Τετραπλασιασμός εισφορών, μειώσεις συντάξεων και επιδομάτων έως και 30%, καθώς και αύξηση των εισφορών για την περίθαλψη και τα επικουρικά ταμεία οδήγησαν σε νέα δραματική μείωση τα εισοδήματα των συνταξιούχων, των εργαζομένων, των αγροτών και των επαγγελματιών τη διετία της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ.
Κοινή ομολογία είναι ότι ο νόμος Κατρούγκαλου εκτόξευσε τις επιβαρύνσεις, αλλά επί της ουσίας έκανε μια τρύπα στο νερό σε ό,τι αφορά τη βιωσιμότητα του συστήματος, με τους θεσμούς τώρα να ζητούν και νέες περικοπές στις συντάξεις. Ο συνδυασμός φοροδιαφυγής, χαμηλών εισφορών στα χαμηλά εισοδήματα και χαμηλής εισπραξιμότητας μπορεί να ανοίξει μια τρύπα πάνω από 1 δισ. ευρώ. Εκτιμάται, πάντως, ότι η συνολική απώλεια από τα μέτρα Κατρούγκαλου με την ολοκλήρωση ενός πλήρους ασφαλιστικού κύκλου θα είναι από 5,5 δισ. ευρώ έως 6,5 δισ. ευρώ. Και αυτό προκύπτει αν υπολογιστούν οι ετήσιες μεσοσταθμικές μειώσεις πάνω στην ετήσια συνταξιοδοτική δαπάνη, που σύμφωνα με τα στοιχεία του 2015 ανέρχεται στα 31 δισ. ευρώ.

Γενικά, η συνολική δημοσιονομική προσαρμογή του ΣΥΡΙΖΑ πάνω στο Ασφαλιστικό με το 3ο Μνημόνιο και τις «ουρές» του φθάνει τα 10 δισ. ευρώ. Παράλληλα με την υψηλότερη ανεργία στην ΕΕ, με τη συνεχιζόμενη φτωχοποίηση όλο και μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού και με τη φοροεισπρακτική καταιγίδα που αντί να πλημμυρίζει τα ταμεία τα ώθησε σε περισσότερη ξηρασία, η χώρα μας βρίσκεται εγκλωβισμένη σε έναν φαύλο κύκλο.
Αναλυτικά, σε ό,τι αφορά το Ασφαλιστικό, ο λογαριασμός που πληρώνουν ήδη συνταξιούχοι, επαγγελματίες αλλά και μισθωτοί αποτελείται από τα ακόλουθα:

ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Εκτός από τα 13 ψαλίδια που επέβαλε σε συντάξεις και επιδόματα ο νόμος Κατρούγκαλου, μειώσεις στις συντάξεις τους, που θα φθάνουν έως και το 30%, θα υποστούν οι νέοι συνταξιούχοι του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι θα καταθέσουν αίτηση συνταξιοδότησης εντός του 2017, εξαιτίας του νέου τρόπου υπολογισμού τους. Με το νέο καθεστώς (ισχύει από τον Μάιο του 2016) όσοι αποχωρούν από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα θα λάβουν ως κύρια σύνταξη το άθροισμα δύο ποσών. Της εθνικής σύνταξης, που ορίστηκε στα 384 ευρώ για 20ετή ασφάλιση και πάνω (μειώνεται κατά 2% για κάθε έτος που υπολείπεται μέχρι την 15ετία), και της ανταποδοτικής σύνταξης, που υπολογίζεται με βάση τον μέσο όρο των αποδοχών από το 2002 και μετά και νέους χαμηλότερους συντελεστές αναπλήρωσης. Τις μεγαλύτερες απώλειες θα καταγράψουν δημόσιοι υπάλληλοι και εργαζόμενοι σε ΔΕΚΟ – τράπεζες που φεύγουν με περισσότερα από 25 χρόνια ασφάλισης και οι ελεύθεροι επαγγελματίες (ΟΑΕΕ) με εισφορές σε υψηλές κατηγορίες που φεύγουν με 35ετία και άνω (απώλειες 5%-20%).
Επίσης, όπως προβλέπεται από τον νόμο Κατρούγκαλου:
* Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2017 θα επανυπολογιστούν 2,6 εκατομμύρια κύριες συντάξεις για να προκύψει η προσωπική διαφορά, δηλαδή η διαφορά μεταξύ του παλαιού και του νέου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων (την οποία προτείνει για κατάργηση το ΔΝΤ). Η προσωπική διαφορά θα συνεχίσει να καταβάλλεται στους παλαιούς συνταξιούχους, ωστόσο είναι το τμήμα των συντάξεων που θα περικοπεί πρώτο εφόσον ενεργοποιηθεί ο κόφτης που έχει ήδη θεσμοθετηθεί.
* Από 1/1/2017 ξεκίνησε νέο κούρεμα στους 250.000 δικαιούχους του ΕΚΑΣ.
* Συνεχίζεται η μεγάλη αφαίμαξη στις επικουρικές συντάξεις. Εγινε ήδη η περικοπή έως 50% στις επικουρικές 260.000 συνταξιούχων. Για το 2017 οι δικαιούχοι επικουρικών συντάξεων θα χάσουν επιπλέον 233,9 εκατ. ευρώ. Οι νέες συντάξεις που καταβάλλονται από τον περασμένο Μάιο είναι μειωμένες έως 30%.
* Η εφαρμογή του νέου πλαφόν στις υψηλές συντάξεις (άνω των 2.000 ευρώ μεικτά για μια κύρια σύνταξη και 3.000 για άθροισμα συντάξεων) θα αποφέρει το 2017 43,1 εκατ. από τον ιδιωτικό τομέα και 89,3 εκατ. από τον δημόσιο.
* Τραπεζοϋπάλληλοι με προσυνταξιοδοτικό καθεστώς θα υποστούν περικοπές της παροχής ώς 21% (χαμηλότεροι συντελεστές υπολογισμού).
* Εισφορές. Με την αύξηση των κρατήσεων για υγειονομική περίθαλψη από 4% σε 6% επί των κύριων συντάξεων και από 0% σε 6% επί των επικουρικών, επήλθε αντίστοιχη μείωση των παροχών για το σύνολο των συνταξιούχων. Με αυτόν τον τρόπο αφαιρέθηκαν 459 εκατ. ευρώ το 2015 και 850 εκατ. ευρώ το 2016, πράγμα που θα συνεχιστεί το 2017.

