Φυσικό αέριο: Συναγερμός στην Ευρώπη – Υποχώρηση της Ρωσίας για την πληρωμή

Συναγερμός έχει σημάνει στην Ευρώπη, καθώς αύριο λήγει το τελεσίγραφο Πούτιν για την πληρωμή του φυσικού αερίου σε ρούβλια.

Τι θα συμβεί εάν η Ρωσία κλείσει τη «στρόφιγγα» του αερίου

Η Ρωσία δεν θα ζητήσει άμεσα από τις άλλες χώρες να πληρώνουν σε ρούβλια για τις εισαγωγές φυσικού αερίου, ανακοίνωσε σήμερα το Κρεμλίνο, υποσχόμενο μια σταδιακή μετάβαση και επισημαίνοντας ότι η Μόσχα θα εργαστεί πάνω στην ιδέα να διευρύνει τον κατάλογο των προϊόντων της που εξάγει για τα οποία θα ζητεί να πληρώνεται σε ρούβλια.

Νωρίτερα σήμερα ο πρόεδρος της Δούμας Βιάτσεσλαβ Βολόντιν είχε προειδοποιήσει την ΕΕ ότι, αν θέλει ρωσικό φυσικό αέριο, θα πρέπει να πληρώνει σε ρούβλια, επισημαίνοντας ότι το ίδιο θα συμβεί και για τις εξαγωγές πετρελαίου, σιτηρών, μετάλλων, λιπασμάτων, άνθρακα και ξυλείας.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, συγκαλεί εκτάκτως συνεδρίαση της ομάδας διαχείρισης κρίσεων, σήμερα, Τετάρτη, 30 Μαρτίου στις 17:00, καθώς αύριο 31 Μαρτίου εκπνέει το τελεσίγραφο της Ρωσικής Ομοσπονδίας για την πληρωμή των συμβάσεων προμήθειας φυσικού αερίου σε ρούβλια. Σκοπός της σύσκεψης είναι η αξιολόγηση εναλλακτικών σεναρίων για την επάρκεια εφοδιασμού της χώρας με φυσικό αέριο, σε περίπτωση διακοπής της τροφοδοσίας από τη Ρωσία.

Στη σύσκεψη θα συμμετάσχουν ο πρόεδρος της ΡΑΕ, Αθανάσιος Δαγούμας, ο πρόεδρος της Ομάδας Διαχείρισης Κρίσης και Β Αντιπρόεδρος της ΡΑΕ, Δημήτρης Φούρλαρης, η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ, Maria Rita Galli, ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ Εμπορίας, Κώστας Ξιφαράς, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ, Γιώργος Στάσσης, ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ, Ιωάννης Κοπανάκης και εκπρόσωπος της διοίκησης του ΑΔΜΗΕ.

Η Γερμανία ενεργοποίησε το πρώτο επίπεδο σχεδίου έκτακτης ανάγκης για την διαχείριση της προμήθειας φυσικού αερίου προς την πρώτη οικονομία της Ευρώπης στο πλαίσιο προετοιμασίας για την διατάραξη ή τον τερματισμό της ροής φυσικού αερίου από την Ρωσία.

Οι ρωσικές εξαγωγές αντιστοιχούν στο 55% των εισαγωγών φυσικού αερίου της Γερμανίας για το 2021. Αν και το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 40% κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022, ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ δήλωσε ότι η Γερμανία δεν θα επιτύχει πλήρη ανεξαρτησία από τις ρωσικές προμήθειες πριν από τα μέσα του 2024.

Το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί

Η Μόσχα ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα την θέσπιση μηχανισμού μέχρι τις 31 Μαρτίου στο πλαίσιο του οποίου οι «μη φιλικές» προς το Κρεμλίνο χώρες, όσες έχουν επιβάλει κυρώσεις κατά της Ρωσίας για την επίθεση στην Ουκρανία, θα πληρώνουν σε ρούβλια για την αγορά ρωσικού φυσικού αερίου. Το μέτρο αφορά την Γερμανία και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες μέχρι σήμερα πληρώνουν σε δολάρια.

Ο Ρόμπερτ Χάμπεκ, ο Γερμανός υπουργός υπεύθυνος για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, έχει απορρίψει την ρωσική απαίτηση λέγοντας ότι τα συμβόλαια θα εφαρμοσθούν με τους όρους που προβλέπουν.

Οι μεγαλύτεροι γερμανοί πελάτες της Ρωσίας είναι οι Uniper, RWE και VNG της EnBW, που έχουν μακράς διάρκειας συμβόλαια. Δεν έχουν σχολιάσει ερωτήματα για επιμέρους προετοιμασίες για την αντιμετώπιση της διατάραξης της προμήθειας φυσικού αερίου.

Το σχέδιο τριών επιπέδων της Γερμανίας

Το Σχέδιο Εκτακτης Ανάγκης του Βερολίνου για το φυσικό αέριο προβλέπει τρία επίπεδα συναγερμού.

Το πρώτο επίπεδο, που ενεργοποίησε σήμερα η γερμανική κυβέρνηση, εφαρμόζεται όταν υπάρχουν ενδείξεις ότι είναι πιθανόν να υπάρξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης στις προμήθειες φυσικού αερίου.

Το δεύτερο επίπεδο σημαίνει συναγερμό όταν η διατάραξη της προμήθειας ή η εξαιρετικά υψηλή ζήτηση επηρεάζουν την συνήθη ισορροπία, αλλά μπορεί να υπάρξει διόρθωση χωρίς παρέμβαση.

Το τρίτο επίπεδο αποτελεί κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης και ενεργοποιείται όταν τα μέτρα της αγοράς δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις. Στο επίπεδο αυτό, η ρυθμιστική αρχή του δικτύου, η Bundesnetzagentur, καλείται να αποφασίσει με ποιον τρόπο θα διανεμηθούν τα υπάρχοντα αποθέματα πετρελαίου στην χώρα.

Ποιοι τομείς επηρεάζονται άμεσα

Αν η Γερμανία δεν διασφαλίσει επαρκή προμήθεια φυσικού αερίου, η πρώτη που θα πληγεί θα είναι η βιομηχανία, που αντιστοιχεί στο ένα τέταρτο της γερμανικής ζήτησης.

«Αυτό σημαίνει ότι χάνεται βιομηχανική παραγωγή, χάνονται εφοδιαστικές αλυσίδες», δήλωσε ο Λέοναρντ Μπίρνμπάουμ, διευθύνων σύμβουλος του ενεργειακού ομίλου E.ON στο δίκτυο ARD. «Το βέβαιο είναι ότι μιλάμε για πολύ μεγάλες απώλειες».

Τα νοικοκυριά θα έχουν προτεραιότητα έναντι της βιομηχανίας, ενώ τα νοσοκομεία, τα κέντρα φροντίδας και άλλα ιδρύματα του δημοσίου τομέα με ειδικές ανάγκες θα είναι τα τελευταία που θα πληγούν από την έλλειψη φυσικού αερίου.

Βρείτε ρούβλια για να το αγοράσετε, λέει η Μόσχα

Νωρίτερα σήμερα ο πρόεδρος της Δούμας Βιάτσεσλαβ Βολόντιν προειδοποίησε σήμερα την ΕΕ ότι, αν θέλει να εισάγει φυσικό αέριο από τη Ρωσία, θα πρέπει να πληρώνει σε ρούβλια, ενώ πρόσθεσε ότι το ίδιο ενδέχεται να ισχύσει και για τις εξαγωγές πετρελαίου, σιτηρών, μετάλλων, λιπασμάτων, άνθρακα και ξυλείας.

Αφού η Δύση επέβαλε αυστηρές κυρώσεις στη Ρωσία για την εισβολή της στην Ουκρανία, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ζήτησε το φυσικό αέριο που εξάγεται στην ΕΕ να πληρώνεται σε ρούβλια. Οι υπουργοί Ενέργειας της G7 απέρριψαν χθες, Τρίτη, το αίτημα αυτό, ενώ ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε στον Ρώσο ομόλογό του ότι κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατο. «Αν θέλετε αέριο, βρείτε ρούβλια», ανέφερε σε ανάρτησή του σήμερα ο Βολόντιν.

«Επιπλέον θα ήταν σωστό, όπου αυτό ωφελεί τη χώρα μας, να επεκτείνουμε τον κατάλογο των προϊόντων που τιμολογούνται σε ρούβλια προκειμένου να περιλαμβάνει: τα λιπάσματα, τα σιτηρά, το πετρέλαιο, το ηλιέλαιο, τον άνθρακα, τα μέταλλα, την ξυλεία κτλ», πρόσθεσε.

Το αέριο παίρνει ξανά την «ανηφόρα» λόγω πολέμου και καιρού

Σημειώνεται πως οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη αυξήθηκαν χθες για δεύτερη συνεχή μέρα εν μέσω ψυχρότερου καιρού, χαμηλότερων ροών στη Νορβηγία και αβεβαιότητας σχετικά με την απαίτηση της Ρωσίας να πληρωθεί σε ρούβλια.

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του πρώτου μήνα αναφοράς διαμορφώθηκαν κατά 5,7% υψηλότερα στα 108,38 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ υποχώρησαν ελαφρά καθώς η Ρωσία δήλωσε ότι θα περιορίσει ορισμένες στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία, όπως αναφέρει το Bloomberg. Οι τιμές του φυσικού αερίου στο Ηνωμένο Βασίλειο διαμορφώθηκαν κατά 7,2% υψηλότερα στις 263,42 πένες.

Η αγορά φυσικού αερίου δέχεται πολύπλευρες πιέσεις, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να έχει εισέλθει στον δεύτερο μήνα. Έτσι, ο ψυχρότερος καιρός θα μπορούσε να καθυστερήσει την ανανέωση των χώρων αποθήκευσης, ασκώντας ανοδική πίεση στις τιμές. Η Ρωσία προμηθεύει περίπου το 40% της ζήτησης φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και περίπου το ένα τρίτο αυτών των αποστολών διέρχεται από την Ουκρανία. Προς το παρόν, το φυσικό αέριο προς την Ευρώπη ρέει χωρίς διακοπές. Οι ρωσικές αποστολές στην ήπειρο μέσω βασικών οδών του αγωγού παρέμειναν σταθερές την Τρίτη, σύμφωνα με τα στοιχεία.

Ακόμη, η Gazprom PJSC δέσμευσε χώρο για να μεταφέρει φυσικό αέριο στη Γερμανία μέσω του αγωγού Yamal-Europe χθες και σήμερα σύμφωνα με τα αποτελέσματα της δημοπρασίας. Ωστόσο, μέχρι τα μέσα Απριλίου προβλέπονται θερμοκρασίες κάτω του μέσου όρου στη βορειοδυτική Ευρώπη. Οι τιμές αυξήθηκαν επίσης από τις χαμηλότερες ροές στη Νορβηγία εν μέσω απρογραμμάτιστων διακοπών στο κοίτασμα Skarv.

Επιπλέον, οι Ευρωπαίοι αγοραστές φυσικού αερίου έχουν δείξει απροθυμία να αποδεχθούν την απαίτηση του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν για πληρωμή σε ρούβλια, προσθέτοντας άλλο ένα στοιχείο κινδύνου για τον ομαλό εφοδιασμό.