Το μέλλον για την Ελλάδα διαγράφεται σκοτεινό, με μια σκληρή πραγματικότητα που θα διαρκέσει για πολλές δεκαετίες, σύμφωνα με τη νέα έκθεση-φωτιά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ). Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, η μόνη εγγυημένη σύνταξη θα ανέρχεται στα… 384 ευρώ, η ανεργία θα παραμείνει σε διψήφια ποσοστά ως το 2040, οι μεταναστευτικές ροές θα συνεχιστούν, ενώ η ανάκαμψη θα παραμείνει όνειρο για δεκαετίες ολόκληρες, με την περαιτέρω μείωση στα εισοδήματα να συμπληρώνει το παζλ.
Η ελληνική κυβέρνηση αναμένεται να συνεχίσει να στοχοποιεί τη μεσαία τάξη, με την ολοκλήρωση των ιδιωτικοποιήσεων να συνεχίσει να καθυστερεί συνθέτοντας ένα περιβάλλον άκρως αποτρεπτικό για νέες επενδύσεις.
Με λίγα λόγια, το ΔΝΤ δε βλέπει φως στην άκρη του τούνελ, καθώς αν δεν υπάρξει πραγματική ανάκαμψη της οικονομίας, η κρίση θα αναζωπυρωθεί με τις κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες να μην μπορούν καν να προβλεφθούν επί του παρόντος.
Ωστόσο, το Ταμείο δεν επιθυμεί άλλη λιτότητα για την Ελλάδα. Στην έκθεση ζητά γενναία ελάφρυνση του χρέους, ενώ θεωρεί ότι τα πρωτογενή πλεονάσματα του 3,5% είναι άπιαστος στόχος. Ο ρυθμός ανάπτυξης δεν πρόκειται να ξεπεράσει το 1% μακροπρόθεσμα, με τις προοπτικές να είναι σαφώς απαισιόδοξες.
Στο ερώτημα πόσο θα διαρκέσει η κρίση το ΔΝΤ απαντά με σοκαριστικά στοιχεία που αν επαληθευτούν, η κρίση θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι το 2050.
Ακόμη και η Αμερική το 1929 ανέκαμψε γρηγορότερα από την Ελλάδα
Συγκρίνοντας τη μεγάλη ύφεση του 1929 στην Αμερική με την κρίση στην Ασία το 1997, την κρίση στην Ευρωζώνη το 2008 και την αντίστοιχη ελληνική, το ΔΝΤ συμπεραίνει ότι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι πολύ πιο βαθύ ακόμη και από την κατάρρευση της αμερικανικής οικονομίας που θεωρείται η μαύρη βίβλος της οικονομικής ιστορίας.
Μετά το χρηματιστηριακό κραχ στις ΗΠΑ το 1929, η αμερικανική οικονομία βυθιζόταν για τέσσερα χρόνια. Το 1933 άρχισε η ανάκαμψη και τελικά επτά χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης η Αμερική έφτασε στο επίπεδο του 1929 και η οικονομία συνέχισε να επεκτείνεται.
Πέντε χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης το 2008, η ελληνική οικονομία συνέχισε να βουλιάζει και, παρά το γεγονός ότι η πτώση ανακόπηκε το 2014, βρίσκεται σε στασιμότητα εδώ και τρία χρόνια. Ο κύκλος της επταετίας, που με βάση τα οικονομικά εγχειρίδια διαρκεί μια κρίση, έχει κλείσει βρίσκοντας την Ελλάδα πολύ μακριά από την κανονικότητα, σχεδόν 25% από τα επίπεδα του 2008. Στην Ασία, δηλαδή την Ινδονησία, τη Νότια Κορέα και την Ταϊλάνδη, η κρίση του 1997 διήρκεσε τρία χρόνια, περίπου όσο κράτησε και η ύφεση στην Ευρωζώνη το 2008.
Γιατροί, οι πρωταθλητές της φοροδιαφυγής;
Συνολικά, τα χρέη των ιδιωτών προς το Δημόσιο φτάνουν το 70% του ΑΕΠ της Ελλάδας, ποσοστό που είναι το υψηλότερο στην Ευρωζώνη! Χωρίς να το λένε ευθέως, οι τεχνοκράτες του Ταμείου αφήνουν να εννοηθεί ότι αν είχαν πληρωθεί αυτές οι οφειλές η ελληνική οικονομία δεν θα είχε πρόβλημα. Ή αλλιώς, αν προτιμάτε, σε περίπτωση που όλοι πλήρωναν κανονικά τους φόρους τους, δεν θα χρειάζονταν η υπερφορολόγηση των συνήθων υπόπτων και η διαρκής αύξηση των φορολογικών συντελεστών.