ΕΙΣΦΟΡΕΣ: Σοκ προκαλεί στους ελεύθερους επαγγελματίες και επιστήμονες το νέο ασφαλιστικό χαράτσι 26,9% από 1/1/2017. To γεγονός αυτό έχει φέρει πρωτοφανή αναστάτωση στους κόλπους της αγοράς. Γιατροί, δικηγόροι, αλλά και η ΓΣΕΒΕΕ έχουν προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας ενάντια στο νέο σύστημα υπολογισμού των εισφορών. Παράλληλα, οι αγρότες παραμένουν στα μπλόκα.
Το ποσό το οποίο θα κληθούν οι επαγγελματίες να πληρώσουν με το νέο χαράτσι θα είναι μέχρι και υπερτετραπλάσιο σε σχέση με εκείνο που πλήρωναν με βάση το προηγούμενο σύστημα καθορισμού των ασφαλιστικών εισφορών.
Η επιπλέον επιβάρυνση ξεκινά από το 4,9% και φτάνει στο 77,9%, σύμφωνα με τις προβολές που έχει κάνει το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών της ΕΣΕΕ.
Η επιβάρυνση αυτή μεγαλώνει φυσικά όσο μεγαλώνει το εισόδημα το οποίο δηλώνουν οι επαγγελματίες. Μεγάλοι χαμένοι από τις νέες εισφορές 26,9% επί του εισοδήματός τους θα είναι οι επαγγελματίες οι οποίοι δήλωσαν για το 2015 ή θα δηλώσουν για το 2016 πάνω από 20.000 ευρώ.

Το χαράτσι των εισφορών με παραδείγματα

Μερικά παραδείγματα για το πόσο θα κοστίσει στους επαγγελματίες η αύξηση των εισφορών – με βάση τις προβολές της ΕΣΕΕ (έμποροι) – είναι τα ακόλουθα:
* Επαγγελματίας που δηλώνει 20.000 ευρώ ετησίως θα καταβάλλει με το χαράτσι 26,9% επί του εισοδήματος συν την εισφορά 10 ευρώ/μήνα υπέρ του ΟΑΕΔ 4.425 ευρώ ετησίως (ή 368 ευρώ/μήνα). Αντίθετα, αν ο συγκεκριμένος επαγγελματίας ανήκε μέχρι 31/12/2016 στην τέταρτη ασφαλιστική κλάση του ΟΑΕΕ, θα κατέβαλλε 4.204 ευρώ ετησίως (ή 350 ευρώ/μήνα). Με άλλα λόγια, πρέπει να καταβάλλει ετησίως επιπλέον 221 ευρώ ή 4,9%.
* Επαγγελματίας που δηλώνει 40.000 ευρώ ετησίως θα καταβάλλει με το χαράτσι 26,9% συν την εισφορά 10 ευρώ/μήνα υπέρ του ΟΑΕΔ 9.815 ευρώ ετησίως (ή 817 ευρώ/μήνα). Αντίθετα, αν ο ίδιος ανήκε στην τέταρτη ασφαλιστική κλάση του ΟΑΕΕ μέχρι 31/12/2016, θα κατέβαλλε 4.204 ευρώ (ή 350 ευρώ/μήνα). Ετσι, με το νέο σύστημα θα καταβάλλει ετησίως 5.611 ευρώ περισσότερα ή 57,1%.
* Επαγγελματίας που δηλώνει ετησίως 75.000 ευρώ, θα καταβάλλει με το χαράτσι 26,9% συν την εισφορά 10 ευρώ/μήνα για τον ΟΑΕΔ 19.073 ευρώ ετησίως. Αντίθετα, με βάση το σύστημα υπολογισμού που ίσχυε μέχρι 31/12/2016, ο ίδιος θα πλήρωνε 4.204 ευρώ ετησίως. Με άλλα λόγια, με το σύστημα που ισχύει από 1/1/2017, θα πρέπει να καταβάλλει 14.869 ευρώ ετησίως ή 77,9% επιπλέον.

ΜΠΛΟΚΑΚΙΑ: Στα μπλοκάκια οι επιβαρύνσεις «καίνε» κυρίως τους νέους ασφαλισμένους, μετά το 1993, που είναι μισθωτοί και διατηρούν παράλληλα Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών. Η επιβάρυνση γι’ αυτούς αγγίζει το 27%, εφόσον υπάρχει εισόδημα στο μπλοκάκι.