και του Πανεπιστημίου Πατρών, «έχει ως σκοπό την από κοινού εκτέλεση της δημόσιας αποστολής τους, αφού η διερεύνηση της κατάθλιψης ατόμων ηλικίας 40 έως 60 ετών, στα πλαίσια της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας την περίοδο της πανδημίας COVID-19, αποτελεί ένα πιλοτικό ολιστικό πρόγραμμα παρέμβασης, που θα συμβάλει καθοριστικά στην βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και της γρήγορης επανόδου τους στην εργασιακή και κοινωνική ζωή τους».

Ειδικότερα, στόχοι του προγράμματος αποτελούν:

α) Ο έλεγχος και η διάγνωση ύπαρξης καταθλιπτικών ασθενών 40-60 ετών στις μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας μετά την πανδημία COVID-19,

β) Η αντιμετώπισε της υποδιάγνωσης της κατάθλιψης στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας,

γ) Η παρέμβαση μέσω ενός συνεργατικού μοντέλου φροντίδας σε συνδυασμό με τεχνικές Γνωσιακής-Συμπεριφορικής Θεραπείας για την αντιμετώπιση ασθενών με ήπια κατάθλιψη και την βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.

Παράλληλα το πρόγραμμα περιλαμβάνει:

*Βιωματικά Σεμινάρια για την ενίσχυση της ενσυναίσθησης των γενικών ιατρών σε πρωτοβάθμιες δομές φροντίδας για το φαινόμενο της κατάθλιψης.

*Διερεύνηση της ύπαρξης της κατάθλιψης σε ενήλικες 40 έως 60 ετών κατά την πανδημία Covid-19, με την χορήγηση και συμπλήρωση εργαλείου ανίχνευσης της κατάθλιψης.

*Παροχή παρέμβασης μέσω ενός ολιστικού συνεργατικού μοντέλου για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης των πασχόντων.

Όσον αφορά στην αντιμετώπιση των ψυχικών προβλημάτων κατά την περίοδο της πανδημίας, προβλέπονται προγράμματα ψυχοθεραπείας στα άτομα που φάνηκαν να τα χρειάζονται έπειτα από την απαραίτητη αξιολόγηση. Ταυτόχρονα, προβλέπεται επανεκτίμηση ασθενών με επανασυμπλήρωση του εργαλείου μέτρησης της κατάθλιψης, που βρέθηκαν με κατάθλιψη, 3 ή 6 ή 12 μήνες μετά την παρέμβαση.

Σχετικά με την μεθοδολογία υλοποίησης του έργου, ο σχεδιασμός της μελέτης, σύμφωνα με την προγραμματική σύμβαση, δίνει την ευκαιρία να αξιολογηθεί η πρόοδος τις ανίχνευσης της κατάθλιψης των ενηλίκων (40 έως 60 ετών) στα πλαίσια της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, καθώς και ο βαθμός αποτελεσματικότητας του επικείμενου πιλοτικού προγράμματος παρέμβασης στην ποιότητα ζωής των καταθλιπτικών ατόμων.

Αναλυτικότερα, οι συμμετέχοντες, θα χρειαστεί, έπειτα από γραπτές πληροφορίες ενημέρωσης, να συμπληρώσουν ατομικά ερωτηματολόγια σε μια δεδομένη στιγμή, καθώς και μετά την ολοκλήρωση της παρέμβασης σε χρονικό διάσημα 3, 6 και 12 μηνών.

Η συμμετοχή στην έρευνα θα είναι εθελοντική και δικαίωμα συμμετοχής θα έχουν άτομα άνω των 40 ετών που προσέρχονται σε μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, ενώ τα προσωπικά δεδομένα είναι πλήρως προστατευμένα.

Έπειτα για την διενέργεια της παρέμβασης, οι συμμετέχοντες θα χωριστούν σε 2 ομάδες :

α) την υπό παρέμβαση ομάδα

β) την ομάδα ελέγχου

Τα άτομα στην υπό παρέμβαση ομάδα θα συμμετάσχουν σε ψυχοθεραπευτική διαδικασία σύμφωνα με το συνεργατικό μοντέλο φροντίδας και την χρήση τεχνικών της Γνωσιακής Συμπεριφοριστικής Παρέμβασης, από τον ειδικό ψυχικής υγείας του προγράμματος στα πλαίσια των πρωτοβάθμιων μονάδων φροντίδας.

Στην συνέχεια, θα αξιολογηθεί η σοβαρότητα της κατάθλιψης και η ποιότητα ζωής των καταθλιπτικών ατόμων, που έλαβαν ψυχοθεραπευτική και ιατρική παρέμβαση σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, που θα συνεχίσει κανονικά μόνο τις επισκέψεις στον γενικό ιατρό της δομής υγείας, ανά 3, 6 και 12 μήνες μετά την πρωταρχική επίσκεψη, προκειμένου να μετρηθεί η αποτελεσματικότητα του προτεινόμενου μοντέλου παρέμβασης.