Στο μικροσκόπιο των τραπεζών και των δικαστηρίων μπαίνουν από το τέλος Οκτωβρίου 100.000 κόκκινοι , οι οποίοι έχουν βρει προστασία στις διατάξεις του νόμου Κατσέλη και οι αιτήσεις τους εκκρεμούν έναντι της Δικαιοσύνης. Ορισμένες από αυτές τις υποθέσεις έχουν δικάσιμο έως και δέκα χρόνια αργότερα, με τις ισχύουσες διατάξεις να εξασφαλίζουν προστασία από τους πλειστηριασμούς μέχρι την εκδίκασή τους.

Το τοπίο πρόκειται να αλλάξει δραστικά από τα τέλη Οκτωβρίου. Μια νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα τίθεται σε πρακτική λειτουργία και οι τράπεζες πληκτρολογώντας απλώς τον ΑΦΜ του οφειλέτη θα έχουν τη δυνατότητα να βλέπουν απευθείας το οικονομικό προφίλ του στο Taxisnet και τον .

Ολες οι πληροφορίες που εκτείνονται από τα δηλωθέντα εισοδήματα αλλά και τα τεκμαρτά έως την περιουσιακή τους κατάσταση και τους τόκους καταθέσεων, όπως αποτυπώνονται στο Ε9 και στις φορολογικές δηλώσεις, θα βρίσκονται στη διάθεση των τραπεζών με συνοπτικές διαδικασίες. Τα φορολογικά αρχεία περιλαμβάνουν όλες τις πληροφορίες για σπίτια, αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, πισίνες, εισοδήματα δηλωθέντα και κατά τεκμήριο, ενώ η πρόσβαση στα αρχεία του ΕΦΚΑ θα δίνει και το ασφαλιστικό προφίλ των δανειοληπτών.

Περιουσιακά στοιχεία τα οποία κρατήθηκαν κρυφά από τις τράπεζες και τα δικαστήρια προκειμένου οι δανειολήπτες να εξασφαλίσουν προστασία της πρώτης κατοικίας ενώ δεν τη δικαιούνταν, εκτιμάται από αρμόδιες πηγές πως θα αποκαλύπτονται με ταχύτατες διαδικασίες, ενώ εξίσου γρήγορη εκτιμάται πως θα είναι και η διαδικασία απένταξης των στρατηγικών κακοπληρωτών από τις προστατευτικές διατάξεις του νόμου Κατσέλη. Με την αξιοποίηση των διαδικασιών της «έκτακτης δίκης» μέσα σε έναν μήνα από την ώρα που οι τράπεζες θα έχουν στη διάθεσή τους στοιχεία τα οποία πιστοποιούν κατάχρηση των διατάξεων για την προστασία της πρώτης κατοικίας, θα αίρεται το προστατευτικό πλαίσιο και θα ανοίγει ο δρόμος για τον πλειστηριασμό. Στο μεσοδιάστημα βέβαια δεν αποκλείεται στρατηγικοί κακοπληρωτές, υπό την απειλή του πλειστηριασμού, να σπεύδουν στις τράπεζες για διευθέτηση των οφειλών τους.

Στα ειρηνοδικεία της χώρας εκκρεμούν σήμερα περισσότερες από 100.000 αιτήσεις προστασίας της κύριας κατοικίας στο πλαίσιο του νόμου Κατσέλη. Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών, μία στις τέσσερις αιτήσεις έχει υποβληθεί από στρατηγικούς κακοπληρωτές. Εφόσον οι εκτιμήσεις επιβεβαιωθούν στην πράξη με την ενεργοποίηση της νέας ηλεκτρονικής πλατφόρμας, ακόμα και 25.000 δανειολήπτες θα μπορούσαν να χάσουν την προστασία της πρώτης κατοικίας και τα σπίτια τους να οδηγηθούν σε πλειστηριασμό.

