Η ενεργειακή κρίση μπορεί να επηρεάσει τα κόκκινα δάνεια

Όσα είπε ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, στα Παραπολιτικά 90.1 Fm.

Πιο συγκεκριμένα, ο  κ. Σταϊκούρας απάντησε για τα κόκκινα δάνεια, την ενεργειακή κρίση αλλά και την επιδότηση στο πετρέλαιο κίνησης. Ακολουθεί η εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη του υπουργού.

Τι φταίει για το μικρό αριθμό των ρυθμισμένων κόκκινων δανείων;

Αυτό που παρουσίασα χθες στη Βουλή μετά από πρωτοβουλία της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών ήταν μια ειλικρινής αποτίμηση της λειτουργίας του νέου νόμου για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό. Υπενθυμίζω ότι τρεις διαδοχικές κυβερνήσεις προσπαθήσαμε επί 10 χρόνια, μέσα από θεσμικά πλαίσια, να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για να ρυθμιστεί το ιδιωτικό χρέος. Τα προηγούμενα σχήματα απέτυχαν και μάλιστα σε κάποια εξ αυτών βρήκαν καταφύγιο στρατηγικοί κακοπληρωτές δηλαδή πολίτες που μπορούσαν να πληρώνουν και δεν πλήρωναν κερδίζοντας χρόνο.

Το παρόν σχήμα έχει πετύχει, σε σύγκριση με το τι έχει γίνει στο παρελθόν τα τελευταία δέκα χρόνια τα στοιχεία είναι πολύ καλύτερα αλλά επειδή ο πήχης των επιτυχιών της κυβέρνησης είναι πολύ ψηλά επιθυμία μας είναι οι τράπεζες και σέρβισες να λειτουργήσουν πιο εντατικά. Λειτουργούσαν με πιο αργούς ρυθμούς, με μεγαλύτερα εμπόδια, λειτουργήσαμε από κοινού, νομοθετήσαμε, ενισχύσαμε διατάξεις, μειώνουμε επιτόκιο-σήμερα υπάρχει σχετική ανακοίνωση για αυτό-, υπάρχει μια σημαντική βελτίωση το τελευταίο τρίμηνο.

Αρκεί να σας πω ότι τους μήνες Μάιο –Ιούνιο και Ιούλιο ενέκριναν το 20% των προτεινόμενων ρυθμίσεων και τον Αύγουστο αυτό έγινε 78% και τον Σεπτέμβριο 64%. Υπάρχει συνεπώς σημαντική βελτίωση, το 70% των ρυθμίσεων έγινε το τελευταίο τρίμηνο δεν είμαστε όμως εκεί που θα έπρεπε να είμαστε και θεωρώ ότι έχουν μια σημαντική ευθύνη και οι τράπεζες και οι σέρβισες απέναντι στην κοινωνία έτσι ώστε να λειτουργήσει ακόμα καλύτερα ο εξωδικαστικός συμβιβασμός για να βοηθήσουμε τους έλληνες πολίτες που βρίσκονται μπροστά σε νέες εξωγενείς κρίσεις άρα θα πρέπει να είμαστε κοντά τους ρυθμίζοντας αυτούς που έχουν ένα σημαντικό ιδιωτικό χρέος.

Ανησυχείτε ότι η ενεργειακή κρίση μπορεί να δημιουργήσει μια νέα γενιά κόκκινων δανείων;

Ναι δεν μπορεί κανένας υπεύθυνος υπουργός Οικονομικών σε όλη την Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο να μην ανησυχεί για τις πιθανότητες διόγκωσης του ιδιωτικού χρέους όταν έχει τόσο πρωτόγνωρες εξωγενείς κρίσεις. Την μεγαλύτερη πανδημία των τελευταίων 100 ετών, πόλεμο στην Ευρώπη μετά από 75 χρόνια και το μεγαλύτερο πληθωρισμό των τελευταίων 50 ετών πανευρωπαϊκά. Άρα αυτά όλα δημιουργούν αναταράξεις στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, συμπιέζουν την τελευταία τριετία αλλά και τα προηγούμενα χρόνια ειδικά στην Ελλάδα το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών.

Ευθύνη μου όμως δεν είναι απλά να αναγνωρίζω το πρόβλημα, είναι ως πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών να προσπαθούμε να περιορίσουμε τους κινδύνους. Ο εξωδικαστικός συμβιβασμός είναι ένα εργαλείο, τα δημοσιονομικά μέτρα που λάβαμε το προηγούμενο διάστημα είναι ένα δεύτερο εργαλείο, τα 55 δισ. ευρώ.

