Καινοτομία: Πώς μπορεί να γίνεται έρευνα από ξένες εταιρείες στην Ελλάδα

Την πρόθεση της διοίκησης της Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας (ΑΖΚ), να καταγραφούν τα ακίνητα, που θα μπορούσαν πιθανώς να στεγάσουν κέντρα έρευνας και ανάπτυξης ξένων επιχειρήσεων στη Θεσσαλονίκη, εάν εκδηλωθεί τέτοιο ενδιαφέρον από το εξωτερικό, στο μεσοδιάστημα μέχρι τη δημιουργία του τεχνολογικού πάρκου τέταρτης γενιάς “Thess IΝΤΕC” σε λίγα χρόνια από σήμερα, γνωστοποιεί σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του φορέα, δρ Κυριάκος Λουφάκης.

Στον απόηχο της επίσκεψης που πραγματοποίησαν πρόσφατα στη Silicon Valley στην Καλιφόρνια επιχειρηματίες και πρόεδροι φορέων, στο πλαίσιο αποστολής της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, ο δρ. Λουφάκης εξηγεί ότι, παρότι υπάρχουν στη Θεσσαλονίκη πολλά ανενεργά βιομηχανικά και εταιρικά ακίνητα και αποθήκες, ορισμένα από τα οποία θα έλεγε κάποιος ότι μπορούν να αξιοποιηθούν για τέτοια χρήση, ωστόσο αυτό που απαιτείται μακροπρόθεσμα είναι πιο οργανωμένοι υποδοχείς, με τις αναγκαίες τηλεπικοινωνιακές συνδέσεις και εύκολη πρόσβαση: «Αν υπήρχε τώρα η σημαντική υποδομή καινοτομίας του τεχνολογικού πάρκου “Thess IΝΤΕC”, θα μπορούσαμε απευθείας να πούμε στη Pfizer “έλα εδώ, έχουμε αυτές τις εγκασταστάσεις με όλες τις υποδομές που θα χρειαστείς” και πολύ εύκολα και γρήγορα, με διαδικασίες fast track, θα ξεκινούσε το όλο εγχείρημα. Αυτό γίνεται σε όλα τα τεχνολογικά πάρκα κι αυτό θα μπορούσαμε να το έχουμε και εμείς εδώ» σημειώνει ο πρόεδρος της ΑΖΚ.

Τι μπορεί να γίνει στο διάστημα των λίγων χρόνων, που θα μεσολαβήσει μέχρι τη δημιουργία της υποδομής του πάρκου τεχνολογίας Thess INTEC; «Υπάρχει η Τεχνόπολη, αλλά με τους δικούς της περιορισμούς βέβαια, καθώς τα οικόπεδα είναι σχετικά μικρά για να στεγάσουν τα κέντρα έρευνας και ανάπτυξης μεγάλων ξένων επιχειρήσεων. Στο μεσοδιάστημα λοιπόν, μέχρι να γίνει το “Thess INTEC”, που θα παρέχει όλη την αναγκαία υποδομή, νομίζω ότι μια καλή λύση, με πρωτοβουλία της ΑΖΚ, θα ήταν να δούμε τι υπάρχει σε κτηριακό απόθεμα, πέραν της Τεχνόπολης, όπου μπορούν να εγκατασταθούν τέτοιου είδους επιχειρήσεις, για να μπορέσουμε να προτείνουμε άμεσα τα κατάλληλα ακίνητα σε αυτούς που θα εκδηλώσουν το ενδιαφέρον να έρθουν. Στόχος μας είναι αυτή η καταγραφή να ξεκινήσει άμεσα» σημειώνει ο δρ Λουφάκης.

Οι τρόποι για να γίνεται, και από ξένες εταιρείες, έρευνα που οδηγεί σε καινοτομία στην Ελλάδα

