Για το 2022 έχει προβλεφθεί ένα ειδικό αποθεματικό Covid ύψους 1 δισ. ευρώ, ποσό που μπορεί να μην αποδειχθεί αρκετό για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών για μέτρα ενίσχυσης των πληττόμενων κλάδων, στην περίπτωση που η μετάλλαξη επιδείξει μεγάλες αντοχές.
Θολώνει τον ορίζοντα της οικονομίας η εφιαλτική εξάπλωση της μετάλλαξης Ομικρον που απειλεί να ανατρέψει τις βασικές προβλέψεις του κρατικού προϋπολογισμού του 2022 και να επηρεάσει τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας.
Στο οικονομικό επιτελείο βρίσκονται σε συναγερμό, καθώς τα πρόσθετα μέτρα που ενδεχομένως απαιτηθούν για τη στήριξη των επιχειρήσεων που πλήττονται από τα περιοριστικά μέτρα θα ασκήσουν δημοσιονομικές πιέσεις στον προϋπολογισμό.
Για το 2022 έχει προβλεφθεί ένα ειδικό αποθεματικό Covid ύψους 1 δισ. ευρώ, ποσό που μπορεί να μην αποδειχθεί αρκετό για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών για μέτρα ενίσχυσης των πληττόμενων κλάδων, στην περίπτωση που η μετάλλαξη επιδείξει μεγάλες αντοχές.
Δύσκολη εξίσωση
Η εξίσωση είναι δύσκολη, καθώς πρέπει να τηρηθεί η ισορροπία ανάμεσα στις αντοχές της οικονομίας, των κρατικών ταμείων αλλά και της προστασίας της δημόσιας υγείας. O προϋπολογισμός έχει σχεδιαστεί με την υπόθεση ότι η πανδημία, ως οικονομική μεταβλητή, θα φύγει σταδιακά από τις αρχές του νέου έτους.
Οπως δείχνουν τα πράγματα, για το επόμενο δίμηνο η πανδημία θα συνεχίσει να είναι παρούσα και να προκαλεί έντονους οικονομικούς και κοινωνικούς κλυδωνισμούς. Με βάση τις προβλέψεις, οι δαπάνες που μπορούν να υλοποιηθούν είναι περιορισμένες με δεδομένους τους δημοσιονομικούς περιορισμούς, εντός των οποίων κινείται το οικονομικό επιτελείο. O στόχος δεν είναι άλλος από το να μειωθεί δραστικά το πρωτογενές έλλειμμα, να ανοίξει ο δρόμος για την επιστροφή σε «λογικά» πρωτογενή πλεονάσματα και να περιοριστεί το δημόσιο χρέος . «Δεν υπάρχουν περιθώρια για δημοσιονομική χαλάρωση» λένε από το ΥΠΟΙΚ.
Το «κακό» σενάριο για τον προϋπολογισμό
O προϋπολογισμός περιλαμβάνει και ένα δυσμενές σενάριο, σενάριο ευαισθησίας όπως χαρακτηρίζεται, που κατεβάζει τον πήχη της ανάκαμψης μία μονάδα κάτω, στο 3,5%, και αυξάνει κατά 0,5% το πρωτογενές έλλειμμα στο 1,7% του ΑΕΠ σε περίπτωση που η πανδημία επιμείνει για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Εξέλιξη που καθιστά επαχθέστερη τη δημοσιονομική προσαρμογή για τον επόμενο χρόνο, το ύψος της οποίας με το βασικό σενάριο φθάνει το 2022 στα 10,586 δισ. ευρώ. Tυχόν επικράτηση της Όμικρον για μεγάλο διάστημα σε συνδυασμό με την επιμονή της ενεργειακής κρίσης μπορεί να οδηγήσουν στην ενεργοποίηση του σεναρίου. Για το 2022 τα μέτρα για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας έχουν μειωθεί δραστικά, ωστόσο αρμόδιες πηγές ανοίγουν παράθυρο για ευρύτερο πακέτο παρεμβάσεων, καθώς η εμπειρία δείχνει ότι η καμπύλη της πανδημίας είναι απρόβλεπτη. Οι αποφάσεις για μέτρα στήριξης θα ληφθούν το επόμενο δεκαπενθήμερο, αφού υπάρξει σφαιρική εικόνα για τα επιδημιολογικά δεδομένα.
Ανησυχητικά στοιχεία
Την ίδια ώρα πάντως, σε αβέβαιο έδαφος κινείται η ανάκαμψη της οικονομίας της Ευρωζώνης, λόγω της εξάπλωσης του νέου κύματος της πανδημίας που πλήττει την Ευρώπη και της επαναφοράς των περιορισμών σε αρκετές περιοχές.
Τα στοιχεία που υπάρχουν δείχνουν ότι δημιουργούνται πιέσεις στην εύθραυστη ανάκαμψη, με το Βloomberg Economics να υπολογίζει πτώση 2% στην οικονομία της Ευρωζώνης το πρώτο τρίμηνο του 2022, εφόσον επιβεβαιωθεί η ανησυχία της επιστημονικής κοινότητας ότι η παραλλαγή Όμικρον δημιουργεί «τρύπα» στην ανοσία, διαφεύγοντας των εμβολίων.
Επίσης, ο δείκτης ανάκαμψης της ευρωζώνης της Oxford Economics υποχώρησε επίσης στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιούνιο, ενώ ο εβδομαδιαίος οικονομικός δείκτης του ΟΟΣΑ, ο οποίος βασίζεται σε αναζητήσεις λέξεων-κλειδιά για όρους που σχετίζονται με τη συμπεριφορά των δαπανών και την αγορά εργασίας, είχε αρνητικό πρόσημο σε πολλές χώρες της Ευρωζώνης.