Η πρόβλεψη των Financial Times για το 2017

Σε μια σειρά από προβλέψεις για τα σημαντικότερα οικονομικά και πολιτικά θέματα που θα απασχολήσουν τον πλανήτη το 2017 προχώρησαν οι συντάκτες της βρετανικής έκδοσης των «Financial Times».

Oι συντάκτες της βρετανικής έκδοσης των «Financial Times» απαντούν στα κρίσιμα ερωτήματα για το 2017. Οι προβλέψεις απαντούν σε κρίσιμα ερωτήματα όπως τι πρέπει να αναμένουν οι επενδυτές για τις μετοχές και το πετρέλαιο, ποιες είναι οι προγνώσεις για τις εξελίξεις στο Brexit και για τις πρώτες 100 ημέρες του Τραμπ, καθώς και γα την πιθανή έκβαση των γαλλικών και γερμανικών εκλογών.

Υπενθυμίζεται ότι οι «Financial Times» έπεσαν περισσότερο μέσα παρά έξω στις προβλέψεις τους για το 2016: από τις 16 προβλέψεις της προηγούμενης χρονιάς, οι εννέα επαληθεύτηκαν (ή οι 10 ανάλογα με το αν θεωρεί κάποιος ότι η δημοφιλία του «Pokemon Go» σημαίνει ότι το 2016 «ήταν η χρονιά που απογειώθηκε η εικονική πραγματικότητα»).

Ορισμένες από τις περυσινές προβλέψεις που ξεχωρίζουν: η Ρούλα Κάλαφ αποδείχθηκε προφητική όσον αφορά στην ανθεκτικότητα του Μπασάρ αλ Άσαντ, ο Τζον Πολ Ράθμποουν προέβλεψε τη στιγμή της πτώσης της Ντίλμα Ρούσεφ στη Βραζιλία και ο Τζέιμς Κάιντζ διέπρεψε προβλέποντας την υποτίμηση του ρενμίνμπι (σ.σ.: βλέπει ακριβώς το αντίθετο για το 2017, στην ίσως πιο ριψοκίνδυνη πρόβλεψη για την επόμενη χρονιά).

Βέβαια, οι «FT» διαψεύστηκαν σε ιδιαίτερα σημαντικά γεγονότα: το Ηνωμένο Βασίλειο δεν παρέμεινε στην Ε.Ε. και η Χίλαρι Κλίντον δεν κέρδισε, όπως ανέμεναν.

Αναμφίβολα, ωστόσο, οι προγνώσεις των συντακτών της οικονομικής εφημερίδας δίνουν τροφή για σκέψη, ανεξάρτητα από το αν… μαντέψουν ή όχι το μέλλον.

Οπότε διαβάστε, απολαύστε και στοχαστείτε…

Θα ενεργοποιηθεί το άρθρο 50 ως το τέλος του πρώτου τριμήνου;
(Απαντά ο Ρόμπερτ Άρμστρονγκ)

Ναι. Η πίεση στην πρωθυπουργό Τερέζα Μέι να προχωρήσει τις διαδικασίες εξόδου από την Ε.Ε. έχει φτάσει σε οριακό σημείο. Όλα τα σχέδια Brexit της κυβέρνησης βασίζονται στην αποστολή του γράμματος για το άρθρο 50 έως τα τέλη Μαρτίου. Εξωτερικά γεγονότα μπορεί να την καθυστερήσουν (το Ανώτατο Δικαστήριο αποφασίζει για τη διαδικασία του άρθρου 50 τον Ιανουάριο για παράδειγμα), ενώ μπορεί να υπάρξουν πολιτικοί ελιγμοί στη Βουλή των Λόρδων. Αλλά αν δεν υπάρξει μια κρίση, η χριστουγεννιάτικη ευχή των οπαδών του Βrexit θα βγει σύντομα αληθινή.

Θα κερδίσει η Μαρίν Λεπέν τη γαλλική προεδρία;
(Απαντά ο Σεμπάστιαν Πέιν)

Όχι. Η πιθανότητα, φυσικά, δεν είναι μηδαμινή. Ποιος μπορεί να αποκλείσει να ψηφίσουν μαζικά στις εκλογές η απογοητευμένη εργατική τάξη, οι νέοι χαμηλής εξειδίκευσης και το 10% των ανέργων; Ή οι αριστεροί ψηφοφόροι να μην εμφανιστούν καθόλου στον δεύτερο γύρο γιατί είναι αντίθετοι με τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις του Φρανσουά Φιγιόν;

Ακόμα και έτσι, μια νίκη της Λεπέν δεν είναι πολύ πιθανή για έναν λόγο: τάσσεται υπέρ της επιστροφής στο φράγκο και για μια χώρα αποταμιευτών αυτό είναι ένα πολύ ριψοκίνδυνο στοίχημα.