«Υπάρχουν δύο τρόποι με τους οποίους μπορεί να γίνεται έρευνα από ξένες εταιρείες στην Ελλάδα. Ο πρώτος είναι το outsourcing (εξωπορισμός), να παίρνουμε δηλαδή διάφορα ερευνητικά πρότζεκτς από εταιρείες του εξωτερικού, που θέλουν να κάνουν έρευνα για την παραγωγή καινοτομίας στην Ελλάδα πάνω σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο, κάτι που ήδη κάνει και πολύ πετυχημένα το Εθνικό Κέντρο Ερευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), αλλά και ιδιωτικές εταιρίες (οι τελευταίες κυρίως στον τομέα της πληροφορικής). Ο δεύτερος τρόπος είναι να γίνεται έρευνα από τις ίδιες τις εταιρείες που θα έρθουν και θα δημιουργήσουν τμήματα έρευνας, προβαίνοντας στις ανάλογες επενδύσεις, για να δημιουργήσουν τις κατάλληλες υποδομές. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούμε μια μόνιμη υποδομή, που θα παράγει συνέχεια καινοτομία, δεν εξαρτιόμαστε από projects, που όταν τελειώσουν μπορεί να μην επαναληφθούν και δημιουργούμε ένα βιώσιμο οικοσύστημα, από το οποίο μπορούμε να προσδοκούμε σε βάθος χρόνου τη δημιουργία εγχώριων τεχνολογικών πρωταθλητών. Η Facebook κι η Google για παράδειγμα, εκαναν τη δική τους έρευνα και τα αποτελέσματα τα αξιοποίησαν οι ίδιες, έφτιαξαν τις εταιρείες τους, πούλησαν τον διαφημιστικό χρόνο και χώρο τους και άντλησαν στα έσοδά τους οι ίδιες. Θα ήταν ευχής έργο να μπορούσαμε να κάνουμε το ίδιο. Χρειάζεται όμως πρώτα να δημιουργηθεί το οικοσύστημα, το οποίο σε βάθος χρόνου θα δημιουργήσει τέτοιες ευκαιρίες, ώστε η έρευνα να μετατρέπεται σε προϊόν μέσα στη χώρα. Αυτό όμως είναι στην παρούσα φάση εξαιρετικά δυσκολο. Απαιτεί υποδομή, πλαίσιο και βιομηχανική κουλτούρα, που δυστυχώς δεν υπάρχει σήμερα και φυσικά απαιτεί τη σωστή φορολόγηση… Αυτό που χρειαζόμαστε και μπορούμε να κάνουμε άμεσα είναι να φέρουμε εταιρείες να κάνουν development centers στην Ελλάδα, σαν αυτό που θα κάνει η Pfizer. Aυτό θεωρώ ότι είναι απόλυτα εφικτό. Χρειάζονται όμως υποδομές. Γι’ αυτό και θεωρούμε εξαιρετικά σημαντικό το project του Thess Intec».

“Θέλετε να επιστρέψετε στην Ελλάδα;”

“Σαν τρελοί αλλά…”

Κατά τον δρα Λουφάκη, «και στην Google και στη Facebook, γενικά στη Silicon Valley, υπάρχει μια μεγάλη ελληνική κοινότητα και παροικία. Στο ερώτημα “θέλετε να επιστρέψετε στην Ελλάδα;”, η απάντησή τους ήταν “σαν τρελοί αρκεί να υπάρχουν οι κατάληλες δουλειές”. “Θέλετε να στήσετε κάτι εδώ;”. “Ευκταίο. Αρκεί να υπάρχει μια εταιρεία, η οποία να κάνει κάτι σχετικό, να μην είναι πολύ μεγάλη, που για αυτούς σημαίνει περίπου 200 άτομα, μεγάλη δηλαδή για τα ελληνικά δεδομένα, η οποία θα μπορούσε π.χ, να αποτελέσει στόχο εξαγοράς, ώστε να δημιουργήσουμε συνέργειες”. Βεβαια, ο τρόπος με τον οποίο η κάθε εταιρεία δημιουργεί παρουσία σε νέες χώρες διαφέρει. Μπορεί να είναι η δημιουργία ερευνητικών κέντρων από το μηδέν, όπως γνωστοποίησαν στις πρόσφατες ανακοινώσεις τους οι Pfizer και Cisco ή σε άλλες περιπτώσεις οι εξαγορές, όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε στη Facebook».

Όπως λέει, για αυτό θεωρεί ότι αν θέλουμε τα πράγματα να λειτουργήσουν, χρειάζεται να ενθαρρυνθούν οι νέοι να ιδρύσουν επιχειρήσεις, startups και προς αυτή την κατεύθυνση οι θερμοκοιτίδες επιχειρήσεων είναι σημαντικές. «Το να υπάρχουν εδώ στην Ελλάδα startups, είναι πολύ σημαντικό για τις μεγάλες εταιρείες από το εξωτερικό, οι οποίες δεν αναπτύσσονται πλέον οργανικά, αλλα μέσω εξαγορών. Το θετικό είναι ότι αρχίσαμε και στην Ελλάδα να μιλάμε για startups, έστω και καθυστερημένα, μόλις πριν από δέκα χρόνια περίπου. Tο (οικοσύστημα καινοτομίας Θεσσαλονίκης) ΟΚ!Thess για παράδειγμα, είναι μια εξαιρετική προσπάθεια, που ξεκίνησε τα τελευταία τρία χρόνια. Αρχίζουν λοιπόν να κινούνται τα πράγματα. Είμαστε σε καλύτερη φάση από ό,τι δύο-τρία χρόνια πριν και σε πολύ καλύτερη από ό,τι δέκα χρόνια πριν. Υπήρξαν στο παρελθόν κάποιοι πιονέροι, όπως η ΒΕΤΑ CAE ή η Veltio, αλλά σιγά-σιγά τα πράγματα αλλάζουν και οι πρωτοπόροι γίνονται περισσότεροι. Είμαι αισιόδοξος» σημειώνει ο πρόεδρος της Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας.

