Δυσβάσταχτη αποζημίωση, ύψους 70 εκατ. ευρώ, ενδέχεται να κληθεί να καταβάλει το Ελληνικό Δημόσιο στη Fraport πριν καν αρχίσει η υλοποίηση της επένδυσης για τα 14 περιφερειακά ελληνικά αεροδρόμια. Η αξίωση της γερμανικής εταιρείας προκύπτει από έκθεση που συνέταξε πραγματογνώμονας, τον οποίο προσέλαβε η Fraport, για την κατάσταση του συνόλου των ελληνικών αεροδρομίων, σύμφωνα με την οποία βρίσκονται σε πολύ χειρότερη κατάσταση από όσο μπορούσε κάποιος να εικάσει.


Σύμφωνα με την έκθεση υπάρχουν πάρα πολλά προβλήματα, όπως χιλιάδες καμένες λάμπες, χαλασμένες πόρτες, εξαφανισμένοι πυροσβεστήρες ή πυροσβεστήρες που δεν λειτουργούν. Κάποιες ελλείψεις μάλιστα αποτελούν κίνδυνο για τους πολλούς τουρίστες που επισκέπτονται την Ελλάδα.
Η εξέλιξη αυτή προφανώς μπορεί να δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα στην ολοκλήρωση μιας επένδυσης ύψους 1,3 δισ. ευρώ, η οποία, για να φτάσει μέχρι το τελικό της στάδιο, πέρασε από χίλια κύματα, ενώ είχε δημιουργήσει ποικίλες αντιδράσεις ακόμα και στο εσωτερικό της κυβέρνησης.
Για παράδειγμα ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σπίρτζης είχε δηλώσει πολλές φορές ότι διαφωνεί πολιτικά και με τον τρόπο που έγινε η παραχώρηση, αν και παραδέχτηκε ότι το τίμημα είναι ικανοποιητικό.
Ο υφυπουργός Οικονομίας Στέργιος Πιτσιόρλας από την πλευρά του, εμφανώς ενοχλημένος από την εξέλιξη, ανέφερε ότι «όπως η Αθήνα περιμένει από την εταιρεία να καταβάλλει το ετήσιο ενοίκιο για τα περιφερειακά αεροδρόμια, έτσι και η ελληνική πλευρά σέβεται τις δεσμεύσεις της». Για την αποζημίωση των 70 εκατ. ευρώ σημείωσε ότι «εάν η Fraport μπορέσει να τεκμηριώσει πρόβλημα, τότε η ελληνική πλευρά θα πρέπει να τιμήσει τη σύμβαση και να αναλάβει τις οικονομικές ευθύνες της».
Ο Πιτσιόρλας δεν μίλησε για συγκεκριμένο ποσό, όμως δήλωσε ότι το αίτημα της Fraport εξετάζεται από επιτροπή επίλυσης τεχνικών διαφορών, προσθέτοντας ότι τέτοια τεχνικά προβλήματα παρουσιάζονται συχνά σε πολλές συμβάσεις και δεν αποτελούν τόσο μεγάλο ζήτημα.
Δεν έβαλε… μισό ευρώ
Πάντως η Fraport φέρεται να ζητάει ένα τόσο μεγάλο ποσό για αποζημίωση για μια επένδυση που σχεδόν στο σύνολο φαίνεται να χρηματοδοτείται από τις τράπεζες. Συγκεκριμένα η Fraport Greece υπέγραψε μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση, ύψους περίπου 1 δισ. ευρώ, με κοινοπραξία πέντε κορυφαίων χρηματοδοτικών ιδρυμάτων.
Στη κοινοπραξία μετέχουν η Alpha Bank (284,7 εκατ. ευρώ), η Παρευξείνια Τράπεζα Εμπορίου και Ανάπτυξης – BSTDB με έδρα τη Θεσσαλονίκη (62,5 εκατ. ευρώ – η μεγαλύτερη χρηματοδότηση που έχει παράσχει ποτέ η διακρατική τράπεζα για επένδυση σε κράτος – μέλος), η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης – ΕBRD (186,7 εκατ. ευρώ), η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων – ΕΙB (280,4 εκατ. ευρώ) και το International Finance Corporation (154,1 εκατ. ευρώ), βραχίονας του ομίλου της Παγκόσμιας Τράπεζας. Το IFC θα παρέχει επίσης στη Fraport Greece αποκλειστικά ανταλλαγή επιτοκίων αντιστάθμισης σε ευρώ, ώστε να βοηθήσει την εταιρεία να αντισταθμίσει πιθανές διακυμάνσεις στα επιτόκια.