Ο εντοπισμός των στρατηγικών κακοπληρωτών έχει απασχολήσει ουκ ολίγες μνημονιακές και μεταμνημονιακές αξιολογήσεις, με τους θεσμούς να ασκούν πιέσεις για τη δημιουργία της νέας πλατφόρμας. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους έχει δώσει διαβεβαιώσεις στους θεσμούς για την έναρξη κατασκευής της νέας πλατφόρμας από τις αρχές Σεπτεμβρίου, με στόχο να τεθεί σε πλήρη λειτουργία στο τέλος Οκτωβρίου.

Χαμηλοί ρυθμοί

Την ίδια ώρα, η υποβολή αιτήσεων προστασίας πρώτης κατοικίας στο πλαίσιο του διάδοχου σχήματος του νόμου Κατσέλη προχωρά με ιδιαίτερα βραδείς ρυθμούς. Στοιχεία τα οποία δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα δείχνουν ότι από την 1η Ιουλίου έως και τις 18 Αυγούστου μόλις 22 αιτήσεις είχαν υποβληθεί και διαβιβαστεί στις τράπεζες. Μία εβδομάδα νωρίτερα, οι αιτήσεις ήταν 15. Το ενδιαφέρον των δανειοληπτών είναι έντονο, όπως καταδεικνύει το γεγονός ότι στην πλατφόρμα έχουν εισέλθει 68.823 χρήστες. Από αυτούς, όμως, σχεδόν ένας στους τέσσερις έχει ξεκινήσει τη διαδικασία προετοιμασίας της αίτησης (14.822 δανειολήπτες) και μόνο 22 έχουν καταφέρει να στείλουν τις αιτήσεις τους στις τράπεζες.

Για να υποβληθεί η αίτηση, απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι τράπεζες να δώσουν τα πλήρη στοιχεία για το ύψος των οφειλών προκειμένου στη συνέχεια να διαπιστώσει το ηλεκτρονικό σύστημα εάν πληρούνται τα κριτήρια. Εάν ένας δανειολήπτης έφτασε στις αρχές της εβδομάδας στο σημείο να ζητήσει από την τράπεζα τα στοιχεία της οφειλής του, εφόσον δεν υπάρξουν καθυστερήσεις, στις αρχές της επόμενης εβδομάδας θα μπορέσει να υποβάλει αίτηση.

Η διαδικασία

Στον βαθμό όπου ο δανειολήπτης περάσει αυτόν τον σκόπελο, διαδικαστικά, τα πράγματα είναι πάρα πολύ απλά. Η πλατφόρμα ζητά μόνο ένα χαρτί από τον οφειλέτη: το πιστοποιητικό βαρών το οποίο εκδίδεται από το υποθηκοφυλακείο. Ολα τα υπόλοιπα στοιχεία περιλαμβάνονται στο σύστημα, η διαδικασία είναι απλουστευμένη για τους δανειολήπτες και απαιτεί λιγότερο από δέκα λεπτά.

Μετά έρχεται η ώρα της αλήθειας. Στις βασικές προϋποθέσεις ένταξης στο νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας ορίζεται ότι το οικογενειακό εισόδημα του αιτούντος φυσικού προσώπου, κατά το τελευταίο έτος, για το οποίο υπάρχει δυνατότητα υποβολής φορολογικής δήλωσης, δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 12.500 ευρώ.

Το ποσό προσαυξάνεται κατά 8.500 ευρώ για τον σύζυγο και κατά 5.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο μέλος και μέχρι τα τρία εξαρτώμενα μέλη. Αν το σύνολο των οφειλών του δανειολήπτη υπερβαίνει τα 20.000 ευρώ, η ακίνητη περιουσία του αιτούντος, του συζύγου του και των εξαρτώμενων μελών, πέραν της κύριας κατοικίας του αιτούντος, καθώς και τα μεταφορικά μέσα του αιτούντος και του συζύγου του θα πρέπει να έχουν συνολική αξία που δεν υπερβαίνει τα 80.000 ευρώ, ενώ για τις καταθέσεις ισχύει κόφτης 15.000 ευρώ.