Οι μόνιμες μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών είναι ένα τρίτο εργαλείο, το πρόγραμμα Γέφυρα στις τράπεζες που ουσιαστικά ο προϋπολογισμός επιδοτούσε τις δόσεις ενήμερων και μη δανειοληπτών, 500 εκατ. ευρώ ήταν επίσης ένα εργαλείο. Άρα προσπαθούμε με τα εργαλεία τα οποία υλοποιούμε, με τις παρεμβάσεις τις οποίες κάνουμε και στην ενεργειακή κρίση ύψους περίπου 12 με 13 δισ. ευρώ – αυτό κυμαίνεται ανάλογα με τις τιμές του φυσικού αερίου το 2022- να είμαστε κοντά στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις έτσι ώστε να μειωθεί το βάρος.

Θα επιταχυνθούν οι διαδικασίες για χρέη προς το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία;

Δεν έχει αλλάξει τίποτα σε αυτό το οποίο γίνονταν τα τελευταία χρόνια, επειδή μάλιστα ρωτήθηκα χθες για τα κατασχετήρια εις χείρας πιστωτικών ιδρυμάτων τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι για τα φυσικά πρόσωπα θα ήταν 73.860 το 2021, από 292.085 το 2017.

Αρκούν τα 15 λεπτά επιδότησης στο πετρέλαιο κίνησης;

Πρώτα απ’ όλα δεν υπάρχουν ούτε τα 15, αυτή τη στιγμή ισχύει ότι έχει πει ο πρωθυπουργός στη Θεσσαλονίκη και υλοποιούνται τα μέτρα της Θεσσαλονίκης. Προτεραιότητά μας είναι να υλοποιήσουμε αυτό το γενναίο πακέτο μέτρων το οποίο υπερβαίνει το πακέτο μέτρων όλων των χωρών μελών της ΕΕ. Μεταξύ άλλων είναι και το πετρέλαιο θέρμανσης, το πετρέλαιο θέρμανσης το οποίο ξεκίνησε από 14 Οκτωβρίου με σημαντική επιδότηση στην αντλία 25 λεπτά και έρχεται και το επίδομα θέρμανσης.

Αυτά τα δύο αθροιστικά υπερβαίνουν τα 500 εκατ. ευρώ για να βοηθήσουμε τους πολίτες σε αυτούς τους δύσκολους χειμερινούς μήνες. Όμως η οικονομία έχει μια δυναμική που ακολουθεί τη δυναμική των κρίσεων.

Θα δούμε ποια θα είναι η τιμή των καυσίμων τις επόμενες δύο εβδομάδες και ανάλογα με το δημοσιονομικό χώρο θα αντιδράσουμε όπως έχουμε αποδείξει και στο παρελθόν. Οποιαδήποτε επιπλέον παρέμβαση εκτός του κάθε φορά υφιστάμενου δημοσιονομικού χώρου οδηγεί σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό και νομίζω ότι τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρήσαμε όλοι μας το πώς τιμολογούν οι αγορές τις δημοσιονομικές υπερβολές και υπερβάσεις άλλων χωρών για αυτό και είπα στη Βουλή ότι αυτό είναι ένα καλό μάθημα απέναντι στην πολιτική ανευθυνότητα και τους οικονομικούς τυχοδιωκτισμούς.

Σε περίπτωση που είχατε 1 δισ. ευρώ δημοσιονομικό χώρο σε τι μέτρα στήριξης θα τα δαπανούσατε, καθώς υπάρχουν δύο σχολές που η μια λέει να μειωθούν έμμεσοι φόροι και η άλλη επιδοτήσεις.

Συνδυασμός. Τρία χρόνια το αποδεικνύουμε κάθε μήνα μόνιμες μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών όταν προκύπτει μόνιμος δημοσιονομικός χώρος εξαιτίας υψηλότερης ανάπτυξης, και βραχυπρόθεσμες παρεμβάσεις ενίσχυσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων από βραχυπρόθεσμη καλύτερη εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού.

Πάει καλύτερα ο προϋπολογισμός επειδή έχουμε υψηλότερη ανάπτυξη, επειδή έχουμε μεγαλύτερη κατανάλωση, επειδή έχουμε περισσότερα τουριστικά έσοδα; Αυτό μεταφράζεται σε κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για όλους τους πολίτες από το ’23 και μετά, μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές, μονιμοποίηση του μέτρου, και επέκταση του μειωμένου ΦΠΑ στην εστίαση, στα γυμναστήρια, στις μεταφορές και αλλού. Πάει καλύτερα ο προϋπολογισμός –στο ΦΠΑ είναι το ¼- εξαιτίας της ακρίβειας;

Πάμε και το επιστρέφουμε αυτό όλο στην κοινωνία. Για παράδειγμα πήγαμε καλύτερα στα καύσιμα γιατί πράγματι είναι πολύ σημαντικά τα έσοδα που εισπράττουμε από τη φορολόγηση των καυσίμων για αυτό και δεν μπορούμε να μειώσουμε τον ειδικό φόρο κατανάλωσης αλλά αυτά τα υψηλότερα φορολογικά έσοδα από τα καύσιμα που τα πληρώνουμε όλοι οι πολίτες στα βενζινάδικα, πήγαμε και τα επιστρέψαμε με το Fuel pass 1 και 2 και την επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης στους αγρότες στοχευμένα σε αυτούς που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Συνεπώς κάνουμε και τα δύο.