Προσθέτει ότι «πραγματικά υπάρχουν πολύ μεγάλα συγκριτικά πλεονεκτήματα στην περιοχή μας, όπως το ανθρώπινο δυναμικό. Κι επιπλέον μπορούμε να προσελκύσουμε και εργαζομένους από τα Βαλκάνια. Για όλα αυτά που συζητάμε βέβαια, χρειάζονται συνέργειες και κίνητρα. Κάτι που επείγει να αλλάξει είναι η υπερφορολόγηση της εργασίας, η οποία είναι ένα εξαιρετικά μεγάλο πρόβλημα, χρειάζεται να δούμε σύντομα, έστω τον εξορθολογισμό της, έστω για τέτοιου είδους δραστηριότητες και ειδικότητες».

Συμπληρώνει ότι σε εκδήλωση που έγινε στη Silicon Valley, στη διάρκεια της οποίας παρουσιάστηκαν παραδείγματα επιτυχημένων επιχειρήσεων από τη Θεσσαλονίκη και την Ελλάδα, επιχειρήθηκε να αναδειχτούν οι δυνατότητες της πόλης ως ιδανικού προορισμού για την εγκατάσταση κέντρων έρευνας και ανάπτυξης αμερικανικών επιχειρήσεων. «Δεν είμαστε πολύ πίσω στο οικοσύστημα. Υπάρχει αρκετά σημαντικό ανθρώπινο δυναμικό και άνθρωποι που κάνουν σηματική δουλειά, ορατή και στο εξωτερικό, μέσω εταιρειών όπως η Beta CAE, η Veltio η Gnomon του Κωστή Καγγελίδη, η Vidavo και η Chimar Hellas και σίγουρα ξεχνώ πολλές. Νομίζω ότι υπήρξε ενδιαφέρον, ότι έγιναν επαφές. Φάνηκε ότι υπήρχε ενδιαφέρον για συνεργασίες» λέει, ενώ προσθέτει ότι παρότι η επίσκεψη στο Στάνφορντ επικεντρώθηκε στις τεχνολογίες πληροφορικής, οι οποίες είναι σίγουρα στην πρωτοπορία, γι’ αυτό άλλωστε έγινε η επίσκεψη στις ΗΠΑ, ευκαιρίες και κινητικότητα υπάρχουν και σε άλλους τομείς όπως τα διάφορα υλικά, τα logistics, οι βιοεπιστήμες, η καθαρή ενέργεια και το περιβάλλον, τα ναναϋλικά και η future mobility (κινητικότητα του μέλλοντος), που αποτελούν και συστατικά του Thess Intec.

Στη Silicon Valley δεν μετράει πόσες ώρες δουλεύεις, αλλά πόσο αποδίδεις. Στο μεσοδιάστημα απολαμβάνεις τον …Andrea Bocelli

Ερωτηθείς τι τον εντυπωσίασε περισσότερο στη Silicon Valley, ο δρ Λουφάκης απαντά: «Προφανώς είναι άκρως εντυπωσιακό το εργασιακό περιβάλλον της Facebook και της Google. Ο τρόπος με τον οποίο δουλεύουν αυτές οι εταιρείες είναι προσανατολισμένος 100% στην απόδοση, δεν έχει σημασία ούτε πόσες ώρες δουλεύεις, ούτε το να έχεις φυσική παρουσία. Η έμφαση είναι 100% στην απόδοση. Και σου παρέχονται τα πάντα. Υπάρχουν δωρεάν διαθέσιμες εθνικές κουζίνες, από γιαπωνέζικη και μεξικάνικη μέχρι ελληνική, ποδοσφαιράκια, μπιλιάρδα, ακόμη και φλιπεράκια, ξυλουργείο… Στο κεντρικό εστιατόριο της Google υπάρχει μια σκηνή, όπου κάθε Πέμπτη γίνεται ένα μεγάλο πάρτι, με έναν επιφανή καλεσμένο, επιπέδου π.χ., Αντρέα Μποτσέλι. Γενικά κάνεις ό,τι θέλεις, όπως θέλεις, αρκεί να αποδίδεις… Είναι εντυπωσιακό ότι οι δύο εταιρείες που επισκεφτήκαμε, η Facebook και η Google, αλλά και το πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, εδρεύουν σε μια περιοχή που είναι ό,τι σπουδαιότερο υπάρχει παγκοσμίως σε σχέση με την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία. Από εκεί ξεκίνησαν όλα, πριν από σχεδόν 70 χρόνια, κι αυτό είναι εμφανές. Το αισθάνεσαι».