Κι αν δεν θέλουν ή δεν μπορούν να γυρίσουν; Πώς θα μπορέσουν όσοι Έλληνες ζουν, σπουδάζουν ή εργάζονται στο εξωτερικό να συμβάλουν στην ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας; Έφυγαν μόνο λόγω της κρίσης; Έφυγαν γιατί δεν έχουν αντίκρισμα τα πτυχία τους; Ή μήπως γιατί το μοντέλο της οικονομίας δεν μπορεί να τους υποστηρίξει;

Η νέα πρωτοβουλία του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης «Επιλέγουμε Ελλάδα χτίζοντας γέφυρες γνώσης και συνεργασίας», σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, βασίζεται στο ότι συμβαίνει το τελευταίο: η ζήτηση για τους πτυχιούχους στην Ελλάδα είναι περιορισμένη. Κι αυτό γιατί οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν έχουν καταφέρει -λόγω της κρίσης, αλλά και εξαιτίας ελλείψεων στον τομέα της καινοτομίας- να κάνουν ένα βήμα μπροστά στην αλυσίδα παραγωγής της αξίας. Εν ολίγοις δεν παράγουν πιο σύνθετα προϊόντα και υπηρεσίες βασισμένα στην ένταση της γνώσης και τεχνολογίας.

Ποιος είναι λοιπόν ο στόχος της πρωτοβουλίας; «Να αξιοποιηθεί το ανθρώπινο δυναμικό της χώρας, με στόχο τη μείωση της ανεργίας παράλληλα με τη συγκράτηση της φυγής, αλλά και την επιστροφή καταρτισμένων νέων επιστημόνων» εξηγεί στην «Α» ο Λόης Λαμπριανίδης, γενικός γραμματέας Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων. Και πώς θα γίνει αυτό; «Όσο θα υλοποιούμε αυτή τη στροφή προς την ‘οικονομία της γνώσης’, τόσο θα αυξάνεται η ζήτηση για επιστήμονες υψηλών προσόντων» συνεχίζει.

Μέχρι σήμερα η κυβέρνηση παρέχει σημαντικά εργαλεία αντιμετώπισης του brain drain εστιάζοντας κυρίως στο πώς θα αναχαιτιστεί η φυγή των νέων στο εξωτερικό. Στο πλαίσιο αυτό προκηρύσσονται μετά από χρόνια πολλές υποτροφίες για τους νέους επιστήμονες των ελληνικών ΑΕΙ, αλλά και δράσεις ενίσχυσης της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας. Από αυτές έχουν ωφεληθεί εκατοντάδες νέοι άνθρωποι μέχρι σήμερα. Και δεν πρόκειται να σταματήσουν σύντομα.

Οι «Γέφυρες γνώσης και συνεργασίας», όμως, στοχεύουν «στην οικοδόμηση δεσμών εμπιστοσύνης” και “θα λειτουργήσουν ως ‘γέφυρα’ που διευκολύνει το ελληνικό εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό που απασχολείται στο εξωτερικό να συνδεθεί επαγγελματικά, επιχειρηματικά και επιστημονικά με την Ελλάδα».

Όπως περιγράφεται και στην ηλεκτρονική ιστοσελίδα της νέας πρωτοβουλίας knowledgebridges.gr, «η διασύνδεση αυτή σχεδιάζεται έτσι ώστε να είναι αμοιβαία επωφελής για όσους και όσες εμπλακούν, ανεξάρτητα από το αν βρίσκονται στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, και παράλληλα θα συνεισφέρει ουσιαστικά στην ανάπτυξη της χώρας».

Εν ολίγοις οι «Γέφυρες» εστιάζουν στο πώς θα συνδεθούν οικονομικά οι Έλληνες του εξωτερικού με την Ελλάδα, ώστε μακροπρόθεσμα να επιστρέψουν. Μέσα από πρωτοβουλίες διάχυσης της έρευνας και των αποτελεσμάτων της, μέσα από κοινές επιχειρηματικές δράσεις, ακόμη και μέσα από συμβουλευτική σε όσες καινοτόμες προσπάθειες επιχειρούνται εδώ.