Θα κερδίσει η Άνγκελα Μέρκελ τις εκλογές στη Γερμανία;
(Απαντά η Αν-Σιλβέν Κασανί)

Ναι. Η κα Μέρκελ θα κερδίσει το φθινόπωρο τις γερμανικές βουλευτικές εκλογές, αλλά με λιγότερες έδρες για το μπλοκ των Χριστιανοδημοκρατών/Χριστιανοκοινωνιστών. Παρά την τρομακτική επίθεση στη χριστουγεννιάτικη αγορά, οι ψηφοφόροι θα ξεπεράσουν τις επιφυλάξεις τους. Με το ακροδεξιό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» να μπαίνει στην Bundestag και τους φιλελεύθερους «Ελεύθερους Δημοκράτες» να επιστρέφουν, θα είναι πιο δύσκολη η δημιουργία συνασπισμών. Αλλά η κα Μέρκελ θα τα καταφέρει.

Θα καταρρεύσει η συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν;
(Απαντά ο Στέφαν Βάγκστιλ)

Όχι. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει απειλήσει να αποσύρει τις ΗΠΑ από το deal, αλλά αυτό πιο εύκολα λέγεται παρά γίνεται. Ακόμα κι αν αποσυρθούν οι ΗΠΑ, το σύμφωνο για τα πυρηνικά, που υπογράφηκε ανάμεσα στο Ιράν και έξι μεγάλες δυνάμεις και κατοχυρώνεται με ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, θα παραμείνει σε ισχύ. Ωστόσο, μια κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να υπονομεύσει τη συμφωνία αυξάνοντας την πίεση στην Τεχεράνη σε τέτοιο βαθμό, που θα αναγκάσει το Ιράν να διακόψει την εφαρμογή της. Οπότε είναι πιθανό η συμφωνία να αρχίσει να «ξηλώνεται» το 2017, αλλά οι υπόλοιποι – η Ρωσία, η Κίνα, η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία – υπογράφοντας, θα δουλέψουν σκληρά για να περιορίσουν τη ζημιά.

Θα προχωρήσουν οι Τραμπ και Πούτιν σε μια συμφωνία στη Συρία;
(Απαντά ο Ρούλα Κάλαφ)

Ναι. Αλλά δεν θα έχει ουσιαστικό αντίκρισμα. Η ανακατάληψη του Χαλεπίου από τη συριακή κυβέρνηση δεν αφήνει τον κ. Τραμπ με κάποιο μοχλό πίεσης έναντι της Μόσχας, ακόμα κι αν υποθέσουμε πως θα ήταν διατεθειμένος να τον χρησιμοποιήσει. Ο στόχος του κ. Τραμπ είναι να επιτεθεί στο ISIS και να φανεί ότι το κάνει. Αυτός και ο κ. Πούτιν θα υπογράψουν μια συμφωνία μέσα στις πρώτες 100 ημέρες της θητείας του νέου προέδρου για να προχωρήσουν σε μια κοινή επίθεση κατά της τρομοκρατικής οργάνωσης. Ο κ. Τραμπ θα γράψει τα μηνύματά του στο Twitter. Η Συρία θα συνεχίσει να καίγεται.

Θα χτίσει ο Τραμπ το τείχος στα σύνορα με το Μεξικό;
(Απαντά ο Έντουαρντ Λους)

Ναι, αλλά όχι όλο. Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος έχει κάνει τόσο θόρυβο για την περίφραξη των συνόρων μήκους 2.000 μιλίων, που πρέπει να κάνει κάτι. Πολύ πρόσφατα, ωστόσο, από τις υποσχέσεις για «ένα αδιαπέραστο, ψηλό, ισχυρό, όμορφο νότιο συνοριακό τείχος» πέρασε σε συζητήσεις για την κατασκευή ενός φράχτη. Οπότε μπορεί να περιμένει κάποιος μερικές συμβολικές προσθήκες κατά μήκος των συνόρων, το ένα τρίτο των οποίων έχει ήδη κάποιου είδους φράγμα.

Θα καταστραφεί το ISIS ως μια σημαντική παγκόσμια δύναμη;
(Απαντά η Τζουντ Γουέμπερ)

Όχι. Το αυτοαποκαλούμενο Ισλαμικό Χαλιφάτο θα καταρρεύσει το 2017. Αλλά μόλις εκδιωχθεί από τα προπύργιά του στις πόλεις της Μοσούλης και της Ράκα, θα αναμείξει την τοπική εξέγερση με τις διεθνείς τρομοκρατικές επιθέσεις. Όπως έκανε στο παρελθόν η αλ Κάιντα, η οποία κατάφερε να ανασυγκροτηθεί στη συριακή έρημο έπειτα από τη σχεδόν μοιραία για αυτήν κατάσταση στο Ιράκ το 2007-2009, επιστρέφοντας ως ISIS πέντε χρόνια αργότερα. Το ISIS μπορεί να βασίζεται σε εξωτερικές δυνάμεις για την προσέλκυση μαχητών. Τα σιιτικά καθεστώτα στη Δαμασκό, τη Βαγδάτη και τη Βηρυτό θα κρατήσουν αποξενωμένους τους σουνίτες. Θα μιλάμε ακόμα για το ISIS και το 2018.

Θα παραμείνει ο Τζέικομπ Ζούμα πρόεδρος της Νότιας Αφρικής;
(Απαντά ο Ντέιβιντ Γκάρντνερ)

Ναι. Τα σκάνδαλα που έχουν σημαδέψει την προεδρία του κ. Ζούμα είναι πολλά. Σε πολλά δημοκρατικά συστήματα θα τον είχαν ήδη διώξει. Αλλά έχει αφιερώσει τόσο μεγάλο μέρος της προεδρίας του στην ίδια του την επιβίωση, υπονομεύοντας κρατικούς θεσμούς και γεμίζοντας τις δομές του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ΑΝC) με δικούς του ανθρώπους. Οπότε θα επιβιώσει ως πρόεδρος, με κόστος να βαθύνουν οι διαφορές εντός του ANC και με μια μικρότερη πιθανότητα να γίνει ένας από τους συμμάχους του ο νέος πρόεδρος το 2019.

Θα προχωρήσει η Βόρεια Κορέα σε επιτυχημένη δοκιμή ενός πυρηνικού πυραύλου;
(Απαντά ο Γουίλιαμ Γουάλις)

Όχι. Μετά τις δοκιμές δύο πυρηνικών βομβών και περισσότερων από 20 βαλλιστικών πυραύλων, η χώρα αποτελεί πηγή ανησυχίας για τον υπόλοιπο κόσμο. Είναι μια κατάσταση που πιθανότατα ικανοποιεί την Πιονγκγιάνγκ. Αλλά η δοκιμή ενός πυρηνικού πυραύλου την επόμενη χρονιά είναι πολύ μεγάλο βήμα. Θα περάσει τις κόκκινες γραμμές. Σε μια εποχή αναταραχής στις ΗΠΑ, η Πιονγκγιάνγκ δεν γνωρίζει πόσο μακριά μπορούν να φτάσουν τα αντίποινα.

Θα επιτρέψει η Κίνα στο νόμισμά της να υποτιμηθεί πάνω από 10%;
(Απαντά ο Μπράιαν Χάρις)

Όχι. Η πίεση στο ρενμίνμπι αυξάνεται, μετά την υποτίμηση πάνω από 6% έναντι του δολαρίου το 2016. Κεφάλαια αποσύρονται από την Κίνα, παρά τις προσπάθειες να περιοριστούν οι εκροές. Η αγορά κατοικίας «παγώνει» και τα επιτόκια της Fed μπορεί να αυξηθούν εκ νέου. Αλλά και πάλι το ρενμίνμπι δεν θα υποστεί βουτιά την επόμενη χρονιά. Αντίθετα, μόλις που θα υποτιμηθεί. Τα πάντα στην Κίνα θα περιστρέφονται το 2017 γύρω από τη σταθερότητα εν όψει του συνεδρίου του Νοεμβρίου, οπότε το Πεκίνο θα κρατήσει το νόμισμα σταθερό.

Θα χρεοκοπήσει η Βενεζουέλα;
(Απαντά ο Τζέιμς Κάιντζ)

Όχι. Μια χρεοκοπία θα οδηγούσε στη δήμευση φορτίων πετρελαίου από τους πιστωτές, στη διακοπή της εισροής πετροδολαρίων και του πελατειακού συστήματος που εξαγοράζει τη στήριξη προς την κυβέρνηση.

Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για την προθυμία του Καράκας να πληρώσει τα χρέη του. Η πρόσφατη άνοδος στις τιμές του πετρελαίου σημαίνει πως έχει βελτιωθεί και η δυνατότητά του να πληρώσει.

Θα υποχωρήσει η ανάπτυξη της βρετανικής οικονομίας κάτω από 1% το 2017;
(Απαντά ο Τζον Πολ Ράθμποουν)

Όχι. Η ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί όσο θα γίνονται πιο αισθητές οι επιπτώσεις από το Brexit. Αλλά το momentum θα στηρίξει την οικονομία. Η μέση πρόβλεψη τον Δεκέμβριο ήταν για ανάπτυξη 1,3%, πολύ κοντά με αυτήν του γραφείου προϋπολογισμού για ανάπτυξη 1,4%. Φαίνονται και τα δύο αρκετά πιθανά ως βασικά σενάρια. Ωστόσο, οι προβλέψεις κυμαίνονται από 0,6% έως 2,7%. Το εύρος δεν προκαλεί έκπληξη: η αβεβαιότητα είναι τεράστια.

Θα είναι το επιτόκιο της Fed υψηλότερο από 1,5% στο τέλος του 2017;
(Απαντά ο Μάρτιν Γουλφ)

Όχι. Η απάντηση βασίζεται στο αν το δημοσιονομικό σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να επιτύχει ανάπτυξη 3 με 4%. Αλλά τα μέτρα που μπορεί να αποδεχθεί το Κογκρέσο μπορεί να μην είναι αρκετά για να αντισταθμιστούν αντίθετοι άνεμοι όπως η αδύναμη παραγωγικότητα και οι δημογραφικές εξελίξεις. Η Fed θα προχωρήσει στις τρεις αυξήσεις που έχει προβλέψει, ανεβάζοντας το επιτόκιο στο 1,5%, αλλά δεν θα πάει πιο μακριά.

Θα τελειώσει ο S&P 500 τη χρονιά πάνω από τις 2.300 μονάδες;
(Απαντά ο Μάικλ Μακένζι)

Όχι. Οι επενδυτές που βασίζονται στις αποτιμήσεις -εμού συμπεριλαμβανομένου- είναι «αρκούδες» για χρόνια. Ο σκεπτικισμός τους τούς έχει στοιχίσει αρκετά. Αλλά η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ έχει αλλάξει τρία πράγματα. Έχει οδηγήσει μια πολύ ακριβή αγορά επιπλέον 5% υψηλότερα, με την προσδοκία μιας δημοσιονομικής τόνωσης που στο τέλος μπορεί να απογοητεύσει. Το δολάριο ενισχύεται, κάτι που μπορεί να πλήξει τα κέρδη των εξαγωγικών αμερικάνικων εταιρειών. Τέλος, οι αποδόσεις των ομολόγων έχουν αυξηθεί.

Οι «ταύροι» λένε πως οι μετοχές πρέπει να είναι ακριβές, όταν οι αποδόσεις είναι χαμηλές, ένα ατελές επιχείρημα, αλλά αν το λαμβάνει κάποιος υπ’ όψιν πρέπει να το κάνει και στις δύο περιπτώσεις.

Θα μείνει το πετρέλαιο πάνω από 50 δολάρια;
(Απαντά ο Ρόμπερτ Άρμστρονγκ)

Ναι. Τα ιστορικά υψηλά επίπεδα παραγωγής του ΟΠΕΚ και οι σταθερά υψηλές προμήθειες εκτός του καρτέλ κράτησαν τις πιέσεις στις τιμές το 2016. Η συμφωνία για μείωση της παραγωγής ανάμεσα στους μεγάλους πετρελαιοπαραγωγούς στο τέλος του έτους έδωσε μια ώθηση στις τιμές.

Οι τιμές του 2017 θα εξαρτηθούν από το αν οι χώρες τηρήσουν τη συμφωνία και από τα επίπεδα παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου στις ΗΠΑ. Στελέχη της ενεργειακής αγοράς επιμένουν πως οι τιμές παραμένουν πολύ χαμηλές για να επιτρέψουν νέες επενδύσεις. Αναμένεται ότι η βιομηχανία θα παραμείνει σε εγρήγορση και ότι οι τιμές θα αυξηθούν.

Θα είναι ο πληθωρισμός στην Ε.Ε. στο 1,5% ή υψηλότερα στο τέλος του έτους;
(Απαντά η Αντζλί Ραβάλ)

Όχι. Δεν πρόκειται για μια πρόβλεψη επιπλέον οικονομικών βασάνων για την Ευρωζώνη, αλλά μιας ακόμα μέτριας χρονιάς. Ο πληθωρισμός έχει αυξηθεί από 0,1% τον Ιούνιο στο 0,6% τον Νοέμβριο. Θα συνεχίσει να αυξάνεται, καθώς οι μέχρι πρότινος χαμηλές τιμές στην ενέργεια θα βγουν από τον 12μηνο υπολογισμό, αλλά όχι τόσο για να φτάσει το 1,5%. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα πρέπει να παραδεχθεί για άλλη μια φορά ότι δεν κατάφερε να φέρει τον πληθωρισμό στον στόχο του 2%.

Θα παραμείνει η Apple έως το τέλος του 2017 η εταιρεία με τη μεγαλύτερη αξία;
(Απαντά ο Κρις Τζάιλς)

Ναι. Ο πιο εύκολος τρόπος για να χάσει το στέμμα της η Apple είναι από μια εισαγωγή στο χρηματιστήριο της Saudi Aramco. H αξία της πετρελαϊκής εταιρείας υπολογίζεται σε πάνω από 2 τρισ. δολάρια. Η κεφαλαιοποίηση της Apple είναι λίγο πάνω από τα 600 δισ. δολάρια.

Πολλοί αναλυτές είναι απαισιόδοξοι για τις προοπτικές της Apple, αλλά αυτό έχει ήδη προεξοφληθεί. Δεν αναμένονται νέα γκάτζετ για το 2017, αλλά μια περικοπή φόρου για τον επαναπατρισμό ρευστού από το εξωτερικό θα μπορούσε να τονώσει τη μετοχή. Αν η Saudi Aramco μείνει εκτός, τότε η Apple θα παραμείνει το νούμερο ένα.

Θα μπει το Uber στο χρηματιστήριο;
(Απαντά ο Τομ Μπρέιθγουεϊτ)

Όχι. Το Uber έχει πάνω από 10 δισ. δολάρια να κάψει. Είναι απασχολημένο με μηνύσεις, την κατασκευή αυτοοδηγούμενων οχημάτων και με την πώληση αυτόνομων φορτηγών. Α, και ιπτάμενων αυτοκινήτων. Γιατί, λοιπόν, να μπει το Uber στο χρηματιστήριο; Και με 2 δισ. δολάρια ζημίες το πρώτο εννεάμηνο του 2016 η εικόνα των εσόδων δεν είναι ρόδινη. Το αφεντικό Τράβις Κάλανικ παρομοιάζει το Uber με μαθητή που μόλις μπήκε στο λύκειο και έχει ακόμα μερικά χρόνια μέχρι την αποφοίτηση. Δεν θα αποφοιτήσει το 2017.

Θα παραιτηθεί το 2017 ο CEO της Goldman Sachs Λόιντ Μπλάνφαϊν ή το αφεντικό της JP Morgan Τζέιμι Ντάιμον;
(Απαντά η Λέσλι Χουκ)

Όχι. Οι κ.κ. Μπλάνκφαϊν και Ντάιμον δείχνουν ασφαλείς. Και οι δύο έκαναν θεραπείες για καρκίνο τα τελευταία χρόνια και επέστρεψαν στη δουλειά. Και φαίνεται πως αγαπούν τη δουλειά τους. Αν και ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δελέασε τον κ. Ντάιμον με μια πρόσληψη στην κυβέρνησή του, ο τελευταίος δεν «τσίμπησε». Στην Goldman, το «νούμερο δύο» του κ. Μπλάνκφαϊν ήταν αυτό που δέχθηκε πρόταση από τον κ. Τραμπ και ο Γκάρι Κον δεν έχασε την ευκαιρία. Ο κ. Μπλάνκφαϊν δεν πάει πουθενά.

Θα καταρρεύσει κάποια μεγάλη ευρωπαϊκή τράπεζα το 2017;
(Απαντά η Μπρουκ Μάστερς)

Ναι, αν η κατάρρευση περιλαμβάνει τη διάσωση από την κυβέρνηση, την επιβολή κυρώσεων σε ομολογιούχους μέσω «bail in» ή κάποιο συνδυασμό των δύο τελευταίων. Πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες αντιμετωπίζουν προβλήματα με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που άφησε πίσω της η κρίση και η αδύναμη ευρωπαϊκή οικονομία δεν τις βοηθάει. Η Monte dei Paschi di Siena εξασφάλισε την κρατική διάσωση το 2016.

Στις υπόλοιπες τράπεζες που βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού περιλαμβάνονται η ισπανική Banco Popular, η πορτογαλική Portug Novo Banco και ακόμα και η Co-operative Bank του Ηνωμένου Βασιλείου.