Το ποσό αυτό αποτελεί, όπως διευκρινίζεται στην ανακοίνωση, το μεγαλύτερο τίμημα παραχώρησης που έχει καταβληθεί ποτέ στο ελληνικό κράτος.
Η συμφωνία περιλαμβάνει, επίσης, τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη των υποδομών στα αεροδρόμια. Η Fraport Greece θα επενδύσει τουλάχιστον 400 εκατ. ευρώ στη διάρκεια των πρώτων τεσσάρων ετών σε κατασκευαστικά έργα για την ανάπτυξη των αεροδρομίων συμβάλλοντας στην ανάπτυξη του τουρισμού. Σε όλη τη διάρκεια της περιόδου παραχώρησης, οι επενδύσεις στις υποδομές των αεροδρομίων θα ξεπεράσουν το ποσό των 1,4 δισ. ευρώ.
Τα 14 αεροδρόμια που περιλαμβάνονται στο έργο παραχώρησης είναι: Άκτιο, Χανιά, Καβάλα, Κεφαλλονιά, Κέρκυρα, Κως, Μυτιλήνη, Μύκονος, Ρόδος, Σάμος, Σαντορίνη, Σκιάθος, Θεσσαλονίκη και Ζάκυνθος. Συνολικά, τα 14 αεροδρόμια εξυπηρέτησαν 25,2 εκατ. επιβάτες μέσα στο 2016.
Τα… συνήθη προβλήματα
Η Fraport είναι η ιδιοκτήτρια και μάνατζερ του αεροδρομίου της Φρανκφούρτης, του μεγαλύτερου αεροδρομίου της Γερμανίας και ενός από τα μεγαλύτερα στον κόσμο. Όπως διαβάζουμε στην επίσημη ιστοσελίδα της, πρόκειται για μια εταιρεία με μακρά παράδοση και ιστορία που ξεκινά από το 1924, όταν και ιδρύθηκε η εταιρεία Südwestdeutsche Luftverkehrs AG (Αερολιμένας νοτιοδυτικής Γερμανίας).
Η Fraport δείχνει έντονη τάση επέκτασης εκτός των γερμανικών συνόρων. Με σχεδόν 90 χρόνια ζωής έχει εξαγοράσει δεκάδες αεροδρόμια στον κόσμο επιφέροντας ανά περιπτώσεις περικοπές μισθών και απολύσεις. Αν κάποιος ψάξει αντίστοιχες περιπτώσεις ιδιωτικοποιήσεων στις οποίες έχει συμμετάσχει, θα διαπιστώσει ότι οι σχέσεις της με τους εργαζόμενους των αεροδρομίων της, αλλά και με τις τοπικές κοινωνίες γενικότερα, δεν είναι πάντα οι καλύτερες.
Από το 2008, ένα μόλις χρόνο μετά την εξαγορά του αεροδρομίου στο Μπουργκάς της Βουλγαρίας, 100 και πλέον εργαζόμενοι του αεροδρομίου προέβησαν σε σιωπηλή διαμαρτυρία κατά της εταιρείας. Όπως μετέδιδαν τότε τα τοπικά πρακτορεία ειδήσεων, οι εργαζόμενοι ισχυρίζονταν πως η Fraport προχωρούσε σε περικοπές μισθών. Επιπλέον είχε φροντίσει να περιορίσει προνόμια και εκπτώσεις σε φαγητό και ρουχισμό για το προσωπικό της, αλλά και τα έξτρα των νυχτερινών βαρδιών.
Εκτός όμως από τις μειώσεις, οι εργαζόμενοι κατήγγειλαν πως, για μεγάλο χρονικό διάστημα, κάθε Παρασκευή ένας από αυτούς λάμβανε ένα γράμμα με το οποίο η εταιρεία των ενημέρωνε πως δεν ανήκει πλέον στο δυναμικό της και έτσι δεν είναι απαραίτητο να εμφανιστεί στη δουλειά του από Δευτέρα.
Αλλά και η ίδια η επέκταση του αεροδρομίου της Φρανκφούρτης δεν ήρθε χωρίς εντάσεις, αφού η διοίκηση της εταιρείας, σε συνεργασία με πολιτικούς του κρατιδίου της Έσσης, αγνόησε την επίπτωση που θα είχε η ανάπτυξη του αεροδρομίου στους κατοίκους της γύρω περιοχής. Από το 2011 οι διαμαρτυρίες για τον τέταρτο αεροδιάδρομο ήταν έντονες. Οι άνθρωποι που διαμένουν στην περιοχή ανέφεραν στα γερμανικά ΜΜΕ πως δεν φαντάζονταν ποτέ πως ο θόρυβος θα ήταν τόσο έντονος.