Σε αντίθεση με τις πολιτικές αναχαίτισης του brain drain, που μπορεί να οδηγήσουν και πάλι στο εξωτερικό νέους επιστήμονες ή επιχειρηματίες που έχουν σπουδάσει ή λάβει κίνητρα εντός της χώρας, ο στόχος της πρωτοβουλίας του υπουργείου Οικονομίας είναι να τους κάνει να επενδύσουν τις γνώσεις τους στο εσωτερικό και, γιατί όχι, κάποια στιγμή να γυρίσουν.

Οι «Γέφυρες γνώσης και συνεργασίας» αναπτύσσουν μια πλατφόρμα μέσω της οποίας θα δίνονται υπηρεσίες για την επίτευξη των στόχων και μέσω της οποίας θα γίνει καταγραφή, χαρτογράφηση και διαρκής παρακολούθηση της θέσης και των χαρακτηριστικών του εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού που έχει φύγει από την Ελλάδα.

Όπως περιγράφεται στον ιστότοπο της πρωτοβουλίας, εξάλλου, «η τεκμηρίωση του φαινομένου της φυγής (brain drain), όπως επίσης και της κινητικότητας του εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού (brain circulation), είναι καθοριστικής σημασίας για την αντικειμενική διάγνωση των προβλημάτων και των ευκαιριών καθώς και για την ενημέρωση της ελληνικής κοινωνίας με πραγματικά στοιχεία».

Αν ζεις και εργάζεσαι κι εσύ στο εξωτερικό, μπορείς να συμπληρώσεις το σχετικό ερωτηματολόγιο στο knowledgebridges.gr. Στο ίδιο link μπορείτε να βρείτε χρήσιμες πληροφορίες τόσο για τη δράση όσο και για τον αναπτυξιακό νόμο, τη φορολογία στην Ελλάδα, τη βιομηχανική ιδιοκτησία, ακόμη και Οδηγό Κατάθεσης Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας.

Λόης Λαμπριανίδης (γενικός γραμματέας Στρατηγικών & Ιδιωτικών Επενδύσεων) στην “Α”: Να αξιοποιηθεί το πολύτιμο ανθρώπινο κεφάλαιο που έχει μετοικήσει

“H πρωτοβουλία ‘Επιλέγουμε Ελλάδα χτίζοντας γέφυρες γνώσης και συνεργασίας’ είναι αναπόσπαστο μέρος της Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής 2021 (ΕΑΣ 2021) που έχει καταστρώσει η ελληνική κυβέρνηση, προκρίνοντας τη στροφή στην «οικονομία της γνώσης» με παράλληλη μείωση των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων και της φτώχειας. Βασικός πυλώνας της ΕΑΣ 2021 είναι να αξιοποιηθεί το ανθρώπινο δυναμικό της χώρας, με στόχο τη μείωση της ανεργίας παράλληλα με τη συγκράτηση της φυγής, αλλά και την επιστροφή καταρτισμένων νέων επιστημόνων.

Όσο θα υλοποιούμε αυτή τη στροφή προς την «οικονομία της γνώσης», τόσο θα αυξάνεται η ζήτηση για επιστήμονες υψηλών προσόντων. Τα αποτελέσματα της ΕΑΣ 2021 θα φανούν κυρίως μακροπρόθεσμα, παράλληλα όμως απαιτούνται επιτακτικά πολιτικές με άμεσα αλλά και μεσοπρόθεσμα αποτελέσματα, όπως δράσεις που ήδη υλοποιούνται για την ενίσχυση της καινοτομίας, της αυτοαπασχόλησης πτυχιούχων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και δράσεις για διδάκτορες, μεταδιδάκτορες και νέους ερευνητές.

Η προστιθέμενη αξία της πρωτοβουλίας «Επιλέγουμε Ελλάδα» είναι ακριβώς ότι δίνει τη δυνατότητα να αξιοποιηθεί το πολύτιμο ανθρώπινο κεφάλαιο που έχει μετοικήσει, θεωρώντας ότι, στο άμεσο μέλλον, ένα αρκετά σημαντικό μέρος του θα παραμείνει στο εξωτερικό. Βασικός στόχος είναι λοιπόν η λειτουργική δικτύωσή τους με την ελληνική οικονομία, με άμεσα θετικά αποτελέσματα τόσο για τους ίδιους, ανοίγοντας και δρόμους επιστροφής, όσο και για το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας.