Τον εντοπισμό και τη φορολόγηση του τεράστιου τζίρου που πραγματοποιείται στην Ελλάδα από φυσικά πρόσωπα που δραστηριοποιούνται στην ευκαιριακή μίσθωση ακινήτων – κυρίως με αδήλωτες στην Εφορία ενοικιάσεις εξοχικών κατοικιών σε τουρίστες κατά τους θερινούς μήνες – σχεδιάζει το υπουργείο Οικονομικών. Στόχος είναι να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα αθέμιτου ανταγωνισμού σε βάρος των νομίμως λειτουργούντων τουριστικών καταλυμάτων, η παραοικονομία και η φοροδιαφυγή και εν τέλει να εξασφαλιστούν πρόσθετα φορολογικά έσοδα ύψους 250 εκατ. ευρώ το χρόνο.

Οι δραστηριότητες ευκαιριακής μίσθωσης ακινήτων, οι οποίες χαρακτηρίζονται συνήθως με τον όρο “σκιώδης φιλοξενία” (shadow hospitality) είναι άκρως προσοδοφόρες για όσους τις ασκούν αλλά ταυτόχρονα διαφεύγουν της φορολόγησης. Στις περιπτώσεις αυτές, ο ιδιοκτήτης του προς εκμίσθωση ακινήτου και ο υποψήφιος ενοικιαστής έρχονται σε επικοινωνία κυρίως μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, η οποία διευκολύνει τη συναλλαγή τους και αμείβεται για τη “μεσιτεία” της.

Ο τζίρος αυτών των δραστηριοτήτων στη χώρα μας υπολογίζεται στα 1,4 δισ. ευρώ ετησίως. Στο υπουργείο Οικονομικών έχουν διαπιστώσει ότι η “σκιώδης φιλοξενία” έχει συμβάλει στην υποκατάσταση των νόμιμων τουριστικών καταλυμάτων από άτυπα σε ποσοστό που μπορεί να φθάνει μέχρι και το 70%! Η υποκατάσταση αυτή έχει οδηγήσει σε απώλειες θέσεων εργασίας στον ξενοδοχειακό κλάδο και έχει συμβάλει στην αύξηση της αδήλωτης εργασίας, της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής. Ειδικά, η μη φορολόγηση του εισοδήματος των δραστηριοτήτων “σκιώδους φιλοξενίας” έχει εκτιμηθεί ότι προκαλεί απώλεια φορολογικών εσόδων ύψους 250 εκατ. ευρώ περίπου. Πρόθεση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών είναι η σύλληψη και η φορολόγηση του διαφυγόντος εισοδήματος και ταυτόχρονα η προστασία του υγιούς ανταγωνισμού.

Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με το dikaiologitika.gr, η ηγεσία του υπουργείου έχει ήδη εκπονήσει, σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία, σχέδιο δράσης για την φορολογική αντιμετώπιση του φαινομένου της σκιώδους φιλοξενίας. Το σχέδιο περιλαμβάνει τις εξής δράσεις: * Τη δημιουργία μητρώου καταλυμάτων του εκμισθώνονται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας και τη σύνδεση κάθε καταλύματος με αντίστοιχο Αριθμό Ταυτότητας Ακινήτου. * Τη σύναψη συμφωνιών με τις επιμέρους ηλεκτρονικές πλατφόρμες για την παροχή πληροφοριών στην φορολογική διοίκηση ως προς τα εκμισθωμένα ακίνητα. * Τη διενέργεια ελέγχων από μικτά κλιμάκια για την εξασφάλιση συμμόρφωσης ως προς το δημιουργούμενο μητρώο. * Την επιβολή διοικητικών και φορολογικών προστίμων σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού προωθούν νομοθετικές ρυθμίσεις για τη συνολική αντιμετώπιση του φαινομένου της σκιώδους φιλοξενίας. Το “πακέτο” των προωθούμενων ρυθμίσεων αποτελεί ήδη αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τους Θεσμούς. Με τις προωθούμενες ρυθμίσεις διαμορφώνεται το κανονιστικό πλαίσιο για την οικονομία του διαμοιρασμού ακινήτων, με σκοπό την ενσωμάτωση, παρακολούθηση και έλεγχο των περιπτώσεων ευκαιριακής και βραχυπρόθεσμης εκμίσθωσης ακινήτων. Επιπρόσθετα, επιχειρείται η αντιμετώπιση διαπιστωμένων φαινομένων παραοικονομίας.

Βάσει των προωθούμενων ρυθμίσεων, όλοι όσοι επιθυμούν να μισθώσουν βραχυπρόθεσμα το ακίνητό τους οφείλουν να τηρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος, οι οποίες στοχεύουν στην προάσπιση του υγιούς ανταγωνισμού και στη διασφάλιση ενός ελαχίστου επιπέδου ποιότητας των προς εκμίσθωση ακινήτων.

Τα βασικά σημεία του, υπό διαπραγμάτευση, σχεδίου ρυθμίσεων έχουν, αναλυτικά, ως εξής:

* Ο υποψήφιος εκμισθωτής πρέπει να είναι φυσικό πρόσωπο και να εγγραφεί σε ειδικό μητρώο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, το οποίο θα αποτελεί την ταυτότητα τού προς εκμίσθωση ακινήτου και θα συνοδεύει κάθε συναλλαγή. Η μη συμμόρφωση θα επισύρει βαρύτατο πρόστιμο ύψους 50.000 ευρώ.

* Τίθεται όριο στον αριθμό των εκμισθούμενων ακινήτων ανά εκμεταλλευτή και στην ετήσια διάρκεια της μίσθωσης.

* Επιβάλλεται φόρος βραχυχρόνιας μίσθωσης ίσος με το 5% επί της αξίας της διανυκτέρευσης, ο οποίος θα αποδίδεται στο Ελληνικό Δημόσιο από οποιονδήποτε λειτουργεί ως ενδιάμεσος (κυρίως τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες).

* Οι εκμεταλλευτές των ακινήτων μέσω της οικονομίας διαμοιρασμού θα θεωρούνται ότι αποκτούν εισόδημα από ακίνητα και όχι από επιχειρηματική εκμετάλλευση. Έτσι, η πλειοψηφία των εκμισθωτών που διαθέτουν ένα ή δύο ακίνητα τα οποία εκμισθώνουν και αποκτούν εισόδημα έως και 12.000 ευρώ το χρόνο θα φορολογούνται με τον χαμηλό φορολογικό συντελεστή 15%. Αντίθετα όσοι υποκρύπτονται πίσω από την οικονομία του διαμοιρασμού και λειτουργούν σκιώδη ξενοδοχειακά καταλύματα αποκτώντας υψηλά εισοδήματα χωρίς, μέχρι σήμερα, να αποδίδουν φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, θα επιβαρύνονται με φορολογικούς συντελεστές 35% και 45% επί των ακαθαρίστων κερδών τους, γεγονός που θα λειτουργεί ως αντικίνητρο.

Ο προγραμματισμός της κυβέρνησης προβλέπει επίσης:

1. Ολοκλήρωση διαπραγμάτευσης και ψήφισης της νομοθεσίας, σε συνεργασία με το συναρμόδιο υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού.

2. Συνεργασία με τεχνικές διευθύνσεις και παρόχους υπηρεσιών (ηλεκτρονικές πλατφόρμες) για την επιβολή φόρου επί της ηλεκτρονικής συναλλαγής σε πραγματικό χρόνο.

Σύναψη συμφωνίας με βασικούς παρόχους (ηλεκτρονικές πλατφόρμες) για την παροχή στις ελληνικές φορολογικές και ελεγκτικές αρχές των στοιχείων των εκμισθούμενων κατοικιών (δειγματοληπτικά).