Όσο υπάρχει περιθώριο δηλαδή επιτυγχάνουμε τους στόχους που έχουμε θέσει θα υπάρχουν βαθμοί ευελιξίας έτσι ώστε να παίρνουμε μόνιμα και μη μόνιμα μέτρα όμως σε ότι αφορά την ενεργειακή κρίση η συμφωνία σε ευρωπαϊκό επίπεδο- και οφείλουμε να την τηρήσουμε όλα τα κράτη της ευρωζώνης- είναι τα μέτρα να είναι στοχευμένα και βραχυπρόθεσμα.

Υπάρχει η δυνατότητα να πάρουμε την επενδυτική βαθμίδα πριν τις εκλογές;

Έχουμε πει ότι ο στόχος είναι για το 2023, δεν μπορώ να προσδιορίσω την ακριβή ημερομηνία διότι δεν είναι τόσο το ζητούμενο οι εκλογές, το ζητούμενο είναι η εξωγενής κρίση. Πράγματι στις ΗΠΑ κάναμε με τους συνεργάτες του υπουργείου αρκετές συναντήσεις το συμπέρασμα είναι ότι το διεθνές περιβάλλον τείνει προς το δυσμενέστερο, οι πιθανότητες ύφεσης σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι υψηλότερες, η Ελλάδα όμως εξακολουθεί να πηγαίνει καλύτερα από τις άλλες χώρες.

Στο ερώτημα αν χρειάζεται κάτι άλλο από την ελληνική κυβέρνηση για να πετύχουμε και τον τελευταίο στόχο η απάντηση είναι όχι όσο εφαρμόζουμε αυτή την πολιτική. Τις βαθμίδες τις υλοποιούμε, υψηλή ανάπτυξη, αύξηση επενδύσεων, αύξηση εξαγωγών, έξοδο από την ενισχυμένη εποπτεία, μείωση των κόκκινων δανείων, δημοσιονομική σταθερότητα όμως υπάρχει ένα πολύ ασταθές εξωγενές περιβάλλον. Θα δείτε ότι σε όλες τις εκθέσεις των Οίκων αναφέρεται αυτή η αστάθεια στο εξωγενές περιβάλλον που επηρεάζει και τη χώρα.

Όταν συνεπώς δεν υπάρχει καλύτερος, πιο ξεκάθαρος ορίζοντας παγκοσμίως είναι πολύ δύσκολο να πω πως θα ενεργήσουν οι Οίκοι αποκλειστικά και μόνο για την Ελλάδα.

Ανησυχείτε ότι όταν θα έρθει η ώρα να πάρει αποφάσεις το Eurogroup για την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας θα βρεθούμε αντιμέτωποι με τους σκληρούς του Βορρά οι οποίοι μπορεί να βάλουν ατζέντα λιτότητας;

Υπάρχουν σε πάρα πολλά πεδία σε ευρωπαϊκές αποφάσεις χάσματα όπως και στο ενεργειακό πεδίο εκτιμώ όμως ότι χθες υπήρχαν ουσιαστικά βήματα προόδου. Βεβαίως μένει αυτά να οριστικοποιηθούνε και να μη μείνουν μετέωρα. Φαίνεται να υπάρχει ισχυρή βούληση για επίτευξη συμφωνίας στη βάση των προτάσεων των προτάσεων της ευρωπαϊκής επιτροπής στις οποίες πρωτοστάτησε ο Κυρ, Μητσοτάκης.

Στο κομμάτι το δημοσιονομικό, στο κομμάτι των στόχων φαίνεται να υπάρχουν αρκετές αποκλίσεις αλλά και συγκλίσεις. Φαίνεται να διαμορφώνονται προτάσεις οι οποίες να τείνουν προς τη λογική, προς τη νέα κατάσταση που έχει δημιουργηθεί μετά τις δύο απανωτές διαδοχικές εξωγενείς κρίσεις , εκεί φαίνεται να κινείται και η ευρωπαϊκή επιτροπή ενσωματώνοντας και τις εμπειρίες από την υλοποίηση του ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Εκτιμώ ότι τελικά πράγματι μέσα από συμβιβασμούς θα δούμε καλύτερες λύσεις στο μέλλον για το δημοσιονομικό πλαίσιο το οποίο θα πρέπει να ισχύει στην Ευρώπη. Χρειάζονται δημοσιονομικοί κανόνες, χρειάζεται δημοσιονομική σταθερότητα ειναι προϋπόθεση για την ανάπτυξη αλλά θα πρέπει όλα να λαμβάνουν υπόψη και τον κύκλο της οικονομίας και τις δυνατότητες που έχει κάθε χώρα.