Γιατροί, μηχανικοί, λογιστές και δικηγόροι είναι οι κλάδοι που κάνουν… πρωταθλητισμό στην αποφυγή των φόρων που τους αναλογούν, σύμφωνα με την ανάλυση του Νομισματικού Ταμείου. Παραδέχονται ωστόσο ότι η φοροδιαφυγή, κυρίως στους αυτοαπασχολούμενους, και η μη απόδοση του ΦΠΑ ήτ αν προβλήματα που υπήρχαν προτού ξεσπάσει η κρίση.
Ανεργία σε διψήφιο ποσοστό μέχρι το 2040 – 425.000 Ελληνες μετανάστευσαν από το 2010
Οι προβλέψεις για τη μείωση της ανεργίας δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας. Από 23,2% το 2016 το ποσοστό των ανέργων εκτιμάται ότι θα μειωθεί στο 21,3% το 2017 και θα ακολουθήσει πτωτική πορεία. Επειδή όμως η ανεργία είναι δομική, προεξοφλείται ότι θα διαμορφωθεί σε μονοψήφια ποσοστά το 2040, δηλαδή 31 ολόκληρα χρόνια μετά την έναρξη της κρίσης, αφήνοντας μεγάλα τμήματα του πληθυσμού στο περιθώριο. Πάντως, η μείωση της ανεργίας μέχρι σήμερα οφείλεται και στη μετανάστευση 425.000 Ελλήνων την περίοδο της κρίσης!
Πολύ υψηλές οι συντάξεις για να τις αντέξει η ελληνική οικονομία
Με τα σημερινά δεδομένα, η ελληνική οικονομία δεν μπορεί να αντέξει τις συντάξεις που απονέμει διότι τα αναγκαία χρήματα εξασφαλίζονται από υψηλή φορολογία μιας περιορισμένης φορολογικής βάσης. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην έκθεση του ΔΝΤ που συνέταξε η ομάδα της Ντέλια Βελκουλέσκου, «οι μειώσεις στις συντάξεις ήταν 1% του ΑΕΠ όταν το συνταξιοδοτικό σύστημα έχει έλλειμμα περίπου 11% του ΑΕΠ», περίπου τέσσερις φορές πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
Με τις συντάξεις να παραμένουν σε «μη αποδεκτό ύψος», το Ταμείο ζητά περαιτέρω μείωσή τους και νέα μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος στα πρότυπα του νόμου Κατρούγκαλου. Μακροπρόθεσμα, μόνο η εθνική σύνταξη των 384 ευρώ θα είναι εγγυημένη και όσοι θέλουν να επιβιώσουν θα πρέπει να καταφύγουν σε ιδιωτικά συστήματα ασφάλισης.
Είμαστε όπως η Μάλτα, θα γίνουμε Μπανγκλαντές
Κακά είναι τα μαντάτα και στο ερώτημα πότε θα ανακάμψουμε πραγματικά. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι το 2040 θα είμαστε στο 63% του μέσου εισοδήματος των χωρών της Ευρωζώνης. Δηλαδή λόγω της κρίσης μεγαλώνει και η απόσταση ανάμεσα στην Ελλάδα και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες των οποίων το επίπεδο ζωής αυξάνεται με μεγαλύτερο ρυθμό. Οσο η διαφορά από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους αυξάνεται, τόσο η χώρα μας ωθείται προς την ευρωπαϊκή άγονη περιφέρεια. Σήμερα το κατά κεφαλήν εισόδημα ενός Ελληνα ισούται με το πραγματικό εισόδημα ενός κατοίκου της Μάλτας και η κατάσταση προβλέπεται διαρκώς επιδεινούμενη…
Κάθε 1.000 εργαζόμενοι 320 απεργίες την περίοδο 2002-2007
Μορατόριουμ στις απεργιακές κινητοποιήσεις εισηγείται το Ταμείο. Υποστηρίζει ότι το θεσμικό πλαίσιο δεν έχει αναμορφωθεί από τη δεκαετία του ’80 και έχει καταγράψει ότι την περίοδο 2002-2007 σε κάθε 1.000 εργαζομένους αντιστοιχούσαν πάνω από 300 απεργίες, ενώ παράλληλα εισηγείται να δοθεί το δικαίωμα του lockout στους εργοδότες (ώστε να συνεχίζεται η παραγωγική διαδικασία που θα οδηγεί σε μείωση του κόστους και άρα αύξηση της ανταγωνιστικότητας). Το ΔΝΤ θεωρεί επίσης ότι η απαιτούμενη έγκριση των ομαδικών απολύσεων είναι ξεπερασμένη, σημειώνοντας ότι αντίστοιχο καθεστώς στην Ευρωζώνη διατηρείται μόνο στην Ολλανδία. Εκτιμά δε ότι, αν επιτραπούν οι απολύσεις χωρίς όριο, θα δημιουργηθεί ισχυρό αντικίνητρο για τη μεταφορά της έδρας μεγάλων επιχειρήσεων στο εξωτερικό.