Γονικές παροχές: Τι αλλάζει – Τα SOS

Σε  λειτουργία η πλατφόρμα myProperty της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) η εφαρμογή για την ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων φόρου δωρεών και γονικών παροχών.

Τι αναφέρει η εγκύκλιος για τον καθορισμό του τρόπου, του περιεχομένου, του χρόνου, της διαδικασίας και κάθε άλλου θέματος σχετικού με την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης φόρου χρηματικής δωρεάς και γονικής παροχής.

Υπενθυμίζεται πως μέσω της ψηφιακής εφαρμογής, υποβάλλονται αρχικές δηλώσεις για δωρεές ακινήτων, που βρίσκονται εντός αντικειμενικού συστήματος, καθώς και για οποιοδήποτε άλλο περιουσιακό στοιχείο μεταβιβάζεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο δωρεάς ή γονικής παροχής.

Η εγκύκλιος Πιτσιλή διευκρινίζει τα εξής:

Οι αρχικές εμπρόθεσμες δηλώσεις φόρου δωρεάς και γονικής παροχής, για τη σύνταξη συμβολαιογραφικού εγγράφου δωρεάς ή γονικής παροχής υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω της εφαρμογής «myProperty – Φορολογία Δωρεών- Γονικών Παροχών» της ΑΑΔΕ, εφόσον η φορολογική υποχρέωση γεννιέται μετά την έναρξη της ηλεκτρονικής εφαρμογής και αφορούν: α) ακίνητα τα οποία βρίσκονται σε περιοχές στις οποίες ισχύει το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων (Α.Π.Α.Α.), β) κινητά περιουσιακά στοιχεία κάθε είδους (ενδεικτικά μετοχές, απαιτήσεις, αξίες, αυτοκίνητα, έργα τέχνης, κ.λπ.) και γ) χρηματικά ποσά.

Ανά συμβόλαιο συντάσσεται κατά κανόνα μία δήλωση ανά ζεύγος δωρητή/δωρεοδόχου, ανεξαρτήτως του αριθμού και του είδους των μεταβιβαζόμενων περιουσιακών στοιχείων (ακινήτων, κινητών, μετρητών). Σε περίπτωση περισσότερων του ενός δωρητών ή δωρεοδόχων συντάσσονται αντίστοιχα, περισσότερες δηλώσεις ανά συμβόλαιο.

Δηλώσεις που αφορούν σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση επιβολής φόρου δωρεάς ή γονικής παροχής για κτήση ακινήτων ή κινητών, αξιών, χρηματικών ποσών κ.λπ., για τις οποίες συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο, εξακολουθούν να υποβάλλονται σε έντυπη μορφή στην εφορία. Ενδεικτικά, οι εκπρόθεσμες δηλώσεις, οι τροποποιητικές δηλώσεις, οι δηλώσεις με αίτημα αναβολής φορολογίας, οι δηλώσεις που υποβάλλονται για τη σύνταξη συμβολαίου δωρεάς αιτία θανάτου καθώς και για τη διόρθωση ή επανάληψη συμβολαίου, οι δηλώσεις που αφορούν ακίνητα εκτός Α.Π.Α.Α., οι δηλώσεις με αντικείμενο κινητά κάθε είδους ή μετρητά, για τα οποία ο φορολογούμενος παρέχει ασφάλεια ή εγγυητική επιστολή τράπεζας, προκειμένου να βεβαιωθεί ο φόρος σε δόσεις, οι δηλώσεις με αντικείμενο χρηματικά ποσά προς τους δικαιούχους της Β’ και Γ’ κατηγορίας, οι δηλώσεις με αντικείμενο χρηματικά ποσά προς δικαιούχους της Α’ κατηγορίας, όταν ο φόρος υπολογίζεται αυτοτελώς με συντελεστή 10%, δηλώσεις δωρεάς ακινήτου σε εκτέλεση προσυμφώνου με αυτοσύμβαση και γενικότερα δηλώσεις που υποβάλλονται μονομερώς από το δωρεοδόχο. Σε έντυπη μορφή υποβάλλονται επίσης οι δηλώσεις δωρεάς επικαρπίας, η οποία περιέρχεται στον ψιλό κύριο που έχει ήδη υπαχθεί σε φόρο για την ψιλή κυριότητα και αποκτά και την επικαρπία, για την οποία υπόκειται σε φόρο για τα υπόλοιπα δέκατα της αξίας της πλήρους κυριότητας.

Στην περίπτωση που δεν υπάρχει η δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής της δήλωσης δωρεάς/γονικής παροχής λόγω αποδεδειγμένης τεχνικής αδυναμίας, η δήλωση υποβάλλεται σε έντυπη μορφή στην εφορία μετά από αίτηση των υπόχρεων σε δήλωση και απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Εφαρμογής Φορολογίας Κεφαλαίου και Περιουσιολογίου της ΑΑΔΕ.

Η δήλωση δωρεάς/γονικής παροχής συμπληρώνεται από τον πιστοποιημένο συμβολαιογράφο που θα καταρτίσει την συμβολαιογραφική πράξη και υποβάλλεται από τους συμβαλλομένους με τη χρήση των προσωπικών τους κωδικών Taxisnet. Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι η δήλωση συμπληρώνεται από τον συμβολαιογράφο, η υποβολή αυτής από τους συμβαλλομένους συνεπάγεται την αποδοχή του περιεχομένου της και της ακρίβειας των δηλουμένων από αυτούς. Εφόσον ζητείται απαλλαγή πρώτης κατοικίας, η υποβολή της δήλωσης γονικής παροχής έχει για το δικαιούχο τέκνο τις συνέπειες της υποβολής υπεύθυνης δήλωσης κατά το άρθρο 8 του ν. 1599/1986, ως προς τη συνδρομή των προϋποθέσεων της απαλλαγής.

Κατά την υποβολή της δήλωσης δωρεάς/γονικής παροχής συμπληρώνονται όλα τα πεδία. Με τη δήλωση, εφόσον πρόκειται για ακίνητο, συμπληρώνονται από το συμβολαιογράφο τα αντίστοιχα κατά περίπτωση φύλλα υπολογισμού για τον προσδιορισμό της αξίας των ακινήτων. Εφόσον πρόκειται για επιχείρηση, μερίδες ή μερίδια και μη εισηγμένες στο χρηματιστήριο μετοχές, συμπληρώνονται και επισυνάπτονται κατά περίπτωση τα έντυπα που προβλέπονται. Για τα λοιπά κινητά περιουσιακά στοιχεία αναγράφεται η αγοραία αξία αυτών. Σε όλες τις δηλώσεις συμπληρώνονται οι τυχόν απαλλαγές, εκπτώσεις ή μειώσεις, αναγράφονται οι προγενέστερες δωρεές ή γονικές παροχές, εφόσον υπάρχουν, και συνυποβάλλονται τα κατά περίπτωση νόμιμα δικαιολογητικά.

Με την υποβολή της δήλωσης δωρεάς/γονικής παροχής εκδίδεται αμέσως η πράξη διοικητικού προσδιορισμού του φόρου, η οποία κοινοποιείται στον υπόχρεο σε φόρο. Μετά τη σύνταξη του μεταβιβαστικού συμβολαίου ο συμβολαιογράφος υποχρεούται να καταχωρήσει τα στοιχεία αυτού και να το επισυνάψει στην ως άνω ηλεκτρονική εφαρμογή εντός 15 εργάσιμων ημερών. Εάν ο φόρος είναι καταβλητέος σε δόσεις και καταβληθεί ολόκληρος μέσα στην προθεσμία της πρώτης διμηνιαίας δόσης, παρέχεται έκπτωση κατά 5%. Σε περίπτωση υποβολής δήλωσης για τη ματαίωση σύνταξης συμβολαίου εκδίδεται άμεσα ατομικό φύλλο έκπτωσης (Α.Φ.ΕΚ.). Σημειώνεται πως από την 1η Οκτωβρίου οι γονικές παροχές χρηματικών ποσών μέχρι 800.000 ευρώ είναι αφορολόγητες, καθώς επίσης και οι δωρεές χρηματικών ποσών έως 800.000 ευρώ μεταξύ συζύγων ή μερών συμφώνων συμβίωσης ή από παππούδες ή γιαγιάδες προς εγγόνια ή από παιδιά σε γονείς.
Η συνημμένη πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου εκδίδεται σε κάθε περίπτωση υποβολής δήλωσης φόρου δωρεάς/γονικής παροχής είτε αυτή υποβάλλεται ηλεκτρονικά είτε σε έντυπη μορφή.

Η αρμόδια Δ.Ο.Υ. ενημερώνεται ηλεκτρονικά αμέσως μετά την υποβολή της δήλωσης δωρεάς/γονικής παροχής και ελέγχει την ακρίβεια των δηλούμενων και τη συνδρομή των προϋποθέσεων απαλλαγής μέσα σε 60 ημέρες από την υποβολή της Σε περίπτωση που απαιτούνται πρόσθετα δικαιολογητικά, ο φορολογούμενος καλείται από το Τμήμα Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους φορολογουμένους για την υποβολή των επιπλέον ζητούμενων δικαιολογητικών εντός πέντε εργάσιμων ημερών. Για τις δηλώσεις φόρου δωρεών/γονικών παροχών, είτε υποβάλλονται ηλεκτρονικά είτε σε έντυπη μορφή, αρμόδιος είναι οποιοσδήποτε υπάλληλος της ΔΟΥ της φορολογίας εισοδήματος του υπόχρεου σε φόρο δωρεοδόχου/τέκνου.

Tέλος, αν και από σήμερα 13 Δεκεμβρίου 2021 η υποβολή των δηλώσεων φόρου δωρεάς/γονικής παροχής γίνεται προαιρετικά μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής, από τις 20 Δεκεμβρίου 2021 η υποβολή των δηλώσεων φόρου δωρεάς/γονικής παροχής θα γίνεται αποκλειστικά μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής. Δηλώσεις που έχουν υποβληθεί στις ΔΟΥ σε έντυπη μορφή, για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί η πράξη προσδιορισμού του φόρου και δεν έχει συνταχθεί το οικείο συμβολαιογραφικό έγγραφο, διεκπεραιώνονται από τις αρμόδιες ΔΟΥ χωρίς να απαιτείται η εκ νέου ηλεκτρονική υποβολή τους μέσω της εφαρμογής myProperty. Εφόσον οι συμβαλλόμενοι επιθυμούν να τις υποβάλουν μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής, τότε υποχρεούνται να ανακαλέσουν τις χειρόγραφες δηλώσεις.